Τα περίεργα του νέου ΚΟΚ: Ποινές για κόρνα, ζιγκ-ζαγκ, και πεζούς – Πότε θα αφαιρείται το δίπλωμα

Σε χαμηλή, μεσαία και υψηλή επικινδυνότητα αλλά και αντικοινωνική συμπεριφορά με ανάλογα πρόστιμα και κυρώσεις χωρίζονται οι παραβάσεις με τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Η δημόσια διαβούλευση θα ισχύσει έως τις 24 Ιανουαρίου 2025 ενώ η ισχύς του παρόντος αρχίζει 3 μήνες από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν άλλως ορίζεται στα επί μέρους άρθρα.

Στο στόχαστρο δεν μπαίνουν μόνο οι οδηγοί αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, αλλά και οι ανήλικοι χρήστες πατινιών, αλλά και οι πεζοί, στους οποίους θα επιβάλλονται πρόστιμα αν, για παράδειγμα, περάσουν το δρόμο με ερυθρό σηματοδότη για τους πεζούς, στέκονται στις διαβάσεις και καθυστερούν τα αυτοκίνητα, ή θέτουν τον εαυτό τους και άλλους χρήστες των οδών σε κίνδυνο.

Παραδείγματα με τις κατηγορίες του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) αλλά και τις νέες χρεώσεις.

Παραβάσεις Χαμηλής Επικινδυνότητας (Ε1):

Χρηματικό πρόστιμο 30 ευρώ:

• Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη πεζών (από πεζό).
• Μη παραχώρηση επαρκούς χώρου για τη διέλευση ανερχόμενου οχήματος, σε οδούς μεγάλης κλίσης, που η διέλευση των οχημάτων που έρχονται αντίθετα είναι αδύνατη ή δυσχερής.
• Αντικανονικό άνοιγμα θυρών οχήματος.
• Οδήγηση χωρίς τα απαιτούμενα έγγραφα (το πρόστιμο επιβάλλεται για κάθε έγγραφο που λείπει).

30 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες:

• Παραβίαση ρυθμιστικών πινακίδων: Aπαγoρεύεται το κορνάρισμα, εκτός αν πρόκειται για απoφυγή δυστυχήματoς, οδός υπoχρεωτικής διέλευσης πoδηλάτων, οδός υπoχρεωτικής διέλευσης πεζών, απoκλειστική διέλευση λεωφoρείων ή τρόλεϊ.
• Κίνηση σε λωρίδα κυκλοφορίας με ειδική σήμανση για λεωφορεία, ταξί ή ποδήλατα, χωρίς να οδηγείται όχημα της αντίστοιχης κατηγορίας.
• Μη παραχώρηση προτεραιότητας σε μέσα μαζικής μεταφοράς, ποδήλατα ή μοτοποδήλατα.
• Στάθμευση σε εισόδους νοσοκομείων, κλινικών και σταθμών πρώτων βοηθειών.

30 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 10 ημέρες:

• Μη χρήση ή καθυστερημένη χρήση δεικτών κατεύθυνσης (φλας) πριν από ελιγμό.
• Μη μείωση ταχύτητας ενόψει οχήματος που προτίθεται να αλλάξει κατεύθυνση.
• Παρατεταμένη χρήση κόρνας.
• Πρόκληση κινδύνου κατά την έλξη οχημάτων.

Παραβάσεις Μεσαίας Επικινδυνότητας (Ε2):

Χρηματικό πρόστιμο 150 ευρώ:

• Οδήγηση μη εγκεκριμένου μεταφορικού μέσου.
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ/ώρα.

150 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες:

• Κίνηση σε πλατείες, πεζόδρομους, πεζοδρόμια ή νησίδες ασφαλείας.
• Χρήση λωρίδας έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.), εκτός από περιπτώσεις βλάβης ή άλλης αιτίας.
• Στάση ή στάθμευση σε ράμπες διάβασης ατόμων με αναπηρία ή σε χώρους στάθμευσης αποκλειστικά για ΑμεΑ.
• Συμπεριφορά που θέτει σε κίνδυνο πεζούς.
• Παρεμπόδιση οχημάτων άμεσης ανάγκης.

150 ευρώ – 20 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης

• Μη συμμόρφωση με τις υποδείξεις και τα σήματα των τροχονόμων
• Παραβίαση της απαγόρευσης διάβασης
• Προσπέρασμα με πρόκληση κινδύνου ή παρακώλυση κυκλοφορίας και χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας άνω των 20 χλμ/ώρα (και μέχρι 30 χλμ/ώρα)
• Μη εφοδιασμός τρίτροχου οχήματος, μοτοσικλέτας και μοτοποδήλατου επιβατηγού οχήματος Ι.Χ και φορτηγού οχήματος έως τρεισήμισι (3,5) τόνους με κατάλληλα ελαστικά (150,00 ευρώ – 50 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)
• Μη διευκόλυνση κυκλοφορίας τραμ.

Παραβάσεις Υψηλής Επικινδυνότητας (Ε3):

Χρηματικό πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες:

• Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση 0,5-0,8 g/l στο αίμα.
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας κατά 21-30 χλμ/ώρα.
• Παραβίαση προτεραιότητας σε διασταυρώσεις.
• Χρήση κινητού τηλεφώνου χωρίς σύστημα ανοικτής ακρόασης.
• Μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή κράνους.

Χρηματικό πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 90 ημέρες:

• Παραβίαση πινακίδας STOP.
• Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη.
• Συμμετοχή σε αυτοσχέδιους αγώνες ή επίδειξης ικανότητας.
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας άνω των 50 χλμ/ώρα.

Παραβάσεις Πολύ Υψηλής Επικινδυνότητας (Ε4):

1.200 ευρώ – 180 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης & ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο μηνών

• Άρνηση για υποβολή σε έλεγχο για διαπίστωση ύπαρξης στον οργανισμό οινοπνεύματος, είτε διά αιμοληψίας είτε με χρήση συσκευής αλκοολομέτρου.
• Αλκοόλ: Οδήγηση υπό την επίδραση αλκοόλ με συγκέντρωση στο αίμα (εκπνεόμενο αέρα): άνω του 1,10 g/l

Τιμωρείται ο οδηγός, όχι το αυτοκίνητο

Αντιθέτως, μειώνονται οι περιπτώσεις αφαίρεσης πινακίδων των οχημάτων. Δεν θα αφαιρείται η άδεια κυκλοφορίας με το σκεπτικό ότι τα μέλη των πολλών οικογενειών χρησιμοποιούν το ίδιο αυτοκίνητο. Έτσι θα τιμωρείται ο οδηγός, αλλά το αυτοκίνητο θα μπορέσει να το χρησιμοποιήσει, μετά τη παράβαση, κάποιο άλλος μέλος της οικογένειας.

Τέλος στο «σβήσιμο» των κλήσεων και ενημέρωση αυτόματα με SMS στο κινητό

Ο νέος ΚΟΚ αλλάζει και το σύστημα βεβαίωσης των παραβάσεων. Και αυτό γιατί θα βεβαιώνεται ηλεκτρονικά από τα όργανα της Τροχαίας και όχι με το «ροζ χαρτάκι» που ισχύει έως σήμερα, με την κλήση να «κλειδώνει» στο ηλεκτρονικό σύστημα (δεν θα μπορεί να διαγραφεί), ενώ ο παραβάτης θα ενημερώνεται αυτόματα με SMS στο κινητό του τηλέφωνο. Οι ενστάσεις θα μπορούν να κατατίθενται πλέον μόνο ηλεκτρονικά και σε διάστημα 7-10 ημερών και εάν δεν θα κρίνονται βάσιμες, τα πρόστιμα θα αναρτώνται στο προφίλ TAXISnet του παραβάτη οδηγού.

Εάν αυτός δεν το εξοφλεί εμπρόθεσμα, τότε θα αποτελεί βεβαιωμένη οφειλή προς το Δημόσιο. Εάν το πρόστιμο συνοδεύεται με αφαίρεση της άδειας οδήγησης, αυτή δεν θα επιστρέφεται στην περίπτωση που δεν θα έχει εξοφληθεί το πρόστιμο.

Ποιοι μπορεί να χάσουν το δίπλωμα τους έως και 7 χρόνια

Σχετικά με το σε ποια περίπτωση ένας οδηγός κινδυνεύει να χάσει το δίπλωμα του για 7 χρόνια ο Βασίλης Οικονόμου, υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών σχολίασε σχετικά:

«Όταν υποτροπιάζεις και δείχνεις μια παραβατική συμπεριφορά κάνοντας παραβιάσεις πολύ βασικών κανόνων που οδηγούν σε θανατηφόρα ατυχήματα ή σε βαρύς τραυματισμούς. Η παράβαση του κόκκινου σηματοδότη, το αλκοόλ, η παραβίαση του STOP, οι κόντρες».

Πιο συγκεκριμένα οδηγοί που αντιμετωπίζουν αφαίρεση διπλώματος μέχρι και 7 χρόνια είναι όσοι θα κάνουν τρίτη φορά ίδια παράβαση μέσα σε πέντε χρόνια.

Αυτό θα ισχύει για συγκεκριμένες παραβάσεις όπως:

• Οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος
• Παραβίαση πινακίδας STOP
• Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη
• Οδήγηση οχημάτων για επίδειξη ικανότητας και αυτοσχέδιων αγώνων (κόντρες)

«Σε περίπτωση που χάσεις το δίπλωμα σου, θα πρέπει να δώσεις ξανά εξετάσεις» πρόσθεσε ο κ. Οικονόμου.

«Από το καλοκαίρι θα έχουμε τις 388 κάμερες στα φανάρια. Θα ελέγχουν αυτές τις παραβιάσεις. Είναι σε επιλεγμένα σημεία που τα έχει επιλέξει η Τροχαία. Πρόκειται για πρόγραμμα που έχει κάνει η Περιφέρεια Αττικής. Μαζί με τις άλλες 1.000 κάμερες που θα μπουν το 2026 θα έχουμε ένα πλαίσιο εποπτείας καλό» σημείωσε επίσης.

Πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση της άδειας για 180 ημέρες

• Οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος
• Παραβίαση STOP
• Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη (κόκκινο φανάρι)
• Οδήγηση οχημάτων για επίδειξη ικανότητας και αυτοσχέδιων αγώνων (κόντρες)
• Μη χρήση ζώνης και κράνους
• Μη χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης και προστασίας παιδιών (ζώνες και παιδικά καθίσματα)
• Χρήση κινητού κατά την οδήγηση
• Υπέρβαση του ορίου ταχύτητας
• Χρήση της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης
• Στάση ή στάθμευση σε θέση που βρίσκεται ράμπα διάβασης ατόμων με αναπηρία
• Οδήγηση χωρίς ο οδηγός να έχει άδεια οδήγησης

Μείωση ταχύτητας μέσα στις πόλεις

Μια καινοτομία του νέου ΚΟΚ και που οι φορείς του υπουργείου Μεταφορών θεωρούν ότι θα μειώσει τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα είναι η μείωση της ταχύτητας μέσα στις πόλεις από τα 50 χιλιόμετρα στα 30 χιλιόμετρα.

Διευκρινίζεται ότι σε μονόδρομους στους οποίους υπάρχουν δύο (2) τουλάχιστον λωρίδες κυκλοφορίας διαχωριζόμενες με κατά μήκος διαγραμμίσεις και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης, μέσα στις κατοικημένες περιοχές, διατηρείται το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας των πενήντα (50) χιλιομέτρων την ώρα, εκτός αν άλλως ορίζεται με ειδική σήμανση.

«Όλο το οδικό δίκτυο εκτός των κεντρικών οδικών αξόνων και ταχείας κυκλοφορίας» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Οικονόμου για την παραπάνω αλλαγή.

Νέος ΚΟΚ και μοτοσικλέτες – Οι «σφήνες» και τα «ζιγκ-ζαγκ»

Ο νέος κώδικας θα επιτρέπει την διήθηση των μοτοσικλετιστών ανάμεσα από τα αυτοκίνητα υπό όρους με την προϋπόθεση να μην περνάνε τα 25 χιλιόμετρα την ώρα να υπάρχει επαρκής χώρος για να το κάνουν αυτό και να μην σταματούν πάνω στις διαβάσεις των πεζών.

Στην πράξη η αλλαγή αυτή σημαίνει ότι ενώ θα επιτρέπεται στους οδηγούς των δικύκλων να οδηγούν ανάμεσα στα αυτοκίνητα, δηλαδή στη διαγράμμιση των λωρίδων κυκλοφορίας, δεν θα επιτρέπονται οι ελιγμοί. Έτσι, στους οδηγούς που θα κάνουν ζιγκ-ζαγκ αλλάζοντας λωρίδες ανάμεσα στα αυτοκίνητα (φαινόμενο που συνηθίζεται και σήμερα σε συνθήκες κίνησης και είναι εξαιρετικά επικίνδυνο), θα μπορεί να βεβαιώνεται παράβαση. Η οδήγηση ανάμεσα στα μποτιλιαρισμένα αυτοκίνητα θα επιτρέπεται υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Δηλαδή, δεν θα επιτρέπεται διήθηση με ταχύτητα μεγαλύτερη των 25 χιλιομέτρων ανά ώρα (θα προβλέπεται πρόστιμο για παράβαση ταχύτητας), αλλά και ούτε όταν η κίνηση των υπόλοιπων οχημάτων θα γίνεται υπό κανονικές ταχύτητες και συνθήκες.

Οι ποινές για τη μη χρήση κράνους αυστηροποιούνται, καθώς έρχεται επιβολή χρηματικού προστίμου και αφαίρεση της άδειας οδήγησης έως και για πέντε χρόνια, σε περίπτωση υποτροπής, αν δηλαδή κάποιος οδηγός συλληφθεί περισσότερες από μία φορές να οδηγεί μοτοσικλέτα χωρίς κράνος. Για την παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη, την υπέρβαση των ορίων ταχύτητας και την οδήγηση αντίθετα στα ρεύματα κυκλοφορίας και τα πεζοδρόμια, θα αναλάβουν δράση και οι περίπου 1.400 νέες κάμερες που θα τοποθετηθούν στα φανάρια της Αθήνας, καταγράφοντας τις παραβάσεις για τις οποίες θα βεβαιώνονται και θα αποστέλλονται ηλεκτρονικά πρόστιμα (και άλλες ποινές) με SMS στο κινητό του παραβάτη, αλλά και στη θυρίδα του πολίτη, στο Mygov.

Από το νέο έτος αλλάζει και κάτι άλλο σχετικά με τις μοτοσικλέτες. Ενώ μέχρι σήμερα ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας επιτρέπει τη στάθμευσή τους μόνο παράλληλα με το πεζοδρόμιο (εκτός από συγκεκριμένες θέσεις όπου προβλέπεται με σχετική σήμανση), πλέον τα δίκυκλα θα μπορούν να παρκάρουν νόμιμα κάθετα, στην άκρη του οδοστρώματος. Με αυτό τον τρόπο, θα διευκολύνονται και οι δικυκλιστές, αλλά και οι υπόλοιποι οδηγοί αυτοκινήτων, καθώς θα εξοικονομούνται θέσεις στάθμευσης για αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες.

Τα ηλεκτρικά πατίνια

Σε ό,τι αφορά τα ηλεκτρικά πατίνια, ο νέος ΚΟΚ τα διαχωρίζει σε δύο κατηγορίες: αυτά που κινούνται με ταχύτητα μέχρι 6 χιλιομέτρων ανά ώρα και αυτά που έχουν δυνατότητα να αναπτύξουν ταχύτητα έως 25 χιλιόμετρα ανά ώρα. Για τα πρώτα η χαμηλότερη επιτρεπόμενη ηλικία οδήγησης είναι τα 12 έτη, ενώ για τα δεύτερα για άτομα από 15 ετών και άνω.

Οι οδηγοί ηλεκτρικών πατινιών θα πρέπει να φέρουν, όπως ορίζει ο ΚΟΚ, κράνος, ανακλαστικό γιλέκο και φωτιστικά σώματα όχι μόνο στο όχημα, αλλά και πάνω στα ρούχα τους.

Οι οδηγοί ηλεκτρικών πατινιών υποχρεούνται να χρησιμοποιούν τους ποδηλατόδρομους. Αν δεν υπάρχουν, υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το δεξί άκρο του οδοστρώματος.

Πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με φώτα (λευκό ή κίτρινο εμπρός και κόκκινο ανακλαστικό πίσω), κουδούνι και οι οδηγοί να φέρουν φακό ή ανακλαστικό φως στο γιλέκο τους.

Οι οδηγοί δεν θα επιτρέπεται να χρησιμοποιούν το κινητό και ακουστικά (θα συνεχίσει να επιτρέπεται η χρήση κινητού με ανοιχτή ακρόαση, εάν είναι στερεωμένο σε ειδική βάση του πατινιού), ούτε να μεταφέρουν δεύτερο άτομο.

Όσον αφορά τις αλλαγές που σχεδιάζονται στις εξετάσεις για να βγάλει κάποιος δίπλωμα ο κ. Οικόνομου είπε:

«Υπάρχει το νομοθετικό πλαίσιο του 2021 που δεν έχει εφαρμοστεί όμως ακόμη. Έχουμε πει να βάλουμε κάμερες την ώρα που γίνεται η εξέταση. Δεν το έχουμε κάνει ακόμη. Θα το κάνουμε όμως. Τώρα ετοιμάζουμε το νέο βιβλίο εξετάσεων».

Οι επτά ριζικές αλλαγές του νέου ΚΟΚ

Συνοπτικά, τα βασικά σημεία στο Σχέδιο Νόμου «Νέο Κυρωτικό Πλαίσιο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και Λοιπές Διατάξεις για την Ασφαλή Κινητικότητα», συνοψίζονται στα εξής:

1. Ο εξορθολογισμός των ποινών και η κατηγοριοποίηση των παραβάσεων ανάλογα με την επικινδυνότητα, καθώς και η επιβολή κυρώσεων που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις και ενισχύουν τον αποτρεπτικό χαρακτήρα τους
2. Η κατηγοριοποίηση των παραβάσεων σε τρεις βασικές κατηγορίες καθιστά το κυρωτικό πλαίσιο ρεαλιστικότερο και ευκολότερα εφαρμόσιμο από τα όργανα ελέγχου και πιο κατανοητό από τους πολίτες
3. Για τις σοβαρότερες παραβάσεις που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων τίθενται αποτρεπτικές κυρώσεις (πρόστιμα και διοικητικά μέτρα) προκειμένου να περιοριστούν δραστικά
4. Οι ποινές για επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές, πλέον, επικεντρώνονται στον οδηγό και όχι στο όχημα (δεν αφαιρούνται τα στοιχεία του οχήματος)
5. Η μείωση της ανώτατης ταχύτητας κίνησης εντός του αστικού ιστού και σε οδούς γειτονιάς στα 30 χλμ/ώρα, υπό τις ειδικές προϋποθέσεις που προβλέπονται κατά περίπτωση.
6. Αυστηροποιείται το κυρωτικό πλαίσιο για τα οχήματα μικροκινητικότητας και τα μηχανοκίνητα δίκυκλα, καθώς η χρήση του κράνους και η τήρηση των ορίων ταχύτητας είναι αδιαπραγμάτευτα και τιμωρούνται αυστηρά
7. Αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο για τη διεύρυνση της δυνατότητας αξιοποίησης τεχνικών ή ηλεκτρονικών μέσων, όπως είναι οι κάμερες στα λεωφορεία για τη διαπίστωση των παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας