Ο περονόσπορος μειώνει την παραγωγή οίνου και βγάζει στο δρόμο τους σταφυλοπαραγωγούς

Σε αναβρασμό βρίσκονται οι σταφυλοπαραγωγοί της χώρας λόγω της εκτεταμένης καταστροφής στις αμπελοκαλλιέργειες από περονόσπορο, που προκαλεί δραστική μείωση στα αγροτικά εισοδήματα αλλά και μείωση στην παραγωγή οίνου μέχρι και 25% για το 2023.

Από τον Τύρναβο, τη Δράμα, τα Ιωάννινα και τη Ζίτσα μέχρι την Κορινθία και την Κρήτη, οι αγρότες που ασχολούνται με τις αμπελοκαλλιέργειες, φέτος είδαν την παραγωγή τους να καταστρέφεται λόγω των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που ευνόησε την εμφάνιση του περονόσπορου.

Σε κάποιες περιοχές η καταστροφή είναι σχεδόν ολοκληρωτική, ιδίως όπου οι παραγωγοί επέλεξαν μεθόδους βιολογικής καλλιέργειας ενώ σε άλλες με ποιο συμβατικές μεθόδους καλλιέργειας και με πιο εντατική παρακολούθηση των αμπέλων, οι ζημιές είναι περιορισμένες ή ακόμα και ελάχιστες.

Τέτοιες περιοχές είναι η Νάουσα όπου η φετινή παραγωγή κύλησε ομαλά με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως και της Χαλκιδικής, όπου επίσης η παραγωγή δεν κατέγραψε ζημιές καθώς υπήρξε έγκαιρη και συστηματική «κινητοποίηση» από παραγωγούς και γεωπόνους.

Όπως αναφέρει ο Κώστας Τσεπέλης, αντιπρόεδρος του αγροτικού συνεταιρισμού Αγίου Παύλου Χαλκιδικής, στα χωριά Άγιος Παύλος, Καλλικράτεια και Σύλατα, όπου καλλιεργούνται περίπου 4.000 στρέμματα με σταφύλια, κυρίως για οινοποίηση, υπήρξαν κρούσματα περονόσπορου αλλά η καταπολέμηση της νόσου ήταν άμεση και έγκαιρη.

«Για πρώτη φορά ο περονόσπορος ξεκίνησε από τα τσαμπιά»

«Σε εμάς είναι συμβατικές οι καλλιέργειες. Την αμπελουργία την εξασκούμε  πολύ εντατικά δεν τα αφήνουμε τα αμπέλια αφρόντιστα και παρά την αύξηση των εξόδων σώσαμε όλη σχεδόν την παραγωγή την οποία διαθέσαμε» τονίζει και αναφέρει ότι σε περιοχές όπως στον Τύρναβο πάθανε μεγάλη ζημιά. Συνολικά χτυπήθηκε το 80% της παραγωγής ακόμα και τα επιτραπέζια. Εμείς εντατικοποιήσαμε την καλλιέργεια κάναμε έγκαιρα τους ψεκασμούς σε συνεργασία με τους γεωπόνους μας και έτσι σωθήκαμε».

«Σε πολλές περιοχές οι αμπελοκαλλιεργητές έπαθαν ολοκληρωτική καταστροφή όπως στη Θεσσαλία, στη Δράμα, στις Σέρρες και στα  Ιωάννινα» σημειώνει και αναφέρει ότι ο περονόσπορος ως αρρώστια, αν δεν την προλάβεις είναι καταστροφική.

Εξηγώντας τις συνέπειες της ασθένειας αναφέρθηκε σε ένα πρωτοφανές γεγονός, εικάζοντας πως πρόκειται για συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.

«Ο περονόσπορος ξεραίνει το αμπέλι και τον καρπό. Ξεκινάει συνήθως να καταστρέφει τον βλαστό και καίει το σταφύλι πριν γίνει αγουρίδα, όταν ακόμα μοιάζει με μούρο. Προτού ανθίσει δηλαδή και πιάσει ρόγα, το καίει και χάνεις την παραγωγή σου» τονίζει και σημειώνει πως «φέτος όμως ο περονόσπορος λόγω της κλιματικής αλλαγής, πρώτη φορά στα χρονικά, αντι να ξεκινήσει στα φύλλα, από όπου συνήθως ξεκινάει, ξεκίνησε στα τσαμπιά. Όμως και τα σταφύλια που επιβίωσαν δεν τά άφησε να ωριμάσουν».

Σώθηκε η παραγωγή σε Νάουσα, Αμύνταιο και Γουμένισσα

Ο οινολόγος Βασίλης Γεωργίου που απασχολείται στην εταιρία Μπουτάρης Α.Ε., αναφέρει ότι στη Βόρεια Ελλάδα και ιδίως στη Νάουσα υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση για να σωθεί η παραγωγή, παρότι αυτό αύξησε το κόστος παραγωγής προκειμένου τα αμπέλια να είναι υπό συνεχή παρακολούθηση.

«Όσοι δεν πρόσεξαν και δεν κινητοποιήθηκαν έγκαιρα έπαθαν ζημιές μέχρι και 65% αλλά στη Νάουσα, στο Αμύνταιο και στη Γουμένισσα, είχαμε πολύ καλή χρονιά και ποιοτικά θα έχουμε φέτος πολύ καλά κρασιά» σημειώνει και εκτιμά ότι λόγω της αύξηση του κόστους παραγωγής, φέτος θα υπάρξουν ανατιμήσεις στις τιμές των οίνων.

«Τις τιμές σίγουρα θα τις επηρεάσει, αλλά αυτή η ανατίμηση θα δικαιολογεί και την ποιότητα. Θα έχουμε μία πολύ καλή παραγωγή οίνου παρά την μειωμένη παραγωγή και την αυξημένη ζήτηση σταφυλιών. Είμαι αισιόδοξος για την πορεία του κλάδου» τονίζει.

Επίσης ο Στέλιος Κεχρης, διευθύνων σύμβουλος της Ένωσης Οινοποιών Βορείου Ελλάδος, τονίζει πως η φετινή παραγωγή σταφυλιών στο σύνολο της ήταν μειωμένη μέχρι και 40% και πως η κλιματική αλλαγή επιφέρει αλλαγές και επιπτώσεις.

«Φέτος είχαμε μια χρονιά δύσκολη κατά την οποία ότι μπορούσε να συμβεί στη διάρκεια του βλαστικού κύκλου συνέβησαν», αναφέρει και τονίζει πως «ο κλάδος της οινοποίησης εισέρχεται σε μία περίοδο κατά την οποία θα υπάρχει υψηλή απαίτηση από τεχνογνωσία και μέσα για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες. Φέτος όμως παρά τη πτώση της παραγωγής η ποιότητα δεν επηρεάστηκε».

Σημειώνει δε πως η μέση τιμή των σταφυλιών κατέγραψε αύξηση λόγω της μεγάλη ζήτησης και πως αν συνεχιστεί αυτή μείωση θα υπάρξουν επιπτώσεις στον κλάδο. «Στη Βόρεια Ελλάδα δεν είχαμε μεγάλες απώλειες γιατί η αμπελοκαλλιέργεια είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο και τα οινοποιία είναι τα κορυφαία της χώρας. Οι απαιτήσεις των οινοποιών είναι μεγάλες και αυτό έχει φέρει την εναρμόνιση των αμπελουργών σε αυτές τις απαιτήσεις και έτσι η ποιότητα είναι εξαιρετική και ο μέσος όρος των κρασιών μας είναι πολύ υψηλός με ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα» τονίζει.

Κατά 24,85% μειωμένη προβλέπεται η οινοπαραγωγή 2023-2024

Την μεγάλη μείωση της φετινής παραγωγής έχουν καταγράψει τοπικά και οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειών, στοιχεία που επεξεργάστηκε το τμήμα Αμπέλου Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και απέστειλε στην Commission, βάσει των οποίων, οι προβλέψεις για την ελληνική οινοπαραγωγή είναι αρνητικές: με περίοδο αναφοράς 1/8/2023 έως 31/7/2024, η οινοπαραγωγή εμφανίζεται, μειωμένη κατά 24,85%. Εκτιμάται ότι το 2023 η οινοπαραγωγή θα είναι 1.598.344 hl, έναντι 2.126.844 hl του 2022.

Επισημαίνεται δε πως η φετινή μείωση είναι η δεύτερη συνεχής, αφού και η παραγωγή 2022/2023, ήταν μειωμένη σε σχέση με την προηγούμενη κατά 13,86%.  Με εξαίρεση τις Περιφέρειες της Μακεδονίας, οι υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας, κατέγραψαν μείωση της σταφυλικής παραγωγής τουλάχιστον κατά 50%.

Λαμβάνοντας τα παραπάνω υπ’ όψιν, η εικόνα και οι μεταβολές της πρόβλεψης 2023 σε σύγκριση με την οριστική οινοπαραγωγή 2022 είναι η ακόλουθη:

Συγκεντρώσεις σταφυλοπαραγωγών σε Τύρναβο και Ζίτσα

Με αυτά τα δεδομένα, στις περιοχές όπου η αμπελουργία δέχτηκε ισχυρά πλήγματα λόγω της ασθένειας του περονόσπορου, αλλά και της ξηρασίας, οι σταφυλοπαραγωγοί είναι ανάστατοι διότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον χειμώνα χωρίς εισόδημα.

Ζητούν άμεσα από το κράτος να κινητοποιήσει του μηχανισμούς αποζημίωσης με αλλαγή των κανονισμών του ΕΛΓΑ ώστε να υπάρχει κάλυψη για παραγωγή και κεφάλαιο και προειδοποιούν για κλιμάκωση, μαζί με όλους τους παραγωγούς και κτηνοτρόφους της χώρας που η παραγωγή και το αγροτικό τους κεφάλαιο έχει πληγεί από τις κακοκαιρίες λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Την Κυριακή στον Τύρναβο και στη Ζίτσα, αλλά και σε άλλα αγροτικά χωριά της Θεσσαλίας και της Ηπείρου, διοργανώνουν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίες και προειδοποιούν την κυβέρνηση για κλιμάκωση με μπλόκα στους δρόμους και στις κεντρικές αρτηρίες.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του ο Αμπελουργικός Σύλλογος Ζίτσας. «διεκδικούμε τη αναπλήρωση του εισοδήματός μας για τη φετινή χρονιά εξαιτίας της μείωσης στην παραγωγή από ασθένειες (περονόσπορος). Αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο στο 100%, άμεσα και δίκαια, απ’ όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις νόσους, χωρίς εξαιρέσεις και σε όλα τα στάδια της παραγωγής».