Πού κυμαίνεται η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα – Τι συμβαίνει στην Ευρώπη

Παρά τις υψηλές τιμές που καταγράφηκαν για ακόμη ένα τρίμηνο στις κατοικίες προς πώληση, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης της Ελλάδας εξακολουθεί να βρίσκεται στο 72,8%, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της ΕΕ που διαμορφώνεται στο 69,1%. Παράλληλα, η στεγαστική κρίση συνεχίζει να προκαλεί μια αυξανόμενη ανησυχία σε όλη την Ευρώπη, εν μέσω έλλειψης σπιτιών και εκτόξευση των ενοικίων.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έρευνα της Delfi Partners, μεταξύ του 2010 και του Δ’ τριμήνου του 2023, τόσο τα ενοίκια όσο και οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σταθερά, με τα ενοίκια να έχουν άνοδο κατά 22,8% και τις τιμές των κατοικιών να εκτοξεύονται κατά 47,9%.

Το Δ’ τρίμηνο του 2023, τα ενοίκια σημείωσαν ετήσια αύξηση 3%, ενώ οι τιμές των κατοικιών παρουσίασαν μέτρια αύξηση της τάξεως του 0,2%. Το β΄τρίμηνο του 2024 η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα διατήρησε την ανοδική της πορεία, έχοντας αύξηση 6,8% στις ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών και παρόμοια άνοδο (6,9%) στις ζητούμενες τιμές ενοικίασης κατοικιών.

Εστιάζοντας στην Αθήνα, τα Νότια Προάστια και πάλι πρωταγωνίστησαν, με τη μέση ζητούμενη τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο στην περιοχή αυτή να φτάνει τα 3.750 ευρώ, αντανακλώντας ετήσια αύξηση 6,8%. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες αυξήσεις εντοπίστηκαν στον Πειραιά και τα Προάστιά, με άνοδο της τάξεως +28,9% και 23,6% αντίστοιχα.

Σε ό,τι αφορά τα ενοίκια, τα οποία τα προτιμούν ένα ποσοστό μόλις του 27,2%, ο Πειραιάς για ακόμη μια φορά έχει σημειώσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις. Ειδικότερα, τα ενοίκια στον Πειραιά σημείωσαν εκτίναξη 14,3%, φτάνοντας τα 10 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο μηνιαίως, ενώ αντίστοιχη αύξηση καταγράφηκε και στις γειτονικές περιοχές (+14,6%).

Στο κέντρο της Αθήνας, παρά τις φθαρμένες υποδομές κτιρίων, η μέση τιμή ενοικίου παραμένει σημαντική στα 10,6 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, σημειώνοντας περαιτέρω αύξηση 11,1%. Ταυτόχρονα, στα νότια προάστια, η μέση τιμή ενοικίου πλησιάζει τα 12,5 ευρώ, δείχνοντας μια σταθερή ανοδική τάση στην περιοχή.

Το τοπίο της στέγασης στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλομορφία, που περιλαμβάνει διαφορετικά μεγέθη, τύπους και ποιότητα κατοικιών. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το 2022, οι στατιστικές αποκάλυψαν ότι περισσότερα από τα δύο τρίτα των κατοίκων της ΕΕ ζούσαν σε δικά τους σπίτια, τονίζοντας έτσι την επικράτηση της ιδιοκτησίας σε όλη την ήπειρο.

Αναλυτικά, η ιδιοκτησία κατοικίας επικρατεί, με 69,1% ενώ το 30,9% των ευρωπαίων διαμένει σε ενοίκιο. Μεταξύ των χωρών που κρατούν τα πρωτεία της ιδιοκατοίκησης βρίσκονται η Ρουμανία με 94,8%, η Σλοβακία με 93 %), η Κροατία με 91,1% και ακολουθεί η Ουγγαρία με 90,1%.

Η Γερμανία αποκλίνει από αυτή την τάση ως εξαίρεση, με την πλειονότητα του πληθυσμού της δηλαδή το 53,5% να διαμένει σε ενοικιαζόμενη κατοικία. Ομοίως, η Αυστρία και η Δανία παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά ενοικιαστών, με σημαντικά ποσοστά ενοικίασης που ανέρχονται σε 48,6% για την Αυστρία και 40,4% για τη Δανία.

Υπενθυμίζεται ότι σε Ευρωπαϊκό επίπεδο μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2011, τόσο οι τιμές των κατοικιών όσο και τα ενοίκια αυξήθηκαν, αλλά στη συνέχεια άρχισαν να αποκλίνουν. Τα ενοίκια συνέχισαν να ανεβαίνουν σταθερά μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2023.

Μετά από μια απότομη πτώση μεταξύ του δεύτερου τριμήνου του 2011 και του πρώτου τριμήνου του 2013, οι τιμές των κατοικιών σταθεροποιήθηκαν μέχρι το 2014. Στη συνέχεια, σημειώθηκε μια ταχεία άνοδος στις αρχές του 2015, με τις τιμές των κατοικιών να ξεπερνούν τις αυξήσεις των ενοικίων μέχρι το Γ’ τρίμηνο του 2022.

Από το Δ’ τρίμηνο του 2022 και μετά, ωστόσο, οι τιμές των κατοικιών παρουσίασαν δύο συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης, ακολουθούμενη από αυξήσεις τιμών το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2023 και μια μικρή πτώση στο Δ’ τρίμηνο του 2023.

Για το 2024 η τάση είναι σταθεροποιητική, αλλά οι τιμές βρίσκονται ήδη στα ύψη, σε επίπεδα ιστορικών ρεκόρ. Σύμφωνα με τα ευρήματα ειδικής έρευνας που διενήργησε η Deloitte, το Παρίσι παραμένει η ακριβότερη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη όσον αφορά τις αγοραίες τιμές κατοικιών.

Ένα σπίτι στη γαλλική πρωτεύουσα κοστίζει κατά μέσο όρο 14.900 ευρώ το τετραγωνικό. Τέσσερις ακόμη γερμανικές πόλεις βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα των ακριβότερων. Το Μόναχο όπου τα σπίτια κοστίζουν κατά μέσο όρο 10.900 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, η Φρανκφούρτη με 7.700 ευρώ, το Βερολίνο (7.300) και το Αμβούργο (7.100).

Ως η περιοχή με τις χαμηλότερες τιμές στα ακίνητα στην ήπειρο, αναδεικνύεται η Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σε όλες τις χώρες που αξιολογήθηκαν στην έκθεση, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη κατέγραψε τη χαμηλότερη μέση τιμή συναλλαγής για νέες κατοικίες στα 1.315 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ακολουθούμενη από την Ελλάδα και τη Ρουμανία με 1.463 ευρώ και 1.504 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο αντίστοιχα.