Τα δικαιώματα των επιβατών σε περιπτώσεις καθυστερήσεων σε αεροπορικά, ακτοπλοϊκά και χερσαία δρομολόγια

Όσο πλησιάζουμε στην εορταστική περίοδο αυξάνονται κατακόρυφα οι εναέριες, χερσαίες και ακτοπλοϊκές μετακινήσεις ταξιδιωτών (λόγω αυξημένης τουριστικής κίνησης ταξιδιωτών, μετακινήσεων σπουδαστών, στρατευσίμων κλπ.), και δυστυχώς αυξάνονται επίσης κατακόρυφα και οι καθυστερήσεις στα δρομολόγια των μέσων μεταφοράς που πολλές φορές είναι πολύωρες.

Το Ινστιτούτο Καταναλωτών σε ενημέρωσή του σημειώνει:

Με αφορμή την 14ώρη καθυστέρηση της αναχώρησης της πτήση γνωστής αεροπορικής εταιρίας χαμηλού κόστους από Ελ. Βενιζέλος για Η. Βασίλειο πριν από 2 εβδομάδες, αλλά και τις καθυστερήσεις στα δρομολόγια των τρένων, όπως δεχθήκαμε καταγγελία από μέλος μας που ταξίδευε την Πέμπτη 05-12-2024 από Θεσσαλονίκη για Αθήνα με ώρα αναχώρησης από Θεσσαλονίκη στις 14:04 που εν τέλει αναχώρησε στις 16:30 με καθυστέρηση 2:30 ωρών, ενημερώνουμε τους ταξιδιώτες – καταναλωτές για τα δικαιώματα τους που τους προτρέπουμε να τα ασκούν.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΡΕΝΟ

Ένα νέο πολύτιμο εργαλείο έχουν στη διάθεσή τους οι επιβάτες των σιδηροδρομικών μεταφορών. Είναι ο νέος εμπλουτισμένος οδηγός των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των επιβατών που θεσπίστηκε με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 782/21. Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων ως εθνικός φορέας υπεύθυνος για την επιβολή της εφαρμογής του Κανονισμού, (National Enforcement Body – NEB) συνέταξε έναν εύχρηστο και σαφή οδηγό για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών κατ΄ επιταγήν του νέου κανονισμού που είναι μόνιμα αναρτημένος στην επίσημη ιστοσελίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων https://ras-el.gr/ στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, προκειμένου οι επιβάτες να μπορούν να ανατρέχουν σ΄αυτόν, ανά πάσα στιγμή και να ενημερώνονται με κάθε λεπτομέρεια για το τι ισχύει σε όλα τα σιδηροδρομικά ταξίδια και τις αντίστοιχες παρεχόμενες υπηρεσίες.

Σε περίπτωση καθυστέρηση του δρομολογίου τουλάχιστον 60′ λεπτών, οι επιβάτες έχουν τις εξής επιλογές:

Επιστροφής του κομίστρου στο ακέραιο ή για το μέρος του ταξιδιού που δεν πραγματοποιήθηκε και για το μέρος που έχει ήδη πραγματοποιηθεί, εάν το ταξίδι δεν εξυπηρετεί πλέον το σκοπό του αρχικού ταξιδιωτικού σχεδίου του επιβάτη και δεν το πραγματοποιήσει. Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή, δικαιούστε δρομολόγιο επιστροφής, με την πρώτη ευκαιρία, στην αρχική αφετηρία. Οι επιστροφές χρημάτων πραγματοποιούνται εντός 30 ημερών από την παραλαβή του αιτήματος. Η επιστροφή μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη μορφή κουπονιών και/ή την παροχή άλλων υπηρεσιών, υπό την προϋπόθεση ότι οι όροι των εν λόγω κουπονιών και /ή υπηρεσιών παρέχουν επαρκή ευελιξία, ιδίως όσον αφορά την περίοδο ισχύος και τον προορισμό, και ότι εσείς συμφωνείτε να αποδεχθείτε τα κουπόνια και / ή τις υπηρεσίες αντί για χρήματα. Η επιστροφή του κομίστρου δεν μειώνεται με τη χρήση εξόδων συναλλαγής.

Η ελάχιστη αποζημίωση για καθυστερήσεις είναι: 50% της τιμής του κομίστρου για καθυστέρηση 120 λεπτών και άνω 25% του κομίστρου για καθυστέρηση 60 έως 119 λεπτών. Η αποζημίωση του κομίστρου καταβάλλεται εντός ενός μηνός από την υποβολή της αίτησης αποζημίωσης. Ως επιβάτης, δεν δικαιούστε αποζημίωση σε ορισμένες περιπτώσεις, π.χ. εάν η ματαίωση, η καθυστέρηση ή η απώλεια ανταπόκρισης οφείλονται σε εξαιρετικές περιστάσεις ή συμπεριφορές τρίτων τις οποίες ο μεταφορέας δεν μπορούσε να αποφύγει, παρότι επέδειξε την απαιτούμενη επιμέλεια για τη συγκεκριμένη περίπτωση καθώς και εάν οφείλεται σε σφάλμα δικό σας. Επιπλέον, δεν δικαιούστε αποζημίωση εάν πληροφορηθήκατε για την καθυστέρηση πριν την αγορά του εισιτηρίου.

Σε περίπτωση καθυστέρησης 60 λεπτών και άνω, πρέπει να σας προσφέρονται δωρεάν γεύματα και αναψυκτικά ανάλογα με το χρόνο αναμονής.

Επιπλέον, η σιδηροδρομική επιχείρηση πρέπει να προσφέρει δωρεάν ξενοδοχείο ή άλλο κατάλυμα και μεταφορά μεταξύ του σιδηροδρομικού σταθμού και του καταλύματος, σε περίπτωση που είναι απαραίτητη η παραμονή για μία ή περισσότερες νύκτες λόγω της καθυστέρησης. Οι απαιτήσεις πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα και οι ανάγκες των σκύλων οδηγών λαμβάνονται υπόψη.

Εάν η αμαξοστοιχία είναι ακινητοποιημένη εκτός σταθμού, η σιδηροδρομική επιχείρηση πρέπει να φροντίσει για τη μεταφορά από την αμαξοστοιχία στο σιδηροδρομικό σταθμό, σε εναλλακτικό τόπο αναχώρησης ή στον τελικό προορισμό, όταν και όπου αυτό είναι πρακτικά εφικτό.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΠΛΟΙΟ

Τα βασικά δικαιώματα των επιβατών της ακτοπλοΐας ρυθμίζονται από τον νόμο 4948/2022 (ΦΕΚ Τεύχος Α 125/27.06.2022). Αναλυτικότερα:

Εάν θέλετε να ακυρώσετε το εισιτήριο σας, πριν κάνετε το ταξίδι σας, τότε δικαιούστε την επιστροφή κάποιου ποσού από την αρχική τιμή, ανάλογα με το χρόνο ακύρωσης, έως 12 ώρες πριν την αναχώρηση 50%, έως 7 ημέρες 75%, έως 14 ημέρες 100%. Μπορείτε να τροποποιήσετε το εισιτήριό σας (π.χ. αλλαγή ημερομηνίας ταξιδιού) έως και 48 ώρες πριν από την προγραμματισμένη αναχώρηση, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις για άλλη ημερομηνία. Εάν το νέο εισιτήριο είναι φθηνότερο από το αρχικό, ΔΕΝ δικαιούστε επιστροφή της διαφοράς.

Σε περίπτωση καθυστέρησης αναχώρησης του πλοίου για πάνω από 90 λεπτά από την προγραμματισμένη ώρα, λόγω ευθύνης της εταιρείας, τότε δικαιούστε:

να μην ταξιδέψετε με αυτό το πλοίο και να σας επιστραφεί το αντίτιμο του εισιτηρίου, τόσο του επιβάτη όσο και του οχήματος εάν υπάρχει, αποζημίωση 25%-50% επί της τιμής του εισιτηρίου ανάλογα με το χρόνο καθυστέρησης, αποζημίωση διπλάσια της τιμής εισιτηρίου επιβάτη/οχήματος καθώς, εάν με υπαιτιότητα της εταιρείας δεν φτάσετε στον προορισμό σας εντός 24 ωρών από την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης.

Εάν καθυστερήσει ή ματαιωθεί το ταξίδι και χάσετε την ανταπόκριση για τη συνέχιση του ταξιδιού σας, δικαιούστε, να πάτε με τον προσφορότερο τρόπο στον τελικό προορισμό σας με μέριμνα και δαπάνη της εταιρείας, αφού πρώτα έχετε ενημερώσει την εταιρεία για την ανταπόκρισή σας, δωρεάν διατροφή και διαμονή στο λιμάνι της ανταπόκρισης, με μέριμνα και δαπάνη της εταιρείας, όταν αναγκάζεστε να αναχωρήσετε την επόμενη ημέρα.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό ΕΚ 261/2004 που καθιερώνει δικαιώματα επιβατών αναφορικά με την ακύρωση πτήσης, καθυστέρηση πτήσης, άρνηση επιβίβασης, αλλαγή θέσης, καταστροφή/απώλεια αποσκευής και τη μεταφορά κατοικιδίων, ισχύουν τα ακόλουθα:

Εφόσον η πτήση σας ακυρωθεί δικαιούστε, επιστροφή εντός επτά (7) ημερών του αντιτίμου του εισιτηρίου ή εναλλακτική πτήση στον τελικό προορισμό ή εναλλακτική πτήση στον τελικό προορισμό το συντομότερο δυνατό ή εναλλακτική πτήση στον τελικό προορισμό άλλη μέρα που να σας εξυπηρετεί, και κάλυψη των εξόδων διατροφής δύο τηλεφωνήματα, κάλυψη των εξόδων διαμονής και μεταφοράς μεταξύ αεροδρομίου και καταλύματος, σε περίπτωση που χρειάζεται διανυκτέρευση και αποζημίωση από 250€ έως 600€, ανάλογα με την απόσταση του ταξιδιού σας

ΔΕΝ δικαιούστε αποζημίωση στις περιπτώσεις που, έχετε πληροφορηθεί την ακύρωση τουλάχιστον δύο (2) εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης ή έχετε πληροφορηθεί την ακύρωση μία (1) έως δύο (2) εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης σας προσέφεραν μεταφορά με εναλλακτική πτήση με αναχώρηση το πολύ δύο ώρες νωρίτερα από την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης και άφιξη στον τελικό σας προορισμό το πολύ τέσσερις ώρες αργότερα από την προγραμματισμένη ώρα άφιξης.

Σε περίπτωση ακύρωσης της πτήσης λόγω έκτακτων συνθηκών (καιρικές συνθήκες, απεργία εργαζόμενων κτλ), δεν δικαιούστε αποζημίωση, αλλά η εταιρεία οφείλει να σας παράσχει τη δυνατότητα να επιλέξετε επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου (ολόκληρο ή του μέρους που δεν χρησιμοποιήσατε) ή να ταξιδέψετε στον τελικό προορισμό σας με άλλη πτήση το συντομότερο δυνατό και όποια άλλη βοήθεια χρειάζεστε, για την ώρα που περιμένετε μέχρι να επιβιβαστείτε στην άλλη πτήση ή να κάνετε εκ νέου κράτηση σε μεταγενέστερη ημερομηνία της επιλογής σας.

Εάν φθάσετε στον τελικό σας προορισμό με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 ωρών σε σχέση με την ώρα άφιξης στο αεροδρόμιο που αναφέρεται στην αρχική σας κράτηση, δικαιούστε αποζημίωση από 250€ έως 600€, ανάλογα με την απόσταση του ταξιδιού σας, εκτός αν η καθυστέρηση οφειλόταν σε έκτακτες περιστάσεις.

Σε περίπτωση άρνηση επιβίβασης σε πτήση εάν έχετε εισιτήριο (λόγω υπεράριθμων κρατήσεων, αλλαγής αεροσκάφους και αντικατάστασης με μικρότερο), τότε δικαιούστε, αποζημίωση από 250€ έως 600€, ανάλογα με την απόσταση του ταξιδιού σας, επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου σας, ή θέση σε άλλη πτήση ή μεταφορά με άλλη πτήση σε μεταγενέστερη ημερομηνία, όπως σας εξυπηρετεί, υπό παρεμφερείς όρους μεταφοράς (νέα κράτηση), ανάλογα με τη διαθεσιμότητα θέσεων, κάλυψη των εξόδων διατροφής κάλυψη των εξόδων διαμονής και μεταφοράς μεταξύ αεροδρομίου και καταλύματος, σε περίπτωση που χρειάζεται διανυκτέρευση.

Εάν τοποθετηθήκατε σε θέση ανώτερη από αυτή για την οποία αγοράσατε εισιτήριο, τότε η αεροπορική εταιρεία δεν μπορεί να απαιτήσει επιπλέον πληρωμή. Εάν τοποθετηθήκατε σε θέση κατώτερη από αυτή για την οποία αγοράσατε εισιτήριο, τότε δικαιούσθε αποζημίωση από το 30%-75% της τιμής του εισιτηρίου.

Σε περίπτωση καταστροφής ή απώλειας της αποσκευής σας, η αεροπορική εταιρεία είναι υπεύθυνη να σας αποζημιώσει, μέχρι τα 1.230€. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να κάνετε έγγραφη διαμαρτυρία μέσα σε 7 ημέρες από την παραλαβή της κατεστραμμένης αποσκευής ή εντός 21 ημερών από την παραλαβή των αποσκευών σας εάν έφθασαν με καθυστέρηση. Αν το περιεχόμενο των αποσκευών σας είναι μεγάλης αξίας, δηλώστε το πριν ταξιδέψετε και ασφαλίστε το. Θα αποζημιωθείτε για ότι δηλώσετε.Εάν καθυστερήσουν να σας παραδώσουν την αποσκευή σας, δικαιούστε αποζημίωση εάν αποδεδειγμένα υποστείτε ζημία από αυτή την καθυστέρηση. Σε αυτή την περίπτωση έχετε περιθώριο να κάνετε εγγράφως την καταγγελία σας μέσα σε 21 ημέρες από την ημερομηνία που παραλάβατε την αποσκευή σας.