Πυρκαγιές: Πρόληψη και καταστολή – Ας μιλήσουν οι αριθμοί

Σε ένα καλοκαίρι που χαρακτηρίστηκε από τις δεκάδες φωτιές – μικρότερες ή μεγαλύτερες – σε όλη τη χώρα, με ανθρώπους να έχουν απανθρακωθεί, με ζώα που πέθαναν στη μάχη τους με τις φωτιές, με εκτάσεις – δασικές και μη –  να έχουν παραδοθεί στην πύρινη λαίλαπα, πέρα από τον θρήνο και την αγανάκτηση που μπορεί να έχουμε όλοι, τα νούμερα είναι αυτά που μπορούν να μιλήσουν για την πρόληψη, την μέριμνα και την ασφάλεια ενός κράτους απέναντι στους πολίτες του.

Κάθε χρόνο, λίγο πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, γίνεται η ίδια συζήτηση, που αφορά στα χρήματα που δίνει το κράτος για την προληπτική αντιμετώπιση του κινδύνου των πυρκαγιών. Τα δημοσιεύματα δίνουν και παίρνουν, πολύ περισσότερο φέτος που διανύουμε και προεκλογική περίοδο.

Οι πιστώσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού για το Πυροσβεστικό Σώμα το έτος 2009 -σύνολο μισθολογικών και ασφαλιστικών δαπανών, κτιριακές υποδομές, τεχνικά μέσα, οχήματα, συντήρηση, μίσθωση εναέριων μέσων κλπ- ανέρχονταν στα €500εκ. Με τον νόμο 4029/2011 μεταφέρθηκαν πυροσβεστικές υπηρεσίες στους δήμους, συγχωνεύθηκαν υπηρεσίες, ενώ πάγωσαν οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού. Αποτέλεσμα, η ετήσια δαπάνη για το Πυροσβεστικό Σώμα να κυμαίνεται μεσοσταθμικά στα €340εκ, δηλαδή €160εκ λιγότερα ετησίως λόγω των μνημονιακών περικοπών.

Τα Δασαρχεία κάθε χρόνο ζητούν περί τα 15 με 17 εκ ευρώ, αλλά λαμβάνουν περί το 10%, όπως φαίνεται παρακάτω, στις δαπάνες προϋπολογισμού για Αντιπυρική Θωράκιση:

• 2016 – €1,8εκ
• 2017 – €1,6εκ
• 2018 – €1,6εκ
• 2019 – €1,6εκ
• 2020 – €2,0εκ
• 2021 – €1,7εκ

Ερχόμαστε στο 2013, όπου σύμφωνα με τα στοιχεία του περασμένου Γενάρη, το προβλεπόμενο κόστος του προγράμματος δασοπροστασίας για το έτος, ανερχόταν στο συνολικό ποσό των 5.987.200€.

Αναλυτικά, τα επίσημα στοιχεία της χρηματοδότησης για την αντιπυρική προστασία το 2023, όπως είχαν ανακοινωθεί τον Μάιο, ήταν:

• 3,19 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων,
• 5,99 εκατ. ευρώ από πιστώσεις από τον Τακτικό Προϋπολογισμό,
• 1,72 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο προς τις Δασικές Υπηρεσίες,
• 930 χιλ ευρώ από το Πράσινο Ταμείο για τη δασοπροστασία του Αγίου Όρους,
• 23,14 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Εσωτερικών στους Δήμους, και
• 86,80 εκατ. ευρώ για το νέο προληπτικό Πρόγραμμα Προστασίας Δασών Antinero για καθαρισμούς δασικών οικοσυστημάτων, συντήρηση και διάνοιξη δασικών δρόμων και αντιπυρικών ζωνών.

Από το 1998, που η ευθύνη των δασικών πυρκαγιών πέρασε στην Πυροσβεστική, στη χώρα υιοθετήθηκε ένα μοντέλο δασοπυρόσβεσης το οποίο βασίστηκε κατεξοχήν στην καταστολή και όχι στην πρόληψη. Οι δασικές υπηρεσίες εντάχθηκαν στις αποκεντρωμένες διοικήσεις και παραμένουν επί χρόνια υποστελεχωμένες, παρόλο που έχουν υπό την ευθύνη τους την προστασία  του δασικού και αγροτικού πλούτου της χώρας.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που βγήκαν στο φως της δημοσιότητας, τα μισά πυροσβεστικά οχήματα είναι από 25 έως 30 ετών.

Από τους 1.200 δασολόγους δεν έχουν μείνει στις υπηρεσίες ούτε 500.

Την τελευταία 20ετία το προσωπικό της Δασικής Υπηρεσίας μειώθηκε κατά 53% και οι πόροι που διατέθηκαν σε αυτήν κατά 80%. Η μερίδα του λέοντος των δημόσιων πόρων, τόσο των εθνικών όσο και των ευρωπαϊκών, κατανέμονταν στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών και όχι στην πρόληψή τους.

Ο τελευταίος διαγωνισμός για μόνιμο προσωπικό έγινε το 2008, πάγωσε, όμως, λόγω των μνημονίων, ενώ οι περίπου 50 επιτυχόντες της διαδικασίας είναι και οι τελευταίοι που προσλήφθηκαν στην υπηρεσία από τότε μέχρι και σήμερα.

Αυτό λοιπόν που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η επανασύσταση της Δασικής Υπηρεσίας με επαρκή χρηματοδότηση και στελέχωση. Χωρίς αυτό, χωρίς δηλαδή πραγματική πρόληψη και πραγματική αντιπυρική θωράκιση, οι πυρκαγιές θα σβήνουν στη θάλασσα περνώντας μέσα από πόλεις και χωριά.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση να πάψει την ρητορική της “ατομικής ευθύνης” ξεκινώντας άμεσα την αποκατάσταση των υποδομών που καταστράφηκαν καθώς και καταβολές αποζημιώσεων προς τους πληγέντες, που βλέπουν το βιός τους να καταστρέφεται από τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές.

Καταρχήν κατανομή διατιθέμενων πιστώσεων ανά Περιφερειακή Ενότητα

Το συνολικό ποσό που αναγράφεται στον πίνακα πιστώσεων για εργατοώρες δασοπυροσβεστών, ενδεικτικά, για τον Έβρο, όπως θα δείτε στον παρακάτω αναλυτικό πίνακα, είναι 147.755,71. Για την Αττική ο αντίστοιχος αριθμός είναι 475.829,30.

Η έκταση του νομού Έβρου είναι 4.246 km², ενώ της Αττικής 3.808,1 km²