Φορολόγηση του πλούτου – Το μάθημα της Ελβετίας
Πάνω από το 80% των ψηφοφόρων απέρριψε το δημοψήφισμα που προέβλεπε φόρο 50% σε κληρονομιές άνω των 50 εκατ. ελβετικών φράγκων
Τόση κακή οικονομική πολιτική παράγεται συχνά στην Ευρώπη, που είναι αξιοσημείωτο όταν κάπου στη Γηραιά Ήπειρο λαμβάνεται μια καλή απόφαση. Αυτό ακριβώς έκαναν την Κυριακή οι Ελβετοί ψηφοφόροι, απορρίπτοντας με συντριπτική πλειοψηφία έναν προτεινόμενο φόρο κληρονομιάς.
Περισσότερο από το 80% των ψηφοφόρων απέρριψε το δημοψήφισμα που προέβλεπε φόρο 50% σε κληρονομιές και δωρεές άνω των 50 εκατ. ελβετικών φράγκων (περίπου 62 εκατ. δολάρια). Το κόμμα των Νέων Σοσιαλιστών, που εισηγήθηκε το μέτρο, υποστήριζε ότι τα έσοδα θα αξιοποιούνταν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, η τόσο ηχηρή απόρριψη ενδεχομένως να αποθαρρύνει άλλες ευρωπαϊκές χώρες από παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Η Ελβετία είναι πλούσια χώρα, αλλά η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών δεν έχει περιουσία που να επηρεάζεται άμεσα από τον προτεινόμενο φόρο. Αντιθέτως, οι ψηφοφόροι έκαναν μια ορθολογική επιλογή: Nα διατηρήσουν αυτό που συμβάλλει στον πλούτο της χώρας, ένα σταθερό και προβλέψιμο επιχειρηματικό περιβάλλον με σχετικά χαμηλή φορολογία. Κατανόησαν ότι η ανατροπή αυτής της ισορροπίας θα έβλαπτε ακόμη και όσους δεν είχαν τεράστια κληρονομιά.
Η Ελβετία έχει ήδη έναν φόρο περιουσίας που επιβάλλεται σε τοπικό επίπεδο, αλλά είναι πολύ χαμηλός και αφορά σχεδόν όλους. Το 2023, ο λόγος φόρων προς ΑΕΠ κατατάχθηκε 31ος μεταξύ 38 χωρών του ΟΟΣΑ. Ακόμη και η πιθανότητα επιβολής ενός τόσο υψηλού φόρου κληρονομιάς έκανε τους πλουσιότερους κατοίκους να εξετάζουν το ενδεχόμενο μεταφοράς των κεφαλαίων τους σε μέρη όπως το Ντουμπάι, το Αμπού Ντάμπι και η Σιγκαπούρη.
Το πλουσιότερο 10% των νοικοκυριών καταβάλλει το 86% των εσόδων από τον φόρο περιουσίας. Το κορυφαίο 10% των εργαζομένων σε μισθωτή εργασία πληρώνει το 53% των σχετικών φόρων. Δεν θα έφευγαν όλοι, φυσικά, αλλά ακόμη και ένα μικρό ποσοστό να μετανάστευε, τα δημόσια έσοδα θα δέχονταν τεράστιο πλήγμα γι’ αυτό και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αντιτάχθηκε στην πρόταση.
Ένας φόρος κληρονομιάς είναι, επίσης, περίπλοκος και αναποτελεσματικός. Πώς αποτιμάται, για παράδειγμα, η αξία των πολύτιμων έργων τέχνης; Και τι συμβαίνει όταν κάποιος διαθέτει μεγάλη ιδιωτική εταιρεία; Ο σχεδιασμός για τη διαδοχή γίνεται εφιάλτης όταν το κράτος διεκδικεί μερίδιο της επιχείρησης μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη. Κάποιοι φόροι είναι απαραίτητοι, αλλά οι φόροι στην ακίνητη περιουσία και στην κατανάλωση είναι δικαιότεροι. Η φορολογία εισοδήματος δεν είναι ιδανική, αλλά είναι πολύ πιο εύκολη στη διαχείριση από έναν φόρο σε μη ρευστοποιημένα κέρδη μέσα σε μια κληρονομιά.
Στις ΗΠΑ, ο ομοσπονδιακός φόρος κληρονομιάς ενεργοποιείται φέτος στα 13,99 εκατ. δολάρια για άτομα, ενώ ορισμένες πολιτείες επιβάλουν επιπλέον φόρο. Το όριο θα αυξηθεί στα 15 εκατ. δολάρια το 2026 βάσει του One Big Beautiful Bill Act και θα αναπροσαρμόζεται ετησίως με τον πληθωρισμό από το 2027.
Το ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσουν όλοι οι υποψήφιοι για την προεδρία το 2028, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί, είναι απλό: Θεωρούν ότι ο φόρος αυτός πρέπει να αυξηθεί, να μειωθεί ή να παραμείνει σταθερός; Θέλουν, όπως οι Ελβετοί, να δώσουν προτεραιότητα στη δημοσιονομική σταθερότητα ή επιθυμούν να κάνουν πολιτική επίδειξη επιβαρύνοντας τους υπερπλούσιους;
Η απάντηση θα δείξει πολλά για το πού κατευθύνονται τα δύο μεγάλα κόμματα.
Πηγή: The Washington Post
