Νέες αυξήσεις – Η ακρίβεια εκτροχιάζει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς

Λέξεις: Παναγιώτης Γεωργιάδης

Έρχονται νέες αυξήσεις στα είδη πρώτης ανάγκης που επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, σε μια περίοδο που εξακολουθούμε να «μετράμε τις πληγές» της πανδημίας του κορωνοϊού. 

Ο πληθωρισμός σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και κινείται ασυγκράτητος στο 12,1%, με αποτέλεσμα οι τιμές να ακολουθούν ξέφρενο ράλι.

Για παράδειγμα, το φρέσκο γάλα έχει ανατιμηθεί ήδη κατά σχεδόν 20%, το ψωμί του τοστ κατά 30%, ενώ τα μακαρόνια κατά 47%, και το αλεύρι, κατά 55%, γεγονός που αποδίδεται στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Οι αυξήσεις ωστόσο δεν έχουν τελειωμό καθώς αναμένουμε και νέες αυξήσεις έως και 20% σε δύο δόσεις, τον μήνα Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, σε 40 κατηγορίες ειδών πρώτης ανάγκης.

Από τον Αύγουστο, στον πρώτο γύρο των ανατιμήσεων, αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές στα εξής αγαθά:

Τα προϊόντα τομάτας και η κέτσαπ 15%

Οι φρέσκες σαλάτες 12%

Τα χαρτικά 3% – 11%

Τα παξιμάδια 10%

Τα γιαούρτια 9%

Τα δημητριακά 8%

Μικρότερες αλλά διόλου αμελητέες από 4 και έως και 6% εκτιμάται πως θα είναι οι αυξήσεις σε πολλά ακόμη βασικά προϊόντα για κάθε νοικοκυριό όπως τα αλλαντικά, ο καφές, οι φρυγανιές, το γάλα.

Τον Σεπτέμβριο σε δεύτερο γύρος ανατιμήσεων αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές στα εξής αγαθά:

– Τα κρουασάν, τα τσουρέκια, οι μαρμελάδες και τα κέικ έως και 20%.

– Τα κρασιά έως 14%.

– Τα τυριά έως 12%.

– Τα αλκοολούχα ποτά ως 10%.

– Τα σαπούνια, το αλουμινόχαρτο, τα υγρά πιάτων και τα αποσμητικά έως 9%.

– Τα ζυμαρικά, τα καθαριστικά, τα μαλακτικά ρούχων, οι χυμοί και οι οδοντόκρεμες έως 8%.

– Οι ρυζογκοφρέτες 7%.

– Το ρύζι, το τσάι και το βούτυρο 5%.

Τα νούμερα είναι αμείλικτα επιβεβαιώνοντας αυτό που βιώνουμε όλοι στην καθημερινότητα μας, ότι η ζωή μας έχει ακριβύνει σε όλα τα επίπεδα, χωρίς τίποτα να φαίνεται ικανό να ανακόψει αυτή την άνοδο. Το φαινόμενο της ακρίβειας άρχισε να γίνεται αισθητό την περίοδο πριν από το Πάσχα του 2020 και συνεχίστηκε έκτοτε με αμείωτους ρυθμούς ανατιμήσεων σε μία σειρά από είδη πρώτης ανάγκης, που σε συνδυασμό με την τεράστιες αύξηση στις τιμές των καυσίμων και της ενέργειας εκτροχίασαν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Οι συνέπειες της πανδημίας, η γενικότερη πολιτικοοικονομική αστάθεια στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, η παγκόσμια σύγκρουση σε όλα τα επίπεδα λόγω του πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας που αποτελεί τον βασικό προμηθευτή φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν εκτινάξει τις τιμές.

Παράλληλα επειδή κατά την λαϊκή παροιμία ΄΄ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται΄΄, πληθαίνουν στην αγορά οι αποκλίνουσες ή παραβατικές συμπεριφορές κάποιων επιτήδειων, όπως υπερβολικές ανατιμήσεις ή παράνομες συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων και εφαρμογή πρακτικών εναρμόνισης τιμών ΄΄καρτέλ΄΄ εις βάρος των καταναλωτών και του δημοσίου συμφέροντος. Ενδεικτικά φέτος καταγράφηκαν τεράστιες αυξήσεις χωρίς προφανή λόγο σε κάποια προϊόντα, όπως είναι τα κεράσια (έφτασαν να πωλούνται στα σούπερ μάρκετ ακόμα και προς 24 ευρώ το κιλό!) από τα 2,5-4,5 ευρώ της αγοράς τους τον Ιούνιο του 2021, φέτος πωλήθηκαν κατά 33-60% ακριβότερα, από 3,99 έως 5,99 ευρώ το κιλό, και η σαρδέλα, πέρυσι άγγιζε τα 3 ευρώ το κιλό και φέτος πωλείται προς 5 ευρώ, αύξηση που προσεγγίζει το 66%!

Επίσης παρατηρούνται και «καμουφλαρισμένες» αυξήσεις οι οποίες οδηγούν σε ανεπίτρεπτη παραπλάνηση του καταναλωτή, όπως για παράδειγμα στα καθαριστικά ή στα αναψυκτικά και σε άλλα προϊόντα συσκευασίας, όπου η τιμή παραμένει η ίδια αλλά μειώνεται η ποσότητα, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό από τον καταναλωτή.

Μέσα σε όλο αυτό το ορυμαγδό της ακρίβειας, των ανατιμήσεων και των πρακτικών εναρμόνισης τιμών, ο καταναλωτής νιώθει ανυπεράσπιστος και ευάλωτος. Μόνο όπλο του, είναι η καταγγελία που μπορεί να υποβάλλει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ) που είναι αρμόδια για τις ανωτέρω παραβάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις του ν. 2251/1994 που κωδικοποιήθηκε με τον ν. 4512/2018 προστασίας καταναλωτών και του ν. 3959/2011 για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, και η συλλογική αντίδραση μέσω των πιστοποιημένων και ανεξάρτητων Ενώσεων Καταναλωτών.

Η κυβέρνηση οφείλει να λάβει άμεσα μέτρα, όπως αφενός μεν να εντατικοποιήσει τις διαδικασίες ελέγχου της αγοράς και πάταξης φαινομένων αισχροκέρδειας, αφετέρου να λάβει μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα ακόμη και εάν έχουν προσωρινό χαρακτήρα, όπως ενδεικτικά μείωσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα του ΦΠΑ σε βασικά είδη που απαρτίζουν το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς», στα καύσιμα και την ενέργεια.

*Ο Παναγιώτης Γεωργιάδης είναι Δικηγόρος Παρ΄ Αρείω Πάγω Μέλος ΔΣ – Υπεύθυνος Δημοσίων σχέσεων του Ινστιτούτου Καταναλωτών Ν.ΙΝΚΑ.