Βουλιάζουμε ή αλλάζουμε!

Σε συνεργασία με τη Greenpeace 

Οι πρωτοφανείς πλημμύρες που έπληξαν τη Θεσσαλία (όπως και οι ανεξέλεγκτες πυρκαγιές στον Έβρο και τη Ρόδο) είχαν προβλεφθεί από την επιστημονική κοινότητα. 

Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι το καταστροφικό αποτέλεσμα της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης, της ολιγωρίας στην πρόληψη και της αδιαφορίας για την αναχαίτισή της, και χτυπούν συνολικά και σωρευτικά τα οικοσυστήματα, τους ανθρώπους, την οικονομία.

Η καταστροφή στη Θεσσαλία φέρνει την ηγεσία της χώρας ενώπιον της μεγάλης ευθύνης για ανακούφιση στους πληγέντες και αναγέννηση της περιοχής που είναι πολύτιμη για τη συνολική αγροτική παραγωγή της χώρας. 

Αυτό που συνέβη στη Θεσσαλία θα συνεχίσει να συμβαίνει, με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση.

Έχουμε δύο επιλογές. 

Μπορούμε να συνεχίσουμε το μοντέλο βιομηχανικής εντατικής γεωργίας που βασίζεται στην εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα (κύρια αιτία της κλιματικής κρίσης!), τις μονοκαλλιέργειες, τις πανάκριβες και ρυπογόνες χημικές εισροές, την κατασπατάληση νερού, την υψηλή κατανάλωση ενέργειας και να περιμένουμε την επόμενη καταστροφή συμβάλλοντας μάλιστα στην επιδείνωση και επιτάχυνση της! ή να μάθουμε από τα λάθη μας, να αναδιαμορφώσουμε το προβληματικό και ευάλωτο μοντέλο αγροτικής παραγωγής με βάση τα νέα κλιματικά δεδομένα και να στραφούμε προς μοντέλο που δεν επιδεινώνει την κλιματική κρίση, δεν καταρρέει σε κάθε εξωτερικό πλήγμα (κλιματική κρίση, τιμές χρηματιστηρίου, υγειονομική κρίση, κοκ) και παράγει τροφή χωρίς να καταστρέφει την υγεία ανθρώπων και περιβάλλοντος τα οποία εξάλλου είναι αλληλένδετα.

Η εκπόνηση και η εφαρμογή ενός τέτοιου μοντέλου δεν είναι απλώς ρεαλιστική, είναι μονόδρομος εάν θέλουμε να θωρακιστεί η ελληνική γεωργία και να εξασφαλίζει επαρκή, θρεπτική τροφή, σε προσιτές τιμές για όλους, αξιοπρεπές σταθερό εισόδημα στους παραγωγούς και διατροφική κυριαρχία στη χώρα, ειδικά σε περιόδους κρίσεων όπως οι σημερινές. Κλειδί για την επιτυχία ενός τέτοιου μοντέλου είναι η ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και η παροχή εκπαίδευσης και κινήτρων για την εφαρμογή του.

Απαιτείται στιβαρή πολιτική απόφαση που θα αναγεννά την αγροτική παραγωγή μέσα από ένα μοντέλο ανθεκτικό, δίκαιο και βιώσιμο, βασισμένο στις αρχές της αγροοικολογίας και της διατροφικής κυριαρχίας. 

Η Greenpeace έχει καταθέσει τις επίσημες προτάσεις της για την αναγέννηση της αγροτικής παραγωγής στη Θεσσαλία που συνοψίζονται σε: επείγουσα αποκατάσταση των πληγέντων μέσα από 4 βασικές κατευθύνσεις και άμεση αναγέννηση της αγροτικής παραγωγής με επίκεντρο την ανθεκτικότητα και τη βιοποικιλότητα μέσα από 10 άξονες προτεραιότητας.

Συγκεκριμένα:

Επείγουσα αποκατάσταση των πληγέντων παραγωγών στη Θεσσαλία, με 4 βασικές κατευθύνσεις:

1. Επιτόπιος έλεγχος, καταγραφή και δημοσιοποίηση ευρημάτων
2. Αναλύσεις σε έδαφος και νερό, για κάθε παραγωγό
3. Καλλιέργεια ψυχανθών και προσθήκη οργανικής ουσίας για αύξηση της γονιμότητας του εδάφους
4. Απαγόρευση της μαζικής και αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων, για προστασία του υδροφόρου ορίζοντα και των εναπομείναντων ωφέλιμων οργανισμών

Αναγέννηση της αγροτικής παραγωγής στις πληγείσες περιοχές, με επίκεντρο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αγροτικών συστημάτων και την προστασία της βιοποικιλότητας που αποτελεί κλειδί στην προσαρμογή στις κλιματικές συνθήκες, μέσα από 10 άξονες προτεραιότητας: 

1. Προώθηση αγροοικολογικών, φιλοπεριβαλλοντικών γεωργικών πρακτικών
2. Κίνητρα και ουσιαστική στήριξη σε παραγωγούς για να εφαρμόσουν αγρο-οικολογικές πρακτικές
3. Φυσικές ροές, θέσεις νερού, μείωση σπατάλης νερού
4. Δραστική μείωση χημικών για υγιές έδαφος
5. Απεξάρτηση από λιπάσματα και προώθηση καλλιεργητικών πρακτικών για την αύξηση της γονιμότητας του εδάφους
6. Προτεραιότητα στην παραγωγή τροφής για ανθρώπους
7. Ριζική αλλαγή κτηνοτροφικού μοντέλου
8. Ενίσχυση μελισσοκομίας 
9. Συνεργασία, συμμετοχή και διαφάνεια 
10. Διατροφική κυριαρχία

Τέλος, η Greenpeace προτείνει επέκταση του νέου παραγωγικού μοντέλου σε ολόκληρη τη χώρα, στα πλαίσια ολοκληρωμένης εθνικής αγροδιατροφικής πολιτικής που στοχεύει στη στροφή ολόκληρης της ελληνικής γεωργίας σε μοντέλο βιώσιμο, δίκαιο και ανθεκτικό στα νέα κλιματικά δεδομένα.

Οι προτάσεις του ελληνικού γραφείου της Greenpeace για την αναγεννηση της αγροτικής παραγωγής στη Θεσσαλία παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη τύπου που οργάνωσε η Greenpeace στη Λάρισα στις 14 Νοεμβρίου 2023, έχουν κατατεθεί στην κυβέρνηση και αρμόδιους πολιτικούς και φορείς που σχετίζονται με τον εντελώς παραμελημένο αγροδιατροφικό τομέα και βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα της οργάνωσης.

Η Greenpeace δεσμεύεται πως θα πιέζει την κυβέρνηση για να προχωρήσει στις απαιτούμενες αλλαγές, ενώ επιδιώκει ακόμα περισσότερες συμμαχίες με την τοπική κοινωνία και κάθε ενδιαφερόμενο για την εφαρμογή πραγματικών και βιώσιμων λύσεων που αναχαιτίζουν τις κρίσεις αντί να τις επιδεινώνουν και ενισχύουν την ανθεκτικότητα της γεωργίας απέναντι στις επιπτώσεις όχι μόνο της κλιματικής αλλά και όλων των αλληλοεξαρτώμενων κρίσεων (οικονομική, υγείας, κλιματική κρίση και κατάρρευση βιοποικιλότητας).

Πηγή Κεντρικής Φωτογραφίας: ©Giorgos Moutafis_Greenpeace