Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε το Women On Top και η αθηΝΕΑ, σε συνεργασία με την qed και με τη χρηματοδότηση της Παπαστράτος, οικονομικά εγγράμματο χαρακτηρίζεται μόλις το 43% των συμπολιτών μας. Χωρίς να υπάρχει, στο κομμάτι αυτό, ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν γνωρίζουν λιγότερα από τους άνδρες, υπάρχει χάσμα στην οικονομική συμπεριφορά, τις πεποιθήσεις σχετικά με ζητήματα χρηματοοικονομικής διαχείρισης, αλλά και την αυτοπεποίθηση των δύο φύλων.
Το αντικείμενο των οικονομικών αγχώνει ένα στα δύο άτομα, με τις γυναίκες να εμφανίζονται πιο επιρρεπείς στο συναίσθημα αυτό (57% έναντι 46% των ανδρών). Οι γυναίκες συνδέουν επίσης πολύ περισσότερο την οικονομική διαχείριση με συναισθήματα ανίας, θεωρώντας σε ποσοστό 43% την ενασχόληση με τα οικονομικά βαρετή υπόθεση, έναντι 31% των ανδρών. Από την έρευνα προκύπτει ότι η ενασχόληση με τα χρήματα έχει αρνητικό «ηθικό» πρόσημο για σημαντική μερίδα πολιτών (29%), στην οποία υπερ-εκπροσωπούνται πάλι οι γυναίκες (32%).
Το 45% των ανδρών και το 35% των γυναικών εκφράζουν την άποψη ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο κατάλληλες για την ενασχόληση με χρηματοοικονομικά θέματα, ενώ το 83% των ανδρών δηλώνει ότι παίρνουν οι ίδιοι τις περισσότερες καταναλωτικές αποφάσεις στο νοικοκυριό τους.
Στόχος της έρευνας ήταν να διερευνηθεί το κατά πόσο οι γυναίκες στην Ελλάδα είναι σε θέση να διαχειριστούν το οικονομικό τους παρόν, να χτίσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία και να πάρουν οικονομικές αποφάσεις που θα συμβάλουν στην ευημερία τη δική τους, των οικογενειών τους και της κοινωνίας μας στο μέλλον.
Τα ευρήματα της έρευνας βοηθούν να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα σε σχέση με τις χρηματοοικονομικές δεξιότητες ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα, με κυριότερα το ότι ο οικονομικός αναλφαβητισμός εμφανίζεται εντονότερος στις νεότερες και τις πιο μεγάλες ηλικίες, καθώς και στις λιγότερο ευκατάστατες κοινωνικοοικονομικές ομάδες. Παράλληλα, οι γυναίκες και οι νέοι/ες συνδέουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομική διαχείριση με συναισθήματα ανίας και άγχους, γι’ αυτό και προτιμούν να ασχολούνται άλλοι/ες με αυτήν.
Τι είναι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός;
Ο συνδυασμός της αντίληψης, των γνώσεων, των δεξιοτήτων, των στάσεων και των συμπεριφορών που είναι απαραίτητα για να παίρνει κανείς σωστές οικονομικές αποφάσεις και, εν τέλει, να επιτυγχάνει την ατομική οικονομική ευημερία.
Είναι το σύνολο αυτών που πιστεύουμε, που γνωρίζουμε, που αισθανόμαστε για τα χρήματα, καθώς και του πώς αντιδρούμε στην πράξη όταν καλούμαστε να τα ζητήσουμε, να τα συγκεντρώσουμε, να τα ξοδέψουμε, να τα επενδύσουμε και, γενικά, να τα διαχειριστούμε.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι γυναίκες δείχνουν μικρή αυτοπεποίθηση σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των οικονομικών ζητημάτων, ακόμα και όταν έχουν επαρκείς γνώσεις για τα χρηματοοικονομικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι γυναίκες όλων των κοινωνικοοικονομικών τάξεων και μορφωτικών επιπέδων δηλώνουν σημαντικά μικρότερη χρήση πιο σύνθετων χρηματοοικονομικών προϊόντων (ασφάλειες και επενδύσεις) από τους άνδρες. Όσες γυναίκες, ωστόσο, είναι κύριες εισοδηματίες ή διαχειρίστριες στην οικογένειά τους παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά αυτοπεποίθησης και ενημέρωσης σε σχέση με τα οικονομικά.
Από την έρευνα προέκυψε, επίσης, ότι η ενασχόληση με τα χρήματα έχει αρνητικό «ηθικό» πρόσημο για σημαντική μερίδα πολιτών, στην οποία υπερ-εκπροσωπούνται οι γυναίκες και οι νέοι/ες της Generation Z (άτομα ηλικίας 18-24 ετών). Τέλος, είναι χαμηλότερο το ποσοστό των γυναικών που θεωρούν ότι είναι σημαντικό στις μέρες μας να γνωρίζουν κάποια πράγματα για τα οικονομικά θέματα, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησής τους σε σχέση με τις συνέπειες του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού για τις ίδιες και τις οικογένειές τους.
Από τις απαντήσεις των ερωτώμενων διαφαίνεται ότι μόλις το 51% των ανδρών αποδέχεται την ύπαρξη του μισθολογικού χάσματος. Το ποσοστό αυτό είναι σαφώς μεγαλύτερο μεταξύ των γυναικών, αγγίζοντας το 73%. Οι περισσότεροι άνδρες αναφέρουν μεγαλύτερη άνεση από τις γυναίκες στο να διαπραγματεύονται τον μισθό τους. Από την άλλη, οι οικονομικά αναλφάβητες γυναίκες έχουν πολύ λιγότερη άνεση στο να διαπραγματεύονται την αμοιβή τους σε σχέση με τους οικονομικά αναλφάβητους άνδρες, αλλά και με τις οικονομικά εγγράμματες γυναίκες. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος που, προβλέψιμα, κρατά τις γυναίκες αυτές εγκλωβισμένες σε ό,τι αφορά την οικονομική ανάπτυξη και ανεξαρτησία τους.
Με βάση τα συμπεράσματα της έρευνας κρίνεται επιτακτική η ανάπτυξη μιας εθνικής στρατηγικής για τη χρηματοοικονομική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Κομβικό ρόλο οφείλει να παίξει η πολιτεία για την περαιτέρω ενσωμάτωση στο σχολικό πρόγραμμα αντίστοιχων εκπαιδευτικών βαθμίδων της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης ως διακριτού πεδίου. Εξαιρετικά θετική θα μπορούσε να είναι η εφαρμογή προγραμμάτων χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης από μεγάλους εργοδότες της χώρας.
Σχετικά με το Women on Top
Το Women On Top είναι ένας οργανισμός με στόχο την επαγγελματική ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα στην εργασία. Ιδρύθηκε το 2012 και από τότε έχει δημιουργήσει και παρακολουθήσει πάνω από 1.000 συνεργασίες mentoring και έχει εκπαιδεύσει πάνω από 1.500 άνεργες, μισθωτές και αυτοαπασχολούμενες γυναίκες σε σεμινάρια επαγγελματικής ανάπτυξης. Παράλληλα, μέσα από την πρωτοβουλία Women On Top in Business, παρέχει εκπαίδευση, συμβουλευτική και υπηρεσίες διαχείρισης έργου σε επιχειρήσεις και οργανισμούς που επιθυμούν να κάνουν πράξη την ισότιμη εκπροσώπηση των γυναικών στην αγορά εργασίας. Τέλος, έχει αναπτύξει μία ευρεία πλατφόρμα επικοινωνίας και παραγωγής περιεχομένου (έρευνες, άρθρα, podcasts, εκδηλώσεις κ.ά.), με στόχο το χτίσιμο δυναμικών κοινοτήτων γύρω από το στόχο της έμφυλης ισότητας.
Σχετικά με την αθηΝΕΑ
Η αθηΝΕΑ είναι ένας οργανισμός new media που αφουγκράζεται το σήμερα με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον. Με το flagship newsletter της, το οποίο διαβάζουν καθημερινά χιλιάδες αναγνώστες, ενημερώνει σύντομα και περιεκτικά για ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα και τον κόσμο, σεβόμενη τον πολύτιμο χρόνο τους. Ως μέσο που επιλέγει μια νέα γενιά Ελλήνων δυναμική, μορφωμένη και απαιτητική, που θέλει μια ολοκληρωμένη ενημέρωση για τα δικά της ενδιαφέροντα, εκδίδει παράλληλα μια σειρά από θεματικά newsletters και εκδόσεις (Carpe Vinum, Ex Libris, Polaris κ.ά.), ενώ διατηρεί site ποικίλης θεματολογίας. Μέσα από το τμήμα της αθηΝΕΑ Narrative συνεργάζεται με εταιρείες και οργανισμούς για να τους υποστηρίξει στις ανάγκες επικοινωνίας τους, ενώ μέσα από το τμήμα αθηΝΕΑ Research έχει αποκομίσει σημαντική εμπειρία υλοποίησης ερευνητικών έργων στους κλάδους του τουρισμού και της αγροδιατροφής, στη βιώσιμη επιχειρηματικότητα, τη γυναικεία ενδυνάμωση, αλλά και το μέλλον της εργασίας.
Σχετικά με την Παπαστράτος
H Παπαστράτος, θυγατρική εταιρεία της Philip Morris International (PMI), κατέχει ηγετική θέση στην παραγωγή και εμπορία τσιγάρων και smoke-free προϊόντων καπνού στην Ελλάδα για εννέα δεκαετίες. Το 2017 μετασχηματίστηκε ριζικά για την υλοποίηση του μεγάλου οράματος της PMI για έναν κόσμο απαλλαγμένο από το τσιγάρο. Με μια επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ, μετέτρεψε το εργοστάσιό της στον Ασπρόπυργο σε μονάδα αποκλειστικής παραγωγής θερμαινόμενων ράβδων καπνού για το νέο, προϊόν δυνητικά μειωμένου κινδύνου σε σχέση με το τσιγάρο, το IQOS, το πρώτο προϊόν της ΡΜΙ που θερμαίνει και δεν καίει τον καπνό. Τον Ιούλιο του 2020 ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αδειοδότησε το IQOS ως προϊόν διαφοροποιημένου κινδύνου. Μέχρι τον Ιούλιο του 2021, περίπου 14,7 εκατ. ενήλικοι καπνιστές σε όλο τον κόσμο και περισσότεροι από 330.000 στην Ελλάδα έχουν επιλέξει τη νέα τεχνολογία, διαθέσιμη σε 67 χώρες. Τον Ιούνιο του 2021, με αφορμή τον εορτασμό των 90 χρόνων, η Παπαστράτος ανακοίνωσε τη Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης για τα επόμενα 5 χρόνια, βασισμένη σε 5 πυλώνες, με σαφείς και μετρήσιμους στόχους. Για τον 5ο πυλώνα «Κοινωνία», η κατεύθυνση των πόρων της Παπαστράτος θα είναι για δράσεις με στόχο την ενδυνάμωση της γυναίκας και για δράσεις που αφορούν στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης. Περισσότερες πληροφορίες για την εταιρεία στο www.papastratosmazi.gr.
