Νέος νόμος για τη Δημόσια Υγεία: Από το ΕΣΥ στο εγώ

Επί ποδός πολέμου βρίσκεται ο κλάδος των υγειονομικών, με το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων να προειδοποιούν την κυβέρνηση για μετωπική σύγκρουση, μετά την υπερψήφιση, μόνο από την κυβερνητική πλειοψηφία, του νομοσχεδίου που δρομολογεί την διάλυση του ΕΣΥ και ενισχύει τον ιδιωτικό παράγοντα στη δημόσια υγεία.

Αυτή την εβδομάδα θα συνεδριάσουν, κεντρικά και τοπικά, τα συνδικαλιστικά συλλογικά όργανα του ιατρικού προσωπικού, προκειμένου να ορίσουν το πλαίσιο και τη διάρκεια των κινητοποιήσεων ενώ ήδη η ΠΟΕΔΗΝ, έχει αποφασίσει 24ωρη πανελλαδική για τις 14 Δεκεμβρίου.

Την ώρα που η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ-27 – μαζί με την Κύπρο – στις ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία, που φτάνει στο 45%-50% του συνόλου των δαπανών, η κυβέρνηση υλοποιεί τις προεκλογικές της δεσμεύσεις για παραπέρα ιδιωτικοποίηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Το επόμενο διάστημα, όπως εκτιμούν γιατροί και νοσηλευτές, η ήδη επιβαρυμένη κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία, με την εφαρμογή του νέου νόμου, θα επιβαρυνθεί παραπέρα και τα πράγματα θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο για ασθενείς και προσωπικό. Σε πολλά νοσοκομεία, τα χειρουργεία σχεδόν έχουν σταματήσει, λόγω της έλλειψης προσωπικού, με τις λίστες αναμονής, σε κάποιες περιπτώσεις, να πηγαίνουν μέχρι και 3 χρόνια πίσω.

«Στρέφουν τον κόσμο στον ιδιωτικό τομέα, τα νοσοκομεία δεν θα λειτουργήσουν με το νέο σύστημα γιατί πολλοί θα είναι οι γιατροί που θα καλούν τους ασθενείς στα ιδιωτικά τους ιατρεία για να πληρώνονται χωρίς αποδείξεις», τονίζει ο Πέτρος Κετικίδης μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΟΕΔΗΝ, σημειώνοντας πως «η κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών στο ΕΣΥ είναι η ταφόπλακα της δημόσιας υγείας».

«Δεν το βάζουμε κάτω θα προσπαθήσουμε να καταργήσουμε το νέο νόμο στην πράξη. Καλούμε γιατρούς και νοσηλευτές να μην τον εφαρμόσουν», τονίζει στην Parallaxi, ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος και αναφέρει πως οι υγειονομικοί θα συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους, και το επόμενο διάστημα θα γίνουν προσπάθειες να συντονιστούν όλες οι συλλογικότητες στο χώρο της Δημόσιας Υγείας σε ένα κοινό αγώνα. «Έχουμε ήδη προγραμματίσει ως ΠΟΕΔΗΝ, πανελλαδική 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση, στις 14 Δεκεμβρίου, και η κεντρική μας συγκέντρωση θα γίνει στην Πάτρα, γιατί θέλουμε να ενισχύσουμε τον αγώνα των συναδέλφων στην Περιφέρεια», τονίζει και σημειώνει ότι ενόψει και της ψήφισης του προϋπολογισμού, ο αγώνας υπέρ του ΕΣΥ, θα πρέπει να πάρει ευρύτερα χαρακτηριστικά.

Παρόμοιες σκέψεις αναπτύσσονται και εκφράζονται και στον ιατρικό κόσμο του ΕΣΥ, όπου όλες οι Ιατρικές Ενώσεις έχουν ταχθεί κατά του νέου νόμου και προετοιμάζονται για συνέχιση των κινητοποιήσεων.

«Εμείς ως δ.σ της ΕΝΙΘ, θα συνεδριάσουμε την επόμενη εβδομάδα για να εκτιμήσουμε την κατάσταση και να εξετάσουμε την προοπτική των αντιδράσεων στο νέο νόμο, που καταργεί το δημόσιο σύστημα υγείας», τονίζει στην Parallaxi, η γραμματέας της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης, Δάφνη Κατσίμπα, επισημαίνοντας ωστόσο πως πρέπει να υπάρξει ένας πανελλαδικός συντονισμός μέσω της Ομοσπονδίας.

«Το θέμα πλέον, όπως εξελίσσεται, αφορά όλη την κοινωνία, όχι μόνο του υγειονομικούς. Αφορά όλους τους πολίτες και όλες τις οικογένειες, γι αυτό θα πρέπει να κινητοποιηθούμε μαζικά όλοι μαζί, όλες οι κοινωνικές δυνάμεις, ώστε να αποτρέψουμε την εφαρμογή αυτού του νόμου και να προστατέψουμε τον δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ» τονίζει.

Ποιο είναι το περιεχόμενο και ο στόχος του νέου νόμου

Το νομοσχέδιο το οποίο ψηφίστηκε χθες, μόνο από τους βουλευτές της πλειοψηφίας, σύμφωνα με την αντιπολίτευση, υπηρετεί την προσπάθεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη να δώσει τη «χαριστική βολή» στον δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ.

Να σημειωθεί, πως κατόπιν αιτήματος του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και του ΚΚΕ πραγματοποιήθηκε ονομαστική ψηφοφορία επί της αρχής και επί των επίμαχων άρθρων που προβλέπουν τη δυνατότητα απασχόλησης γιατρών του ΕΣΥ στον ιδιωτικό τομέα, και την προκήρυξη θέσεων γιατρών ΕΣΥ με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Επί 297 ψηφισάντων, 156 βουλευτές της ΝΔ ψήφισαν «ναι», ενώ 141 βουλευτές της αντιπολίτευσης ψήφισαν «όχι» ενώ δεν είναι τυχαίο ότι μόλις 20 βουλευτές της ΝΔ ανέβηκαν στο βήμα της Βουλής για να υπερασπιστούν το νομοσχέδιο.

Από την  κυβερνητική πλευρά, κλείνοντας τη διήμερη συζήτηση, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ασημίνα Γκάγκα, υποστήριξε ότι «ο στόχος ενός συστήματος υγείας δεν είναι η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών, αλλά ασφαλείς υπηρεσίες». Διέγνωσε ότι το ΕΣΥ «φυλλοροεί εδώ και χρόνια και η απάντηση δεν είναι τα 2.000 ευρώ μισθό για τους γιατρούς που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ». Όπως είπε, «δώσαμε 2.000 ευρώ αφορολόγητα και ήρθαν ελάχιστοι. Δεν είναι το οικονομικό το πρώτο κίνητρο, αλλά η εξειδίκευση εργασίας, η ελευθερία και η αξιοπρέπεια που μπορεί να έχει ένας γιατρός» και δικαιολόγησε τη δυνατότητα που δίδεται στους γιατρούς του ΕΣΥ να ασκούν και ιδιωτικό έργο έως δύο απογεύματα την εβδομάδα.

Να θυμίσουμε ότι η βασική φιλοσοφία του ΕΣΥ, που ιδρύθηκε στις 7 Οκτωβρίου του 1983 από την πρώτη κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, με τον Νόμο 1397/1983, κινείται σε τρεις κεντρικούς άξονες: α) η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό που δεν υπακούει στους νόμους του κέρδους, β) κάθε πολίτης, ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική του θέση και τον τόπο διαμονής του, έχει το δικαίωμα για ίση και υψηλού επιπέδου περίθαλψη και κοινωνική φροντίδα και γ) η προστασία της υγείας είναι αποκλειστική ευθύνη του κράτους και υλοποιείται μέσα από ένα ενιαίο, αποκεντρωμένο και δημοκρατικό σύστημα υγείας.

Αυτό που κομίζει σε γενικές γραμμές ο νέος νόμος Γκάγκα, είναι τα εξής:

• Καταργεί την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία.
• Επιτρέπει στον εκάστοτε υπουργό -και στους διοικητές που αυτός διορίζει- να προκηρύσσει κατά το δοκούν θέσεις γιατρών μερικής απασχόλησης στα δημόσια νοσοκομεία που θα τις καταλαμβάνουν ιδιώτες γιατροί, οι οποίοι ταυτόχρονα θα έχουν συνεργασία με ιδιωτικές κλινικές.
• Προβλέπει, επίσης κατά το δοκούν, σύμφωνα με τις επιθυμίες του εκάστοτε υπουργού, ότι γιατροί του ΕΣΥ θα μπορούν να λειτουργούν ιδιωτικό ιατρείο ή να συνεργάζονται με ιδιωτικές κλινικές.
• Επιτρέπει στον εκάστοτε υπουργό να έχει πλήρη έλεγχο σε θέσεις επιστημονικών υπευθύνων, δηλαδή γιατρών με καθήκοντα συντονιστή διευθυντή, σε όλες τις κλινικές και σε όλα τα εργαστήρια των νοσοκομείων του ΕΣΥ απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας, δημιουργώντας έτσι έναν πελατειακό, κομματικό μηχανισμό.

Τα επίμαχα άρθρα 7 και 10

• Το άρθρο 10, με τίτλο «Εργασιακές σχέσεις κλάδων ΕΣΥ – Απασχόληση ιατρών κλάδων ΕΣΥ στον Ιδιωτικό τομέα της Ιατρικής», αναφέρει:

«Κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, οι ιατροί κλάδου ΕΣΥ που υπηρετούν σε νοσοκομεία του ΕΣΥ, εφόσον συμμετέχουν στην ολοήμερη, πέραν του τακτικού ωραρίου λειτουργίας του νοσοκομείου, εκτός των ημερών εφημερίας, δύνανται να έχουν περιορισμένη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα της ιατρικής. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις για την απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα της ιατρικής και η έκταση αυτής. Η απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα της ιατρικής κατ’ εφαρμογή του παρόντος δεν συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα. Κατ’ εξαίρεση, δεν συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για τους ιατρούς του ΕΣΥ που υπηρετούν σε νοσοκομεία του ΕΣΥη λειτουργία ιδιωτικού ιατρείου ή η παροχή ιατρικών υπηρεσιών με οποιαδήποτε σχέση, συμπεριλαμβανόμενης και αυτής του συμβούλου, σε ιδιωτική κλινική ή ιδιωτικό διαγνωστικό ή θεραπευτικό εργαστήριο και γενικότερα σε κάθε είδους ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρέχουν ή καλύπτουν υπηρεσίες υγείας, έως δύο (2) φορές την εβδομάδα, μετά από άδεια του Διοικητή ή του Προέδρου του νοσοκομείου, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου ιατρού, εφόσον συμμετέχουν στην εκτός του τακτικού ωραρίου λειτουργία του νοσοκομείου, συμπεριλαμβανόμενης της ολοήμερης λειτουργίας του νοσοκομείου και των ενεργών ή μικτών εφημεριών, τουλάχιστον οκτώ (8) φορές τον μήνα, εκ των οποίων τουλάχιστον οι τέσσερις (4) αφορούν στην ολοήμερη, πέραν του τακτικού ωραρίου, λειτουργία του νοσοκομείου».

• Το άρθρο 7, για την πλήρη απασχόληση αναφέρει:

«Οι θέσεις ιατρών κλάδου Ε.Σ.Υ., που αποβαίνουν άγονες μετά από την προκήρυξή τους, δύνανται, με έγκριση του Υπουργού Υγείας κατόπιν αιτιολογημένης εισήγησης του Διοικητή του νοσοκομείου, αν πρόκειται για θέση σε νοσοκομείο, ή του Διοικητή της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας (Υ.ΠΕ.), αν πρόκειται για θέση σε κέντρο υγείας ή πολυδύναμο περιφερειακό ιατρείο, να προκηρύσσονται ως θέσεις μερικής απασχόλησης, κατά το άρθρο 69 του ν. 2071/1992 (Α’ 123). Με την ίδια διαδικασία, ως θέσεις μερικής απασχόλησης δύνανται να προκηρύσσονται οι θέσεις σε άγονες και προβληματικές περιοχές της χώρας, όπως αυτές ορίζονται στο π.δ. 131/1987 (Α’ 73), οι θέσεις σε ειδικότητες που χαρακτηρίζονται ως άγονες, κατά την παρ. 6 του άρθρου 38 του ν. 1397/1983 (Α’ 143), καθώς και θέσεις με ειδική εμπειρία. Οι θέσεις μερικής απασχόλησης προκηρύσσονται ανά ειδικότητα στον εισαγωγικό βαθμό Επιμελητή Β. Ο Υπουργός Υγείας, μετά από αιτιολογημένη εισήγηση του Διοικητή του νοσοκομείου ή του Διοικητή της οικείας Δ.Υ.ΠΕ., δύναται να εγκρίνει την προκήρυξη θέσεων μερικής απασχόλησης ειδικευμένων ιατρών κλάδου Ε.Σ.Υ. στον βαθμό του Επιμελητή Α. Κάθε θέση προκηρύσσεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την απόφαση έγκρισης. Οι ιατροί που διορίζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης ασκούν δημόσιο λειτούργημα επί θητεία και διατηρούν το δικαίωμα ετεροαπασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της ιατρικής και το δικαίωμα διατήρησης ιδιωτικού ιατρείου ή οδοντιατρείου».

Η ρύθμιση για τους πανεπιστημιακούς γιατρούς:

«Μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) και μέλη Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.) των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) που είναι ιατροί και τοποθετούνται σε πανεπιστημιακές κλινικές ή πανεπιστημιακά εργαστήρια ή μονάδες Τμημάτων ή Σχολών Επιστημών Υγείας των Α.Ε.Ι., που είναι εγκατεστημένες σε νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) ή σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία που εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ή στην ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία “ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ Α.Ε.” και τον διακριτικό τίτλο “ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ”, δύνανται να παρέχουν υπηρεσίες προς ιδιωτικές κλινικές, ιδιωτικά διαγνωστικά ή θεραπευτικά εργαστήρια και γενικότερα σε κάθε είδους ιδιωτικές επιχειρήσεις, που παρέχουν ή καλύπτουν υπηρεσίες υγείας, κατόπιν χορήγησης ειδικής άδειας από τη Σύγκλητο του ΑΕΙ».

Τι υποστηρίζει η ΕΝΙΘ για τις αυξήσεις που φέρεται να φέρνει ο νέος νόμος

Όπως αναφέρει σε σχετική της ανακοίνωση η Ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης, η αύξηση κατά 10% των μισθών αφορά το μισθολόγιο του 2017.

Συγκεκριμένα για το θέμα της απασχόλησης και των αυξήσεων, τονίζει η ΕΝΙΘ

 «Δεν θα επιτρέψουμε την προσπάθεια να καταργήσουν την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών ΕΣΥ, να καθιερώσουν γιατρούς μερικής απασχόλησης. Η λύση στους καθηλωμένους μισθούς μας δεν είναι να βγούμε στην πιάτσα της αγοράς υγείας για να βρούμε πελατεία, δεν είναι να μετατρέψουμε τους ασθενείς σε πελάτες, δεν είναι να απωλέσουμε κάθε έννοια ωραρίου και εργασιακού δικαιώματος.

Η κυβέρνηση, μάλιστα, προχωράει σε μια ακόμα επαίσχυντη πράξη καθώς στο ίδιο νομοσχέδιο εντάσσουν τις αυξήσεις που προανήγγειλε ο Πρωθυπουργός στην ΔΕΘ. Βέβαια, οι αυξήσεις που εμφανίζει, δήθεν 10%, είναι με βάση το μισθολόγιο του 2017, άρα ένα μισθολόγιο που έχει κριθεί αντισυνταγματικό από ΣτΕ και Άρειο Πάγο!

Πρόκειται για ευθεία ομολογία λοιπόν ότι την ώρα που χαρίζονται δις ευρώ για τους επιχειρηματικούς ομίλους, για τους νοσοκομειακούς δεν περισσεύει ούτε ευρώ! Μας λένε, χωρίς ντροπή, ότι αν θέλουμε να ενισχύσουμε το εισόδημα μας πρέπει να στραφούμε στην τσέπη των ασθενών. Το ακόμα πιο αισχρό είναι ότι ακόμα και σε αυτό το νομοσχέδιο, που υποτίθεται ότι περιλαμβάνει αυξήσεις, προχωρούν σε μείωση της προσαύξησης ανά μισθολογικό κλιμάκιο που ίσχυε για όλους στα 67 ευρώ και προβλέπουν για τους επιμελητές Α (64 ευρώ), για τους επιμελητές Β (55 ευρώ) και κατάργηση για τους ειδικευόμενους! Πρακτικά, σημαίνει ότι χιλιάδες ειδικευόμενοι που στηρίζουν το ΕΣΥ, θα δουν μείωση(!) μετά το πρώτο χρόνο! Τόσος ο πόνος τους για τους νέους γιατρούς που φεύγουν στο εξωτερικό, που τους μειώνουν και τους μισθούς!

Αυτό το επαίσχυντο νομοσχέδιο πρέπει να γνωρίσει την καθολική καταδίκη από το σύνολο των γιατρών, των υγειονομικών και του λαού. Δεν μπορούμε να ανεχτούμε την ουσιαστική κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών ΕΣΥ, δεν μπορούμε να ανεχτούμε την κατάργηση του ημερήσιου χρόνου εργασίας. Να μην περάσει η προπαγάνδα της κυβέρνησης και του Υπουργείο, καθώς ο σκοπός τους δεν είναι η δήθεν βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, η κάλυψη των κενών και η αύξηση του εισοδήματος των γιατρών.

Χρειάζεται τώρα να δυναμώσει ο οργανωμένος συλλογικός αγώνας για να μην περάσουν τα σχέδια για το «νέο ΕΣΥ», να μην περάσει το νέο νομοσχέδιο και τα σχέδια για έναρξη των επι πληρωμή χειρουργείων στο ΕΣΥ. Η διεκδίκηση για υψηλού επιπέδου, σύγχρονο, καθολικό, αποκλειστικά κρατικό σύστημα Υγείας-Πρόνοιας, δωρεάν, χωρίς καμία επιχειρηματική δράση, με ανεπτυγμένο δημόσιο, ενιαίο σύστημα Π.Φ.Υ., που θα καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες υγείας με βάση την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Απαιτούμε:

• Να μην ψηφιστεί το επαίσχυντο νομοσχέδιο!
• Άμεσα μαζικές μόνιμες προσλήψεις και κάλυψη του συνόλου των κενών οργανικών θέσεων με θέσεις μόνιμης πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Μονιμοποίηση όλων των επικουρικών, συμβασιούχων, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Άρση των αναστολών εργασίας.
• Άμεση εφαρμογή των τελεσίδικων αποφάσεων του ΣτΕ και του Αρείου Πάγου. Άμεση επαναφορά των μισθών στα επίπεδα προ των περικοπών και 10% αύξηση επί αυτών. Επαναφορά 13ου και 14ου μισθού. Αυτοτελής φορολόγηση 20% των τακτικών εφημεριών. Αφορολόγητες πρόσθετες εφημερίες. Άμεση πληρωμή στο ακέραιο του συνόλου των δεδουλευμένων εφημεριών (τακτικών και πρόσθετων ) και της ειδικής αποζημίωσης του άρθρου 88 και του άρθρου 90 του Ν.4850/2021.
• Επαναφορά όλων των επιδομάτων που έχουν μειωθεί – καταργηθεί (επίδομα νοσοκομειακής απασχόλησης –βιβλιοθήκης). Χορήγηση επιδόματος ανθυγιεινής εργασίας. Επίδομα χρόνου προϋπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου άσκησης ειδικότητας, 4% με τη συμπλήρωση ενός έτους υπηρεσίας, προσαυξανόμενο κατά 4% ανά διετία. Ένταξη στα Βαρέα και Ανθυγιεινά.
• Πλήρης κάλυψη επαγγελματικής και αστικής ευθύνης με ευθύνη του νοσοκομείου και του εργοδότη.
• Γενναία αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για την Δημόσια Υγεία, για να μπορούν να καλυφθούν οι τεράστιες ανάγκες