O κορονοϊός είναι εδώ για πάντα. Ας μάθουμε να ζούμε με αυτόν.

Στη δεκαετία του 1980, γιατροί σε αγγλικό νοσοκομείο σκόπιμα επιχείρησαν στο πλαίσιο ενός πειράματος να ”μολύνουν” 15 εθελοντές με κορονοϊό. Ο COVID-19 δεν υπήρχε ακόμη-αυτό που ενδιέφερε αυτούς τους γιατρούς ήταν ένας κορονοϊός στην ίδια οικογένεια που ονομάζεται 229E, ο οποίος προκαλεί το κοινό κρυολόγημα. Το στέλεχος 229Ε είναι ταυτόχρονα πανταχού παρόν και σκοτεινό. Οι περισσότεροι από εμάς το είχαμε, πιθανότατα πρώτα ως παιδιά, αλλά τα κρυολογήματα που προέκυψαν ήταν τόσο ήπια που δεν ήταν αξιοσημείωτα. Και πράγματι, από τους 15 ενήλικες εθελοντές που συμμετείχαν, μόνο 10 μολύνθηκαν και από αυτούς, μόνο οκτώ ανέπτυξαν πραγματικά συμπτώματα κρυολογήματος.

Τον επόμενο χρόνο, οι γιατροί επανέλαβαν το πείραμά τους. Εντόπισαν όλους τους αρχικούς εθελοντές εκτός από έναν και ψέκασαν ξανά τη μύτη τους με 229Ε. Έξι από τους προηγουμένως μολυσμένους μολύνθηκαν εκ νέου, αλλά τη δεύτερη φορά, κανένας δεν ανέπτυξε συμπτώματα. Από αυτό, οι γιατροί υπέθεσαν ότι η ανοσία κατά της μόλυνσης από τον κορονοϊό εξασθενεί γρήγορα και οι επανεμφανίσεις είναι συχνές. Αλλά οι επακόλουθες λοιμώξεις είναι πιο ήπιες – ακόμη και ασυμπτωματικές. Όχι μόνο οι περισσότεροι από εμάς έχουν μολυνθεί με 229Ε στο παρελθόν, αλλά πιθανότατα έχουμε μολυνθεί περισσότερες από μία φορές.

Αυτή η μικροσκοπική μελέτη έκανε λίγη εντύπωση εκείνη τη στιγμή. Στη δεκαετία του ’80 και του ’90, οι κοροναϊοί ανήκαν ακόμη στο παρασκήνιο της ιογενούς έρευνας, επειδή τα κρυολογήματα που προκάλεσαν φαίνονταν ασήμαντα στο μεγάλο σχέδιο της ανθρώπινης υγείας. Στη συνέχεια, την άνοιξη του 2020, οι επιστήμονες που αναζητούσαν επειγόντως στοιχεία για την ανοσία έναντι ενός νέου κορονοϊού ανακάλυψαν αυτή την έρευνα δεκαετιών.Πριν από την εμφάνιση του SARS-CoV-2, που προκαλεί τον COVID-19, μόνο τέσσερις γνωστοί κορονοϊοί κυκλοφορούσαν μεταξύ των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου του 229E. Και οι τέσσερις από αυτούς τους κορωνοϊούς προκαλούν κοινά κρυολογήματα και στο πιο αισιόδοξο σενάριο, μου είπαν οι ειδικοί, ο νεότερος κορονοϊός μας θα καταλήξει ως ο πέμπτος. Σε αυτή την περίπτωση, ο COVID-19 μπορεί να μοιάζει πολύ με ένα κρυολόγημα από το 229E-επαναλαμβανόμενο αλλά σε μεγάλο βαθμό ασυνήθιστο.

Αυτό το μέλλον μπορεί να είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς με τις μονάδες εντατικής θεραπείας να γεμίζουν ξανά κατά τη διάρκεια αυτής της αύξησης του Δέλτα. Αλλά η πανδημία θα τελειώσει. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θα τελειώσει. Οι τρέχουσες αυξήσεις των κρουσμάτων και των θανάτων είναι το αποτέλεσμα ενός νέου κορονοϊού που συναντά το αφελές ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν αρκετοί άνθρωποι θα έχουν αποκτήσει κάποια ανοσία είτε μέσω εμβολιασμού είτε μόλυνσης – κατά προτίμηση εμβολιασμού – ο κορονοϊός θα μεταβεί σε αυτό που οι επιδημιολόγοι αποκαλούν «ενδημικό». Δεν θα εξαλειφθεί, αλλά δεν θα ανατρέπει πια τη ζωή μας.

Με εκείνο το κάλυμμα της αρχικής ασυλίας, θα υπάρξουν λιγότερες νοσηλείες και λιγότεροι θάνατοι από τον COVID-19. Τα ενισχυτικά μπορούν περιοδικά να ενισχύουν επίσης την ανοσία. Tα κρούσματα μπορεί να συνεχίζουν να αυξάνονται και να μειώνονται σε αυτό το σενάριο, ίσως εποχιακά, αλλά τα χειρότερα αποτελέσματα θα αποφευχθούν.

Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς οι τέσσερις κορωνοϊοί του κοινού κρυολογήματος άρχισαν να μολύνουν τους ανθρώπους, αλλά μερικοί έχουν εικάσει ότι τουλάχιστον ένας ξεκίνησε επίσης με πανδημία. Εάν η ανοσία απέναντι στον νέο κορονοϊό μειωθεί όπως συμβαίνει με αυτούς τους άλλους, τότε θα συνεχίσει να προκαλεί επανεμφάνιση και σημαντικές λοιμώξεις, όλο και περισσότερες από αυτές με την πάροδο του χρόνου, αλλά ακόμα αρκετά ήπιες. Θα πρέπει επίσης να προσαρμόσουμε τη σκέψη μας για τον COVID-19. Ο κορονοϊός δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποφύγουμε για πάντα, πρέπει να προετοιμαστούμε για το ενδεχόμενο να εκτεθούμε όλοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. “Αυτό είναι κάτι με το οποίο θα πρέπει να ζήσουμε”, λέει ο Richard Webby, ερευνητής μολυσματικών ασθενειών στο St. Jude. «Και εφόσον δεν επηρεάζει την υγειονομική περίθαλψη στο σύνολό της, τότε νομίζω ότι μπορούμε». Ο κορονοϊός δεν θα είναι πλέον καινοτόμος – για το ανοσοποιητικό μας σύστημα ή την κοινωνία μας.

Η ενδημικότητα ως τελικό στάδιο COVID-19 φαίνεται αρκετά σαφές ως στόχος, αλλά το πώς φτάνουμε εκεί;  Εν μέρει, αυτό συμβαίνει επειδή το μονοπάτι εξαρτάται από εμάς. Όπως έγραψε ο Ed Yong, το ενδεχόμενο ενδημικού COVID-19 δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε όλες τις προφυλάξεις. Όσο περισσότερο μπορούμε να ισοπεδώσουμε την καμπύλη τώρα, τόσο λιγότερα νοσοκομεία θα κατακλυστούν και τόσο περισσότερο χρόνο θα “αγοράσουμε” για να εμβολιάσουμε τους μη εμβολιασμένους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Το να αφήσουμε τον ιό να προσβάλλει τους μη εμβολιασμένους ανθρώπους μπορεί να μας οδηγήσει στην ενδημικότητα πιο γρήγορα, αλλά στην πορεία θα σκοτώσει περισσότερους.

Η πορεία προς τον ενδημικό COVID-19 θα εξαρτηθεί επίσης από το πόσο ο ίδιος ο ιός συνεχίζει να μεταλλάσσεται. Η Delta έχει ήδη εκτροχιάσει τα σχέδια επανέναρξης στις ΗΠΑ. Και με τόσο μεγάλο μέρος του κόσμου να είναι ακόμη ευάλωτο σε λοίμωξη, ο ιός έχει πολλές, πολλές ευκαιρίες να γνωρίσει νέες παραλλαγές που μπορεί ακόμη να ενισχύσουν την ικανότητά του να εξαπλωθεί και να μολυνθεί ξανά.

Τα καλά νέα είναι ότι αυτός ο ιός είναι απίθανο να εξελιχθεί τόσο πολύ ώστε να μηδενίσει την ανοσία μας. «Οι ανοσολογικές μας αντιδράσεις είναι τόσο πολύπλοκες, είναι βασικά αδύνατο για έναν ιό να ξεφύγει από όλους», λέει η Sarah Cobey, εξελικτική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Για παράδειγμα, τα επίπεδα αντισωμάτων που εξουδετερώνουν γρήγορα τον SARS-CoV-2 πράγματι μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα παθογόνα, αλλά τα αποθέματα Β κυττάρων και Τ κυττάρων που αναγνωρίζουν επίσης τον ιό παραμονεύουν. Αυτό σημαίνει ότι η ανοσία ενάντια στη μόλυνση μπορεί να εξασθενήσει πρώτα, αλλά η προστασία από σοβαρές ασθένειες και θάνατο είναι πολύ πιο ανθεκτική.

Η προστασία από βαριά ασθένεια και θάνατο ήταν, στην πραγματικότητα, ο αρχικός στόχος των εμβολίων. Όταν μίλησα με ειδικούς στα εμβόλια καθώς οι δοκιμές ήταν σε εξέλιξη το περασμένο καλοκαίρι, μου είπαν καθολικά να μετριάσω τις προσδοκίες. Τα εμβόλια κατά των αναπνευστικών ιών σπάνια προστατεύουν από την πλήρη μόλυνση επειδή είναι καλύτερα να προκαλούν ανοσία στους πνεύμονες παρά στη μύτη, όπου οι αναπνευστικοί ιοί αποκτούν το πρώτο τους έδαφος. (Σκεφτείτε: Το εμβόλιο της γρίπης είναι 10 έως 60 τοις εκατό αποτελεσματικό ανάλογα με το έτος.) Αλλά «η εξαιρετική αποτελεσματικότητα» από τις αρχικές κλινικές δοκιμές αύξησε τις προσδοκίες, μου είπε η Ρουθ Κάρον, διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας για την Ανοσοποίηση στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς. Τα εμβόλια Pfizer και Moderna, με 95 % αποτελεσματικότητα κατά της συμπτωματικής λοίμωξης, η εξάλειψη του COVID-19 τοπικά, όπως η ιλαρά ή η παρωτίτιδα στις ΗΠΑ, φάνηκε ξαφνικά δυνατή.

Στη συνέχεια ήρθε η λιγότερο ευχάριστη έκπληξη: νέες παραλλαγές, όπως το Beta, το Gamma και τώρα το Delta, που διαβρώνουν την προστασία από τα εμβόλια. «Είμαστε τώρα εκεί που νομίζαμε ότι θα ήμασταν πριν από ένα χρόνο», είπε ο Karron. Τα εμβόλια εξακολουθούν να προστατεύουν πολύ καλά από σοβαρές ασθένειες , όπως ήταν αναμενόμενο, αλλά η ανοσία της αγέλης φαίνεται και πάλι εκτός εμβέλειας. Ο ιός θα συνεχίσει να κυκλοφορεί, αλλά λιγότεροι άνθρωποι θα αρρωστήσουν αρκετά για να νοσηλευτούν ή να πεθάνουν. Οι πολύ δημοφιλείς εστίες μεταξύ των εμβολιασμένων ατόμων, όπως στο Provincetown, Μασαχουσέτη, δείχνουν ήδη αυτό το μοτίβο να παίζει. Και ολόκληρες χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισλανδία και το Ισραήλ, βλέπουν επίσης αιχμές με μόνο ένα κλάσμα των θανάτων τους πριν από το εμβόλιο.

Ο χρόνος και η σοβαρότητα των νέων μολύνσεων και των σημαντικών λοιμώξεων από τη στιγμή που ο COVID-19 γίνει ενδημικός εξαρτάται από το πόσο γρήγορα εξασθενίζουν τα προστατευτικά αποτελέσματα της ασυλίας έναντι του ιού. Και αυτό, με τη σειρά του, εξαρτάται από έναν συνδυασμό δύο παραγόντων: πρώτον, πόσο γρήγορα το ανοσοποιητικό μας σύστημα σκουριάζει έναντι του SARS-CoV-2 και δεύτερον, πόσο γρήγορα εξελίσσεται αυτός ο κορωνοϊός για να μεταμφιεστεί. Ο ανοσολογικός μηχανισμός είναι απλά πιο δύσκολο να ξεσηκωθεί ενάντια σε έναν παλιό εχθρό. Αλλά μια επαναμόλυνση ή μια σημαντική μόλυνση αναζωογονεί την ανοσοαπόκριση. Ένα πρωτοποριακό περιστατικό λειτουργεί «σαν ενισχυτικό για το εμβόλιο», όπως είπε η Λάουρα Σου, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, στη συνάδελφό μου Κάθριν Τζου. Στη μελέτη 229E, οι γιατροί διαπίστωσαν επίσης ότι οι εθελοντές που δεν μολύνθηκαν την πρώτη φορά ήταν πιο πιθανό να μολυνθούν όταν εκτεθούν ένα χρόνο αργότερα, σε σύγκριση με εθελοντές που αρρώστησαν την πρώτη φορά – υποδηλώνοντας ότι η πιο πρόσφατη ασθένεια είναι πιο προστατευτική.

Ο ίδιος ο ιός θα αλλάξει επίσης με τον καιρό. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν ανοσία είτε από μόλυνση είτε από εμβολιασμό, ο κορονοϊός θα προσπαθήσει να βρει τρόπους για να αποφύγει και αυτή την ανοσία. Αυτή είναι μια φυσική συνέπεια της ζωής με έναν ιό που κυκλοφορεί. Η γρίπη μεταλλάσσεται επίσης κάθε χρόνο ως απάντηση στην υπάρχουσα ανοσία. Αλλά στο ενδημικό σενάριο, όπου πολλοί άνθρωποι έχουν κάποια ανοσία, ο κορονοϊός δεν θα είναι σε θέση να μολύνει τόσο πολλούς ανθρώπους ούτε θα αναπαραχθεί τόσες φορές σε κάθε άτομο που προσβάλλει. “Είμαι πολύ βέβαιος ότι το ποσοστό προσαρμογής θα καθοριστεί από την επικράτηση του SARS-CoV-2 στον κόσμο”, λέει ο Cobey. Μπορεί να σκεφτείτε την αντιγραφή του ιού ως αγορά εισιτηρίων λαχείων, στα οποία ο ιός συσσωρεύει τυχαίες μεταλλάξεις που πολύ περιστασιακά τον βοηθούν να εξαπλωθεί. Και όσο λιγότερα εισιτήρια λαχείων έχει ο ιός, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να χτυπήσει το τζάκποτ μετάλλαξης. Η εμφάνιση ανησυχητικών νέων παραλλαγών μπορεί να επιβραδυνθεί.

Οι λοιμώξεις με τους τέσσερις κοινούς κορονοϊός πιθανότατα οφείλονται σε ένα συνδυασμό εξασθένησης της ανοσίας μας και εξελίξεων των ίδιων των ιών. Συγκεντρώνοντας όλα όσα γνωρίζουμε, ένα μοτίβο αρχίζει να εμφανίζεται: Πιθανότατα εκτίθομαστε πρώτα σε αυτούς τους κοινούς κορονοϊός ως παιδιά, όταν η ασθένεια που προκύπτει τείνει να είναι ήπια. το ανοσοποιητικό μας σύστημα σκουριάζει; ο ιός αλλάζει; επανεμφανιζεται; η ανοσοαπόκριση ενημερώνεται; το ανοσοποιητικό σύστημα ξαναδυνατίζειι; ο ιός αλλάζει ξανά; Θα μολυνθούμε. Και ούτω καθεξής.

Στην καλύτερη περίπτωση, ο COVID-19 θα ακολουθήσει το ίδιο μοτίβο, με τις επόμενες λοιμώξεις να είναι ήπιες, λέει ο Stephen Morse, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια. “Εάν το βάρος της ασθένειας δεν είναι υψηλό, θεωρούμε τον ιό πολύ δεδομένο”, λέει. Ακόμα, αυτά τα κρυολογήματα δεν είναι εντελώς καλοήθη. Ένας από τους κοινούς κορονοϊούς έχει προκαλέσει θανατηφόρες εστίες σε γηροκομεία στο παρελθόν. Σε ένα λιγότερο καλό σενάριο, ο COVID-19 μοιάζει με τη γρίπη, η οποία σκοτώνει 12.000 έως 61.000 Αμερικανούς ετησίως, ανάλογα με τη σοβαρότητα της σεζόν. Αλλά οι θάνατοι από μόνοι τους δεν αποτυπώνουν τον πλήρη αντίκτυπο του COVID-19. «Ένα μεγάλο ερωτηματικό είναι ο long COVID», λέει ο Yonatan Grad, ανοσολόγος και ερευνητής λοιμωδών ασθενειών στο Χάρβαρντ. Δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα που να αποδεικνύουν πόσο καλά τα εμβόλια προλαμβάνουν τον long COVID, αλλά οι ειδικοί γενικά συμφωνούν ότι ένα εμβολιασμένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι καλύτερα προετοιμασμένο για την καταπολέμηση του ιού χωρίς να παράγει παράπλευρες ζημιές.

Η μετάβαση στον ενδημικό COVID-19 είναι επίσης ψυχολογική. Όταν όλοι έχουν κάποια ανοσία, η διάγνωση του COVID-19 γίνεται τόσο ρουτίνα όσο η διάγνωση της στρεπτοκοκκικής νόσου ή της γρίπης-όχι καλά νέα, αλλά ούτε λόγος ιδιαίτερου φόβου ή ανησυχίας ή αμηχανίας. Αυτό σημαίνει ότι δεν μαθαίνουμε ένα χρόνο μηνυμάτων που έλεγαν ότι ο COVID-19 δεν ήταν μόνο γρίπη. Εάν η σύγχυση γύρω από τις συστάσεις για την ελάττωση του CDC για εμβολιασμένους νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι είναι οποιαδήποτε ένδειξη, αυτή η μετάβαση στην ενδημικότητα μπορεί να είναι ψυχολογικά δύσκολη. Το άνοιγμα ήταν πολύ γρήγορο για κάποιους, πολύ αργό για άλλους. «Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να καταλάβουν ο ένας την ανοχή κινδύνου του άλλου», λέει η Julie Downs, ψυχολόγος που μελετά τις αποφάσεις υγείας στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon.

Με τη γρίπη, γενικά συμφωνούμε ως κοινωνία για τον κίνδυνο που ήμασταν πρόθυμοι να ανεχτούμε. Με τον COVID-19, δεν συμφωνούμε ακόμη. Πραγματικά, ο κίνδυνος θα είναι πολύ μικρότερος από ό, τι τώρα, εν μέσω ενός κύματος Δέλτα, αλλά δεν θα εξαφανιστεί ποτέ. «Πρέπει να προετοιμάσουμε τους ανθρώπους ότι δεν πρόκειται να μειωθεί στο μηδέν. Θα πέσει σε κάποιο επίπεδο που θεωρούμε αποδεκτό », λέει ο Downs. Καλύτερα εμβόλια και καλύτερες θεραπείες μπορεί να μειώσουν ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο COVID-19. Η εμπειρία μπορεί επίσης να ωθήσει τους ανθρώπους να λάβουν σοβαρότερα όλους τους ιούς του αναπνευστικού, οδηγώντας σε μόνιμες αλλαγές στη χρήση μάσκας και τον εξαερισμό. Ο ενδημικός COVID-19 σημαίνει την εύρεση ενός νέου, ανεκτού τρόπου ζωής με αυτόν τον ιό. Θα νιώσει περίεργα για λίγο και μετά όχι. Θα είναι φυσιολογικό.

Πηγή: The Atlantic