Νέο 10ετές σχέδιο για τη στήριξη των Ρομά στην ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα ένα νέο 10ετές σχέδιο, καθώς και πρόταση σύστασης του Συμβουλίου, για τη στήριξη των Ρομά στην ΕΕ.

Δίνεται έμφαση σε επτά βασικούς τομείς: ισότητα, ένταξη, συμμετοχή, εκπαίδευση, απασχόληση, υγεία και στέγαση. Για κάθε τομέα η Επιτροπή έχει θέσει νέους στόχους και συστάσεις προς τα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο επίτευξής τους· οι στόχοι και οι συστάσεις θα αποτελέσουν σημαντικά εργαλεία για την παρακολούθηση της προόδου και για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο όσον αφορά την παροχή ζωτικής στήριξης που εξακολουθούν να χρειάζονται πολλοί Ρομά που ζουν στην ΕΕ.

Η Αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας, κ. Βιέρα Γιούροβα, δήλωσε: «Με απλά λόγια, τα τελευταία δέκα χρόνια δεν κάναμε αρκετά για να στηρίξουμε τον πληθυσμό των Ρομά στην ΕΕ. Αυτό είναι ασυγχώρητο. Πολλοί Ρομά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις και ρατσισμό. Δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτή την κατάσταση. Σήμερα δίνουμε νέα ώθηση στις προσπάθειές μας για να διορθωθεί αυτή η κατάσταση, με σαφείς στόχους και ανανεωμένη δέσμευση για την επίτευξη πραγματικής αλλαγής την επόμενη δεκαετία.»

Η Επίτροπος Ισότητας, κ. Χέλενα Ντάλι, δήλωσε: «Για να γίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση μια πραγματική Ένωση Ισότητας, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι εκατομμύρια Ρομά αντιμετωπίζονται ισότιμα, δεν αποκλείονται κοινωνικά και είναι σε θέση να συμμετέχουν στην κοινωνική και πολιτική ζωή χωρίς εξαιρέσεις. Με τους στόχους που θέσαμε σήμερα στο στρατηγικό πλαίσιο, αναμένουμε πραγματική πρόοδο έως το 2030 προς μια Ευρώπη στην οποία οι Ρομά θα αποτελούν πανηγυρικά μέρος της πολυμορφίας της Ένωσής μας, θα ανήκουν στις κοινωνίες μας και θα έχουν όλες τις ευκαιρίες για να συνεισφέρουν πλήρως στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή της ΕΕ και να επωφεληθούν από αυτήν.»

Ο σκοπός είναι η πλήρης ισότητα και η Επιτροπή έχει προτείνει ελάχιστους στόχους για το 2030, με βάση την πρόοδο που σημειώθηκε στο προηγούμενο πλαίσιο. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι εξής:

• Μείωση του ποσοστού των Ρομά που έχουν υποστεί διακρίσεις τουλάχιστον κατά το ήμισυ·
• Διπλασιασμός του ποσοστού των Ρομά που προβαίνουν σε καταγγελία όταν αντιμετωπίζουν διακρίσεις·
• Μείωση του χάσματος φτώχειας μεταξύ των Ρομά και του γενικού πληθυσμού τουλάχιστον κατά το ήμισυ·
• Μείωση του χάσματος όσον αφορά τη συμμετοχή στην προσχολική εκπαίδευση τουλάχιστον κατά το ήμισυ·
• Μείωση του ποσοστού των παιδιών Ρομά που φοιτούν σε διαχωρισμένα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης τουλάχιστον κατά το ήμισυ στα κράτη μέλη με σημαντικό πληθυσμό Ρομά·
• Μείωση του χάσματος απασχόλησης και του χάσματος μεταξύ των φύλων στην απασχόληση τουλάχιστον κατά το ήμισυ·
• Μείωση του χάσματος όσον αφορά το προσδόκιμο ζωής τουλάχιστον κατά το ήμισυ·
• Μείωση του χάσματος στη στέρηση στέγασης τουλάχιστον κατά ένα τρίτο·
• Εξασφάλιση ότι τουλάχιστον το 95 % των Ρομά έχουν πρόσβαση σε νερό βρύσης.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, είναι ζωτικής σημασίας τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατάλληλες πολιτικές. Η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη και έχει καταρτίσει κατάλογο μέτρων που πρέπει να ληφθούν από τα κράτη μέλη προκειμένου να επιταχυνθεί η πρόοδος προς την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά. Η καθοδήγηση και τα μέτρα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη συστημάτων στήριξης για τους Ρομά που είναι θύματα διακρίσεων, τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης στα σχολεία, τη στήριξη των στοιχειωδών χρηματοοικονομικών γνώσεων, την προώθηση της απασχόλησης των Ρομά σε δημόσιους οργανισμούς και τη βελτίωση της πρόσβασης σε ποιοτικές ιατρικές εξετάσεις, προσυμπτωματικό έλεγχο και οικογενειακό προγραμματισμό για τις γυναίκες Ρομά.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να υποβάλουν τις εθνικές στρατηγικές τους έως τον Σεπτέμβριο του 2021 και να υποβάλλουν έκθεση σχετικά με την εφαρμογή τους ανά διετία. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο για την επίτευξη των στόχων για το 2030, αντλώντας στοιχεία από έρευνες που διενεργούνται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και από τις πληροφορίες της κοινωνίας των πολιτών. Θα υπάρξει επίσης σε βάθος ενδιάμεση αξιολόγηση του νέου 10ετούς σχεδίου στο σύνολό του.

Ιστορικό

Παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει ορισμένες βελτιώσεις στην ΕΕ — κυρίως στον τομέα της εκπαίδευσης — η Ευρώπη έχει ακόμη πολλά να κάνει για να επιτύχει πραγματική ισότητα για τους Ρομά. Η περιθωριοποίηση συνεχίζεται και πολλοί Ρομά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν έναν συνδυασμό δυσανάλογων διακρίσεων, αντιτσιγγανισμού και κοινωνικοοικονομικού αποκλεισμού στην καθημερινή τους ζωή.

Το νέο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τους Ρομά αποτελεί την πρώτη άμεση συμβολή στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ κατά του ρατσισμού 2020-2025, και μέρος της δέσμευσης της προέδρου φον ντερ Λάιεν για μια Ένωση Ισότητας.

Το νέο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά βασίζεται στο πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά έως το 2020. Συνδέεται με το έργο της Επιτροπής σε άλλους τομείς, όπως το πρόσφατα εγκριθέν σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά του ρατσισμού 2020-2025, τη στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων και τη στρατηγική για την ισότητα των φύλων.

Πολλοί από τους τομείς πολιτικής που συνδέονται με τη βελτίωση της ισότητας, της ένταξης και της συμμετοχής των Ρομά αποτελούν πρωτίστως εθνικές αρμοδιότητες. Ωστόσο, η ΕΕ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παροχή πολιτικής καθοδήγησης, στον συντονισμό των δράσεων των κρατών μελών, στην παρακολούθηση της εφαρμογής και της προόδου, στην παροχή στήριξης μέσω κονδυλίων της ΕΕ και στην προώθηση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.