Οδηγούν μεθυσμένοι και χωρίς δίπλωμα – Η «μάστιγα» της εποχής που δεν τιμωρείται όσο θα έπρεπε

Καθημερινά στα Δελτία Τύπου της Αστυνομίας και της Τροχαίας ακούμε για περιπτώσεις ελέγχων, προστίμων και ποινών σε άτομα που οδηγούν υπό την επήρεια μέθης ή χωρίς δίπλωμα.

Η αλήθεια είναι ότι τα περιστατικά έχουν αυξηθεί και δυστυχώς έχουν κοστίσει και σε ανθρώπινες ζωές, όπως στην περίπτωση ενός πρόσφατου τροχαίου στα Χανιά της Κρήτης, με τον 45χρονο οδηγό της Porsche να σκοτώνει 22χρονο, ενώ λίγο νωρίτερα είχε συλληφθεί σε αλκοτέστ.

Η αυστηροποίηση των ποινών θεωρείται πως μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για το συγκεκριμένο φαινόμενο, αρκεί όμως μόνο αυτό; Το θέμα είναι να μην συμβεί το κακό. Επίσης, πόσο αυστηρή μπορεί να θεωρείται μια ποινή όταν, παρά το γεγονός ότι κάποιος στερεί τη ζωή από έναν συνάνθρωπό του, δεν οδηγείται στη φυλακή, παρά μόνο τιμωρείται με αναστολή;

Το να οδηγείς μεθυσμένος και χωρίς δίπλωμα είναι εγκληματικό και μάλιστα σύμφωνα με τον ΚΟΚ υπάρχει συνολική επιμέτρηση στην ποινή, όταν συμβαίνουν και τα δύο αδικήματα. Ωστόσο, παρά τα πρόστιμα και την αυστηροποίηση των ποινών, αν ο μη γένοιτο, υπάρξει θύμα από οδηγό σε μέθη και χωρίς δίπλωμα, δεν προβλέπεται ποινή κάθειρξης, καθώς νομικά κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται σε ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Όπως συμβαίνει στην πρόσφατη περίπτωση της Εμανουέλας, της κοπέλας που σκοτώθηκε σε τροχαίο στη Θεσσαλονίκη, επί της οδού Εγνατία.

Τι ισχύει αυτή τη στιγμή – Από πρόστιμα μέχρι αφαίρεση διπλώματος

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση για την ψήφιση του νέου ΚΟΚ, ωστόσο σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, οι ποινές που υπάρχουν είναι χρηματικά πρόστιμα, αφαίρεση διπλώματος και φυλάκιση χωρίς κάθειρξη.

Οι ισχύουσες διατάξεις που ρυθμίζουν την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και χωρίς την κατοχή της προβλεπόμενης εκ του νόμου άδειας οδήγησης είναι οι εξής:

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 42 του ΚΟΚ «Οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος, φαρμάκων ή τοξικών ουσιών»

1. Απαγορεύεται η οδήγηση κάθε οδικού οχήματος από οδηγό, ο οποίος κατά την οδήγηση του οχήματος βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα του οδηγού. Ο ελεγχόμενος οδηγός θεωρείται ότι βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος όταν το ποσοστό αυτού στον οργανισμό είναι από 0,50 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος (0,50 gr./l) και άνω, μετρούμενο με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή από 0,25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα και άνω, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου.

2. Τα αρμόδια αστυνομικά και λιμενικά όργανα μπορούν κατά περίπτωση να ασκούν έλεγχο για τη διαπίστωση ύπαρξης, στον οργανισμό των οδηγών, οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων κατά την προηγούμενη παράγραφο, οι δε Οδηγοί υποχρεούνται να δέχονται τον έλεγχο αυτόν..

7. Όποιος οδηγεί όχημα υπό την επίδραση οινοπνεύματος τιμωρείται ως εξής:

α. Με διοικητικό πρόστιμο διακοσίων (200,00) ευρώ, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του κυμαίνεται από 0,50 g/l έως 0,80 g/l, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή από 0,25 έως 0,40 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Σύμφωνα με το άρθρο 1, παρ. 3 της ΥΑ 2500/15/135-ι΄/6.9.2011, ισχύουν τα ακόλουθα:

“3. Το διοικητικό πρόστιμο που προβλέπει η διάταξη της παραγράφου 7α του άρθρου 42 του ν.2696/1999, όπως ισχύει, επιβάλλεται στους οδηγούς της παρ. 1 του παρόντος άρθρου αν η συγκέντρωση οινοπνεύματος κυμαίνεται από 0,20 έως 0,80 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας και από 0,10 έως 0,40 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου.”

β. Με διοικητικό πρόστιμο επτακοσίων (700,00) ευρώ και με αφαίρεση, επιτόπου, της άδειας ικανότητας οδηγού για ενενήντα (90) ημέρες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 0,80 g/l και μέχρι 1,10g/l, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,40 έως 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια ικανότητας οδηγού επιστρέφεται μετά την παρέλευση του τριμήνου, μόνο με την προσκόμιση του αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

γ. Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) μηνών, διοικητικό πρόστιμο χιλίων διακοσίων (1.200,00) ευρώ και αφαίρεση, επιτόπου, της άδειας ικανότητας οδηγού για εκατόν ογδόντα (180) ημέρες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 1,1 g/l μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια ικανότητας οδηγού επιστρέφεται μετά την παρέλευση του εξαμήνου, μόνο με την προσκόμιση αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

δ. Στις πιο πάνω περιπτώσεις α`, β` και γ` το όχημα ακινητοποιείται υποχρεωτικά και φυλάσσεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 46 του παρόντος και των, κατ` εξουσιοδότηση αυτού, εκδιδόμενων αποφάσεων. Ο έλεγχος και η βεβαίωση των παραβάσεων της παρούσας παραγράφου γίνεται από συνεργείο δύο τουλάχιστον αστυνομικών ή λιμενικών, εκ των οποίων ο ένας είναι ανακριτικός υπάλληλος.”..

10. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 7 εδάφιο γ` και 8 του άρθρου αυτού, η παράβαση τιμωρείται, παράλληλα και ανεξάρτητα από τις ποινικές και λοιπές κυρώσεις που προβλέπουν οι διατάξεις αυτές, και με την ποινή της αφαίρεσης των κρατικών πινακίδων και της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος για χρονικό διάστημα από δέκα (10) ημέρες έως έξι (6) μήνες, η οποία επιβάλλεται από το δικαστήριο. Η κύρωση αυτή δεν ισχύει για τις περιπτώσεις των κατηγοριών οχημάτων του άρθρου 103 παρ. 4 στοιχεία α`και β` του παρόντος.

ΑΔΕΙΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΟΔΗΓΗΣΗΣ

«Άρθρο 94 Άδειες Οδήγησης – Κυρώσεις – Άδειες εκπαιδευτών υποψήφιων οδηγών

1. Για την οδήγηση μοτοποδηλάτων και ελαφρών τετρακύκλων, μοτοσικλετών, μηχανοκίνητων τρικύκλων, τετρακύκλων και αυτοκινήτων απαιτείται η κατοχή της κατάλληλης κατηγορίας άδειας οδήγησης. Οι κατηγορίες των αδειών οδήγησης, η κλιμάκωση και η ισοδυναμία μεταξύ των κατηγοριών, καθώς και η χορήγηση, ανανέωση και η αμοιβαία αναγνώριση και ανταλλαγή αυτών ορίζονται στο π.δ. 51/2012.

2. Απαγορεύεται η οδήγηση μοτοποδηλάτων και ελαφρών τετρακύκλων, μοτοσικλετών, μηχανοκίνητων τρικύκλων, τετρακύκλων και αυτοκινήτων: α) Από πρόσωπα τα οποία δεν κατέχουν ισχύουσα ελληνική άδεια οδήγησης της κατάλληλης κατηγορίας. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει για τα πρόσωπα, τα οποία εκπαιδεύονται ή εξετάζονται προκειμένου να αποκτήσουν ή ανανεώσουν συγκεκριμένης κατηγορίας άδεια οδήγησης, εφόσον είναι εφοδιασμένα με τα κατά νόμο προβλεπόμενα έγγραφα για τον σκοπό αυτόν.

β) Από πρόσωπα τα οποία δεν κατέχουν ισχύουσα ελληνική ειδική άδεια ή ισχύον ελληνικό πιστοποιητικό, τα οποία απαιτούνται για την οδήγηση ειδικών κατηγοριών οδικών οχημάτων, ακόμα και εάν κατέχουν την προβλεπόμενη στην προηγούμενη περ. α` της παρούσας παραγράφου άδεια οδήγησης.

γ) Ειδικά για τα μοτοποδήλατα με μέγιστη εκ κατασκευής ανώτατη ταχύτητα έως 25 χλμ./ώρα, από πρόσωπα που δεν έχουν συμπληρώσει την ηλικία των δεκαπέντε (15) ετών.

3. Δεν υπάγονται στις απαγορεύσεις της περ. α’ της παρ. 2 του παρόντος και εφόσον έχουν συμπληρώσει την ελάχιστη απαιτούμενη ηλικία που προβλέπεται για τη χορήγηση ελληνικής άδειας οδήγησης:

α. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης, αντίστοιχης κατηγορίας, η οποία έχει εκδοθεί από κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από τα κράτη Νορβηγία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν.

β. Οι κάτοχοι ισχύουσας διεθνούς άδειας οδήγησης η οποία έχει εκδοθεί από οποιοδήποτε κράτος, εκτός της Ελλάδος, και δεν έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα.

γ. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης, η οποία έχει εκδοθεί από κράτη εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει ειδική συμφωνία, η οποία έχει κυρωθεί με νόμο και οι οποίοι δεν έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα.

δ. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης κατά τα οριζόμενα σε διεθνείς συμβάσεις ή συμφωνίες που έχουν κυρωθεί με νόμο και οι οποίοι δεν έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα.

ε. Οι οδηγοί μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών, μηχανοκίνητων τρικύκλων, τετρακύκλων και αυτοκινήτων, τα οποία ανήκουν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις ή στα σώματα ασφαλείας, εφόσον είναι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης που έχει εκδοθεί από τις αρμόδιες Υπηρεσίες τους.

στ. Τα μέλη διπλωματικών αποστολών και προξενικών αρχών, καθώς και τα μέλη Διεθνών Οργανισμών και Γραφείων Διεθνών Οργανισμών στην Ελλάδα ως και τα μέλη των οικογενειών τους, υπήκοοι τρίτων χωρών, πλην των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Νορβηγίας, της Ισλανδίας ή του Λιχτενστάιν, και κάτοχοι Δελτίου Ταυτότητας εκδοθέντος από τη Διεύθυνση Εθιμοτυπίας του Υπουργείου Εξωτερικών, εφόσον κατέχουν ισχύουσα άδεια οδήγησης της χώρας τους, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή συνοδεύεται από βεβαίωση της εκδούσας αρχής, για το δικαίωμα οδήγησης οχήματος βάσει των κατηγοριών που κατέχουν, επίσημα μεταφρασμένης.

ζ. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών, μηχανοκίνητων τρικύκλων, τετρακύκλων και επιβατικών αυτοκινήτων που δεν έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα και η οποία έχει εκδοθεί από κράτος στο οποίο δεν εκδίδεται διεθνής άδεια οδήγησης. Προς τούτο, απαιτείται η εθνική άδεια των αντίστοιχων κατηγοριών να συνοδεύεται από επίσημη μετάφρασή της στην ελληνική ή την αγγλική γλώσσα.

η. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών, μηχανοκίνητων τρικύκλων, τετρακύκλων και επιβατικών αυτοκινήτων, κατά τη διαμονή τους στην Ελλάδα, η οποία έχει εκδοθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, τον Καναδά, την Κοινοπολιτεία της Αυστραλίας, το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, τα εξαρτώμενα εδάφη του Βρετανικού Στέμματος (Γκέρνσεϊ, Νήσος Μαν και Τζέρσεϋ) ή το Γιβραλτάρ.

4. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί μοτοποδήλατο, μοτοσικλέτα, μηχανοκίνητο τρίκυκλο, ελαφρύ τετράκυκλο, τετράκυκλο και αυτοκίνητο και στερείται ή δεν κατέχει την κατάλληλη άδεια οδήγησης, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του προεδρικού διατάγματος της παρ. 1 του παρόντος ή η άδεια οδήγησής του έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί για οποιονδήποτε λόγο, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης από έναν (1) έως δώδεκα (12) μήνες, με διοικητικό πρόστιμο διακοσίων (200) ευρώ, καθώς και με επιτόπου αφαίρεση του εντύπου της άδειας οδήγησής του, εφόσον υπάρχει, για τριάντα (30) ημέρες.

5. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί αυτοκίνητο φορτηγό ή λεωφορείο χωρίς να κατέχει το κατάλληλο Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 74/2008, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο τετρακοσίων (400) ευρώ και με αφαίρεση του εντύπου της άδειας οδήγησής του, εφόσον υπάρχει, για τριάντα (30) ημέρες.

Με την παρ. 2 του άρθρου 25 του Ν. 4784/2021 ορίζεται ότι:

“2. Για τα διοικητικά πρόστιμα που αναφέρονται στο παρόν Κεφάλαιο Α` ισχύει η παρ. 5 του άρθρου 28 του ν. 4530/2018.”

5. Μέχρι την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων των παραγράφων 3 και 4, εξακολουθούν να ισχύουν ο ν. 2696/1999, καθώς και τα προεδρικά διατάγματα και οι υπουργικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ` εξουσιοδότηση διατάξεων των προηγούμενων Κωδίκων Οδικής Κυκλοφορίας, με μειωμένα τα διοικητικά πρόστιμα κατά πενήντα τοις εκατό (50%), με εξαίρεση τις παραβάσεις που συνδέονται με την κατανάλωση αλκοόλ, τις παραβάσεις της πινακίδας Ρ2 και του ερυθρού σηματοδότη, την επίδειξη ικανότητας, εντυπωσιασμού, ανταγωνισμού ή την τέλεση αυτοσχέδιων αγώνων, την παράλειψη ή πλημμελή σήμανση εργασιών που εκτελούνται στις οδούς, καθώς και τις παραβάσεις των διατάξεων με τις οποίες ορίζεται ο τρόπος προσπέρασης οχημάτων.

Οι διατάξεις της παραγράφου 5 διατηρήθηκαν σε ισχύ με το άρθρο 41 παρ. 2 Ν. 4663/2020,

«Άρθρο 95 Ισχύς αδειών οδήγησης – Κυρώσεις 1. Η ισχύς των αδειών οδήγησης ορίζεται στο π.δ. 51/2012. 2. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί μοτοποδήλατο, μοτοσικλέτα, μηχανοκίνητο τρίκυκλο, ελαφρύ τετράκυκλο, τετράκυκλο και αυτοκίνητο ενώ η αντίστοιχη κατηγορία άδειας οδήγησης έχει λήξει, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο διακοσίων (200) ευρώ. Παράλληλα, αφαιρείται από το αστυνομικό ή λιμενικό όργανο το έντυπο της άδειας οδήγησης του και αποστέλλεται στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας που το χορήγησε ή σε αυτή, στην περιοχή της οποίας θα δηλώσει ο κάτοχος της ότι κατοικεί.

Άρθρο 98

Ειδικές περιπτώσεις αφαίρεσης άδειας οδήγησης

1. Αν για τη διάπραξη κακουργήματος ή εκ δόλου πλημμελήματος χρησιμοποιήθηκε οδικό όχημα σαν μέτρο για την τέλεση αυτού, αφαιρούνται, με απόφαση δικαστηρίου, η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας του οχήματος, καθώς επίσης και η άδεια οδήγησης του οδηγού που οδηγούσε το πιο πάνω όχημα, για χρονικό διάστημα ενός (1) μέχρι δέκα (10) ετών, εφόσον η επιβαλλόμενη ποινή είναι διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) μηνών φυλάκισης.

2. Αυτός που καταλαμβάνεται να κατέχει πλαστή ή παραποιημένη άδεια οδήγησης ή να κάνει χρήση αυτής τιμωρείται με τις ποινές του άρθρου 216 του Ποινικού Κώδικα.

3. Η άδεια οδήγησης οδικού οχήματος αφαιρείται με δικαστική απόφαση, αν από τις γενόμενες ανακρίσεις αποδειχθεί ότι ο κάτοχός της έγινε υπαίτιος τραυματισμού ή θανάτου με το όχημα που οδηγούσε, παραβαίνοντας διατάξεις του Κώδικα οδικής Κυκλοφορίας.

Ειδικότερα τα πιο πάνω αναφερόμενα στοιχεία αφαιρούνται ως εξής.

α) Για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών και μέχρι δύο (2) ετών, αν από το τροχαίο ατύχημα προκλήθηκε σοβαρός τραυματισμός επιβαινόντων σε οποιοδήποτε όχημα ή πεζού.

β) Για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο (2) ετών και μέχρι πέντε (5) ετών, αν από τροχαίο ατύχημα προκλήθηκε θάνατος ή θάνατοι επιβαινόντων σε οποιοδήποτε όχημα ή πεζού ή πεζών, κατά την πρόκληση του ατυχήματος ή εντός τριάντα (30) ημερών από αυτό. Στην περίπτωση αυτή η επαναχορήγηση της άδειας γίνεται μόνο μετά από επιτυχή θεωρητική και πρακτική εξέταση και εφόσον ο υπαίτιος οδηγός παρακολουθήσει το ισχύον πρόγραμμα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζεται κάθε σχετική λεπτομέρεια.

γ) Σε περίπτωση υποτροπής τα παραπάνω στοιχεία αφαιρούνται, με δικαστική απόφαση, τουλάχιστον για διπλάσιο χρονικό διάστημα από τα προβλεπόμενα πιο πάνω. Το δικαστήριο δύναται σε αυτή την περίπτωση να επιβάλλει και την ποινή της οριστικής αφαίρεσης της άδειας οδήγησης.

4. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί οδικό όχημα χωρίς να κέκτηται νόμιμη άδεια οδήγησης, εκτός των λοιπών προβλεπόμενων ποινών, στερείται του δικαιώματος απόκτησης άδειας οδήγησης οποιασδήποτε κατηγορίας, με απόφαση του δικαστηρίου, τουλάχιστον για τρία (3) έτη και τουλάχιστον για δέκα (10) έτη αν έγινε υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος με σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο.

5. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί οδικό όχημα, κατά το διάστημα που του έχει αφαιρεθεί η άδεια οδήγησης για οποιονδήποτε λόγο, εκτός των λοιπών προβλεπόμενων ποινών, στερείται, με απόφαση του δικαστηρίου, του δικαιώματος επαναχορήγησης της άδειας οδήγησης για τρία (3) επιπλέον έτη, ενώ αν γίνει υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος με τραυματισμό ή θάνατο, το δικαστήριο δύναται να επιβάλλει και την ποινή της οριστικής στέρησης του δικαιώματος απόκτησης άδειας οδήγησης οποιουδήποτε οδικού οχήματος.

Τι αναμένεται να αλλάξει

Σύμφωνα με την διαβούλευση των τελευταίων μηνών αναμένεται να γίνουν οι εξής τροποποιήσεις στα άρθρα 42 και 92. Η μερική αυτή αυστηροποίηση, ωστόσο, αν δεν είναι τόσο σοβαρή ώστε να οδηγεί στον παραδειγματισμό, μπορεί άραγε να φέρει αποτέλεσμα;

Συγκεκριμένα:

Άρθρο 42

Κυρώσεις σε περίπτωση οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος, φαρμάκων ή τοξικών ουσιών – Τροποποίηση παρ. 7 και 10 άρθρου 42 Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

1. Στην παρ. 7 του άρθρου 42 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ν. 2696/1999, Α ́57), περί οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος, φαρμάκων ή τοξικών ουσιών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο εισαγωγικό εδάφιο:

αα) οι λέξεις «Όποιος οδηγεί όχημα» αντικαθίσταται από τις λέξεις «Οι παραβάσεις της οδήγησης οχήματος», αβ) η λέξη «τιμωρείται» αντικαθίσταται από τη λέξη «κατατάσσονται», β) στην περ. α: βα) οι λέξεις «Με διοικητικό πρόστιμο διακοσίων (200,00) ευρώ» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Στην κατηγορία Ε3-Β», ββ) προστίθεται δεύτερο εδάφιο, γ) η περ. β’ αντικαθίσταται, δ) στην περ. γ): δα) στο πρώτο εδάφιο οι λέξεις «Με φυλάκιση» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Στην κατηγορία Ε4 και τιμωρούνται με φυλάκιση», δβ) στο πρώτο και στο δεύτερο εδάφιο οι λέξεις «ικανότητας οδηγού» αντικαθίστανται από τις λέξεις «οδήγησης», και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις η παρ. 7 διαμορφώνεται ως εξής:

7. Οι παραβάσεις της οδήγησης οχήματος υπό την επίδραση οινοπνεύματος κατατάσσονται ως εξής:

α. Στην κατηγορία Ε3-Β, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του κυμαίνεται από 0,50 g/l έως 0,80 g/l, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή από 0,25 έως 0,40 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια οδήγησης επιστρέφεται μετά την παρέλευση του χρονικού διαστήματος αφαίρεσης, μόνο με την προσκόμιση του αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

β. Στην κατηγορία Ε4 και στον παραβάτη επιβάλλονται διοικητικό πρόστιμο επτακοσίων (700) ευρώ και η επιτόπου αφαίρεση της άδειας οδήγησης για ενενήντα (90) ημέρες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 0,80 g/l και μέχρι 1,10g/l, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,40 έως 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον  εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια οδήγησης επιστρέφεται μετά την παρέλευση του χρονικού διαστήματος αφαίρεσης, μόνο με την προσκόμιση του αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

γ. Στην κατηγορία Ε4 και τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) μηνών, διοικητικό πρόστιμο χιλίων διακοσίων (1.200,00) ευρώ και αφαίρεση, επιτόπου, της άδειας οδήγησης για εκατόν ογδόντα (180) ημέρες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 1,10g/l, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια οδήγησης επιστρέφεται μετά την παρέλευση του εξαμήνου, μόνο με την προσκόμιση αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

δ. Στις περ. α ́, β ́ και γ ́ το όχημα ακινητοποιείται υποχρεωτικά και φυλάσσεται, σύμφωνα με το άρθρο 46 και τις, κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, εκδιδόμενες αποφάσεις. Ο έλεγχος και η βεβαίωση των παραβάσεων της παρούσας παραγράφου γίνονται από συνεργείο δύο τουλάχιστον αστυνομικών ή λιμενικών, εκ των οποίων ο ένας είναι ανακριτικός υπάλληλος.».

2. Στην παρ. 10 του άρθρου 42 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, περί οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος, φαρμάκων ή τοξικών ουσιών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο: αα) οι λέξεις «Στις περιπτώσεις των παραγράφων 7 εδάφιο γ ‘ και 8 του άρθρου αυτού» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Στην περ. γ’ της παρ. 7», αβ) οι λέξεις «κρατικών πινακίδων και της άδειας» αντικαθίστανται από τη λέξη «στοιχείων», β) το δεύτερο εδάφιο διαγράφεται και η παρ. 10 διαμορφώνεται ως εξής: «10. Στην περ. γ’ της παρ. 7, η παράβαση τιμωρείται, παράλληλα και ανεξάρτητα από τις ποινικές και λοιπές κυρώσεις που προβλέπουν οι διατάξεις αυτές, και με την ποινή της αφαίρεσης των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος για χρονικό διάστημα από δέκα (10) ημέρες έως έξι (6) μήνες, η οποία επιβάλλεται από το δικαστήριο.»

Άρθρο 92 

Άδειες οδήγησης – Κυρώσεις – Τροποποίηση παρ. 4 και 5 και προσθήκη παρ. 4Α στο άρθρο 94 Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας

1. Στο άρθρο 94 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ν. 2696/1999, Α ́57), περί αδειών οδήγησης – κυρώσεων – αδειών εκπαιδευτών υποψήφιων οδηγών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις:

α) η παρ. 4 αντικαθίσταται, β) προστίθεται παρ. 4Α, γ) στην παρ. 5: γα) η λέξη «Αυτός» αντικαθίσταται από τις λέξεις «Η παράβαση για αυτόν», γβ) η φράση «τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο τετρακοσίων (400) ευρώ και με αφαίρεση του εντύπου της άδειας οδήγησής του, εφόσον υπάρχει, για τριάντα (30) ημέρες» αντικαθίσταται από τις λέξεις «κατατάσσεται στην κατηγορία Ε3-Β» και οι παρ. 4, 4Α και 5 διαμορφώνονται ως εξής:

«4. α) Η παράβαση για αυτόν που καταλαμβάνεται να οδηγεί αυτοκίνητο και στερείται ή δεν κατέχει την κατάλληλη άδεια οδήγησης, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του προεδρικού διατάγματος της παρ. 1 ή η άδεια οδήγησής του έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί για οποιονδήποτε λόγο κατατάσσεται στην κατηγορία Ε4 και στον παραβάτη επιβάλλονται διοικητικό πρόστιμο επτακοσίων (700) ευρώ, η επιτόπου αφαίρεση της άδειας οδήγησης, εφόσον υπάρχει και των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος, για τριάντα (30) ημέρες.

β) Η παράβαση για αυτόν που καταλαμβάνεται να οδηγεί μοτοποδήλατο, μοτοσικλέτα,μηχανοκίνητο τρίκυκλο, ελαφρύ τετράκυκλο και τετράκυκλο και στερείται ή δεν κατέχει την κατάλληλη άδεια οδήγησης, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του προεδρικού διατάγματος της παρ. 1 ή η άδεια οδήγησής του έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί για οποιονδήποτε λόγο κατατάσσεται στην κατηγορία Ε4 και στον παραβάτη επιβάλλονται διοικητικό πρόστιμο πεντακοσίων (500) ευρώ, η επιτόπου αφαίρεση της άδειας οδήγησης, εφόσον υπάρχει, και των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος για τριάντα (30) ημέρες.

γ) Για τη σχετική παράβαση που αφορά φορτηγά οχήματα εφαρμόζονται οι ειδικές διατάξεις του ν. 3446/2006 (Α’ 49).

δ) Για τη σχετική παράβαση που αφορά στην ειδική άδεια οδήγησης οδηγού επιβατικού δημοσίας χρήσης (Ε.Δ.Χ.) αυτοκινήτου εφαρμόζονται οι ειδικές διατάξεις του ν. 4070/2012 (Α’ 82)

4Α. Δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις για τη χορήγηση (αρχικής) άδειας οδήγησης σύμφωνα με την παρ. 1, έχει ο παραβάτης, μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος από την ημερομηνία που καταλήφθηκε να οδηγεί χωρίς άδεια, με την προσκόμιση του αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

5. Η παράβαση για αυτόν που καταλαμβάνεται να οδηγεί αυτοκίνητο φορτηγό ή λεωφορείο χωρίς να κατέχει το κατάλληλο Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 74/2008 (Α’ 112), κατατάσσεται στην κατηγορία Ε3-Β.».

«Μάστιγα» και η εγκατάλειψη

Πάντως δεν είναι μονάχα τα τροχαία που προκαλούνται από οδηγούς που βρίσκονται υπό την επήρεια αλκοόλ ή οδηγούν χωρίς δίπλωμα. Πολύ συχνό είναι το φαινόμενο της εγκατάλειψης του θύματος, αδίκημα που επισύρει ακόμη πιο βαριά ποινή από τον ΚΟΚ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 43:

«Συμπεριφορά σε περίπτωση ατυχήματος

1. Αν συμβεί οδικό τροχαίο ατύχημα, από το οποίο επήλθε βλάβη σε πρόσωπα ή πράγματα, κάθε οδηγός ή άλλος που χρησιμοποιεί την οδό, ο οποίος ενεπλάκη με οποιονδήποτε τρόπο στο ατύχημα υποχρεούται:

α) Να σταθμεύσει αμέσως στον τόπο του ατυχήματος χωρίς να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους στην κυκλοφορία.

β) Να λάβει μέτρα κυκλοφορικής ασφάλειας στον τόπο του ατυχήματος και, αν δεν μπορεί, να ειδοποιήσει για το ατύχημα την πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή.

γ) Να δώσει τα στοιχείο της ταυτότητός του ως και κάθε χρήσιμη σχετική με το όχημά του πληροφορία, αν οι εμπλακέντες στο ατύχημα ζητήσουν αυτά. Σε περίπτωση υλικών ζημιών, αν ο ζημιωθείς δεν είναι παρών τα εμπλακέντα στο ατύχημα πρόσωπα υποχρεούνται, μέσα σε είκοσι τέσσερις (24) ώρες, να του δώσουν τις πιο πάνω πληροφορίες κατά τον καταλληλότερο τρόπο ή δια του πλησιέστερου Αστυνομικού Τμήματος, το οποίο φροντίζει για την ενημέρωση του ζημιωθέντα.

2. Αν από το οδικό τροχαίο επήλθε θάνατος ή σωματική βλάβη, κάθε οδηγός ή άλλος που χρησιμοποιεί την οδό, ο οποίος ενεπλάκη με οποιονδήποτε τρόπο στο ατύχημα, υποχρεούται επιπλέον:

α) Να δώσει την αναγκαία βοή8εια και συμπαράσταση στους παθόντες.

β) Να ειδοποιήσει την πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή και να παραμείνει στον τόπο του ατυχήματος μέχρι την άφιξή της, εκτός αν είναι αναγκαία η απομάκρυνσή του για την ειδοποίηση της Αστυνομίας ή για την περίθαλψή των τραυματιών ή του ίδιου. Και στην περίπτωση αυτήν ο οδηγός υποχρεούται να αναγγείλει το ατύχημα στην Αστυνομική Αρχή το ταχύτερο δυνατόν.

γ) Να αποτρέψει οποιαδήποτε μεταβολή στον τόπο του ατυχήματος η οποία θα μπορούσε να δυσκολέψει το έργο της Αστυνομίας με εξαίρεση τις ενέργειές του εκείνες οι οποίες αποβλέπουν στην αποκατάσταση της τυχόν διακοπείσας κυκλοφορίας.

3. Αυτός, που παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 1 και παρ. 2 περίπτωση γ` του άρθρου αυτού, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) μήνα, αν δε πρόκειται για οδηγό μηχανοκίνητου οχήματος ή μοτοποδήλατου και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για χρονικό διάστημα ενός (1) έως τριών (3) μηνών, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.

4. Αυτός, που παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου 2 περίπτωση α` και β` του άρθρου αυτού, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών. Αν από τη συμπεριφορά του ο παθών περιήλθε σε κίνδυνο ζωής ή επήλθε θάνατος ή βαριά σωματική βλάβη αυτού, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη στις δύο πιο πάνω περιπτώσεις και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για χρονικό διάστημα τριών (3) έως έξι (6) μηνών, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.»

Από τη διάταξη όπου περιγράφεται τι θα πρέπει να κάνει κάποιος σε περίπτωση ατυχήματος, προκύπτει ο τρόπος με τον οποίο τιμωρείται η εγκατάλειψη τροχαίου ατυχήματος. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 290 και 290 Α του Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση.

Παράδειγμα:

Οδηγός επέπεσε από αποκλειστική υπαιτιότητά του σε δίκυκλη μηχανή και ο δικυκλιστής τραυματίσθηκε σοβαρά. Μετά το ατύχημα ο κατηγορούμενος εγκατέλειψε τον τραυματισμένο στο οδόστρωμα και αποχώρησε αμέσως από το σημείο του ατυχήματος, χωρίς να δώσει την αναγκαία βοήθεια και συμπαράσταση στον παθόντα και χωρίς να ειδοποιήσει την πλησιέστερη αστυνομική αρχή ούτε να παραμείνει στον τόπο του ατυχήματος ως όφειλε. Καταδικάσθηκε για παραβίαση του άρθρου 43 παρ.2 στοιχείο α, β και 4 εδ α ΚΟΚ και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης οκτώ μηνών.

Σύμφωνα με το άρθρο 290 Α του Ποινικού Κώδικα κατηγορείται για την επικίνδυνη οδήγηση:

«1. Όποιος κατά τη συγκοινωνία στους δρόμους ή στις πλατείες:

α) οδηγεί όχημα, μολονότι δεν είναι σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή λόγω σωματικής ή πνευματικής εξάντλησης ή

β) οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες, ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή προβαίνει κατά την οδήγηση σε επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες, ή

γ) οδηγεί όχημα i) σε αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον εξήντα (60) χλμ. ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο, κατά τουλάχιστον τριάντα (30) χλμ. ανά ώρα, ii) εντός κατοικημένης περιοχής ή σε άλλο οδικό δίκτυο με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον σαράντα (40) χλμ. ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο, κατά τουλάχιστον είκοσι (20) χλμ. ανά ώρα, ή

δ) οδηγεί όχημα στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.) εκτός των περιπτώσεων αποκλειστικού προορισμού της, ή

ε) παραβιάζει ερυθρό σηματοδότη, τιμωρείται, αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις σε άλλες διατάξεις:

αα) με φυλάκιση έως τρία (3) έτη, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα, ββ) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, γγ) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη, αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις, δδ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών, αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου.

Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη».

2. Όποιος στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου οδηγεί επικίνδυνα από αμέλεια και από την πράξη του αυτή μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα ή κίνδυνος για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή.»

Παραδείγματα από τη νομολογία

1) Οδηγός, που οδηγούσε όχημα επικίνδυνα από αμέλεια, μολονότι δεν ήταν σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος και λόγω σωματικής εξάντλησης και από την πράξη του αυτή προέκυψε κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα. Συγκεκριμένα, είχε καταναλώσει πριν την οδήγηση οινόπνευμα, το οποίο αμέσως μετά το ατύχημα προσδιορίστηκε με τη χρήση συσκευής μέτρησης αλκοόλης στον εκπνεόμενο αέρα σε ποσοστό 0,35 mg/λίτρο και ήταν εξαντλημένος σωματικά, με αποτέλεσμα να χάσει χωρίς άλλη αιτία τον έλεγχο του οχήματός του, να βγει εκτός οδοστρώματος, να επιπέσει στα προστατευτικά μεταλλικά στηθαία ασφαλείας, στον διαχωριστή της οδού, σε ρυθμιστική πινακίδα Ρ-52, σε δύο ηλεκτρολογικούς πίνακες (πίλαρ) και δύο φρεάτια όδευσης καλωδίων, από την πράξη του δε αυτή όχι μόνο προέκυψε κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα, αλλά προκλήθηκαν κιόλας ζημίες στα αμέσως προαναφερόμενα αντικείμενα. Καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών με αναστολή.

2) Οδηγός που οδηγούσε υπό την επήρεια οινοπνεύματος που του μείωσε την ικανότητα έγκαιρης αντιλήψεως του κινδύνου και ορθών χειρισμών, καθόσον η συγκέντρωση οινοπνεύματος στον οργανισμό του ανερχόταν σε 0,56 mg ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα προκάλεσε τον τραυματισμό πεζού. Κηρύχθηκε ένοχος επικίνδυνης οδηγήσεως από την οποία προέκυψε κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα και κίνδυνος για άνθρωπο. Καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών με αναστολή.

ΠΗΓΕΣ: Φωτεινή Παρίντα/ Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω ,   opengov.gr