Αυξάνονται ξανά τα κρατικά φέσια προς ιδιώτες

Σταθερά επιδεινούμενη παραμένει η εικόνα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, καθώς τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους καταγράφουν νέο άλμα στις απλήρωτες οφειλές για τον μήνα Απρίλιο. Συγκεκριμένα, οι συνολικές υποχρεώσεις ανήλθαν στα 3,15 δισ. ευρώ, έναντι 2,9 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, σημειώνοντας αύξηση κατά 250 εκατ. ευρώ μέσα σε μόλις έναν μήνα.

Αν σε αυτές προστεθούν και οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων προς πολίτες και επιχειρήσεις, ύψους 760 εκατ. ευρώ, το συνολικό ποσό των κρατικών χρεών προς ιδιώτες διαμορφώνεται στα 3,9 δισ. ευρώ από 3,648 δισ. ευρώ τον Μάρτιο. Η εξέλιξη αυτή συνιστά σοβαρή επιβάρυνση για την πραγματική οικονομία, στερώντας κρίσιμη ρευστότητα σε περιβάλλον υψηλού κόστους χρηματοδότησης και μειωμένης κατανάλωσης.

Χρονίζουσες οφειλές και καθυστερήσεις

Τα ληξιπρόθεσμα ποσά αφορούν υποχρεώσεις που έπρεπε να είχαν εξοφληθεί εντός 90 ημερών από την ημερομηνία δημιουργίας τους, ωστόσο οι καθυστερήσεις πληρωμών συνεχίζουν να συσσωρεύονται με ανησυχητικό ρυθμό. Οι οφειλές κατανέμονται μεταξύ των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, περιλαμβανομένων νοσοκομείων, ασφαλιστικών ταμείων, ΟΤΑ, υπουργείων και άλλων ΝΠΔΔ, καθώς και επιστροφών φόρων σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις.

Δημόσια νοσοκομεία: Σταθερά στο επίκεντρο του προβλήματος

Ο τομέας της δημόσιας υγείας παραμένει το πλέον επιβαρυμένο σημείο, με τις οφειλές των νοσοκομείων να αυξάνονται κατά 161 εκατ. ευρώ μόνο τον Απρίλιο, φτάνοντας στα 1,65 δισ. ευρώ από 1,489 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Η ανοδική αυτή πορεία ακολουθεί μια ανησυχητική τάση των τελευταίων ετών, με τις οφειλές να έχουν υπερτετραπλασιαστεί σε σχέση με το 2019, όταν διαμορφώνονταν στα 344 εκατ. ευρώ.

Παρά τις προσπάθειες εξυγίανσης, η κατάσταση επιμένει, προκαλώντας ασφυξία στους προμηθευτές, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου. Η Κομισιόν έχει επανειλημμένως επισημάνει ότι οι καθυστερημένες πληρωμές των δημοσίων νοσοκομείων πλήττουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα του οικοσυστήματος της υγείας, ενώ η χώρα παραμένει υπό παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για συστηματικές καθυστερήσεις εξόφλησης υποχρεώσεων.

Η εικόνα ανά κατηγορία

Σύμφωνα με την ανάλυση των επίσημων στοιχείων, καταγράφονται αυξήσεις σχεδόν σε όλους τους βασικούς φορείς του Δημοσίου:

• Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης: Οι οφειλές αυξήθηκαν στα 613 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο, έναντι 582 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο, με βασικό πρόβλημα την καθυστέρηση στην απονομή επικουρικών συντάξεων και την καταβολή εφάπαξ παροχών.
• Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης: Οι υποχρεώσεις ανήλθαν σε 405 εκατ. ευρώ από 373 εκατ. ευρώ, αποτυπώνοντας τις πιέσεις που δέχονται οι δημοτικοί και περιφερειακοί προϋπολογισμοί.
• Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου: Οι οφειλές αυξήθηκαν σε 234 εκατ. ευρώ, από 227 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
• Υπουργεία: Το σύνολο των οφειλών ανήλθε σε 248 εκατ. ευρώ από 242 εκατ. ευρώ. Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κατέχει τη μερίδα του λέοντος, με 95 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας εντυπωσιακή άνοδο μέσα σε μόλις δύο μήνες. Ακολουθούν τα Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών (39 εκατ.), Μετανάστευσης και Ασύλου (74 εκατ.) και Υγείας (14 εκατ.).

Μόνιμο αγκάθι οι επιστροφές φόρων

Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων συνεχίζουν να επιβαρύνουν την εικόνα. Από το σύνολο των 760 εκατ. ευρώ, τα 290 εκατ. αφορούν ποσά που δεν έχουν αποδοθεί εντός της προθεσμίας των 90 ημερών, κάτι που προβλέπεται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Επιπλέον, 232 εκατ. ευρώ παραμένουν «παγωμένα» λόγω ελλείψεων στοιχείων (όπως ΙΒΑΝ ή απαραίτητα δικαιολογητικά), ενώ το υπόλοιπο – περίπου 470 εκατ. ευρώ – αφορά επιστροφές που βρίσκονται εντός της νόμιμης προθεσμίας.

Η εικόνα που διαμορφώνεται επιβεβαιώνει ότι το πρόβλημα των κρατικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων δεν αποτελεί παροδικό φαινόμενο, αλλά διαρθρωτικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Παρά τη δημοσιονομική πρόοδο των τελευταίων ετών και την επάνοδο της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα, η επίμονη αδυναμία του Δημοσίου να τηρήσει τις βασικές του οικονομικές υποχρεώσεις υπονομεύει την αξιοπιστία του και επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία των επιχειρήσεων.