“Πλημμύρισε” το κέντρο της Δράμας πολύχρωμα καραβάκια
Ένα έθιμο που αναβιώνει κάθε χρόνο στην ακριτική πόλη - ΕΙΚΟΝΕΣ
Στις 4 Δεκεμβρίου είθισται να τιμάται το όνομα της Βαρβάρας, καθώς τότε έχει καθιερωθεί η ονομαστική εορτή της Αγίας Βαρβάρας. Όμως στην πόλη της Δράμας η γιορτή έχει ξεχωριστή σημασία, καθώς η αγία είναι και πολιούχος της πόλης.
Ένα πολύχρωμο σκηνικό αναπτύσσεται, διακοσμημένο με φώτα, χρώματα, εικόνες και ήχους με τη συμμετοχή χιλιάδων παιδιών, στη λίμνη της Αγίας Βαρβάρας στο κέντρο της πόλης. Αυτή η ετήσια εκδήλωση στοχεύει στην αναβίωση ενός μοναδικού εθίμου, ταυτόχρονα τιμώντας τη μνήμη της προστάτιδας της πόλης.
Πριν από την ημέρα της γιορτής, τις παραμονές δηλαδή 3 του Δεκέμβρη, από νωρίς το απόγευμα της Κυριακής, γονείς με παιδιά αλλά και παρέες ξεχύνονται από κάθε γειτονιά, κατευθυνόμενοι προς τις πηγές της λίμνης. Σκοπός τους είναι να τηρήσουν ένα έθιμο που συνοδεύεται από θρύλους και παραδόσεις που διατηρούνται στα βάθη της ιστορίας, έχοντας τις ρίζες του στην περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Κρατώντας χάρτινα και πλαστικά καραβάκια ή και από φελιζόλ στα χέρια τους, διασχίζουν την πόλη, φτάνοντας μέχρι τις πηγές. Σε αυτό το υπέροχο φυσικό πάρκο, όπου κάποτε “στεκόταν” η επιβλητική παλιά καπναποθήκη της οικογένειας Σπίρερ, τώρα μεταμορφωμένη σε ένα όμορφο ξενοδοχείο, διαδραματίζεται μια εντυπωσιακή σκηνή με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους. Είναι αυτοί που ζωντανεύουν τα έθιμα και διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις.
Κάθε χρόνο λοιπόν, παραμονή της μεγάλης γιορτής, τα νερά των πηγών της Αγίας Βαρβάρας, που δημιουργούν τη λίμνη μπροστά από την εκκλησία, δέχονται χιλιάδες καραβάκια, φορτωμένα με τις ευχές των παιδιών που τα κατασκεύασαν. Είναι τα περίφημα «καραβάκια των ευχών» που θα πλεύσουν στα νερά, δημιουργώντας μια πανέμορφη εικόνα γεμάτη συναισθήματα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια των προηγούμενων ημερών, παιδιά όλων των ηλικιών κατασκεύασαν με ζήλο, αγάπη και μπόλικη δημιουργικότητα, το δικό τους καράβι αισθανόμενοι για λίγο και ως καπετάνιοι. Η διακόσμηση των καραβιών τους γίνεται με πολύχρωμες ζωγραφιές, ελληνικές σημαίες αλλά και ξύλινες κατασκευές, προσθέτοντας πάντα το απαραίτητο κεράκι.
Εκτός από τις φωνές μικρών και μεγάλων που ακούγονται όλη τη νύχτα, πάντα συρρέουν στην περιοχή και μικροπωλητές με γλειφιτζούρια και λιχουδιές για τα παιδιά ενώ δε λείπουν και τα αλμυρά σνακς.
Έπειτα οι Δραμινοί πολίτες αφού αποχαιρετήσουν τα φετινά σκαφάκια τους, αποχωρούν οι περισσότεροι εξ’ αυτών για τα σπίτια τους και απολαμβάνουν το τοπικό γλυκό, το οποίο απολαμβάνουνε κάθε χρόνο 3 και 4 του Δεκέμβρη και το ονομάζουν “Βαρβάρα”. Μια γλυκιά σούπα που μοσχομυρίζει κανέλα και καβουρδισμένο σουσάμι.
Επιπροσθέτως, φέτος όπως και τα τελευταία έτη, η εορτή της πολιούχου της πόλης συμπίπτει με το άνοιγμα του Χριστουγεννιάτικου χωριού στο κέντρο της πόλης, της “Ονειρούπολης” κάνοντας την πόλη της Δράμας έναν ανάρπαστο τουριστικό χειμερινό προορισμό.
Το ιστορικό πλαίσιο της γιορτής
Σύμφωνα με το τοπικό “θρύλο”, το 1830, όταν η Δράμα κατακτήθηκε από τους Τούρκους, το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας κατεδαφίστηκε για να χτιστεί ένα τζαμί στη θέση του. Ωστόσο, τα σχέδια τους άλλαξαν την ημέρα της γιορτής, όταν η περιοχή πλημμύρισε και το τζαμί δεν κατασκευάστηκε ποτέ. Έτσι, η Αγία Βαρβάρα έγινε η πολιούχος της Δράμας, και ακριβώς απέναντι από τη λίμνη, χτίστηκε η νέα εκκλησία πάνω στα θεμέλια του παλιού κτηρίου, αφιερωμένη στην Αγία.
Όσον αφορά το έθιμο με τα καραβάκια των ευχών, υπάρχουν δύο ιστορίες. Σύμφωνα με την πρώτη, την παραμονή της Αγίας Βαρβάρας, μετά τη λιτανεία, ο κόσμος έστελνε στο βυθισμένο εκκλησάκι το κεράκι του για την αγία πάνω σε ένα σανίδι από ξύλο. Η δεύτερη εκδοχή βασίζεται στο ότι η Αγία Βαρβάρα ήταν και προστάτιδα των ελεύθερων κοριτσιών. Έτσι, όλα τα ελεύθερα κορίτσια στις 3 Δεκεμβρίου, κατά τη διάρκεια της ακολουθίας του εσπερινού και μόλις σκοτεινιάζει, έβαζαν τα κεράκια τους πάνω σε σανίδες ξύλου και, μαζί με μια ευχή, τα έστελναν στο βυθισμένο εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας.
Η διαδρομή της σανίδας στη λίμνη έδειχνε αν η ευχή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Αν το κεράκι σβήσει, θεωρούνταν αποτυχία, αλλά η ελπίδα έμενε, καθώς το επόμενο πρωί όλα τα κορίτσια κατέφθαναν στη λίμνη για να πλυθούν με το νερό που η Αγία Βαρβάρα είχε αγιάσει την προηγούμενη νύχτα.
