Να κανω το νεο εμβολιο;

Ο Γιώργος Παππάς, γνωστός παθολόγος, γράφει στο προσωπικό του προφίλ στο facebook για το νέο εμβόλιο, μια σειρά ερωτήσεων και απαντήσεων που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον

Ημερολόγιο κορωνοϊού, 13 Σεπτεμβρίου 2022: γιατρέ να κάνω το επικαιροποιημένο εμβόλιο;

1. – Να το κάνεις, αν δεν έχεις κάνει 4η δόση.

– Τι θα μου προσφέρει;

-Ό,τι προσφέρει κάθε ενισχυτική δόση: μια αυξημένη, έστω και παροδικά, προστασία από το να κολλήσεις από τον ιό, και μια ενίσχυση της, ήδη υψηλής προστασίας σου από το να χρειαστείς νοσοκομείο αν κολλήσεις, και μια ενίσχυση της, ήδη υψηλότατης προστασίας σου από σοβαρές επιπλοκές, ΜΕΘ και θάνατο: στις ΗΠΑ, τον Ιούνιο του 2022, άτομα 50 ετών και άνω με 4 δόσεις είχαν 14 φορές μικρότερο κίνδυνο να πεθάνουν από τον ιό σε σχέση με ανεμβολίαστους, και 3 φορές μικρότερο κίνδυνο σε σχέση με τους τριπλά εμβολιασμένους.

-Ναι, αλλά εγώ ξέρω ανθρώπους που έκαναν 4η δόση με το παλιό εμβόλιο και κόλλησαν

-Η αυξημένη προστασία δεν σημαίνει και πλήρη προστασία. Πολύ υψηλότερη πάντως η προστασία σε σχέση με τους ανεμβολίαστους: Στις ΗΠΑ πάλι, τον Ιούνιο του 2022, οι ανεμβολίαστοι είχαν 4,6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να κολλήσουν σε σχέση με όσους είχαν κάνει 3η και 4η δόση.

2.-Είμαι γερός εγώ, δεν με φοβάμαι και να κολλήσω.

-Η προστασία του εμβολίου δεν είναι ατομική, τα έχουμε πει αυτά τόσον καιρό. Με το να ελαττώσεις τις πιθανότητές σου να κολλήσεις, ελαττώνεις και τις αλυσίδες μετάδοσης που κυκλοφορούν εκεί έξω. Άρα προστατεύεις κάποιον άλλο, κάνεις την ζωή του ευκολότερη. Υπενθυμίζω επίσης ότι εκατοντάδες υγιείς άνθρωποι έχασαν την ζωή τους στην Ελλάδα εξαιτίας του ιού όλον αυτόν τον καιρό, και ότι η έννοια του υγιούς είναι σχετική.

3.-Έκανα καλά που περίμενα να κάνω την 4η δόση τώρα;

-Όχι, ήσουν τυχερός που δεν κόλλησες στο μεταξύ. Πιθανώς κάποιες αλυσίδες μετάδοσης που δημιουργήθηκαν το καλοκαίρι επειδή θεσμικές φωνές έλεγαν “μην κάνετε εμβόλιο”, να οδήγησαν σε κάποιον από τους 2.854 θανάτους που σημειώθηκαν στην Ελλάδα το τελευταίο τρίμηνο. Και μην ξαναρχίσουμε τα “πέθαναν ΜΕ τον ιό, και όχι ΑΠΟ τον ιό”, οι Δανοί που συνεχίζουν να μετράνε σωστά και αναλυτικά, λένε ότι το 85% των θανάτων είναι ΑΠΟ τον ιό στην εποχή του Όμικρον5. Κάνε τον πολλαπλασιασμό.

-Όσοι έκαναν 4η δόση την άνοιξη δηλαδή, δεν μπορούν να κάνουν τώρα το επικαιροποιημένο;

– Δεν το χρειάζονται απαραίτητα, ακόμη. Αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν έχω καταλάβει και αν τους προσφέρεται η δυνατότητα επί του παρόντος. Η πλατφόρμα των ραντεβού λέει όχι, η ανακοίνωση της επιτροπής μπορεί να λέει και ναι. Αν προσφέρεται, γιατί όχι, ανάλογα και με το υπόβαθρο ευπάθειας, έκθεσης, κτλ. Θα εξυπακούεται για παράδειγμα ότι είναι καλό να το κάνουν οι ανοσοκατασταλμένοι που έκαναν 4η δόση στις αρχές του 2022.

4. -Δεν είναι καλύτερα δηλαδή αυτά τα επικαιροποιημένα εμβόλια;

-Εξαιρετικά είναι, ελαφρώς καλύτερα από τα προηγούμενα και με ελαφρώς μεγαλύτερο πλουραλισμό στην επαγωγή ανοσολογικής μνήμης. Λέω ότι δεν άξιζε το ρίσκο να περιμένεις, επειδή το όφελος δεν είναι πολλαπλάσιο. Αλλά όσοι περίμεναν, φυσικά και να σπεύσουν. Τα συγκεκριμένα εμβόλια περιέχουν μήνυμα και για την πρωτεΐνη του Όμικρον1, του στελέχους που κυκλοφορούσε τέλη Δεκεμβρίου του 2021 και αρχές του 2022. Οπότε παρέχουν και μια μεγαλύτερη προστασία για στελέχη Όμικρον, σε σχέση με το αρχικό. Όμως το Όμικρον1 απέχει πολύ από το Όμικρον5, κι ας είναι στο ίδιο μεγάλο κλαδί.

-Οπότε τελικά; Με προστατεύει περισσότερο από το Όμικρον5 που έχουμε τώρα, σε σχέση με το αρχικό εμβόλιο;

-Ναι, μια εξαιρετική ερευνητική ομάδα από την Αυστραλία υπολόγισε ότι με επικαιροποιημένο εμβολιασμό 1000 ατόμων θα έχουμε 8 λιγότερες νοσηλείες σε σχέση με αντίστοιχο εμβολιασμό με το παλαιότερο εμβόλιο. Οπότε τώρα, που το έχουμε το επικαιροποιημένο, είναι απόλυτα λογικό και φυσικό να προχωρήσουμε με αυτό.

5.-Και γιατί να μην περιμένω το ακόμη πιο επικαιροποιημένο που πιάνει το Όμικρον5;

-Επειδή δεν ξέρουμε πότε θα έρθει και σε τι ποσότητα, ώστε να καλυφθεί η επιθυμία σου να εμβολιαστείς. Στο μεταξύ παραμένεις επιρρεπέστερος στη νόσο. Όντως, αν έρθει το ακόμη πιο επικαιροποιημένο εμβόλιο που βασίζεται στο Όμικρον5, και συνεχίζει να κυκλοφορεί το Όμικρον5, θα είναι υψηλότερη η προστασία σου. Και όντως, οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί φαίνεται να έτρεξαν λίγο καλύτερα την υπόθεση προμηθειών εμβολίων αυτή τη φορά. Αλλά έχει ιό εκεί έξω, και καμία προστασία, μην κοιτάς που οι περισσότεροι δεν το δηλώνουν πια…

-Εγώ λέω να περιμένω αυτό με το Όμικρον5.

-Το καλύτερο, το σημαντικότερο, το αποτελεσματικότερο ενισχυτικό εμβόλιο που θα κάνεις είναι αυτό που θα κάνεις άμεσα. Και ποιος μας εγγυάται ότι το επόμενο στέλεχος που θα έρθει δεν θα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό; Προς το παρόν οι περισσότεροι ύποπτοι για το μέλλον- έχεις ακούσει για κάτι Κενταύρους που είναι το Όμικρον 2.75, φαίνεται να είναι εξελιγμένα στελέχη του Όμικρον2 (κατέφτασε λέει μάλιστα και στην Ελλάδα ο εξελιγμένος Κένταυρος, με ακόμη περισσότερες μεταλλάξεις, ο Όμικρον2.75.2). Το οποίο Όμικρον2 απέχει κάμποσο ΚΑΙ από το Όμικρον1 ΚΑΙ από το Όμικρον5.

-Και γιατί δεν φτιάξαμε επικαιροποιημένο εμβόλιο για το συγκεκριμένο;

-Επειδή είπαμε να προλάβουμε τον ιό και πήγαμε στο Όμικρον5, αλλά δεν μας ρώτησε ο ιός και φτιάχνει παραλλαγές του Όμικρον2. Πάλι καλά δηλαδή, υπάρχει και μια παραλλαγή του Όμικρον4 εκεί έξω, που καθιστά άχρηστες τις προφυλακτικές θεραπείες με αντισώματα που υπάρχουν για τους ανοσοκατασταλμένους.

6. -Και είναι ασφαλή αυτά τα εμβόλια; Αφού είναι αδοκίμαστα λέει.

-Μα είναι τα ίδια εμβόλια με τα προηγούμενα, με μια μικρή μεταβολή στο μήνυμα που στέλνουν στον οργανισμό. Αλλά πάλι για την ίδια πρωτεϊνη του ιού στέλνουν μήνυμα, στο ίδιο περίβλημα, με τα ίδια συστατικά. Ό,τι συμβαίνει και με το εμβόλιο της γρίπης δηλαδή. Αλλάζουμε κατά τακτά χρονικά διαστήματα τα στελέχη που περιέχει, αλλά δεν ξεκινάμε δοκιμές από την αρχή. Μην ξεχνάς επίσης πως εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες έχουν ήδη κάνει 4η δόση και η ασφάλεια είναι αποδεδειγμένη στην πράξη. Αν τώρα φέρεις στην συζήτηση όποιον αιφνίδιο θάνατο τρέχουν να σκυλεύσουν διάφοροι αλητήριοι εκεί έξω (που δεν ζητάνε, ως αλητήριοι, και συγγνώμη ποτέ), τότε να σου υπενθυμίσω ότι ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου είναι σημαντικά μεγαλύτερος αν κολλήσεις τον ιό, όχι αν εμβολιαστείς, ακόμη και στις ηλικίες που παρατηρείται η επιπλοκή της μυοκαρδίτιδας, σε νέα αγόρια κυρίως (άντε, ας πούμε ότι δεν θα προτείναμε Moderna σε νεαρούς άρρενες ενήλικες).

7. -Ο αδερφός μου νόσησε. Αυτός τι κάνει με το εμβόλιο;

-Εξατομικεύει. Πότε έκανε 3η δόση, πότε νόσησε, πόσο εκτίθεται καθημερινά, πόσο ευπαθής είναι ο ίδιος, τι ευπαθείς υπάρχουν στο περιβάλλον του, όλα αυτά.

-ΝΑι, αλλά διάβασα ότι είναι καλύτερο να διαλέξω εμβόλιο ανάλογα με το πότε νόσησα, αν δηλαδή νόσησα από Όμικρον1 να περιμένω, και αν νόσησα πρόσφατα, από Όμικρον5, να πάω τώρα. Ώστε να ερεθιστεί το ανοσοποιητικό μου από διαφορετικά στελέχη.

-Καλή η θεωρία αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει και ο χρόνος. Αν νόσησες τον Ιανουάριο, η όποια ενίσχυση του ανοσοποιητικού σου (και έχει αποδειχθεί ότι το Όμικρον1 ήταν τρομερά ετερογενές στην επαγωγή ενισχυτικής ανοσοποίησης) θα έχει μπει ήδη σε πορεία φθίσης, οπότε το να περιμένεις δεν είναι λογικό. Αν νόσησες πριν 1-2 μήνες, λογικά θα περιμένεις, τρίμηνο έδωσαν οι ελληνικές αρχές νομίζω: υπάρχει και μια προδημοσίευση που λέει ότι αν κάνεις ενισχυτική δόση εντός διμήνου από νόσηση, δεν δουλεύει καλά το εμβόλιο στην επαγωγή ανοσολογικής μνήμης.

8.- Για γρίπη να κάνω εμβόλιο; Πόσο μεσοδιάστημα να αφήσω;

-Για την γρίπη όπως κάθε χρόνο, αλλά δεν ήρθαν ακόμη τα εμβόλια. Γίνονται και ταυτόχρονα, σε διαφορετικό χέρι, έχουν γίνει μελέτες ασφάλειας και αποτελεσματικότητας.

9.-Άλλο τίποτε έχεις να μου πεις;

-Να φοράς μάσκα σε κλειστούς χώρους, να φροντίζεις, να αγωνίζεσαι για τον αερισμό των κλειστών χώρων, να σέβεσαι τους διπλανούς και τους ευπαθείς, τα γνωστά δηλαδή. Αν έχεις περισσότερες απορίες, να έρθεις την άλλη Πέμπτη, τις 22 Σεπτεμβρίου, στο Θυμωμένο Πορτραίτο, έχουμε οργανώσει βραδιά συζήτησης για τις Επόμενες Δύο Εβδομάδες που θα Είναι Κρίσιμες και για ό,τι άλλο σχετικό με την πανδημία και τον ιό μπορείς να φανταστείς, έχουμε και σύνδεσμο της εκδήλωσης, εδώ, αν και θα σε ξαναθυμήσω: 

10. -Ξανάβαλες Πιερό εξώφυλλο γιατρέ βλέπω

– Ε ναι, τιμής ένεκεν, όσο είχε την Καρίνα στο πλάι του ο Γκοντάρ κατάφερνε να χωράει όλο τον σύγχρονο πολιτισμό σε 100 λεπτά ταινίας (βλέπε Alphaville) ή όλη την σύγχρονη οπτική καλαισθησία σε άλλα 100 (Περιφρόνηση, κι ας μην έπαιζε η Καρίνα, συνομιλεί μαζί της μέσω της ταινίας).

*Ο Γιώργος Παππάς ζει και εργάζεται στα Ιωάννινα ως παθολόγος.