Βίντεο: Η απαράμιλλη ομορφιά και σαγήνη της Ξάνθης
Φέτος συμπληρώνονται 105 χρόνια από την Απελευθέρωση της πόλης
Η πόλη της Ξάνθης αποτελεί ένα ξεχωριστό διαμάντι της Θράκης και ολόκληρης της Βόρειας Ελλάδας, με βαθιά ιστορία και πλούσια παράδοση.
Η πόλη είναι χτισμένη από Ηπειρώτες και Μακεδόνες μαστόρους, χαρακτηρίζεται από την δαιδαλώδη μορφή των λιθόστρωτων σοκακιών της και είναι γεμάτη λαϊκότροπες βαλκανικές κατοικίες, χάνια, μαγαζιά, τυπικές εκκλησίες της τελευταίας Οθωμανικής περιόδου, αλλά ταυτόχρονα και δυτικότροπα νεοκλασικά μέγαρα, των οποίων οι ιδιοκτήτες είναι έμποροι καπνού, κυρίως. Ιδιαίτερα η Παλιά Πόλη της Ξάνθης είναι γεμάτη χρώματα, γεύσεις και πολυδιάστατες εικόνες. Χαρακτηρισμένη, από το 1976, ως Προστατευόμενος Οικισμός, αποτελεί μια κοιτίδα πολιτισμού και παράδοσης, που αξίζει κανείς να εξερευνήσει. Ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται σε 58.760 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2021.[1] Βρίσκεται στις παρυφές του Αχλαδόβουνου και τη διαρρέει ο ποταμός Κόσυνθος. Είναι επίσης γνωστή και ως «Η πόλη με τα χίλια χρώματα» και «Κυρά κι αρχόντισσα της Θράκης».
Η Ξάνθη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1375. Στο τέλος του 14ου αιώνα αρχίζει ο εποικισμός της περιοχής με μουσουλμάνους και ο εξισλαμισμός των ορεινών περιοχών του νομού.
Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, η Θράκη δε μένει αμέτοχη. Οι Ξανθιώτες συμμετείχαν στων αγώνα για την ανεξαρτησία με κυριότερο οπλαρχηγό τον καπετάν Γεώργιο Δημητρίου. Η επανάσταση εδώ ωστόσο γρήγορα καταπνίγεται, αφού η Θράκη βρισκόταν κοντά στο κέντρο της δύναμης των Οθωμανών.
Τον 18ο με 19ο αιώνα, την αποκαλούσαν και Μικρό Παρίσι, εξαιτίας του πλούτου που είχε εκείνη την εποχή. Την οικονομική άνθηση της πόλης σταμάτησαν η Ελληνική Επανάσταση, κατά την οποία πολλοί Ξανθιώτες συνελήφθησαν και φυλακίσθηκαν (μεταξύ των οποίων και ο τότε μητροπολίτης Σεραφείμ) και οι δυο αλλεπάλληλοι σεισμοί το 1829 (Μάρτιο και Απρίλιο), που ισοπέδωσαν την πόλη και τα χωριά της περιοχής. Την περίοδο εκείνη πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν νοτιότερα, ιδρύοντας τη Γενισέα, που ονομάστηκε Γενιτσέ Κζαντέ, δηλαδή: Νέα Ξάνθη, ενώ η παλιά πόλη κράτησε την ονομασία Εσκιτζέ Κζαντέ, δηλαδή: Παλιά Ξάνθη.
Επέτειος 105 χρόνων από την απελευθέρωση της Ξάνθης
Φέτος, η πόλης της Ξάνθης γιορτάζει, με πληθώρα εκδηλώσεων, την απελευθέρωσή της από τους Βούλγαρους, η οποία οριστικοποιήθηκε πριν 105 χρόνια, στις 4 Οκτωβρίου 1919.