Λυρική: Παραιτήθηκε η σύμβουλος παραγωγής της όπερας «Στρέλλα» επειδή δεν επέλεξαν τρανς πρωταγωνίστρια

Ηχηρή αποχώρηση της Κάθλιν Ράιλυ, συμβούλου παραγωγής της όπερας δωματίου που ετοιμάζει για τον Ιανουάριο η Λυρική, με καταγγελίες ότι, κόντρα στις επιταγές του σεναρίου και της ιστορίας που είδαμε πρώτα στο σινεμά με την τρανς Μίνα Ορφανου, για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της «Στρέλλας» στην οπερατική της εκδοχή δεν επελέγη τρανς γυναίκα.

Θα θυμάστε την περίφημη ταινία Στρέλλα που, σε σκηνοθεσία Πάνου Κούτρα και σενάριο του ίδιου και του Παναγιώτη Ευαγγελίδη και με την εξαιρετική ερμηνεία της τρανς Μίνας Ορφανού είχε ταράξει τα νερά το 2009 και έκτοτε ειχε κάνει μία αξιοθαύμαστη πορεία σε περισσότερα από 20 διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου σ΄όλο τον κόσμο, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις-συμπεριλαμβανομένου και του βραβείου Α΄Γυναικείου Ρόλου για τη Μίνα Ορφανού το 2010, στα βραβεία της νεοσύστατης τότε Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Βασισμένη, λοιπόν σ’ αυτή την ταινία είναι μία ομώνυμη όπερα δωματίου που, σε μουσική του Μιχάλη Παρασκάκη, λιμπρέτο της Αλεξάνδρας Κ* και σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή, έχει ενταχθεί στο φετινό πρόγραμμα της Εναλλακτικής Σκηνής της Λυρικής με την προοπτική να κάνει πρεμιέρα στις 18 Ιανουαρίου.

Εξ ου και η ακρόαση που είχε ανακοινώσει (στις 30/9) ότι προκηρύσσει η Εθνική Λυρική Σκηνή αναζητώντας ερμηνεύτριες για τις ανάγκες της όπερας δωματίου. Όπως μάλιστα διευκρίνιζε το σχετικό δελτίο Τύπου η ακρόαση που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2022 στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ, από τις 17.00 έως τις 20.00, γίνεται «για την επιλογή ρόλων διεμφυλικών γυναικών και απευθύνεται σε διεμφυλικές γυναίκες ερμηνεύτριες οποιασδήποτε φωνητικής κατηγορίας (υψίφωνης ή βαρύτονης) με υποκριτικές και φωνητικές ικανότητες, όπως επίσης και προαιρε

τικά ανάγνωσης παρτιτούρας σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Οι συμμετέχουσες καλούνται να ερμηνεύσουν ένα τραγούδι επιλογής από οποιοδήποτε είδος μουσικής και προαιρετικά ένα απόσπασμα λυρικού ή κλασικού τραγουδιού».

Έως εδώ καλά. Προ ολίγου όμως με μία λιτή ανάρτηση στη σελίδα της στο Facebook η γνωστή στον χώρο των δικαιωμάτων Ελληνοαμερικανίδα τρανς εκπαιδευτικός και συγγραφέας, Καθριν Ράιλυ (Katherine Reilly) που είχε αναλάβει-όπως μάθαμε εκ των υστέρων- την αποστολή της Συμβούλου Παραγωγής στην παραγωγή της όπερας δωματίου «Στρέλλα», ανακοίνωσε ότι αποσύρεται και εξήγησε γιατί: «Δεν συνηθίζω να κάνω τέτοιου είδους αναρτήσεις, αλλά μόλις ήρθε στην αντίληψή μου ότι ο πρωταγωνιστικός ρόλος για την όπερα ‘Στρέλλα’ ΔΕΝ δόθηκε σε τρανς γυναίκα. Αποχωρώ και επίσημα από τον ρόλο του Συμβούλου Παραγωγής και λήγω την συνεργασία μου με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Ευχαριστώ όσους συνεργάτες έχουν πραγματικά στηρίξει την κοινότητα και εύχομαι στο μέλλον να υπάρξει μεγαλύτερη ορατότητα για όλα τα τρανς άτομα».

Λίγο αργότερα την είδηση επιβεβαίωσε με δική της ανάρτηση και η ψυχολόγος, διδάσκουσα στο ΠΑΔΑ και συν-ιδρύτρια του Οrlando LGBT+ Νάνσυ Παπαθανασίου, γράφοντας:

«Πριν από λίγο, η Katherine Reilly ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον ρόλο του συμβούλου στην παραγωγή της Στρέλλας στην Εθνική Λυρική Σκηνή επειδή τον πρωταγωνιστικό ρόλο δεν θα τον παίξει τρανς ηθοποιός.

Με αφορμή την αποτυχία της ΕΛΣ να ανεβάσει την Στρέλλα όπως πρέπει, κάποια βασικά:

→ Αν θέλουμε να ανεβάζουμε queer παραστάσεις και (για; ) να εξαργυρώνουμε πόντους προοδευτικότητας, καλό θα είναι να λειτουργούμε συμπεριληπτικά. Αυτό σημαίνει να δίνουμε ευκαιρίες στις αποκλεισμένες ομάδες από τις ιστορίες των οποίων βγάζουμε παραστάσεις. Κι αν σε μερικές μέρες οντισιόν δεν βρούμε τα κατάλληλα άτομα, συνεχίζουμε μέχρι να τα βρούμε. Κι αν πάλι δεν τα βρούμε, σκεφτόμαστε τι κάνουμε λάθος. Γιατί αν αναρωτιέστε αν υπάρχουν αρκετές ταλαντούχες τρανς γυναίκες για αυτόν τον ρόλο, η απάντηση είναι ξεκάθαρα ναι (αλλά έχει και ένα νόημα να σκεφτούμε γιατί το αμφισβητούμε).

→ Είναι απαραίτητο να παίζουν τρανς άτομα τους ρόλους τρανς ατόμων. Γιατί συμπερίληψη, γιατί τρανσφοβία, γιατί οι αποκλεισμοί που βιώνουν τα τρανς άτομα είναι ήδη τεράστιοι. Γιατί θα συζητήσω το αν μπορεί να είναι εξίσου καλή στο ρόλο της Στρέλλας μία γυναίκα, όταν δε θα είναι θέμα το να παίζουν τρανς γυναίκες ηθοποιοί στους ρόλους. Σε ένα ουτοπικό μέλλον που θα έχει εξαλειφθεί η τρανσφοβία.

→ Προσθέτω εδώ ότι τα παραπάνω τα γράφω έχοντας στο μυαλό μου ότι τον ρόλο θα παίξει μία σις γυναίκα. Γιατί αν βέβαια έχει επιλεγεί ένας σις άντρας, θα μιλάμε πια για ξεκάθαρη ακραία τρανσφοβική, ουσιοκρατική προσέγγιση, ότι δηλαδή θεωρούν τις τρανς γυναίκες άντρες που προσποιούνται τις γυναίκες.

Μέχρι τότε, οι ρόλοι τρανς ατόμων θα πρέπει τουλάχιστον να παίζονται από τρανς άτομα. Και αν δε βρίσκουν, να ψάξουν περισσότερο. Και να δημιουργήσουν τις συνθήκες για να έχουν περισσότερα τρανς άτομα πρόσβαση σε περισσότερες ευκαιρίες στο μέλλον. Μέχρι τότε, ας ανεβάσουν την Αλίκη στο Ναυτικό, γιατί σε αυτή την εποχή έχουν μείνει.

Για την απόφαση της Katherine να αποχωρήσει μόνο σεβασμός»

Η διοίκηση της Λυρικής Σκηνής και οι υπόλοιποι συντελεστές της Στρέλλας δεν έχουν τοποθετηθεί, εφόσον όμως ισχύει η αποκάλυψη της Ράιλυ το φάουλ είναι διπλό: και η προεπιλογή της πρωταγωνίστριας «Στρελλας» προτού καν διεξαχθεί η ακρόαση και πρωτίστως το γεγονός ότι το άτομο που έχει επιλεγεί δεν είναι τρανς.

Ας θυμίσουμε με δύο λόγια και την πλοκή της Στρέλλας όπως άλλωστε την περιέγραφε και η ανακοίνωση του προγράμματος της Λυρικής:

«Η νέα όπερα πραγματεύεται τη συνάντηση του Γιώργου, ενός άρτι αποφυλακισμένου 48χρονου άνδρα, με τη Στρέλλα, μια νεαρή τρανς πόρνη που λατρεύει τη Μαρία Κάλλας, σε ένα κακόφημο ξενοδοχείο της Ομόνοιας. Καθώς, όμως, οι λογαριασμοί του Γιώργου με το παρελθόν είναι ακόμα ανοιχτοί, μία άλλη «φυλακή» τον περιμένει. Μαζί με τη Στρέλλα, θα πρέπει να βρουν τον δρόμο προς την έξοδο.

Η κινηματογραφική ιστορία της Στρέλλας, όπως εκτυλίσσεται στο σενάριο των Πάνου Κούτρα και Παναγιώτη Ευαγγελίδη, μοιάζει να έχει όλα τα στοιχεία ενός ρεαλιστικού μουσικοθεατρικού δράματος, καθώς ακουμπάει στην αρχαία τραγωδία με ευθείες αναφορές στον μύθο του Οιδίποδα και όρους οπερατικού βερισμού. Τα πρόσωπα της ταινίας παραμένουν επίκαιρα δεκατρία χρόνια μετά, σε μια εποχή που η τόλμη και η αλήθεια είναι απολύτως αναγκαίες, και αντιμετωπίζονται όχι ως καρικατούρες, αλλά ως άνθρωποι που ερωτεύονται, αγαπούν και πονούν (…)».

Πηγή: efsyn.gr