Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης: Gala όπερας στη μνήμη της Μαρίας Κάλλας

Με αφορμή την ημερομηνία θανάτου της μεγάλης Μαρίας Κάλλας, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης διοργανώνει την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020, στις 21.00, ένα γκαλά όπερας στη μνήμη της.

Πέντε λυρικές τραγουδίστριες από τη Θεσσαλονίκη ερμηνεύουν άριες από γνωστές όπερες των Βέρντι, Πουτσίνι, Ροσίνι, Μότσαρτ, Μπιζέ, Μασνέ και Μπελίνι, πολλές από τις οποίες η Κάλλας σημάδεψε με την αξεπέραστη φωνή και ερμηνεία της.

Συμμετέχουν: Αγγελική Καθαρίου (μέτζο σοπράνο), Βιολέττα Λούστα (σοπράνο), Σοφία Μητροπούλου (σοπράνο), Αφροδίτη Πατουλίδου (σοπράνο), Σιρανούς Τσαλικιάν (σοπράνο). Στο πιάνο συνοδεύει ο Νίκος Κυριόσογλου, ενώ στην αφήγηση και παρουσίαση θα είναι ο Γεώργιος-Ιούλιος Παπαδόπουλος.

Πρόγραμμα:

Giacomo Puccini: “Vissi d‘arte“ (Tosca) – Σοφία Μητροπούλου

Giacomo Puccini: “Senza mamma“ (Suor Angelica) – Βιολέττα Λούστα

Giacomo Puccini: “O mio babbino caro“ (Gianni Schicchi) – Αφροδίτη Πατουλίδου

Wolfgang Amadeus Mozart: “Crudele… Non mi dir” (Don Giovanni) – Σιρανούς Τσαλικιάν

Georges Bizet: “Quand je vous aimerai? L’amour est un oiseau rebelle” (Carmen) – Αγγελική Καθαρίου

Giuseppe Verdi: “Willow Song” & “Αve Maria” (Otello) – Βιολέττα Λούστα

Gioachino Rossini: “Una voce poco fa” (Il Barbiere di Siviglia) – Σιρανούς Τσαλικιάν

Jules Massenet: “Werther! Werther! Qui m’aurait dit la place…” (Werther) – Αγγελική Καθαρίου

Vincenzo Bellini: “Casta Diva – Ah! Bello a me ritorna” (Norma) – Αφροδίτη Πατουλίδου

Giuseppe Verdi: “Pace mio Dio” (La forza del destino) – Σοφία Μητροπούλου

Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Πρόπυλο κτιρίου Μ1 (προαύλιο)

Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020

Ώρα έναρξης: 21.00

Είσοδος ελεύθερη (προσκλήσεις διατίθενται ηλεκτρονικά στο www.tch.gr και στα εκδοτήρια του Μεγάρου)

Μαρία Κάλλας – Η αιώνια φωνή, που «αγκάλιασε» το Αιγαίο  

Κείμενο: Νίκος Μόσχοβος

«Γεννιέσαι καλλιτέχνης, αλλιώς δεν είσαι. Και μένεις καλλιτέχνης, αγαπητέ, ακόμα κι όταν η φωνή σου δεν είναι πια ένα θαύμα. Ο καλλιτέχνης βρίσκεται πάντα εκεί».

Μέσα από ήχους, άριες και στιγμές είναι καταγραμμένα τα λόγια της Ελληνοαμερικανίδας σοπράνο Μαρίας Σεσίλιας Σοφίας Άννας Καλογεροπούλου, του «αηδονιού» της όπερας, που γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1923 στη Νέα Υόρκη, μεγαλούργησε ως Μαρία Κάλλας στα πέρατα του κόσμου και «έδυσε» διακριτικά στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 στο Παρίσι.

«Ένα έργο της όπερας ξεκινά πολύ πριν να ανέβει η αυλαία και δεν τελειώνει όταν αυτή κατέβει αλλά πολύ αργότερα. Ξεκινά στη φαντασία μου, γίνεται η ζωή μου, και παραμένει μέρος της ζωής μου πολύ καιρό αφότου φύγω από το θέατρο», εξομολογήθηκε κάποτε η αείμνηστη σοπράνο με τις απίστευτες φωνητικές δυνατότητες, που κατέστησαν δυνατή την αναβίωση των έργων τύπου bel canto του 19ου αιώνα, ιδίως των Vincenzo Bellini και Gaetano Donizetti. Ήταν εκείνη που τα έφερε στο προσκήνιο και τα ενέταξε στο τυπικό ρεπερτόριο των λυρικών θεάτρων.

Τα βήματα και οι νότες της λες κι ακόμα «αχούν» στην περίφημη La Scala του Μιλάνου, όπου επί μια δεκαετία (1950-1960) συνεργάστηκε με τους πιο απαιτητικούς μαέστρους και σκηνοθέτες της υφηλίου (Herbert von Karajan, Franco Zeffirelli, Luchino Visconti).

Απαιτητική, τελειομανής και απόλυτα δοσμένη στην τέχνη, δεν άφησε ποτέ τίποτα στην τύχη, αφού έλεγε χαρακτηριστικά: «Προετοιμάζομαι για τις δοκιμές όπως θα το έκανα για τον γάμο μου». Οι σκηνοθέτες που τη γνώρισαν από κοντά θαύμασαν τη διορατικότητά της: «Άλλους καλλιτέχνες θα μπορούσατε να τους ‘μετακινήσετε’. Αλλά την Κάλλας όχι.  Ήξερε ακριβώς τι ήθελε και γιατί το ήθελε».

Παρ’ όλα αυτά η Μαρία Κάλλας έμεινε εκείνο το κοριτσάκι, στο οποίο δίδαξαν τις νότες η Μαρία Τριβέλλα και η Elvira de Hidalgo για να υμνήσει τη ζωή, τον έρωτα και την αγάπη. Μια γυναίκα που αγάπησε, παντρεύτηκε και τελικά χώρισε με τον Ιταλό επιχειρηματία Giovanni Battista Meneghini, αλλά γνώρισε έναν θυελλώδη έρωτα με τον θρύλο της ελληνικής ναυτιλίας Αριστοτέλη Ωνάση.

«Πρώτα έχασα τη φωνή μου, μετά έχασα τη σιλουέτα μου και μετά έχασα τον Ωνάση», έλεγε σκωπτικά η μυθική σοπράνο για τον μεγάλο έρωτα της ζωής της. Ωστόσο, υπήρχαν εκείνες οι μνημειώδεις στιγμές στη σκηνή, οι οποίες έμειναν χαραγμένες για πάντα στην καρδιά της, νιώθοντας εκεί τόσο πλέρια, τόσο αληθινή. «Μόνον όταν τραγουδούσα ένιωθα να με αγαπούν», είναι τα λόγια που δείχνουν το πώς ένιωθε η λυρική σολίστ για την όπερα, αλλά και γενικότερα για το τραγούδι.

Ως φιλοσοφημένη προσωπικότητα η Μαρία Κάλλας έκτισε σκαλί σκαλί και δάκρυ δάκρυ τον μύθο της, πιστεύοντας ακράδαντα πως «η τέχνη είναι κυριαρχία». Ο λόγος; «Κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι για εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή υπάρχει μόνο ένας τρόπος, μία φωνή. Η δική σου», ήταν η ρήση της.

Ειλικρινής στη σκηνή και στη ζωή, εμφανίστηκε σαν απλά η Μαρία, δηλαδή ο εαυτός της, στη θρυλική συνέντευξη που έδωσε το 1970 στον David Frost, στον οποίο δεν δίστασε να εκμυστηρευτεί: «Υπάρχουν δύο άνθρωποι μέσα μου. Θα ήθελα να είμαι η Μαρία, αλλά υπάρχει η Κάλλας, με την οποία πρέπει να ζήσω». Τότε είχε αναπολήσει το τι έχασε όταν ήταν κοριτσάκι: «Τα παιδιά πρέπει να έχουν μια καταπληκτική παιδική ηλικία, κι αυτό δεν το είχα ποτέ».

Με τη δύναμη της φωνής της η Μαρία Κάλλας έχτισε τον μύθο της αξεπέραστης λυρικής τραγουδίστριας ενσαρκώνοντας περισσότερους από 40 διαφορετικούς ρόλους και ηχογραφώντας πάνω από 20 ολοκληρωμένα έργα της όπερας.

Ήταν μόλις 53 ετών στις 16 Σεπτεμβρίου 1977, όταν το αηδόνι της όπερας σίγησε για πάντα, αφού δεν άντεξε η μεγάλη καρδιά του. Πάντοτε είχε στραμμένο το βλέμμα προς την Ελλάδα. Εκεί στο Αιγαίο διασκορπίστηκε η στάχτη της Μαρίας Κάλλας, όπως επιθυμούσε η ίδια.

Εκεί, στο πάφλασμα των κυμάτων στις ακτές της Ελλάδας, ακούγεται τώρα δα ωσάν ψίθυρος η άρια και γλυκά μας παρασέρνει:

«Για πολλά χρόνια κράτησε ο πόνος μου, βαθιά όπως την πρώτη μέρα. Ειρήνη, ειρήνη, Θεέ μου! Τον αγάπησα, είναι αλήθεια! Αλλά χάρη στην ομορφιά και την αξία που του έδωσε ο Θεός, τον αγαπώ ακόμα».