Ζητούν αποκατάσταση της αλήθειας για τη δολοφονία της τρανς γυναίκας, στον Άγιο Παντελεήμονα

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών καταγγέλλει την δολοφονία τρανς γυναίκας στον Αγιο Παντελεήμονα Αττικής, κάνει λόγο για διάδοση ψευδών στοιχείων του θύματος και καλεί την Πολιτεία να αναλάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης και απόδοση δικαιοσύνης.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση «το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για την προαγωγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρανς, φυλοδιαφορετικών, και γενικότερα των ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων, καθώς και των προσώπων που εργάζονται στο σεξ, καταγγέλλει με έντονο αποτροπιασμό τη δολοφονία τρανς γυναίκας προσφύγισσας, την διάδοση ψευδών στοιχείων (misgendering) του θύματος και καλεί την Πολιτεία να αναλάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης και για την απόδοση δικαιοσύνης.

Συγκεκριμένα, τη Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023, η Άννα, τρανς γυναίκα από την Κούβα, 46 ετών, βρέθηκε άγρια δολοφονημένη μέσα στο διαμέρισμά της στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα της Αθήνας. Η Άννα ήταν τρανς γυναίκα με πολλαπλές ευαλωτότητες καθώς πέραν της ταυτότητας φύλου της, ήταν προσφύγισσα, μαύρου χρώματος, ενώ εργαζόταν περιστασιακά στο σεξ. Ήταν μέλος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών από το Σεπτέμβριο του 2017, όπου είχε και τη νομική υποστήριξη του αιτήματος ασύλου της. Ήταν ενεργή στον καλλιτεχνικό χώρο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ενώ τα τελευταία χρόνια εργάζονταν ως χορεύτρια-performer, που ήταν και το κύριο επάγγελμά της σε πολύ γνωστό νυχτερινό κατάστημα.

H είδηση της δολοφονίας της άτυχης Άννας, βγήκε στο φως της δημοσιότητας μέσω του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, με εντελώς ψευδή στοιχεία (misgendering) για το θύμα, αποκρύπτοντας με αυτό τον τρόπο ότι πρόκειται για δολοφονία τρανς γυναίκας προσφύγισσας. Παρόλο που στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδόθηκε αμέσως ότι το θύμα είναι τρανς γυναίκα πολλές διαδικτυακές εφημερίδες και άλλα μέσα συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να μην αναγνωρίζουν ότι το θύμα είναι τρανς γυναίκα, αρνούμενα να διορθώσουν την λανθασμένη πληροφορία και να αποκαταστήσουν την αλήθεια.

Σύμφωνα με την Ανακοίνωση του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας [1], που εκδόθηκε σήμερα, αναφορικά με δημοσιεύματα που αναπαράγονται στο διαδίκτυο τα οποία κάνουν λόγο για misgendering της ΕΛ.ΑΣ. προς την τρανς γυναίκα, απαντάει ρητά πως η πρώτη ενημέρωση που δόθηκε για το περιστατικό από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής ουδέποτε αναφέρθηκε σε «άνδρα» όπως εσφαλμένα περιγράφεται στα δημοσιεύματα αλλά σε «άτομο». Αυτό όμως προκαλεί έντονα το αίσθημα της ανησυχίας για πως μια πληροφορία από την Ελληνική Αστυνομία διαστρεβλώθηκε με αυτό τον τρόπο από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όταν μάλιστα, το θύμα είναι τρανς πρόσωπο, και συγκεκριμένα τρανς γυναίκα και όταν αυτή η διαστρέβλωση της πληροφορίας δεν έχει γίνει σε άλλα περιστατικά, που να είναι τουλάχιστον εν γνώση μας. Όσον αφορά την Ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνομίας αν και αναφέρεται στο σεβασμό του αυτοπροσδιορισμού, της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων όλων των ατόμων, αναφέροντας ένα γενικό πλαίσιο, αυτό της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αποφεύγει να αποκαταστήσει την αρχική ενημέρωση που ήταν σε ουδέτερο φύλο και να αναφερθεί στο θύμα ως τρανς γυναίκα.

Προβληματίζει δε, η παντελής απουσία της έννοιας της «ταυτότητας φύλου» από την ανακοίνωση καθώς το θύμα ήταν τρανς πρόσωπο και στο κομμάτι των εκπαιδεύσεων των αστυνομικών αναφέρεται μόνο σε «σεξουαλική ταυτότητα» και «έκφραση του φύλου», δημιουργώντας αρκετά ερωτηματικά καθώς ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν σχετίζεται με την ταυτότητα φύλου ενός προσώπου και ίσως δεν είναι και το κυρίως αίτιο στη προκειμένη δολοφονία.

Το ΣΥΔ, προ ολίγου ημερών με Δελτίο Τύπου είχε καταδικάσει τις αυξανόμενες επιθέσεις κατά ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων που είχαν βγει εν μέσω προεκλογικής περιόδου και είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, καλώντας την Πολιτεία να λάβει όλα τα απαραίτητα θεσμικά μέτρα για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους. [2]

Η δολοφονία της Άννας πρόκειται για την πρώτη καταγεγραμμένη δολοφονία τρανς γυναίκας προσφύγισσας και εργαζόμενης στο σεξστη χώρα μας, με τα κίνητρα της δολοφονίας να παραμένουν ανεξακρίβωτα ενώ δεν υπάρχουν ακόμα συλλήψεις. Ανησυχητικό είναι δε, ότι δεν υπήρξε καμία παρέμβαση ή δήλωση από τους υπόλοιπους κατοίκους της πολυκατοικίας ενώ αυτό που είναι μόνο γνωστό είναι ότι η τρανς γυναίκα βρέθηκε δολοφονημένη από την σπιτονοικοκυρά της όταν πήγε την επόμενη μέρα να εισπράξει το ενοίκιο.

Καθώς η διαδικασία για την διαλεύκανση της υπόθεσης βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, οι αρμόδιες Αρχές θα πρέπει να διερευνήσουν την υπόθεση υπό το πρίσμα της ύπαρξης ρατσιστικού κίνητρου, σύμφωνα και με την διεθνώς αναγνωρισμένη μεθοδολογία διερεύνησης των ρατσιστικών εγκλημάτων και άλλων εγκλημάτων που υποκινούνται από το μίσος ή και την προκατάληψη.

Εάν κοιτάξουμε τα επίσημα στοιχεία που μας δίνει κάθε χρόνο το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καταγραφής Τρανς Δολοφονιών, λίγο πριν από τη Διεθνή Ημέρα Τρανς Μνήμης που τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου, την χρονιά που μας πέρασε καταγράφηκαν 327 δολοφονίες τρανς και φυλοδιαφορετικών προσώπων, ενώ αν προσθέσουμε και τους θανάτους που δεν εξιχνιάστηκαν τα αίτια τους, φτάνουν και ξεπερνούν τις 389 καταγραφές. Οι αριθμοί αυτοί είναι καθαρά ενδεικτικοί καθώς αποτελούν μόνο τα καταγεγραμμένα περιστατικά. Ο πραγματικός αριθμός είναι υπερπολλαπλάσιος, καθώς σε πολλές χώρες είτε τα τρανς δεν αναγνωρίζονται με την πραγματική τους ταυτότητα, είτε δεν υπάρχουν καθόλου καταγραφές.

Στη χώρα μας, σύμφωνα όμως με τις καταγραφές του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, τα ποσοστά ρατσιστικών περιστατικών και διακρίσεων ιδιαίτερα κατά τρανς προσώπων, παραμένουν πολύ υψηλά, και αναλογούν περίπου στο 20% των συνολικών καταγεγραμμένων περιστατικών, αριθμός που είναι δραματικά δυσανάλογος σε σχέση με την μικρή υποομάδα των τρανς και φυλοδιαφορετικών προσώπων στη χώρα μας. Σύμφωνα με το Δίκτυο για το 2022 καταγράφηκαν συνολικά 74 περιστατικά ρατσιστικής βίας, όπου τα 38 περιστατικά εξ αυτών, αφορούσαν ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα.

Δεδομένων όλων των ανωτέρω, το ΣΥΔ αλλά και κάθε δημοκρατικός πολίτης δεν μπορούν να εφησυχάζουν. Είναι χρέος μας να παρακολουθούμε, να εστιάζουμε και να επιμείνουμε στη πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης, και στην απόδοση δικαιοσύνης.

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών απαιτεί:

1. Την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης και την σε βάθος έρευνα από τις αρμόδιες Αρχές.
2. Την πλήρη διερεύνηση ρατσιστικού κινήτρου για λόγους ταυτότητας/έκφρασης φύλου, προσφυγικού στάτους, εθνικής καταγωγής, χρώματος και επαγγελματικής δραστηριότητας.

Επιπλέον, σε νομοθετικό επίπεδο τα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι πολλά και σημαντικά.

Οι ελλείψεις και οι περιορισμοί στη νομοθεσία για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου εξακολουθούν να παραμένουν, όπως εξίσου παραμένει ο προβληματικός αντιρατσιστικός νόμος, καθώς τιμωρείται ο ρατσιστικός λόγος μόνο όμως όταν αυτός συνδέεται με πράξη, με αποτέλεσμα ο ρατσιστικός λόγος να μένει ατιμώρητος. Ο ρατσιστικός λόγος σε πολλές περιπτώσεις θεσμοποιείται ελεύθερα ακόμη και μέσα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, χωρίς να υπάρχουν επιπτώσεις για τους βουλευτές, ενώ η Ελλάδα δεν έχει εφαρμόσει πολλές απ’ τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης στον τομέα αυτόν, ενώ επίσης θα πρέπει να θεσμοθετηθεί υποστηρικτικό πλαίσιο για τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, η νομοθεσία για την ίση μεταχείριση εξακολουθεί να μην καλύπτει βασικούς τομείς όπως την παιδεία, την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση, την πρόνοια, την παροχή υπηρεσιών και αγαθών, αλλά και τη στέγαση.

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), θα βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση και θα πράξει ότι είναι αναγκαίο, τόσο για την αποτελεσματική και πλήρη απόδοση δικαιοσύνης όσο και για τη διεκδίκηση θεσμικών και νομοθετικών μέτρων ώστε η κοινωνία μας να είναι στον βέλτιστο βαθμό πιο θωρακισμένη απέναντι στα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις, την θηριώδη βία και τον ρατσισμό.

• Η απάντηση της ΕΛΑΣ για το misgendering της Άννας

Τι απαντά η ΕΛΑΣ στις κατηγορίες για misgendering σχετικά με τη δολοφονία της Άννας στον Άγιο Παντελεήμονα.

Με ανακοίνωσή της η Ελληνική Αστυνομία απαντά για το misgendering στη δολοφονία της 46χρονης διεμφυλικής γυναίκας στον Άγιο Παντελεήμονα, καθώς η ΕΛΑΣ κατηγορήθηκε για αγνόηση της σχετικής νομοθεσίας και έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις ορθές ορολογίες που αφορούν στις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες, αφού αρχικά είχε αναφερθεί στο θύμα ως «άνδρα».

Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, η ΕΛΑΣ έχει αναλάβει δράσεις και προγράμματα για την εκπαίδευση του προσωπικού της, με στόχο να ενισχυθεί η ευαισθητοποίησή του σε θέματα σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα και την έκφραση του φύλου.

Παράλληλα επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα το αστυνομικό προσωπικό να σέβεται τον αυτοπροσδιορισμό και τα προσωπικά αισθήματα των ατόμων.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του Αρχηγείου της ΕΛΑΣ:

«Αναφορικά με δημοσιεύματα που αναπαράγονται στο διαδίκτυο με αφορμή υπόθεση ανθρωποκτονίας στον Άγιο Παντελεήμονα και κάνουν λόγο για misgendering της ΕΛΑΣ, αγνόηση της σχετικής νομοθεσίας και έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις ορθές ορολογίες που αφορούν στις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες, από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας ανακοινώνονται τα ακόλουθα:

Η Ελληνική Αστυνομία, σεβόμενη την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα όλων των ατόμων, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, έχει αναλάβει δράσεις και προγράμματα για την εκπαίδευση του προσωπικού της, με στόχο να ενισχυθεί η ευαισθητοποίησή τους σε θέματα σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα και την έκφραση του φύλου.

Στο πλαίσιο αυτό δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα το αστυνομικό προσωπικό να σέβεται τον αυτοπροσδιορισμό και τα προσωπικά αισθήματα των ατόμων καθώς και να χρησιμοποιεί ορθή γλώσσα αποφεύγοντας την κατάχρηση των φύλων ή την αναφορά σε άτομα με λανθασμένο τρόπο.

Στην προκειμένη περίπτωση η πρώτη ενημέρωση για το περιστατικό από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής ουδέποτε αναφέρθηκε σε «άνδρα» όπως εσφαλμένα περιγράφεται στα δημοσιεύματα αλλά σε «άτομο». Ειδικότερα η ενημέρωση που εκδόθηκε την 21:52 ώρα της Δευτέρας, 10 Ιουλίου 2023, ήταν η ακόλουθη:

«ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΕΣ ΩΡΕΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΕ ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΑΤΟΜΟ ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ. ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΣΗ Δ.Α.Α.»

Αυτονόητο είναι ότι ατομικές περιπτώσεις παραβίασης της ορθής γλώσσας ή της αναγνώρισης της ταυτότητας ατόμων από την Ελληνική Αστυνομία αντιμετωπίζονται με την απαιτούμενη σοβαρότητα.

Σε κάθε περίπτωση η Ελληνική Αστυνομία συνεχίζει να εργάζεται με σκοπό τη βελτίωση και αναβάθμιση των διαδικασιών της, ώστε να διασφαλίζεται πέρα από κάθε αμφιβολία ότι όλοι οι πολίτες αντιμετωπίζονται με σεβασμό, δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια.».