Μηταράκης: Το σχέδιο για τη φιλοξενία ασυνόδευτων προσφύγων

Την αύξηση των θέσεων φιλοξενίας για ασυνόδευτους ανήλικους, με στόχο να φτάσουν τις 2.000 έως το τέλος της άνοιξης και τις 4.000 έως το τέλος του χρόνου, αλλά και την ενίσχυση των διαδικασιών εξακρίβωσης της ανηλικότητας με το νέο νομοσχέδιο για την επιτάχυνση του ασύλου που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή, ανακοίνωσε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, ανοίγοντας τις εργασίες workshop για τους ασυνόδευτους ανήλικους που διοργάνωσε η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης του υπουργείου.

Όπως ανέφερε ο υπουργός, η κυβέρνηση παρέλαβε το 2019 περίπου 1.000 θέσεις μακροχρόνιας φιλοξενίας για ασυνόδευτους ανηλίκους, ωστόσο “απουσίαζε εντελώς η διάσταση της παιδικής προστασίας και βέβαια ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τα ασυνόδευτα ανήλικα”. Μέσα σε λίγους μήνες, συνέχισε ο κ. Μηταράκης, το υπουργείο προχώρησε στην αύξηση των θέσεων φιλοξενίας σε δομές στις 1.400, ενώ ο στόχος είναι μέχρι το τέλος της άνοιξης να φτάσουν τις 2.000 και έως το τέλος του χρόνου τις 4.000. Χαρακτήρισε αυτόν τον στόχο “δύσκολο”, για τον οποίο “χρειαζόμαστε αρωγούς όλη την κοινωνία”, αλλά και την “έμπρακτη στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων”.

Ο σχεδιασμός του υπουργείου περιλαβάνει τρεις πυλώνες δράσης, τις εναλλακτικές μορφές φιλοξενίας, όπως η αναδοχή, για τα παιδιά κάτω των 12 ετών, τις δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας για την ηλικιακή ομάδα των 12-16 ετών και την ημιαυτόνομη διαβίωση για τα παιδιά άνω των 16 ετών και μέχρι την ενηλικίωσή τους. Παράλληλα, το υπουργείο, σημείωσε ο κ. Μηταράκης, προχωρά στη δημιουργία -στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά- συνθηκών “πραγματικής πρώτης υποδοχής, που θα είναι κατ’ ουσία και όχι κατ’ ευφημισμό ασφαλείς” με “ξεκάθαρους χώρους ασφαλούς διαβίωσης για τους ασυνόδευτους ανήλικους μέχρι να πάνε σε δομές πιο μακροχρόνιας φιλοξενίας”. Επίσης, ο υπουργός ανακοίνωσε τη σταδιακή παύση λειτουργίας ξενοδοχειακών καταλυμάτων στα νησιά, όχι μόνο για τους ασυνόδευτους αλλά για όλους τους αιτούντες άσυλο.

Στη νέα νομοθεσία για την επιτάχυνση της διαδικασίας ασύλου, που θα κατατεθεί στη Βουλή τις επόμενες ημέρες, όπως είπε ο κ. Μηταράκης, θα προβλέπεται η ενίσχυση των ιατρικών πρωτοκόλλων για την επιβεβαίωση της ανηλικότητας, “γιατί, δυστυχώς, καμιά φορά ανάμεσα στους πραγματικά ανήλικους εισέρχονται και άλλοι αιτούντες, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στα ηλικιακά δεδομένα του προγράμματος”.

Ο κ. υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου τόνισε ότι τα ασυνόδευτα ανήλικα είναι “παιδικές ψυχές που επιβίωσαν από την αγριότητα ενός πολέμου, από την ανασφάλεια μιας βάρκας και πρέπει να μπορούν να βρουν πραγματικό καταφύγιο στην αγκαλιά της χώρας μας και στην αγκαλιά της ΕΕ. Και λέγοντας καταφύγιο εννοώ οργανωμένες και ασφαλείς δομές φιλοξενίας, μακριά από τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης αλλά και τις πρόσκαιρες λύσεις με ορίζοντα λίγων ημερών που χρειάστηκε να γίνουν στα χρόνια της κρίσης”.

Η ειδική γραμματέας για τα Ασυνόδευτα Παιδιά, Ειρήνη Αγαπηδάκη, επισήμανε ότι “θα πρέπει να διεκδικήσουμε σε επίπεδο ευρωπαϊκής αλληλεγγύης ένα νέο σχέδιο μετεγκατάστασης”. Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε, ο πρωθυπουργός έχει αναλάβει πολύ συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και “επεξεργαζόμαστε ένα νέο σχέδιο μετεγκατάστασης και παράλληλα κάποιες βελτιώσεις, όχι μόνο σε θεσμικό αλλά και σε επιχειρησιακό επίπεδο, για το θέμα επανένωσης οικογενειών”. Όπως εξήγησε, “μπορούμε να προχωρούμε σε διμερείς συμφωνίες με κράτη-μέλη για το θέμα της επανένωσης αλλά αυτό που επιδιώκουμε είναι μία βελτίωση γενικότερα σε επίπεδο κρατών-μελών”. Σύμφωνα με την ίδια, η μετεγκατάσταση πρέπει να συνοδεύεται “από επιχειρησιακή επάρκεια και αποτελεσματικότητα και αυτό που προέχει για εμάς είναι να βελτιώσουμε την επιχειρησιακή μας ικανότητα, στην πρώτη υποδοχή, σε σχέση με τις δομές, στον τομέα της διαδικασίας ασύλου, στον τομέα των διαδικασιών που απαιτούνται για τις επανενώσεις και τη μετεγκατάσταση”. Τέλος, η ειδική γραμματέας εξήγησε ότι το 2020 θα δοθεί προτεραιότητα “να τελειώνουμε με αυτήν την άτακτη, πρόχειρη, προσωρινή κατάσταση που αφορά κυρίως λύσεις στέγασης, να βάλουμε τα θέμέλια για βιώσιμες λύσεις και πιο αποτελεσματικές στο πεδίο της ένταξης, όπου η στέγαση αποτελεί μία πτυχή και δεν είναι αυτοσκοπός, και να δοόυμε πώς θα μιλήσουμε για εκπαίδευση, για προστασία, για προαγωγή ψυχοκοινωνικής υγείας, για όλα αυτά που χρειάζεται ένα οικοσύστημα προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων”.

Για την Υπηρεσία Ασύλου, εξήγησε ο διευθυντής της, Μάρκος Καραβίας, τα ασυνόδευτα παιδιά είναι προτεραιότητα, ωστόσο συμπλήρωσε ότι καθώς η λειτουργία της Υπηρεσίας γίνεται σε συνθήκες “δυσανάλογης πίεσης με υψηλό αριθμό καταγραφών, αυτό δημιουργεί δυσκολίες στην εξέταση των αιτημάτων”. Επίσης, υπογράμμισε πως στο ζήτημα της οικογενειακής επανένωσης των παιδιών με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες “γίνεται υπεράνθρωπη προσπάθεια, αλλά υπάρχουν δυσκολίες λόγω των ερμηνευτικών αποκλίσεων που προκύπτουν μεταξύ των κρατών-μελών”.

Ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), Χρυσοβαλάντης Παπαθανασίου, ανακοίνωσε ότι δημιουργήθηκε στο ΕΚΚΑ νέα Διεύθυνση Προστασίας Ασυνόδευτων, που θα διαχειρίζεται -μεταξύ άλλων- τρία μητρώα, το μητρώο ασυνόδευτων ανηλίκων και το μητρώο κέντρων φιλοξενίας ασυνόδευτων που λειτουργούν ήδη, αλλά και το νέο μητρώο επαγγελματιών επιτρόπων, το οποίο θα δημιουργηθεί μετά την πρόσληψη των πρώτων 112 επιτρόπων μέσω ΑΣΕΠ στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και σε επόμενη φάση την πρόσληψη επιπλέον επιτρόπων στα σημεία εισόδου.

Η βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου, έκανε λόγο για “παραμελημένο και ελλιπώς τροφοδοτημένο από υπηρεσίες και προσωπικό σύστημα παιδικής προστασίας”, με απουσία συστηματικών επιμορφώσεων των επαγγελματιών που ασχολούνται με παιδιά, αλλά και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, “που άλλοτε είναι εντελώς αποσπασματικές, άλλοτε οριοθετημένες και με συγκεκριμένη στόχευση και άλλοτε έχουν τον χαρακτήρα τού απολύτως επείγοντος”. Η ανεξάρτητη Αρχή, συνέχισε η κ. Κουφονικολάκου, έχει διαπιστώσει, επίσης, ότι ασυνόδευτα παιδιά διαμένουν μέχρι και τρεις μήνες σε αστυνομικά τμήματα, ενώ άλλα δεν έχουν καταγραφεί ακόμα με αποτέλεσμα να έχουν δυσκολίες πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Επίσης, εντοπίζονται “σημαντικά κενά στη διακρίβωση της ηλικίας των παιδιών” με αποτέλεσμα “να εξετάζονται τα παιδιά με επισφαλείς, παρωχημένες και αναξιόπιστες μεθόδους που δίνουν απόκλιση μέχρι και τρία χρόνια”. Ο Συνήγορος του Παιδιού ζητάει, μεταξύ άλλων, να υπάρξουν σταθερές χρηματοδοτήσεις, να δοθεί βάρος στον θεσμό της αναδοχής “με απλές και κατανοητές διαδικασίες σε συνεργασία με τις κοινότητες αλλοδαπών που διαμένουν στη χώρα και θέλουν πολύ να βοηθήσουν” και να κάνουν γενναιόδωρες μετεγκαταστάσεις τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ, καλωσόρισε την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, να δώσει προτεραιότητα στα ασυνόδευτα και να δημιουργήσει ειδική γραμματεία, αλλά και τις εξαγγελίες άλλων κρατών-μελών για μετεγκατάσταση ασυνόδευτων, ωστόσο ζήτησε αυτή να γίνει προς το καλύτερο συμφέρον του παιδιού, για παράδειγμα να μη χωριστεί το παιδί από την οικογένειά του, που πιθανώς να βρίσκεται σε άλλη χώρα. “Χρειάζεται επείγουσα δράση, αποτελεσματικότητα και σαφήνεια στη διαχείριση των ασυνόδευτων ανηλίκων, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο”, σημείωσε.

Ο επικεφαλής της ελληνικής αποστολής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, Τζιανλούκα Ρόκο, υπενθύμισε ότι οι ασφαλείς ζώνες στις δομές φιλοξενίας θα έπρεπε να είναι προσωρινές αλλά εχουν γίνει μία “μακρόχρονη προσωρινή λύση”. Αναγνώρισε, ωστόσο, ότι “δεν είναι εύκολο. Όλοι ξέρουμε τι θα θέλαμε να δούμε αλλά είναι πολύ δύσκολο αυτό να το εφαρμόσουμε”.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ