Κόλαφος η επιτροπή LIBE-Κατακεραυνώνουν κυβέρνηση και λειτουργούς για άρνηση
«Πολύ σοβαρές απειλές για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα»
Η άρνηση της κυβέρνησης και των κρατικών λειτουργών να συναντήσουν τα μέλη της αποστολής LIBE που επισκέφτηκαν την Ελλάδα ήταν η αφορμή για όσα απίστευτα ακούστηκαν στη συνέντευξη τύπου από την επικεφαλής Sophie in t’ Veld:
Τα μέλη της αντιπροσωπείας εκφράζουν τα βαθιά τους συλλυπητήρια στις οικογένειες και τους οικείους των θυμάτων της τραγωδίας στα Τέμπη. Οι λέξεις “Pare me otan phtaseis” έχουν γίνει η έκφραση του απέραντου πόνου και της θλίψης ενός ολόκληρου έθνους, της δυσπιστίας για τόσες πολλές νέες ζωές που χάθηκαν.
Η αντιπροσωπεία ήρθε στην Αθήνα στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης άσκησης παρακολούθησης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η επίσκεψη κάλυψε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η ασφάλεια των δημοσιογράφων, οι μεταναστευτικές πολιτικές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ίση μεταχείριση, η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού, το κράτος δικαίου και η καταπολέμηση της διαφθοράς.
Η αντιπροσωπεία είναι ευγνώμων για την πλούσια και ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων με όλους τους συνομιλητές. Λυπάται που ο Πρωθυπουργός, υπουργοί της κυβέρνησης, εκπρόσωποι της αστυνομίας, ο Εισαγγελέας του Ανώτατου Δικαστηρίου και άλλοι αξιωματούχοι δεν ήταν διαθέσιμοι.
Παρόλο που η Ελλάδα διαθέτει ένα σταθερό θεσμικό και νομικό πλαίσιο, μια ζωντανή κοινωνία των πολιτών και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, η αντιπροσωπεία σημειώνει ότι υπάρχουν πολύ σοβαρές απειλές για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Τα θεσμικά αντίβαρα, απαραίτητα για μια ισχυρή δημοκρατία, δέχονται ισχυρές πιέσεις. Ο έλεγχος από εξειδικευμένα όργανα και από τον ελεύθερο Τύπο έχει αποδυναμωθεί, η δικαιοσύνη είναι εξαιρετικά αργή και αναποτελεσματική, οδηγώντας σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας. Η διαφθορά διαβρώνει τις δημόσιες υπηρεσίες και τα δημόσια αγαθά.
Σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, δεν υπάρχει καμία ορατή πρόοδος στην αστυνομική έρευνα. Όχι μόνο δεν αποδίδεται δικαιοσύνη στην οικογένειά του, αλλά στέλνει και το μήνυμα ότι η ασφάλεια των δημοσιογράφων δεν αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Η υπόθεση πρέπει να διερευνηθεί χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και η αντιπροσωπεία καλεί τις αρχές να ζητήσουν βοήθεια από την Ευρωπόλ.
Επιπλέον, πολλοί δημοσιογράφοι έρχονται αντιμέτωποι με σωματικές απειλές, λεκτικές επιθέσεις, παραβίαση της ιδιωτικής τους ζωής με spyware ή SLAPPs. Η ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης από μικρό αριθμό ολιγαρχών επηρεάζει αρνητικά την πολυφωνία της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, με αποτέλεσμα τη δραματική υποδημοσιοποίηση ορισμένων θεμάτων. Στον απόηχο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος, μια κοινή δήλωση των ελληνικών οργανώσεων μέσων ενημέρωσης ανέδειξε επίσης αυτό το πρόβλημα.
Η αντιπροσωπεία εκφράζει την ανησυχία της για την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων, τις αδιαφανείς διαδικασίες διορισμού, καθώς και την παρενόχληση και τον εκφοβισμό υπαλλήλων ανεξάρτητων δημόσιων φορέων, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και η Αρχή για την Ασφάλεια και την Προστασία των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ). Η αντιπροσωπεία σημειώνει επίσης ότι η Εθνική Υπηρεσία Διαφάνειας, η οποία θα έπρεπε να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στον έλεγχο των δημόσιων αρχών, δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική. Η συνεχιζόμενη παρενόχληση του εισαγγελέα κατά της διαφθοράς Τουλουπάκη προκαλεί επίσης σοβαρή ανησυχί
Η διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών, σε συνδυασμό με τις αμφιβολίες σχετικά με την ακεραιότητα τμημάτων της αστυνομίας, οδηγούν σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας όπου η διαφθορά ευδοκιμεί. Τα ζητήματα αυτά πρέπει να αποκατασταθούν κατά προτεραιότητα. Η μεταχείριση των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα και στο εσωτερικό της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών για απωθήσεις, βία, αυθαίρετη κράτηση και κλοπή των αντικειμένων τους, είναι άκρως ανησυχητική. Οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στην παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων από ΜΚΟ και δημοσιογράφους σχετικά με τις μεταναστευτικές καταστάσεις θα πρέπει να αρθούν αμέσως. Όλες οι πρωτοβουλίες που συμβάλλουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια, όπως ο μηχανισμός αναφοράς απωθήσεων από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πρέπει να αγκαλιαστούν και να ενισχυθούν.
Όσον αφορά την ίση μεταχείριση, η Ελλάδα διαθέτει ένα σταθερό νομικό πλαίσιο και η δημιουργία της νέας Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί θετικό βήμα. Ωστόσο, η πρακτική είναι πολύ διαφορετική για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, τους Ρομά και τις γυναίκες. Η αντιπροσωπεία καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις να επιδείξουν ηγετική ικανότητα και να προωθήσουν την κοινωνική αλλαγή. Ιδιαίτερα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι η ενδοοικογενειακή βία, η αστυνομική βία και η ισότητα στο γάμο.
Τέλος, η νομοθετική διαδικασία πρέπει να βελτιωθεί με την καθιέρωση πραγματικής και ουσιαστικής διαβούλευσης και με την κατάργηση της αμφιλεγόμενης πρακτικής των πολυνομοσχεδίων.