Κίνα #MeToo: Δίκη για την υπόθεση-ορόσημο σεξουαλικής παρενόχλησης ασκούμενης από τηλεοπτικό σταρ

Έξι χρόνια μετά, κινέζος δικαστής θα επανεξετάσει μία πολύ σημαντική υπόθεση, η οποία μπορεί να καθορίσει το μέλλον του κινήματος #ΜeToo της χώρας.

Η Zhou Xiaoxuan- διαδικτυακά γνωστή με το ψευδώνυμο Xianzi- οδήγησε έναν από τους πιο γνωστούς τηλεοπτικούς παρουσιαστές της χώρας στο δικαστήριο, κατηγορώντας τον ότι την παρενόχλησε σεξουαλικά το 2014.

Εκείνος αρνήθηκε τις κατηγορίες και με τη σειρά του μήνυσε την ίδια και τον συνήγορό της για αμαύρωση της φήμης του και επιδείνωση της ψυχικής του υγείας.

Είναι σπάνιο στην Κίνα τέτοιες υποθέσεις να φτάνουν σε αυτό το στάδιο και τo ρίσκο είναι υψηλό, λένε οι αναλυτές.

Ενόψει της δίκης, η οποία θα είναι ιδιωτική, η Xianzi είπε στο BBC πως οτιδήποτε και αν συμβεί, δεν μετανιώνει για τίποτα. «Άμα κερδίσω θα καταφέρω να παροτρύνω πολλές γυναίκες να βγουν μπροστά και να πουν την ιστορία τους. Εάν χάσω θα συνεχίσω να αγωνίζομαι μέχρι να αποδοθεί η δικαιοσύνη.»

Περίπου 100 άτομα μαζεύτηκαν την Τετάρτη έξω από το δικαστήριο Haidian District στο Beijing για να υποστηρίξουν την Xianzi. Πολλοί κρατούσαν αφίσες με γραμμένη τη λέξη #MeToo και τη φράση: «Περιμένουμε μαζί σου για μία ιστορική απόφαση».

Η συγκέντρωση ήταν κυρίως ειρηνική, ωστόσο, δημιουργήθηκαν συμπλοκές μετά την προσπάθεια της αστυνομίας να απομακρύνει τους διαδηλωτές και να διώξει κάποιους ξένους ρεπόρτερ, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο AFP.

Το καλοκαίρι του 2018, η Xianzi μετά από το πλήθος καταγγελιών εναντίον του Χολιγουντιανού παραγωγού ταινιών, Harvey Weinstein, αποφάσισε να καταγράψει την δική της εμπειρία στη Κινέζικη γλώσσα, μέσω του λογαριασμού της στο WeChat, με στόχο ως ένα βαθμό να υποστηρίξει μία παιδική της φίλη που της είχε εκμυστηρευτεί ότι ήταν και η ίδια θύμα βιασμού.

Σε ένα κείμενο 3.000 λέξεων, η τότε 25χρονη Xianzi κατέγραψε αυτά που έζησε το 2014, όταν ισχυρίστηκε πώς την περίοδο που ήταν ασκούμενη στο τηλεοπτικό κανάλι CCTV της Κίνας, ένας από τους πιο διακεκριμένους τηλεοπτικούς παρουσιαστές, Zhu Jun, την εκμεταλλεύτηκε σεξουαλικώς. Ισχυρίστηκε ακόμη, ότι ενώ μίλησε στην τοπική αστυνομία για το συμβάν, εκείνοι της ζήτησαν να αποσύρει την κατηγορία και να το ξανασκεφτεί, με τη δικαιολογία ότι ο κ. Zhu αποτελούσε μία αναγνωρισμένη προσωπικότητα, με τεράστιο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία.

Το post με την έκθεση της Xianzi γρήγορα έγινε δημοφιλές στο Internet, χάρη στην φίλη της, εργαζόμενη μίας ΜΚΟ με όνομα Xu Chao, η οποία το αναδημοσίευσε στο δημόσιο λογαριασμό της στο Weibo. Από τότε και ύστερα, ο όρος “sexual harassment” είχε γίνει γνωστό θέμα συζήτησης στα κινεζικά ΜΜΕ, λόγω του #ΜeToo κινήματος που δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αλλά και ενός μικρού αριθμού, πετυχημένων όμως καταγγελιών στην Κίνα.

Τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς, ένα πανεπιστήμιο στο Πεκίνο, απέλυσε έναν καθηγητή, ο οποίος είχε κατηγορηθεί ότι κακοποίησε σεξουαλικά έναν παλιό του φοιτητή. Λίγους μήνες αργότερα, ένας ιδρυτής γνωστής φιλανθρωπικής οργάνωσης, παραιτήθηκε από τη θέση του ύστερα από τις κατηγορίες που του αποδόθηκαν για τον βιασμό ενός εθελοντή, κάτι που συνέβη στη διάρκεια ενός φιλανθρωπικού event to 2015.

Τα κινεζικά ΜΜΕ γρήγορα έδειξαν ενδιαφέρον για την ιστορία της Xianzi, καθώς ο άντρας που κατηγορούσε ήταν κεντρικό πρόσωπο της χώρας. Πολλές γυναίκες, αλλά και άντρες, εξέφρασαν δυσπιστία και τον υποστήριξαν. Όμως, η Xianzi δήλωσε ότι αρμόδιοι τής εγγυήθηκαν την απαγόρευση των δελτίων που προβάλλονταν στα κανάλια αυτά.

Λίγες βδομάδες αργότερα, ασκήθηκαν διώξεις στην Xianzi και Xu Chao, από τον κ. Zhu, για αμαύρωση της φήμης του και επιδείνωση της ψυχικής του υγείας. Η ειρωνεία είναι ότι εκείνο ήταν το σημείο που η υπόθεση πήρε εκτεταμένες διαστάσεις. Η απάντηση της Xianzi όταν της ζητήθηκαν φωτογραφίες από τους paparazzi, ήταν ότι εκατοντάδες θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, γυναίκες και άντρες, έχουν δημοσιεύσει την ιστορία τους μέσω των social media από τότε.

Η Xianzi, ενόψει της δίκης είπε στο BBC: “ Μου έχει προκαλέσει πολύ κακό. Κάποια στιγμή κατηγορήθηκα από τον ίδιο τον δράστη ότι έχω ψευδαισθήσεις και υποχρεώθηκα  να αποδείξω ότι είμαι φυσιολογικός άνθρωπος.”

“Και στην διαδικασία συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων το 2014, αναγκάστηκα να ξαναζήσω την εμπειρία αυτή ξανά και ξανά. Και η κάθε φορά ήταν ακόμη πιο βασανιστική και εξευτελιστική.”

Η Xu Chao σήμερα σπουδάζει στην Αγγλία. Ανέφερε στο BBC πως αν το δικαστήριο αθωώσει τον κ. Zhu, αυτό θα σημαίνει ότι εκείνος θα συνεχίσει να βιαιοπραγεί κατά των γυναικών.    “ Όμως εγώ προετοιμάζομαι να παλέψω για αυτές τις κατηγορίες, όσο μπορώ.”

Ο κ. Ζhu έχει αρνηθεί επανειλημμένα όλες τις κατηγορίες. Το αίτημα του BBC για συνέντευξη από τον κ. Zhu και τους δικηγόρους του πριν από την δίκη, έμεινε αναπάντητο.

“Ακόμα καμία συγγνώμη”

Η κινεζική νομοθεσία καταδικάζει την σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας.

Όμως, μέχρι προσφάτως, δεν έχει υπάρξει νομικός ορισμός για το τι ακριβώς συνιστά σεξουαλική παρενόχληση, σύμφωνα με τον Darius Longarino, ο οποίος μελετά, στην νομική σχολή του Yale, Paul Tsai China Centre, το μεταβαλλόμενο νομικό πλαίσιο της Κίνας, προς την αντιμετώπιση τέτοιων υποθέσεων

Mέχρι τώρα, οι υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης, οι οποίες έχουν φτάσει στα δικαστήρια της Κίνας, ήταν ελάχιστες. Αυτό που έχει δείξει η ιστορία είναι ότι αν μία εταιρεία τιμωρήσει τον υποτιθέμενο δράστη, εκείνος με την σειρά του θα μηνύσει την επιχείρηση για παραβίαση της σύμβασης εργασίας.

“ Ή ακόμη ο δράστης μπορεί να ασκήσει δίωξη στην επιχείρηση ή στον καταγγέλλων για αμαύρωση της φήμης του”, είπε ο κ.Longarino στο BBC.

Ουσιαστικά, ο όρος “sexual harassment”(σεξουαλική παρενόχληση), άρχισε να εμφανίζεται μόλις το 2005 μέσω ενός κρατικού νόμου για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών. Από τότε, φαινομενικά, έχουν υπάρξει ορισμένοι τοπικοί και επαρχιακοί κανονισμοί που στοχεύουν στην επιβολή τους, αλλά στην πραγματικότητα λίγα έχουν αλλάξει, είπε ο Longarino.

Σύμφωνα με μία ΜΚΟ, το Beijing Yuanzhong Gender Development Centre, ανάμεσα από τις περισσότερες από 50 εκ. δημόσιες δικαστικές ετυμηγορίες μεταξύ 2010 και 2017, μόνο 34 σχετίζονταν με την σεξουαλική παρενόχληση. Από αυτές, μόνο οι δυο προκλήθηκαν από μηνύσεις θυμάτων προς τους δράστες- και τελικά αμφότερα απορρίφθηκαν λόγω ελλιπών αποδεικτικών στοιχείων.

Zhou Xiaoxuan is suing prominent male TV host Zhu Jun for forcibly kissing her during her internship at state broadcaster CCTV in 2014. pic.twitter.com/keHH9I7z0w

— South China Morning Post (@SCMPNews) December 3, 2020

Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα πράγματα αλλάζουν. Τον προηγούμενο χρόνο, σε μία άλλη γνωστή υπόθεση, ένας κοινωνικός λειτουργός άσκησε αγωγή στον γενικό διευθυντή μίας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης στην νοτιοδυτική επαρχία, Sichuan της Κίνας και κέρδισε. Τα ΜΜΕ της Κίνας την ονόμασαν ως η πρώτη νομική νίκη από την αρχική εμφάνιση του #MeToo κινήματος.

Όμως, παρά το γεγονός ότι το δικαστήριο κάλεσε τον δράστη να απολογηθεί εντός 15 ημερών, το θύμα δεν έχει λάβει ακόμα απάντηση εδώ και ένα χρόνο μετά τη νίκη, σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ του Ιουλίου.

“Καθοριστική στιγμή”

Τον Μάιο, Κινέζοι νομοθέτες θέσπισαν έναν καινούριο Αστικό Κώδικα, ο οποίος θα εφαρμοστεί την 1η Ιανουαρίου 2021. Αποσαφηνίζει τον όρο “σεξουαλική παρενόχληση” ως οτιδήποτε “διενεργείται ενάντια στη θέληση κάποιου μέσω του λόγου, μηνυμάτων, εικόνων ή φυσικής επαφής”. Ακόμη ορίζει ότι η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και τα σχολεία πρέπει να μεριμνήσουν για την αποφυγή τέτοιων συμπεριφορών.

Κριτικοί υποστηρίζουν ότι αυτό πάλι δεν είναι αρκετό για την αποτελεσματική προστασία των θυμάτων. “ Το ζήτημα έφτασε μέχρι το σημείο να ειπωθεί  ότι οι εταιρείες πρέπει να υιοθετήσουν μέτρα για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας στον εργασιακό χώρο αλλά δεν ειπώθηκε τι επιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αν αποτύχουν σε αυτό,” είπε ο Longarino.

Σύμφωνα με μία έρευνα του 2018, με πάνω από 100 συμμετέχοντες από ανεπτυγμένες παράκτιες πόλεις, το 81% από τις εταιρείες δεν έχουν πολιτικές κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης, ενώ ένα 12% έχουν αλλά δεν τις εφαρμόζουν. Μόνο 7% από τους ερωτώμενους, σύμφωνα με την δημοσκόπηση, απάντησαν ότι η εταιρεία τους ακολουθεί αυτή την πολιτική.

Όμως παρά τις ελλείψεις, ο κ.Longarino είπε ότι το γεγονός ότι η υπόθεση της Xianzi έχει φτάσει τόσο μακριά, είναι ένα ελπιδοφόρο σημάδι πως τα πράγματα αλλάζουν. “ Τώρα είναι μία ακόμα καθοριστική στιγμή που θα δούμε αν τα δικαστήρια μπορούν να προσφέρουν μια δίκαιη και σχολαστική δίκη.

“Μόνο τότε ο νόμος θα παρέχει πραγματική προστασία στα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης.”

ΠΗΓΗ: BBC News