ΕΕ: Ενέκρινε το πακέτο εξοπλισμών των 150 δισ. – H Τουρκία δεν εξαιρείται από το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα SAFE (Security Action for Europe), σχετικά με τον επαναεξοπλισμό της ΕΕ εγκρίθηκε από τους εκπροσώπους των κρατών μελών του ευρωπαϊκού μπλοκ, όπως ανακοίνωσε και επίσημα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Όπως προκύπτει από το τελικό deal, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η Τουρκία δεν εξαιρείται από το πρόγραμμα του επανεξοπλισμού της Ευρώπης, παρά την αντίθεση και τις ενστάσεις που εξέφρασαν Ελλάδα και Κύπρος.

Πρόκειται για το δανειακό εργαλείο ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ που στοχεύει στην ενίσχυση της άμυνας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Κάθε κράτος μέλος της ΕΕ δικαιούται μερίδιο υπό την προϋπόθεση πως η προμήθεια θα είναι κατά 65% ευρωπαϊκή και κατά 35% παραγωγής τρίτης χώρας

Η πόρτα για την Τουρκία ανοίγει και από το γεγονός πως στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν και οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες και μέλη του ΝΑΤΟ. Επίσης εταιρείες από τρίτες χώρες δεν αποκλείονται από τις προμήθειες, εφόσον έχουν έδρα και παραγωγή στην ΕΕ και συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Σημειώνεται πως στο 65% συμπεριλαμβάνονται εκτός από κράτη μέλη της ΕΕ και η Ουκρανία, αλλά και χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, όπως η Νορβηγία.

Η τελική έγκριση θα πρέπει να δοθεί από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στις 27 Μαΐου. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να την εμποδίσουν καθώς αποφασίστηκε η συμμετοχή τρίτων χωρών να εγκρίνεται με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία.

Γιατί η Τουρκία έγινε «εκλεκτή» για την ΕΕ

Η συμμετοχή της Άγκυρας ήταν κάτι που επιθυμούσαν οι ηγέτιδες ευρωπαϊκές δυνάμεις, σταθμίζοντας τις περιορισμένες δυνατότητες της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και τις δυνατότητες της αντίστοιχης τουρκικής, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει στην ταχύτερη στρατιωτική ενίσχυση της Ευρώπης.

Είναι ενδεικτικό πως οι εξαγωγές της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας αυξήθηκαν κατά 29% το 2024, ενώ την περίοδο 2020 – 2024 υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία. Πλέον η Τουρκία κατατάσσεται στην 11η θέση παγκοσμίως στις αμυντικές εξαγωγές. Η ισχύς της αντανακλάται και στην εξαγορά της ιταλικής Piaggio aero από την Baykar και στη συνεργασία της με την ιταλική Leonardo, κορυφαία εταιρεία στον τομέα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, για την κατασκευή drone νέας γενιάς.

Επίσης η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας έχει λάβει πιστοποιήσεις – με βάση τα διεθνή πρότυπα, γεγονός που σημαίνει πως ένα προϊόν μπορεί να εισάγεται στην ΕΕ, χωρίς να απαιτείται κάποια προσαρμογή ή περαιτέρω διαδικασία έγκρισης.

«Ενθουσιασμός» στην ηγεσία της ΕΕ για τη συμφωνία

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, σε πανηγυρικούς τόνους, εκθείασε την συμφωνία και έδωσε τα εύσημα στην Πολωνική Προεδρία της ΕΕ για το α’ εξάμηνο του 2025. «Εξαιρετικά νέα – το Δάνειο  Βιομηχανικής Ετοιμότητας για την Άμυνα, SAFE, έχει συμφωνηθεί από τα Κράτη-Μέλη. Η Ευρώπη αναλαμβάνει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της άμυνα σε έναν όλο και πιο επικίνδυνο κόσμο. Αυτό σημαίνει υπερσύγχρονες ικανότητες – για την Ένωσή μας, για την Ουκρανία, για την ήπειρό μας στο σύνολό της. Πολλές ευχαριστίες στον @POLAND25EU για την υποστήριξη αυτής της κρίσιμης πρωτοβουλίας», ήταν το μήνυμα της προέδρου της Κομισιόν.

«Συμφωνία για το #SAFE. Όσο περισσότερα επενδύουμε στον εξοπλισμό των στρατών μας, τόσο καλύτερα θα αποτρέψουμε εκείνους που επιθυμούν το κακό μας. Ασφάλεια, Ευρώπη!», ανέφερε στην ανάρτησή της και η πολωνική προεδρία. «Η συμφωνία που επιτεύχθηκε για το SAFE αποτελεί σημαντικό βήμα προς μια ισχυρότερη Ευρώπη», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, προσθέτοντας ότι το νέο εργαλείο «τηρεί τις δεσμεύσεις των Ευρωπαίων ηγετών και ενισχύει την κοινή μας ασφάλεια».

Δεν εισακούστηκαν Ελλάδα και Κύπρος

Υπενθυμίζεται πως μόλις μια ημέρα νωρίτερα ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας είχε δηλώσει, φωτογραφίζοντας την Τουρκία, πως «δεν μπορούμε να υπερασπιστούν την Ευρώπη εάν ο εχθρός βρίσκεται εντός των τειχών». «Δεν νοείται να μετέχουν αδιάκριτα στο ευρωπαϊκό εγχείρημα χώρες που απειλούν άλλες χώρες, και μάλιστα μέλη της ΕΕ, που δεν αναγνωρίζουν άλλες χώρες, και μάλιστα μέλη της ΕΕ, που δεν ασπάζονται τους ίδιους κανόνες Δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων», είχε δηλώσει.

Ωστόσο οι ενστάσεις τους δεν βρήκαν ανταπόκριση. Η συντριπτική πλειονότητα της ΕΕ αντιλαμβάνεται πλέον την Άγκυρα ως ένα κρίσιμο και εξαιρετικά πολύτιμο συνεργάτη, καθώς πέρα από τη «δυνατή» αμυντική της βιομηχανία, η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος στρατό του ΝΑΤΟ και έχει αναβαθμισμένο ρόλο τόσο στο Ουκρανικό, λόγω της στενής σχέσης που διατηρεί και με τις δύο πλευρές, όσο και στο Μεσανατολικό, με την επιρροή της στη νέα συριακή κυβέρνηση.

Πηγη – ieidiseis