Οι 30ρηδες επιστρέφουν στα πατρικά τους

Αυξήσεις ενοικίων, χαμηλοί μισθοί, υψηλοί λογαριασμοί και αυξήσεις στις τιμές των ραφιών του super market, ελάχιστα σπίτια πριν μετατραπούν σε airbnb, μία κατάσταση που προκαλεί τον απόλυτο πονοκέφαλο στους 27 και άνω και τους οδηγεί στην επιστροφή στο πατρικό τους σπίτι.

Υπάρχει πρόβλημα με τον πληθωρισμό. Οι οικονομολόγοι έχουν συμφωνήσει ευρέως σε έναν ένοχο: το υψηλό κόστος στέγασης. Βέβαια, έχουν διαβεβαιώσει το κοινό εδώ και περίπου ένα χρόνο, ότι ο «πληθωρισμός της στέγασης» έχει καθυστέρηση και θα «ξεφουσκώσει» σύντομα.

Ο τρόπος με τον οποίο οι κυβερνήσεις μετρούν τα ενοίκια και τις τιμές των κατοικιών στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, την κύρια μέτρηση για τον πληθωρισμό καταναλωτή, είναι τουλάχιστον περίπλοκος – και αποκλίνει σημαντικά από τον τρόπο με τον οποίο οι κανονικοί άνθρωποι αλληλεπιδρούν με αυτούς τους αριθμούς. Και στην πραγματικότητα έχει πολύ περισσότερο να κάνει με τις τιμές ενοικίασης και τις τιμές κατοικιών προς πώληση.

Όσον αφορά τα πραγματικά ενοίκια, εν τω μεταξύ, η μέτρηση από τις κυβερνήσεις έχει ως αποτέλεσμα να κατανέμονται απότομες αυξήσεις ενοικίων σε διάστημα 12 μηνών ή περισσότερο, για να αντικατοπτρίζεται το γεγονός ότι οι μισθώσεις συνήθως επαναδιαπραγματεύονται μόνο μία φορά το χρόνο.

Σύμφωνα με τη φετινή ετήσια έρευνα του δικτύου μεσιτικών γραφείων RE/MAX Ελλάς, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η ζήτηση προσανατολίζεται προς γκαρσονιέρες και διαμερίσματα 51-80 τ.μ. με μέση τιμή τα 450 ευρώ. Το AirBnB φαίνεται να έχει ανοδική τάση, και να ανακάμπτει μετά το πέρας των lockdown στην Θεσσαλονίκη.

Τα ενοίκια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα έστω και αν έχει επιβραδυνθεί ο ρυθμός αύξησης τους, ενώ ο μισθός του μέσου εργαζόμενου παραμένει χαμηλότερος από εκείνον του 2012, με τους λογαριασμούς φυσικού αερίου και ρεύματος να αγγίζουν τριψήφιους αριθμούς. Η εύρεση στέγης είναι πραγματικά Γολγοθάς στις ημέρες μας.

Bάσει στοιχείων της Eurostat το κόστος στέγασης στην Ελλάδα απορροφά πλέον από μόνο του από 40% έως και 70% του εισοδήματος για πάνω από οκτώ στους δέκα Έλληνες, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ε.Ε. δεν ξεπερνά το 25%. Επιπλέον, 4 στα 10 νοικοκυριά αντιμετωπίζουν πρόβλημα στέγασης λόγω οικονομικής δυσπραγίας.

O Παύλος, είναι 29, είναι ιδιωτικός υπάλληλος και ζει στην Θεσσαλονίκη.

“Η επιστροφή στο πατρικό σπίτι αποτελεί πλήγμα για οποιονδήποτε καλείται να τη βιώσει. Θυμάμαι να μένω 3 χρόνια με τη σχέση μου και όταν αυτή μετακόμισε στην Αγγλία, για διάφορους λόγους (κυρίως οικονομικής φύσεως) να μην μπορώ να κρατήσω το σπίτι. Έτσι, επέστρεψα στο πατρικό μου στα 26 μου. Ήταν πολύ δύσκολη η στιγμή, όχι γιατί δεν έχω καλή σχέση με τους γονείς μου -κάθε άλλο-, αλλά γιατί έτσι καταργήθηκε κάθε έννοια αυτονομίας που είχα χτίσει-συνηθίσει μέσα στην περασμένη τριετία. Κάτι το οποίο είχε άμεση επιρροή στην αυτοπεποίθησή μου, που τη θυμάμαι να πέφτει στα τάρταρα. Η παραπάνω κατάσταση, κράτησε 2,5 χρόνια. Μέσα σε αυτά επιβεβαίωσα πως αν φύγεις από το πατρικό σου, δεν θέλεις να γυρίσεις και να περιοριστείς και πάλι στο παιδικό σου δωμάτιο. Κάθε χρόνο της ζωής σου, χρειάζεσαι όλο και περισσότερο τον χώρο και την αυτονομία σου και οποιοδήποτε πισωγύρισμα, είναι ένα μεγάλο πλήγμα…”

Η Έλσα, είναι 27 γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, ενώ σπούδασε στην Αλεξανδρούπολη και μεταπτυχιακό έκανε στην Θεσσαλονίκη όπου και έζησε ως εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα για 7 χρόνια.

“Ήρθα στην Θεσσαλονίκη το 2016 για να κάνω το μεταπτυχιακό μου, η αλήθεια είναι πως είχα μεγάλη αγάπη στην πόλη από τον πατέρα μου, πάντα ήθελα να μείνω εδώ. Τελείωσα το μεταπτυχιακό μου και παράλληλα έκανα πρακτική, όπου και με κράτησαν στην εταιρία. Ξεκίνησα να εργάζομαι το 2018 και στην αρχή ο μισθός μου ήταν 200 ευρώ. Τότε συγκατοικούσα και οι γονείς μου, μου πλήρωναν το ενοίκιο. Οπότε ας πούμε πως τα έξοδα ήταν μετρημένα. Το 2019, ο μισθός μου έφτασε τον τότε κατώτατο τα 569 ευρώ, μετά από πολλές απαιτήσεις προς τον τότε εργοδότη μου. Έτσι μπορούσα να συνεισφέρω παραπάνω στο σπίτι, γι αυτό και άλλαξαμε τόπο κατοικίας, και αγοράσαμε έπιπλα. Ήμασταν αρκετά ζορισμένοι, όμως τα βγάζαμε πέρα. Ο μισθός τα επόμενα χρόνια δέχθηκε κάποιες μικροαυξήσεις, ωστόσο, αποφάσισα να μείνω χωρίς συγκάτοικο. Βρήκα ένα σπίτι σε πολύ καλή περιοχή του κέντρου της πόλης με ενοίκιο 400 ευρώ.

Είχα ωστόσο, έσοδα και από δεύτερη δουλειά οπότε το εισόδημα μου ανά μήνα έφτανε στα 1.000 ευρώ. Ζούσα αξιοπρεπώς, πλήρωνα τους λογαριασμούς, τα κοινόχρηστα και το ενοίκιο στην ώρα τους. Το 2020, με τον COVID η part time μου δουλειά σταμάτησε, το ενοίκιο έφτασε τα 420 ευρώ κι εκεί τα πράγματα έσφιξαν. Απευθύνθηκα στους γονείς μου και μέχρι και πριν λίγους μήνες με βοηθούσαν. Στην βασική μου εργασία, ο μισθός, κόλλησε στα 660 ευρώ ενώ ήταν αδύνατο να βρω μία part time εργασία στον τομέα μου. Οι λογαριασμοί του ρεύματος και του αερίου αυξήθηκαν ραγδαία, όπως και οι τιμές των υλικών αγαθών στα super market. Θυμάμαι έψαχνα απεγνωσμένα τρόπους να εξοικονομήσω χρήματα, διάβαζα άρθρα, έκλεινα τα φώτα, έκαιγα αέριο λιγότερες ώρες, αλλά ήταν αδύνατο να ανταπεξέλθω ακόμη και με την συνεισφορά των γονιών μου. Το καλοκαίρι του 2024, αναγκάστηκα να μετακομίσω, οπότε το φθηνότερο ενοίκιο για ένα αξιοπρεπές σπίτι που βρήκα στο κέντρο της πόλης, ήταν τα 540 ευρώ. Βρήκα μία δεύτερη δουλειά και κάπως έβγαινε, ωστόσο, κατέληξα να δουλεύω 12 ώρες και το σπίτι μου να μην το βλέπω και εκτός αυτού δεν μπορούσα να κάνω κανένα περιττό έξοδο. Δεν μπορούσα να βγω για φαγητό, ή να πάω ένα ταξίδι. Αυτή η κατάσταση με ζόριζε πολύ ψυχολογικά, ενώ ήταν αρκετές οι φορές που μπορεί τα έξοδα να ήταν τόσα πολλά που ο μήνας να έκλεινε με ταμείο μείον. Τον Σεπτέμβρη δέχθηκα μία πρόταση στην Αθήνα με καλύτερες απολαβές. Μίλησα με τους γονείς μου και αποφάσισα να φύγω. Δεν επέστρεψα μόνο στο πατρικό μου, άλλαξα την ζωή μου. Δεν ξέρω αν έχω κάνει την σωστή επιλογή, όμως οικονομικά μου έχει φύγει ένα μεγάλο άγχος. Είναι δύσκολο να γυρνάς στο πατρικό σου 10 χρόνια μετά και ενώ έχεις μείνει τόσο καιρό μόνη σου, είχες συνηθίσει να έχεις τον χώρο σου, το πρόγραμμα σου την ρουτίνα σου. Ορισμένες φορές αισθάνεσαι έντονα την πίεση, άλλες σε πιάνει η απογοήτευση, όμως σκέφτεσαι πως τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία σου ή στην γενιά σου μένουν ακόμη με τους γονείς τους, ή επιστρέφουν στα πατρικά τους και είναι λογικό αν δεν συγκατοικείς με 660 ευρώ δεν μπ0ρείς να τα βγάλεις πέρα.”

Ο Γιάννης είναι 29 και εργάζεται μόνο τους θερινούς μήνες.

“Με την άφιξη του χειμώνα, βρέθηκα αντιμέτωπος με την ανάγκη να επιστρέψω στο πατρικό μου σπίτι, μετά από ένα καλοκαίρι γεμάτο περιπέτειες και αυτονομία. Η μοναξιά και η ανεξαρτησία μου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού με έκαναν να αισθάνομαι απελευθερωμένος και ανεξάρτητος, αλλά τώρα οι συνθήκες άλλαξαν και οι νέες απαιτήσεις έκαναν την επιστροφή στο πατρικό μου σπίτι αναπόφευκτη. Το πατρικό μου αντιπροσώπευε την ασφάλεια και τη σταθερότητα που χρειαζόμουν τώρα περισσότερο από ποτέ. Οι οικονομικοί περιορισμοί του χειμώνα λόγω του ότι δεν δουλεύω και τα έξοδα όπως το ενοίκιο, το φαγητό και γενικά η καθημερινή ζωή είναι εντελώς επάνω μου. Όλα αυτά με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι δεν μπορούσα πλέον να αντιμετωπίσω μόνος μου τα οικονομικά βάρη της καθημερινότητας μου. Ωστόσο, η επιστροφή μου στο σπίτι δεν ήταν μόνο ζήτημα οικονομικής φύσης. Ήταν επίσης μια ευκαιρία να ξανασυνδεθώ με την οικογένειά μου και να απολαύσω την κοινωνική συντροφικότητα που μου έλειπε κατά τη διάρκεια της περιόδου που ήμουν μόνος μου. Επιπλέον, οι οικογενειακές στιγμές έκαναν την παρουσία μου στο πατρικό μου ακόμα πιο σημαντική και αναπόφευκτη. Έτσι, η επιστροφή μου δεν ήταν απλά μια επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα που με έφερε πιο κοντά στην οικογένειά μου και με βοήθησε να αντιμετωπίσω τις προκλήσεις του χειμώνα με περισσότερη ασφάλεια και στήριξη.”