Οι σκέψεις νεοσύλλεκτων τις πρώτες ημέρες στον στρατό

Φόβος, άγχος, αμηχανία για τα στρατιωτικά ρούχα. H ζωή των αγοριών μπαίνει σε παύση για έναν χρόνο και γίνονται μέλη μιας μικρής νεοσύστατης -για αυτούς- κοινωνίας, εκεί που συγκατοικούν και συνυπάρχουν με δεκάδες άλλους συνομήλικους ή και μεγαλύτερους, τύπους ανθρώπων που δε φανταζόσουν ότι θα συναντήσεις ποτέ στη ζωή σου.

Πού σε έστειλαν; Στη Λήμνο, στην Αθήνα, στον Έβρο. Έχω σκοπιά σήμερα, γιατί είμαι εδώ; Ο λοχίας γκαρίζει να σηκωθούμε, είναι 6 το πρωί και πού θα με στείλουν μετά; Ήθελα να πάω Ειδικές Δυνάμεις, αλλά όπως είδα τα πράγματα εδώ το μετάνιωσα. Τί να κάνουν οι φίλοι μου έξω; Πότε θα περάσουν οι μέρες; Πάλι φασολάδα, πάλι κάποιος βρωμάει εδώ μέσα. 

Εξαιρετικά φωτίζει το θέμα το βιβλίο του Θοδωρή Χονδρόγιαννου που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Το ”Στη χώρα του χωσέ” (εκδόσεις key books) περιγράφεται απολαυστικά η θητεία.

Κατάταξη στη Θ(λ)ήβα. Μετάθεση στπ Χίο. Και έπειτα αποστολή στις Οινούσσες. Στην ανατολική πινέζα του χάρτη. Μια ανάσα από την ελληνοτουρκική μεθόριο. Σε θέσεις μάχης. Με γεμάτα όπλα. Έτοιμοι -και καλά- να σκοτωθούμε. Το ταξίδι “Στη χωρα του Χώσε” αφηγείται τις κωμικοτραγικές περιπέτειες ενός στρατιώτη που πασχίζει να επιβιώσει από τα ατελείωτα χώσε και τα ζόρια του φανταρικού: το μάντρωμα, τη στέρηση της σάρκας, το γερμανικό, την αϋπνία, τους στρατόκαυλους αξιωματικούς, τη μοναξιά ενός νεκρού πολίτη που στωικά καρτερεί τη νεκρανάστασή του. Κατά τις περιπλανήσεις του σε μονάδες σύγχρονων ανεπιθυμήτων, ο χακί ήρωας στηλιτεύει και τα κακώς κείμενα του στρατού: τη βυσματοκρατία, τα τρελόχαρτα, την κακή εκπαίδευση, την ομοφοβία, τον σεξισμό, την έχθρα απέναντι σε ό,τι αποσκιρτά από το συντηρητικό τοτέμ του λευκού στρέιτ χριστιανού ορθόδοξου Έλληνα. Κριτικάρει όσα ταλαιπωρούν τους στρατιώτες και τον τόπο· όσα κάνουν τη θητεία μια «χρήσιμα άχρηστη» εμπειρία. Χρήσιμη σαν συλλογή βιωμάτων. Άχρηστη ως προς την επιτέλεση του σκοπού της. Η παρούσα φανταρική μαρτυρία προορίζεται για όσους απολυμένους θέλουν να ψηλαφίσουν το παρελθόν τους. Για όσους νεοσύλλεκτους θέλουν να γραδάρουν το μέλλον τους. Για όσες και όσους τούς περιμένουν έξω να γυρίσουν. Για όσες και όσους, εντός και εκτός παραλλαγής, πιστεύουν ότι ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για το πώς ο στρατός θα σταματήσει να τρώει τα παιδιά του.

Ρωτήσαμε νέους που είτε έχουν ολοκληρώσει την θητεία τους, είτε βρίσκονται τώρα μέσα στο στρατό, να μας μεταφέρουν τις δικές τους εμπειρίες.

O Tάσος είναι 23 ετών και είναι αθλητής: “Στράτος λοιπόν…Η σκέψη μου πριν μπω στο στρατό τον Μάιο του 2023 ήταν: πού πάω τώρα; Είχα άγχος, όσο και αν άκουγα από φίλους μου και γνωστούς ότι δεν είναι τίποτα. Παρουσιάστηκα στην Λήμνο και από την αρχή ένιωθα περίεργα φορώντας τα στρατιωτικά ρούχα. Ως αθλητής μου φάνηκε ξένο να βρίσκομαι εκεί, ειδικά τις πρώτες ημέρες. Η πρώτη βδομάδα κύλησε πολύ αργά, βασανιστικά θα έλεγα, αλλά σκάφτηκα ότι εφόσον θα είμαι εδώ τόσο καιρό, ας το διασκεδάσω και λίγο. Εκεί έγινε η αλλαγή, ήρθα κοντά με δύο-τρία άτομα και ο χρόνος κυλούσε ομαλότερα. Το μόνο που μπορώ να πω σίγουρα για το στρατό είναι ότι πρώτον θα κάνεις φίλους και δεύτερον ότι δεν υπάρχει λογική εκεί μέσα.”

Ο Ιάσωνας είναι 26 χρονών και καθυστέρησε να παρουσιαστεί στον στρατό: “Θητεία στον ελληνικό στρατό. Μια δύσκολη, βαρετή και ιδιαίτερη περίοδος για την ζωή του άνδρα. Αλλά και μια περίοδος από την οποία μπορείς να μάθεις πολλά και βασικά ανθρώπους που θα μείνουν στη ζωή σου για πάντα. Ευτυχώς προσωπικά το είχα πάρει απόφαση αρκετά νωρίς ότι θα μπω στρατό, οπότε το πήρα αρκετά ψύχραιμα. Μου φαινόταν ενδιαφέρον σαν εμπειρία, καθώς δεν έφευγα πρώτη φορά από το σπίτι αφού στο παρελθόν έκανα πρωταθλητισμό. Το μόνο που με άγχωνε ήταν το τι κόσμο θα συναντήσω και πως θα συναναστραφώ μαζί τους, ωστόσο αυτό έγινε ομαλά και όλα πήγαν υπέροχα. Θα πρότεινα σε όλους να το πάρουν αρκετά ψύχραιμα και χαλαρά, καθώς μόνο έτσι θα το χαρούν και θα περάσουν πραγματικά υπέροχα.”

Ο Θανάσης είναι 27 και θυμάται: “Είναι λίγο περίεργο το αίσθημα. Έχεις μια αμφιβολία και ένα αίσθημα φόβου για το τι θα αντιμετωπίσεις, Πώς θα είναι τα πράγματα εκεί. Το στρατόπεδο, οι εγκαταστάσεις, τα παιδιά που θα συναντήσεις. Δεν γνωρίζεις τίποτα γύρω από αυτά, το μόνο που ξέρεις είναι υποθέσεις και ιστορίες. Δεν μπορείς να είσαι σίγουρος όμως για αυτά που λένε. Επειδή ήμουν μακριά  και βρισκόμουν σε μια πόλη που δεν είχα κανέναν, το αίσθημα αυτό του φόβου και της αμφιβολίας ήταν μεγαλύτερο. Όσο περνάει όμως ο καιρός και αρχίζεις να συνηθίζεις την καθημερινότητα και τον τρόπο που λειτουργεί το όλο σύστημα. Κανείς νέες γνωριμίες και φίλους, δένεσαι με κάποια παιδιά από εκεί μέσα. Δυστυχώς δεν έχει πολλά πράγματα να σου προσφέρει ο στρατός και η εντύπωση που είχα για το ότι είναι χάσιμο χρόνου παραμένει. Πλέον το βλέπω σαν μια κατασκήνωση όπου δουλεύεις χωρίς να πληρώνεσαι.”

Ο Γιάννης είναι 24 και πραγματοποιεί τώρα τη θητεία του:  “H εμπειρία μου στο στρατό άρχισε όταν με στείλαν στη Νέα Πέραμο στις Ειδικές Δυνάμεις. Εκεί πέρασα τρεις εβδομάδες εκπαίδευσης, όπου ήταν κάτι πολύ διαφορετικό στη ζωή μου. Όταν τελείωσε η εκπαίδευση η οποία ήταν πολύ ταλαίπωρη και δύσκολη πήραμε 10 μέρες άδεια ορκωμοσίας και μετά ήρθε το χαρτί που μας στείλανε στις μονάδες όπου θα συνεχίζαμε την θητείας μας. Εμένα με έστειλαν σε ένα χωριό πάνω στον Έβρο. Πέρασα δύο μήνες εκεί. Τώρα με έχουν μεταφέρει στην Λέσχη Αξιωματικών όπου δουλεύω service. Η προσωπική μου γνώμη για το στρατό είναι λίγο διαφορετική. Το στρατό το βλέπω σαν εμπειρία όπου συναναστρέφομαι με πάρα πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους και “ξεκλειδώνω” κάποια κουμπιά η χαρακτηριστικά του εαυτού μου. Ακόμα έχω πέντε μήνες θητείας μέχρι να απολυθώ. Εν τέλει ο στρατός για μένα είναι μία εμπειρία που γνωρίζω καινούρια άτομα. Το μόνο που με στεναχωρεί είναι ότι δεν κάνω κάτι ουσιαστικό με τη ζωή μου στο παρόν.”