Οι παράνομες επαναπροωθήσεις στα σύνορα ενώπιον της δικαιοσύνης

Αυτό που συμβαίνει στα ελληνικά σύνορα, και όχι μόνο, είναι καταπατήσεις δικαιωμάτων, με πιο σημαντική αυτή των συνεχόμενων και εντεινόμενων επαναπροωθήσεων/παράνομων απελάσεων. Οι άνθρωποι αυτοί ζητούν να τους αποδοθεί δικαιοσύνη.

Σύμφωνα με την Ελένη Τάκου, αναπληρώτρια διευθύντρια του HumanRights360, πρόκειται για ένα modus operandi με το εξής μοτίβο: οι άνθρωποι περνούν τα σύνορα, συλλαμβάνονται και αντί να γίνουν οι νόμιμες διατυπώσεις, οδηγούνται παράνομα σε ανεπίσημους χώρους, χωρίς δικηγόρο, χωρίς κάποια ενημέρωση και χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο. Παράλληλα, κατάσχονται αντικείμενα, κυρίως κινητά τηλέφωνα. Και συνήθως το βράδυ οδηγούνται στο ποτάμι όπου και επαναπροωθούνται στην Τουρκία.

Υπογραμμίζει εν συνεχεία ότι είναι πολύ ανησυχητικό το γεγονός ότι αυτά τα άτομα έχουν συχνά καλυμμένα τα πρόσωπά τους.

Υπάρχουν ακόμη άτομα που συμμετέχουν σε τέτοιες επιχειρήσεις τα οποία δε μιλούν ελληνικά. Αυτό σημαίνει πως δεν εμπλέκονται μόνο οι ελληνικές αρχές. Είναι κάτι που το επισημαίνει και ο ευρωπαϊκός διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας, Nils Muiznieks, λέγοντας ότι ακόμα και η αστυνομία και όλα τα σώματα ασφαλείας είναι εμπλεκόμενα σε αυτό με πολιτική κάλυψη. Αποτελεί λέει μια ανεπίσημη πολιτική της κυβέρνησης.

Σχετικά με αυτό, ο ερευνητής για τη μετανάστευση στην Forensic Architecture, Στέφανος Λεβίδης, προσθέτει ότι οι Έλληνες μετά τον Μάρτιο του 2020 είναι πιο διστακτικοί να πατήσουν την απέναντι τουρκική πλευρά, για αυτό και χρησιμοποιούν ξένους για αυτήν τη δουλειά.

Ο καθηγητής διεθνούς δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου στο ΠΑΜΑΚ, Κωστής Τσιτσελίκης, καταθέτει τέσσερις διαφορετικές πρακτικές όσον αφορά τις επαναπροωθήσεις.

1. Οι εν θερμώ στα θαλάσσια σύνορα, στις οποίες σε 1-2 ημέρες έχουν διωχθεί
2. Οργανωμένες επιχειρήσεις, οι οποίες τους παίρνουν από κάπου όπου ήδη είναι
3. Κανονικές απαγωγές ανθρώπων, οι οποίοι συνήθως περπατούν (με τα χαρτιά τους) και περνάει ένα βανάκι που τους μεταφέρει 500 χλμ μακριά
4. Άνθρωποι μεταφέρονται με τη βία στα σύνορα προς Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία

Αυτή η κατάσταση εμβαθύνει την πολιτική κουλτούρα υποκρισίας και ψέματος ενώ δημιουργεί και ένα στρεβλό ευρωπαϊκό παράδειγμα, με τρόπο που ουσιαστικά υπονομεύεται η ίδια η ΕΕ.

Καταλήγει πως αυτό που ακυρώνει το κράτος δικαίου είναι ότι το ίδιο το κράτος δημιουργεί ένα παρακράτος. Έτσι, δικαιώνεται η ακροδεξιά λογική της αυτοδικίας. Η λογική δηλαδή που θέλει να μην πρέπει να μπουν ξένοι στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η Parvin, είναι μια κοπέλα από το Ιράν που προσπάθησε το 2020 να εισέλθει στην Ευρώπη μέσα από τον Έβρο. Σύμφωνα με τη δική της καταγγελία, την έβαλαν κρυφά μέσα σε ένα κοντέινερ, χωρίς τουαλέτα και χωρίς καθαρό αέρα ενώ υπέστη και βιαιοπραγίες. Η ίδια λέει χαρακτηριστικά: «Θέλω να πω την ιστορία μου, γιατί θέλω δικαιοσύνη».

Σύμφωνα με τη Hanaa Hakiki, ανώτερο νομικό σύμβουλο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Συνταγματικών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Parvin έφυγε το 2017 από το Ιράν, επειδή εκδιώχθηκε για λόγους φύλου, πέρασε ό,τι πέρασε στα ελληνικά σύνορα και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη Γερμανία όπου ακόμα δε θεωρείται πρόσφυγας.

Προσθέτει επίσης ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξετάζει την καταγγελία, κάποια στιγμή θα επικοινωνήσει με τους δικηγόρους της Parvin και ακολούθως με τις ελληνικές αρχές. Παρόλο που δεν υπάρχουν μαρτυρίες, αν η Ελλάδα δεν έχει τεκμήρια για να αναιρέσει την καταγγελία αυτή, η καταγγελία θα συνεχίσει να υφίσταται και θα πρέπει να συμμορφωθεί κατά τις υποδείξεις της επιτροπής.

Στην προσφυγή που έκανε η Parvin αναφέρει και τι της συνέβη στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, παρόλο που ήταν αναγνωρισμένη πρόσφυγας από την Ύπατη Αρμοστεία της Τουρκίας, αυτό δεν έγινε αποδεκτό από τις Αρχές και μάλιστα αντιμετώπισε κίνδυνο απέλασης πίσω στο Ιράν. Επιπλέον, προσπάθησαν ακόμη και να την εξαναγκάσουν σε οικειοθελή επιστροφή στην πατρίδα της.

Αυτό που ακολουθεί είναι συχνά πιο βίαιο από την ίδια την επαναπροώθηση, σημειώνει ο κ. Λεβίδης. Το να ξαναδιασχίσουν το ποτάμι, αυτό από μόνο του είναι επικίνδυνο. Ενώ τονίζει πως το ποτάμι δεν είναι ένας ουδέτερος παίκτης, αλλά χρησιμοποιείται ως «όπλο» σε αυτήν τη διαδικασία.

Η Εθνική Επιτροπή, όπως αναφέρει η κ. Τάκου, έχει πάρει την ανεξάρτητη πρωτοβουλία να θέσει οργανώσεις υπό την αιγίδα της. Όμως, αποτελεί συμβουλευτικό όργανο της πολιτείας και δεν μπορεί να κάνει διερεύνηση ούτε να επιβάλλει κυρώσεις. Εν κατακλείδι, εκείνο που οι οργανώσεις ζητούν είναι η λογοδοσία για αυτές τις πρακτικές παραβίασης δικαιωμάτων, όπως σωματική και λεκτική βία, απαγωγή και παράνομη κράτηση, άρνηση ενημέρωσης για δικαιώματα κ.λπ.