Τι σημαίνει να χάνεις τη Δαδιά
Ανυπολόγιστη καταστροφή, Εθνικό Πάρκο χωρίς δασολόγο και Φορείς που «βαφτίσθηκαν» Μονάδες μια παραμονή Χριστουγέννων
Κεντρική εικόνα: Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς
13 μήνες μετά το καταστροφικό πέρασμα της πυρκαγιάς η Δαδιά παραδόθηκε ξανά στον πύρινο όλεθρο με τη φωτιά να συνεχίζει το έργο της για ενδεκάτη ημέρα, αφήνοντας πίσω της 19 θύματα, οι σοροί των οποίων εντοπίστηκαν απανθρακωμένοι σε δασώδη περιοχή στον Άβαντα.
Η περιβαλλοντική καταστροφή που συντελείται για δεύτερη συνεχή χρονιά στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου είναι ανυπολόγιστη, με τη φωτιά να απειλεί να καταστρέψει ότι έμεινε «όρθιο» από την περσινή πυρκαγιά. Υπολογίζεται σε 150 χρόνια ο χρόνος για να ξαναγίνει το οικοσύστημα όπως ήταν.
Με τη φωτιά να συνεχίζει να καίει για ενδέκατη μέρα, οι όποιες αναφορές στο μέγεθος της τελικής καταστροφής μπορούν μόνο να περιοριστούν στο επίπεδο σεναρίων.
Ένας δασικός θησαυρός
To Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου είναι μια από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Είναι μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα που τέθηκαν σε καθεστώς προστασίας, λόγω του μεγάλου αριθμού σπάνιων ειδών αρπακτικών πουλιών.
Η συνολική έκταση του είναι 428.000 στρέμματα (ΚΥΑ 35633/2066) από τα οποία τα 72.900 αποτελούν τις 2 ζώνες προστασίας της φύσης (ζώνες Α1 και Α2).
Η κορυφή Κάψαλο αποτελεί την 2η υψηλότερη κορυφή εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου με υψόμετρο 604 μ. ενώ η υψηλότερη κορυφή είναι το ύψωμα «Αντά Τεπές» ή «Κορυφή» με υψόμετρο 654 μ.
Το μωσαϊκό τοπίων που διαμορφώνεται από δάση πεύκης και δρυός, τα οποία διακόπτονται από ξέφωτα, βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για τα αρπακτικά πουλιά. Στο Εθνικό Πάρκο συναντώνται τρία από τα τέσσερα είδη γύπα της Ευρώπης (Μαυρόγυπας, Όρνιο και Ασπροπάρης), ενώ φιλοξενεί τη μοναδική πολυπληθή αναπαραγόμενη αποικία Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
Κατέχει ξεχωριστή γεωγραφική θέση σε διεθνές επίπεδο, καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και Αφρικής και κοντά στον ανατολικότερο μεταναστευτικό διάδρομο πολλών ειδών πουλιών. Η εκτατική χρήση της γης από τον άνθρωπο στο βάθος των αιώνων έχει οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός πλούσιου μωσαϊκού τοπίων με πολλές εναλλαγές. Τα διάκενα που δημιουργήθηκαν από διαταράξεις, όπως βόσκηση, υλοτομίες αλλά και μικρής έκτασης και έντασης πυρκαγιές κατά το παρελθόν, καθορίζουν την ύπαρξη και επιβίωση των περισσότερων αρπακτικών πουλιών, παρέχοντας ευκολότερη πρόσβαση στην τροφή τους. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί συνολικά 360-400 είδη φυτών, από τα οποία 25 είδη είναι ορχιδέες, 104 είδη πεταλούδων, 12-13 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών και 60-65 είδη θηλαστικών, εκ των οποίων 24 είναι νυχτερίδες.
Επιπλέον, τα ιδιαίτερης αισθητικής τοπία με βραχώδεις σχηματισμούς, ρυάκια και ποτάμια, τα ενδημικά φυτά και τα σημεία γεωλογικού ενδιαφέροντος της περιοχής είναι υψηλής οικολογικής αξίας. Η οικολογική αξία του Δάσους Δαδιάς επισημάνθηκε το 1970 από Ευρωπαίους επιστήμονες, το 1980 η περιοχή ανακηρύχτηκε προστατευόμενη και από το 2006 έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικό Πάρκο. Πλέον αποτελεί ένα από τα λίγα καταφύγια σπάνιων αρπακτικών πουλιών σε όλη την Ευρώπη, ενώ εδώ συναντάται ο μοναδικός πολυπληθής αναπαραγόμενος πληθυσμός Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
Στο κέντρο και στα ανατολικά του Εθνικού Πάρκου συναντάμε δάση κωνοφόρων, στα οποία κυριαρχεί η τραχεία Πεύκη (Pinus brutia) και δευτερευόντως η Μαύρη Πεύκη (Pinus nigra), ενώ τα φυλλοβόλα, τα μικτά δάση και η μακία βλάστηση καλύπτουν μικρή μόνο έκταση. Αντιθέτως, στα βόρεια και στα νοτιοδυτικά κυριαρχούν τα αμιγή δάση δρυός, με είδη όπως η Πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto), το Τσέρο (Q. cerris) και η Χνοώδης δρυς (Q. pubescens), τα οποία έχουν υποστεί έντονη υλοτομία στο παρελθόν. Στις ενδιάμεσες ζώνες συναντάμε μικτά δάση Πεύκης-Δρυός. Σκληρόφυλλοι θάμνοι όπως η Αγριοκουμαριά (Arbutus andrachne), το Φυλλίκι (Phillyrea latifolia), το Ρείκι (Erica arborea) και η Λαδανιά (Cistus incanus) συναντώνται κυρίως στα νοτιοδυτικά του Εθνικού Πάρκου.
Όσον αφορά στην παραποτάμια βλάστηση, κυριαρχεί το κοινό σκλήθρο (Alnus glutinosa), ενώ αλλού κυριαρχούν η Ιτιά (Salix spp.), η Λεύκα (Populus nigra) και τα Αλμυρίκια (Tamarix spp.).
«Τα αποτελέσματα θα είναι πολλαπλά αρνητικά»
Η κυρία Δώρα Σκάρτση, διευθύντρια Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, εξηγεί στην parallaxi για ποιο λόγο μιλάμε για μία καταστροφή που δεν πρέπει να επικεντρώνεται μόνο στο δάσος της Δαδιάς, αλλά θα πρέπει να εξεταστεί συνδυαστικά.
«Ένα μεγάλο μέρος της Δαδιάς έχει υποστεί σοβαρή ζημιά. Αλλά ένα Εθνικό Πάρκο δεν μπορεί να εξετάζεται μεμονωμένα, πρέπει να δούμε τι συμβαίνει και με τα γύρω δάση τα οποία λειτουργούν συμπληρωματικά. Και άλλα δάση έχουν καεί στα νότια του νομού έως και τη θάλασσα, αλλά και στα δυτικά.
Στα δάση και προς το νότιο Έβρο και δυτικά έως τη Βουλγαρία υπάρχει “σύνδεση” μεταξύ των ζώων και των πουλιών που βρίσκονται εκεί. Όπως για παράδειγμα πολλά προστατευόμενα είδη, κυρίως πουλιά, τα οποία μέσω μελετών διαπιστώθηκε ότι μετακινούνται μεταξύ της Δαδιάς, αλλά και των δασών στη νοτιοανατολική Βουλγαρία.
Γι’ αυτό το λόγο και τα αποτελέσματα θα είναι πολλαπλά αρνητικά.
Πέρσι για παράδειγμα δεν κάηκε η έκταση που φιλοξενεί τη μεγάλη αποικία του μαυρογύπα, ενώ φέτος κάηκε. Η φωτιά θα έχει αρνητικές επιπτώσεις και σε πολλά άλλα είδη, όπως αετών, γερακινών, κ.α
Η περσινή φωτιά δεν έχει καμία σχέση με τη φετινή από πλευράς σφοδρότητας. Γι’ αυτό το λόγο και δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πάθημα που δεν έγινε μάθημα. Φανταστείτε μόνο ότι μέσα σε δύο ήμερες οι φλόγες απειλούσαν τον Άβαντα και εξαιτίας των δυνατών ανέμων μέσα σε μία ημέρα στην Αισύμη.
Από τη στιγμή που υπήρξε προτεραιοποίηση “ανθρώπινη ζωή – ιδιοκτησίες – δάσος” ήταν λογικό ότι η φωτιά θα επεκταθεί σε άκαυτη βλάστηση.
Το Εθνικό Πάρκο φιλοξενεί μεγάλα πουλιά τα οποία έχουν μεγάλες φωλιές. Άρα χρειάζονται ώριμα δέντρα. Για παράδειγμα οι μαυρογύπες χρησιμοποιούν την κορυφή των δέντρων. Μιλάμε για δέντρα τα οποία πρέπει να είναι 40 ετών και άνω. Άρα φανταστείτε τι σημαίνει αυτό για το συγκεκριμένο πληθυσμό, εάν έχουν καεί στη φετινή φωτιά τέτοια δέντρα.
Ξέρουμε εδώ και δεκαετίες τα αίτια των δασικών πυρκαγιών. Είναι τα γνωστά. Όμως στο νομό Έβρου υπάρχει και ένα επιπρόσθετο αίτιο και αυτό έχει να κάνει με τον ανεξέλεγκτο αριθμό των δυστυχισμένων ανθρώπων που κρύβονται μέσα στο δάσος. Η παρουσία τους εκεί αποτελεί επιπρόσθετη αιτία πυρκαγιάς από ατύχημα ή αμέλεια. Όχι φυσικά από πρόθεση, Δεν ξέρω πώς μπορεί να ελεγχθεί όλο αυτό το ζήτημα και από ποιους, αλλά πρέπει κάτι να γίνει».
Εθνικό Πάρκο χωρίς δασολόγο
Ένα χρόνο μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 2022 και την ασύλληπτη οικολογική καταστροφή, το δασαρχείο Σουφλίου, στο οποίο υπάγεται το Εθνικό Πάρκο παραμένει χωρίς δασολόγο απασχολώντας 4 δασοπόνους με μέση ηλικία τα 60 έτη.
Παράλληλα, 80.000 υλοτόμοι που εργάστηκαν πέρσι για την πέρυσι για την κοπή των καμένων δέντρων και τον καθαρισμό του πάρκου παραμένουν απλήρωτοι, καθώς ακόμη δεν έχουν εκταμιευθεί τα 50.000 ευρώ από το Πράσινο Ταμείο που προορίζονται γι’ αυτό το σκοπό.
Τα αντιδιαβρωτικά έργα ύστερα από την μεγάλη πυρκαγιά το 2022, καθυστέρησαν και βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη, ενώ ολοκληρώθηκε – όπως είχε ανακοινωθεί – η χαρτογράφηση της καμένης έκτασης και άμεσα κηρύχθηκαν αναδασωτέες.
Αναφορικά με το Παρατηρητήριο των αρπακτικών, έχει ολοκληρωθεί η μελέτη ενώ αναμένεται η αποκατάστασή του, η οποία θα προχωρήσει με τη χρηματοδότηση της ΔΕΗ.
Παρά τις υποσχέσεις, το μόνιμο προσωπικό δεν ενισχύθηκε και σε ολόκληρο τον νομό προστέθηκαν ελάχιστα άτομα επιστημονικού προσωπικού μέσω του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας.
Την κατάσταση επιβεβαιώνει και ο κ. Πέτρος Ανθόπουλος, διευθυντής Διεύθυνσης δασών Έβρου, ο οποίος ανέφερε στην parallaxi.
«Πέρσι σώθηκε μεγάλο μέρος του πυρήνα, φέτος όμως κάηκε αλλά όχι ολοσχερώς. Ο μεγάλος πυρήνας είναι 80.000 στρέμματα, ενώ ο μικρός που δεν κινδυνεύει φτάνει τα 10.000 στρέμματα.
Τώρα έχει φτάσει η φωτιά στην τοποθεσία Κοτρώνια και ευελπιστώ ότι σήμερα ή αύριο θα ελεγχθεί, εάν φυσικά δεν αλλάξει κάτι δραματικά.
Στο δασαρχείο Σουφλίου δεν υπάρχει δασολόγος, παρά μόνο 4 δασοπόνοι που η ηλικία τους είναι περίπου στα 60 έτη. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα δύο αυτοκίνητα, αλλά και αυτά είναι παλιά. Όπως σε όλους τους υπόλοιπους τομείς, έτσι και σε αυτόν υπάρχει υποστελέχωση. Αν δεν γίνει κάτι προς αυτήν την κατεύθυνση τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα.
Θα πάρει καιρό η επόμενη μέρα για την Δαδιά. Θα πρέπει να υπάρχει μία μεγάλη και σωστή διαχείριση. Να “τρέξει” πολύς κόσμος και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να καθίσουν στο τραπέζι και να δουν πώς θα πορευτούν».
«Ασύλληπτη οικολογική καταστροφή»
Για ασύλληπτη οικολογική καταστροφή από τη φωτιά στο δάσος της Δαδιάς στον Έβρο, έκανε λόγο σε ανάρτησή της η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
«Ασύλληπτη οικολογική καταστροφή! Το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου, το διαμάντι της Θράκης, στις φλόγες για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά!
Η φωτιά που ξέσπασε χθες στη θέση Γκίμπραινα έρχεται να αποτελειώσει το έργο της περσινής καθώς είναι πολύ χειρότερη και καταστροφικότερη τόσο ως προς τις περιβαλλοντικές της επιπτώσεις όσο και σε κόστος σε ανθρώπινες ζωές.
Οι μέχρι στιγμής πληροφορίες αναφέρουν τεράστιες καταστροφές στον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου καθώς οι φλόγες καταπίνουν μία από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές για τα αρπακτικά πουλιά της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης ενώ πλέον καίγεται και η θέση όπου βρίσκεται η αποικία του απειλούμενου με εξαφάνιση Μαυρόγυπα!
[…] Αντίστοιχα, εξαιρετικά σοβαρή είναι η καταστροφή που έχει συντελεστεί στο Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου, μια μεγάλη προστατευόμενη περιοχή που εκτείνεται από την Αισύμη μέχρι την Τραϊανούπολη ενώ άκρως ανησυχητικές είναι οι πληροφορίες που μιλούν για ολοκληρωτική καταστροφή και σε άλλα σημεία.
[…] Δεν έχουμε την πολυτέλεια ούτε τον χρόνο να χάνουμε κάθε καλοκαίρι το ανεκτίμητο φυσικό κεφάλαιο της χώρας μας. Στον απόηχο των πυρκαγιών πρέπει επιτέλους να υπάρξει και να εφαρμοσθεί ένας αποτελεσματικός αντιπυρικός σχεδιασμός που να διαπερνά κάθε πτυχή διαχείρισης του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος της χώρας».
Μάλιστα, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία στην ανακοίνωσή της σημείωνε ως ελάχιστο μέτρο για την προστασία της ορνιθοπανίδας την άμεση απαγόρευση του κυνηγιού, κάτι που εν τέλει αποφασίστηκε και επίσημα, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στα καταπονημένα πουλιά να βρουν έστω ένα καταφύγιο στις άκαυτες περιοχές.
«Το μέγεθος της καταστροφής, δεν συναντήθηκε ούτε σε φωτιές στην εμπόλεμη ζώνη»
«Η έκταση της φωτιάς είναι συγκλονιστική. Αυτό που έγινε στο Νότιο Έβρο, το μέγεθος της καταστροφής, δεν συναντήθηκε ούτε σε φωτιές στην εμπόλεμη ζώνη στην Ουκρανία, ούτε σε φωτιές στην Μέση Ανατολή, στο Κουβέιτ στην Συρία. Είναι η μεγαλύτερη σε έκταση πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή από το 1957», ανέφερε, μιλώντας στην ΕΡΤ Ορεστιάδας, ο Παύλος Γεωργιάδης, εθνοβιολόγος σε θέματα αποκατάστασης δασών, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για μια πρωτοφανή οικολογική καταστροφή.
Όπως εξήγησε, «η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας ανακοίνωσε ότι έχουν καεί περίπου 735.000 στρέμματα, εκ των οποίων πάνω από το 75%, δηλαδή τα τρία τέταρτα, βρίσκονται εντός του Δικτύου Natura 2000. Η φωτιά κατέκαψε προστατευόμενες περιοχές, δηλαδή δάση πλατύφυλλα, δάση κωνοφόρα, μικτά δάση, μεταβατικές δασώσεις (δηλαδή ότι αναγεννιέται από προηγούμενες πυρκαγιές), άρα μιλάμε για μια πρωτοφανή οικολογική καταστροφή».
«Είναι μια πολυεπίπεδη κρίση. Το περιβάλλον το διαχειρίζονται οι άνθρωποι και επαφίεται στις επιλογές των ανθρώπων του τι είδους χρήσεις γης και του τι είδους δράσεις θα γίνουν. Θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία και ομοφωνία από όλους, είτε από τις πολιτικές δυνάμεις είτε από τους πολίτες, ότι ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο από τις εκτάσεις που κάηκαν, δεν θα δοθεί για άλλη χρήση, δηλαδή για αστικοποίηση, για βιομηχανική χρήση. Ό,τι κάηκε, θα πρέπει να ξαναδοθεί πίσω στη φύση», είπε ο κ. Γεωργιάδης και κατέληξε πως «αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την οικολογική ισορροπία του οικοσυστήματος, έχει να κάνει με την επιβίωση του νοτίου Εβρου».
Από Φορείς… Μονάδες εν μέσω Χριστουγέννων
Δύο ημέρες μετά τα Χριστούγεννα του 2021 γίνονταν γνωστό ότι επτά φορείς προστατευόμενων περιοχών, οι οποίες με ισάριθμες αποφάσεις του υφυπουργού Περιβάλλοντος, Γιώργου Αμυρά, που αναρτήθηκαν μαζικά την παραμονή των Χριστουγέννων καταργούνται και οι αρμοδιότητές τους περνούν στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Ανάμεσα σε αυτούς και ο Φορέας Διαχείρισης για το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου.
Με αφορμή την περσινή φωτιά το θέμα ήρθε στο επίκεντρο με τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σκρέκα να μιλάει για καθετοποίηση του συστήματος διοίκησης των φορέων και όχι κατάργησή τους.
Ο υπουργός δήλωνε ότι «ο μηχανισμός πυροπροστασίας πλέον έχει καλύτερη οργάνωση, συμμετέχουν οι δασικές υπηρεσίες», ενώ εξαντλούνται όλες οι δυνατότητες κατάσβεσης των πυρκαγιών.
Χαρακτήρισε επίσης τότε «θεωρίες που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα τα επιχειρήματα περί κατάργησης των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών» συμπληρώνοντας πως αυτό που έγινε είναι ότι «αποφασίσαμε να εντάξουμε όλους τους φορείς κάτω από μία κάθετη, ενιαία οργάνωση τον ΟΦΥΠΕΚΑ που πραγματικά προσπαθεί να αντιμετωπίσει και να προστατεύσει περιβάλλον. Και καθώς αυτοί οι οργανισμοί απορροφήθηκαν, καταργήθηκαν τα αναρίθμητα τοπικά ΔΣ που πολύ αμφιβάλλω για την αποτελεσματικότητά τους καθώς έλειπαν οι χρηματοδοτικές πηγές, ο ενιαίος μηχανισμός που θα παρείχε τα απαραίτητα εργαλεία και το ανθρώπινο δυναμικό».
Στο ίδιο έργο θεατές
Σαν ειρωνεία της τύχης, ο Έβρος βρισκόταν ξανά σε πύρινο κλοιό την ίδια περίοδο πριν από 12 χρόνια. Τότε η φωτιά είχε ξεσπάσει στις 24 Αυγούστου και τέθηκε υπό έλεγχο στις 28 Αυγούστου καίγοντας μια εκτεταμένη κυρίως δασική έκταση (71,2%) που ανέρχεται συνολικά σε 62.208 στρέμματα από τα οποία τα 39.200 βρίσκονταν εντός ορίων του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου.
Toν Οκτώβριο του 2020 δασικές εκτάσεις στον δρυμό της Δαδιάς είχαν και πάλι παραδοθεί στις φλόγες, Τότε η πυρκαγιά είχε ξεσπάσει το μεσημέρι της Πέμπτης κοντά στο Πεδίο Βολής του χωριού Λευκίμη.
Η σημαντικότερη πυρκαγιά για το 2022 ήταν αυτή στο δάσος της Δαδιάς, που κατέκαψε 46.040 στρέμματα, από τα συνολικά 428.000 στρέμματα Natura.
Όλα ξεκίνησαν το μεσημέρι της Πέμπτης 21 Ιουλίου. Η αναγγελία της πυρκαγιάς στην περιοχή του φράγματος της Λύρας είναι ένα ακόμα περιστατικό σε έναν μακρύ κατάλογο ανάλογων συμβάντων, αναφέρουν οι άνθρωποι της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου και Δαδιάς, που έζησαν από κοντά τον εφιάλτη. Πάντα μια πυρκαγιά σε ένα ευαίσθητο οικοσύστημα όπως της Δαδιάς μπορεί να είναι ανησυχητική όμως υπάρχει η ελπίδα ότι όπως τόσες και τόσες πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια θα κατασβεστεί γρήγορα. Δυστυχώς οι ελπίδες γρήγορα διαψεύδονται. Το δεύτερο μέτωπο που προκύπτει στα νότια του φράγματος της Λύρας προκαλεί αναγκαστικά διάσπαση των δυνάμεων κατάσβεσης. Ήδη τις αμέσως επόμενες ώρες υπάρχει η ανησυχία ότι αυτό το περιστατικό θα λάβει διαστάσεις.
Οι αγωνιώδεις προσπάθειες
Σύντομα η φωτιά εξαπλώνεται απειλητικά. Το μέτωπα προοδευτικά παίρνουν διαστάσεις χιλιομέτρων παρά τις τιτάνιες προσπάθειες της Πυροσβεστικής, των δασικών υπηρεσιών και των υλοτόμων, του στρατού, της πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας, του δήμου Σουφλίου και πλήθους άλλων φορέων και εθελοντών της περιοχής. Παρά τις συνθήκες άπνοιας, οι αδηφάγες φλόγες όλες αυτές τις ημέρες καταπίνουν το δάσος της πεύκης. Οι αρχικές προσπάθειες περιορισμού δυστυχώς αποτυγχάνουν και όλα καταδεικνύουν ότι η πυρκαγιά θα λάβει μεγάλες διαστάσεις. Οι στόχοι περιορισμού του πύρινου μετώπου και οι γραμμές άμυνας μεταβάλλονται συνέχεια προς το χειρότερο.
Ο εφιάλτης προ των πυλών
Το πρωί της Κυριακής 23 Ιουλίου, σχεδόν 72 ώρες μετά την εκδήλωση της είναι εμφανές ότι αυτή η πυρκαγιά θα είναι ιστορική. Το παρατηρητήριο των αρπακτικών πουλιών, ένας χώρος εμβληματικός όπου περισσότεροι από 700.000 επισκέπτες έχουν επισκεφτεί και έχουν αναμνήσεις τα τελευταία 30 χρόνια έχει κατακαεί την προηγούμενη ημέρα. Οι εγκαταστάσεις της Μονάδας Διαχείρισης έχουν μετατραπεί σε συντονιστικό κέντρο των αρμόδιων υπηρεσιών για την κατάσβεση της φωτιάς και κέντρο διαμοιρασμού προμηθειών στους 300 και πλέον Πυροσβέστες από όλην την Ελλάδα, αλλά και στους υλοτόμους που ήδη επιχειρούν στο μέτωπο. Οι βασικοί στόχοι είναι πλέον να διασωθεί το χωριό της Δαδιάς στο βόρειο μέτωπο της πυρκαγιάς και η ζώνη Α1 με την μεγάλη πυκνότητα φωλιών αρπακτικών στο νότιο.
Η μεγάλη μάχη για το χωριό
Το απόγευμα της ίδιας μέρας η πύρινη λαίλαπα κατευθύνεται στη Δαδιά. Η υπάρχουσα αντιπυρική ζώνη που φυλάσσει το χωριό έχει διευρυνθεί από τις δυνάμεις της περιφέρειας, του στρατού και των υλοτόμων. Παρά την εντολή προληπτικής εκκένωσης του χωριού φυλάσσεται όχι μόνο από δυνάμεις της Πυροσβεστικής αλλά και από τους ντόπιους. Ανθρώπους που ξέρουν και αγαπούν το δάσος και δουλεύουν με αγάπη χρόνια μέσα σ’ αυτό. Μέχρι βράδυ έρχεται το αίσιο τέλος. Το μοναστήρι και το ιστορικό χωριό της Δαδιάς που έδωσε το όνομα του στο φημισμένο δάσος έχουν πλέον σωθεί.
Η δεύτερη μάχη για τη διάσωση του Μαυρόγυπα είναι εξίσου δύσκολη. Έχει γίνει μια υπερπροσπάθεια από ανθρώπους και μηχανήματα. Μια αντιπυρική ζώνη μήκους 2 περίπου χιλιομέτρων που συνδέει την περιοχή Αεροδρόμιο με το πυροφυλάκειο Λευκίμης έχει ανοίξει σε λίγες μόνο ώρες. Τελικά ύστερα από 24ωρα αγωνίας με τοπικές ανησυχητικές εξάρσεις της πυρκαγιάς και ο δεύτερος στόχος κατακτιέται. Οι φωλιές του Μαυρόγυπα είναι ασφαλείς. Τις επόμενες ημέρες παρά τις κατά τόπο αναζωπυρώσεις η φωτιά τίθεται σε πλήρη έλεγχο.
Ο απολογισμός
Η καταστροφή είναι τεράστια και εμφανής ωστόσο δεν είναι ολοκληρωτική. Ακριβής απολογισμός και συζήτηση για συμπεράσματα και για απόδοση ευθυνών είναι ανεύθυνο να γίνεται σε τόσο πρώιμο στάδιο. Με βάση τον πρώτο απολογισμό του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. σχεδόν 45.000 στρέμματα έχουν πληγεί. Μεγάλο μέρος της καμένης έκτασης περιέχει νησίδες βλάστησης με άτομα που είναι ζωντανά και θα αποτελέσουν τους σπορείς του μέλλοντος.
Η φύση έχει τις δυνάμεις και τους μηχανισμούς να επουλώσει γρήγορα και αποτελεσματικά τις πληγές της και οι άνθρωποι έχουν την επιστημονική γνώση να την υποβοηθήσουν όπου χρειάζεται. Τα μεσογειακά οικοσυστήματα είναι απόλυτα προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές που αποτελούν οικολογικούς παράγοντες για την ανανέωση και την αναγέννηση τους. Το ενθαρρυντικό είναι ότι οι γύπες είναι και πάλι εκεί. Η τροφοδοσία στο χώρο τροφικής ενίσχυσης τους φέρνει και πάλι στον γνώριμο χώρο της ταιστρας.
