Μία γεύση από τα παλιά ο απολογισμός της νέας διοίκησης Ζέρβα του Δήμου Θεσσαλονίκης

Λέξεις: Παναγιώτης Γεωργιάδης, Δικηγόρος Παρ΄ Αρείω Πάγω

Στις 20-07-2020 ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, κ. Κωνσταντίνος Ζέρβας, παρουσίασε στο Δημοτικό Συμβούλιο, τον απολογισμό του 2019 μόνο για το Γ΄ Τετράμηνο που αφορούσε το διάστημα της νέας διοίκησης του.

Κάθε αυτοδιοικητική αρχή που σέβεται τον εαυτό της και την αποστολή που της έχει ανατεθεί από τους πολίτες, οφείλει να τηρεί μια σειρά από βασικές αρχές, όπως:

Την αρχή της συνέχειας και λειτουργίας των οργάνων που εστιάζεται στην απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεσιών της κεντρικής και τοπικής διοίκησης και την αποσύνδεσή της από την οποιαδήποτε κυβερνητική ή δημοτική θητεία. Στο ίδιο πλαίσιο επιβάλλεται και η αναγνώριση των πράξεων της προηγούμενης διοίκησης, πάντοτε εντός των υφιστάμενων νομικών και κανονιστικών διατάξεων.

Δυστυχώς η πλέον ζωτική για την λειτουργία του Δήμου και βασική αρχή της συνέχειας της διοίκησης, αγνοείται συστηματικά από την νέα διοίκηση που παρουσίασε απολογισμό πεπραγμένων μόνο του Γ΄ Τετραμήνου του 2019, οσάν να θέλει να διαγράψει τα 2 τετράμηνα της προηγούμενης διοίκησης, για τα οποία όφειλε επίσης να παρουσιάσει απολογισμό, ώστε να είναι ενιαίος και αδιαίρετος για όλο το 2019 και όχι αποσπασματικός μόνο για το τελευταίο τετράμηνο. Υπενθυμίζουμε στον Δήμαρχο ότι η Διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης είναι ενιαία, όπως είναι ενιαία η λειτουργία των υπηρεσιών του, που πρέπει να είναι αποσυνδεδεμένες από την οποιαδήποτε δημοτική θητεία. Συνεπώς επιβάλλεται σύμφωνα με την αρχή της συνέχειας της διοίκησης η αναγνώριση των πράξεων και της προηγούμενης διοίκησης.

Εγκεκριμένα και ώριμα για υλοποίηση έργα από την προηγούμενη διοίκηση όχι μόνο δεν προχώρησαν, αλλά ακυρώθηκαν, ή ανακοινώθηκε ο επανασχεδιασμός τους με άγνωστο χρονοδιάγραμμα. Πρώτη ενέργεια της νέας Διοίκησης ήταν να ακυρώσει την υπογεγραμμένη σύμβαση πεζοδρόμησης της οδού Αγίας Σοφίας, κάτω από την Τσιμισκή, που συμπτωματικά αποτελούσε πάγιο αίτημα της Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, η οποία θεώρησε από την πρώτη στιγμή ότι θα χάσει έσοδα από γάμους και βαφτίσια με αυτό τον τρόπο και αντιτάχθηκε με κάθε τρόπο. Χρειάστηκε να παρέλθει ένας χρόνος για να συνειδητοποιήσει η νέα Διοίκηση την αναγκαιότητα απόδοσης ελευθέρου χώρου στους πολίτες και να προχωρήσει σε ποδηλατοδρόμηση της λεωφόρου Νίκης στην ιστορική παραλία και πάλι χωρίς να διαβουλευτεί κανένα και πάλι με λανθασμένο τρόπο.

Ακολούθησε η ανακοίνωση του κ. Δημάρχου για τον επανασχεδιασμό της ανάπλασης της πλατείας Ελευθερίας ώστε να κατασκευαστεί υπόγειο πάρκινγκ. Ωστόσο τεχνικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι κατά την εκσκαφή για τη δημιουργία ενός μεγάλου υπόγειου πάρκινγκ είναι πιθανόν να βρεθούμε μπροστά σε νέες αποκαλύψεις πιθανόν σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων.

Σε μια τέτοια περίπτωση η αποπεράτωση και αυτού του έργου θα συναντήσει τεράστια προβλήματα ανάλογα με αυτά του σταθμού του μετρό της Βενιζέλου με κίνδυνο να έχουμε για πολλά χρόνια ακόμη μια νέα πλατεία-φάντασμα τύπου πλατεία Διοικητηρίου. Να θυμίσουμε ότι η ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας είναι χρηματοδοτημένη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Πράσινο Ταμείο και οι μελέτες είχαν ξεκινήσει πριν από 5 χρόνια, πόσα χρόνια ακόμη θα έχουμε λαμαρίνες και σε αυτό το σημείο της πόλης? Συνεπώς άλλο ένα έργο δρομολογημένο από την προηγούμενη διοίκηση και ώριμο προς υλοποίηση σταμάτησε χωρίς καμία αιτιολογία με κίνδυνο να ακυρωθεί και να χαθεί η χρηματοδότηση του.

Υπήρχε σχεδιασμός προκειμένου να γίνουν έργα ενεργειακής αναβάθμισης του σχολικού συγκροτήματος της οδού Κλεάνθους, στην Κάτω Τούμπα (2ο Γυμνάσιο Τούμπας, 4ο Γυμνάσιο Τούμπας και 20ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης). Η νέα διοίκηση αδυνατώντας να δώσει εφικτή και αποδεκτή για τις σχολικές κοινότητες λύση, (καθώς είχε προτείνει την απαράδεκτη λύση της διαίρεσης και ανακατανομής των μαθητών στα σχολεία που βρίσκονται σε περιφερειακή γειτνίαση με τα υπό αναβάθμιση κτίρια), ματαίωσε το ήδη εγκεκριμένο και χρηματοδοτημένο από το πράσινο ταμείο έργο ενεργειακής αναβάθμισης παραπέμποντας το στις «καλένδες».

Αυτά και άλλα παραδείγματα καταδεικνύουν την ασυνέπεια της νέας Διοίκησης που συστηματικά παραβιάζει ΄΄της αρχής της συνέχειας΄΄ χάριν μια προσωποποιημένης αντιπαράθεσης του τέως και του νυν Δημάρχου που μεταφέρεται και στην διοίκηση του Δήμου. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γνωστό ανέκδοτο των Θεσσαλονικέων ότι εάν ο Μπουτάρης είχε κτίσει τον Λευκό Πύργο, ο Ζέρβας θα τον είχε γκρεμίσει.

Η νέα Διοίκηση παρακάμπτει κατά περίπτωση την αρχή της αξιοκρατίας που αποτελεί κανόνα οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης με ιδιαίτερη αξία σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα των διοικητικών – δημοτικών δομών. Η αρχή της αξιοκρατίας υποστασιοποιείται ως κανόνας της προσωπικής αξίας, καθώς ο διορισμός σε θέση δημοσίου – δημοτικού υπαλλήλου πρέπει να γίνεται ανάλογα με την προσωπική αξία κάθε υποψηφίου και να είναι βασισμένη σε αντικειμενικά και απρόσωπα κριτήρια.

Το τελευταίο τετράμηνο του 2019, δύο φορές το Σωματείο Εργαζομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης έχει εξαπολύσει πυρά εναντίον της νέας διοίκησης του Δήμου και μάλιστα για το ίδιο θέμα, τις μετακινήσεις υπαλλήλων, και τον τρόπο που αυτές γίνονται. Μάλιστα, καταγγέλλουν για τις αποφάσεις αυτές μια «εξωθεσμική διοίκηση» και ρίχνουν τα βέλη τους προς συγκεκριμένο στενό συνεργάτη του δημάρχου, τον οποίο κατηγορούν ότι προσπαθεί να ελέγξει τις υπηρεσίες τοποθετώντας γνωστά του άτομα στα πόστα τους. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν, μετά το πρώτο κύμα μετακινήσεων υπαλλήλων, στο «στόχαστρο» μπήκαν οι εργαζόμενοι στο Τμήμα Τελών και ΤΑΠ.

Εν μία νυκτί μετακινήθηκαν χωρίς καμία εξήγηση πέντε υπάλληλοι του Τμήματος ΤΑΠ και η προϊσταμένη του, ενώ στη συνέχεια μετακινήθηκαν και άλλοι επτά υπάλληλοι από το ίδιο τμήμα, για να έρθουν έξι άλλοι που δούλευαν σε άλλες υπηρεσίες, εκ των οποίων η μία προοριζόταν κατά τους εργαζόμενους και για προϊσταμένη. Εκπρόσωποι των εργαζόμενων καταγγέλλουν μάλιστα εκτός από τις μετακινήσεις και άλλες μεθοδεύσεις που γίνονται για να αναλάβουν τα ηνία οι «εκλεκτοί» συνεργατών του δημάρχου. Όπως υποστηρίζουν, επτά υπάλληλοι του ΤΑΠ, οι οποίοι βαθμολογικά βρίσκονται σε υψηλότερη θέση από τους υπαλλήλους που μετακινήθηκαν στο συγκεκριμένο τμήμα, κλήθηκαν να υπογράψουν υπεύθυνη δήλωση παραίτησης από το δικαίωμα της αναπλήρωσης του προϊσταμένου που έχουν ως αρχαιότεροι υπάλληλοι στην υπηρεσία, όπως άλλωστε ορίζει ο νόμος. Για τον σύλλογο εργαζομένων αυτό αποτελεί επιστροφή οργάνωσης της δεκαετίας του ’50.

Άλλο παράδειγμα αποτελεί ο ορισμός του προϊστάμενου του γραφείου του δημάρχου Θεσσαλονίκης που βρέθηκε εκεί με μετάταξη από την υπηρεσία Κοινωνικής Πολιτικής που υπηρετούσε τα προηγούμενα χρόνια. Εκπρόσωποι των εργαζομένων του καταλογίζουν συγκρούσεις και έριδες με υπηρεσιακούς παράγοντες καθώς και για συγκεκριμένες μετατάξεις υπαλλήλων του δήμου από διάφορες υπηρεσίες. Η απαράδεκτη δε ανάρτηση του στενότερου συνεργάτη του δημάρχου της πόλης στο Facebook με αφορμή την απαγωγή της μικρής Μαρκέλας, σε ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα που απασχόλησαν την κοινή γνώμη της Θεσσαλονίκης τα τελευταία χρόνια, είναι ανεκδιήγητη και απαράδεκτη. Εξίσου απαράδεκτη η σιωπή του Δημάρχου για το ζήτημα που δημιουργήθηκε και η κάλυψη που προσέφερε στον στενό συνεργάτη του.

Τέλος εξίσου σημαντικές με τις προηγούμενες είναι η αρχή της νομιμότητας που προβλέπει ότι οι ενέργειες στις οποίες προβαίνουν τα όργανα της δημόσιας τοπικής διοίκησης (αιρετά και μη) δεν πρέπει να αντίκεινται, αλλά να είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα και τους νόμους του κράτους και η αρχή της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος. Με τις αρχές αυτές, η τοπική δημόσια διοίκηση υποχρεούται στην περίπτωση επιλογής περισσότερων εξίσου νόμιμων λύσεων, να επιλέξει κατά την άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας, εκείνη η οποία, κατά την κρίση της εξυπηρετεί καλύτερα το τοπικό δημόσιο συμφέρον.

Ωστόσο και αυτές οι αρχές καταστρατηγούνται συστηματικά με την τακτική των απευθείας αναθέσεων που ακολουθεί η νέα Διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας εύλογο έλλειμμα αξιοπιστίας απέναντι κατ  αρχήν στους προμηθευτές και κυρίως στους δημότες. Ειδικά τον τελευταίο καιρό εν μέσω πανδημίας covid-19,  το ζήτημα των απευθείας αναθέσεων από την πλευρά του δήμου Θεσσαλονίκης σε διάφορες υποθέσεις και φορείς του, αναδείχθηκε με αρνητικό τρόπο καθώς καταγγελίες για αδιαφανείς διαδικασίες πληθαίνουν διαρκώς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι μόνο σε μια συνεδρίαση τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης κλήθηκαν να εγκρίνουν με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης έργα και προμήθειες, προϋπολογισμού άνω των 136.000 ευρώ. Με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ζητήθηκε να γίνει η προμήθεια ακόμη και του τσιμέντου που είναι αναγκαίο για τα έργα οδοποιίας, καθώς οι δύο διαγωνισμοί που διενεργήθηκαν ήταν άγονοι. Η προμήθεια αυτή αναλογεί σε μια δαπάνη της τάξης των 28.300 ευρώ. Για να καλυφθούν, εξάλλου, ανάγκες της διεύθυνσης Οδοποιίας αναφορικά με την εκτέλεση τεχνικών εργασιών με μηχανήματα έργου και φορτηγά προωθούνται αναθέσεις ύψους περίπου 62.500 ευρώ. Άλλη περίπτωση ο διαγωνισμός για τη μεταφορά μουσικών οργάνων για τις ανάγκες των εκδηλώσεων των διευθύνσεων Πολιτισμού και Μουσικών Δραστηριοτήτων.

Και αυτό το έργο, ύψος περίπου 17.000 ευρώ, προτάθηκε να υλοποιηθεί τελικά με απευθείας ανάθεση. Με τον ίδιο τρόπο ο δήμος Θεσσαλονίκης σχεδιάζει να προμηθευτεί χαρτί και υλικό τοπογραφήσεων για τις τεχνικές του υπηρεσίες, αλλά και να προχωρήσει στη συντήρηση οργάνων στα δημοτικά γυμναστήρια. Με απευθείας ανάθεση θα γίνει η προμήθεια ακόμη και αρτοσκευασμάτων για τη σίτιση των ζώων που φιλοξενούνται στο ζωολογικό κήπο ή μοσχευμάτων χρυσάνθεμων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να κοσμήσουν τα παρτέρια της πόλης την περίοδο της 26ης και 28ης Οκτωβρίου.

Πέρα των ανωτέρω προβληματίζει έντονα η διαφαινόμενη απουσία οράματος για την πόλη. Η εξωστρέφεια και  δυναμική που έφερε στην Θεσσαλονίκη η προηγούμενη διοίκηση αποτελούσε το όραμα της και αναγνωρίζεται πλέον από όλους. Η ευταξία που ευαγγελίζεται ο νέος Δήμαρχος και αποτελεί αγαπημένο του σλόγκαν είναι επιθυμητή μεν, αλλά αφορά την καθημερινότητα και όχι την ΄΄μεγάλη εικόνα΄΄ για την πόλης μας που λόγω μοναδικής γεωπολιτικής-στρατηγικού ενδιαφέροντος, θέσης της και αδιαμφισβήτητων συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, έχει την δυνατότητα να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε διεθνές επίπεδο.

Συνεπώς ο απολογισμός που μας σέρβιρε η νέα διοίκηση Ζέρβα έχει μια γεύση από τα παλιά, με συνταγή απευθείας αναθέσεων προμηθειών, αναξιοκρατία και ράβε ξήλωνε στα έργα υποδομής.