Ουκρανία – Μαριούπολη: Γιατί είναι τόσο σημαντική η πόλη;

Η πόλη Μαριούπολη στην νότια Ουκρανία που είναι υπό πολιορκία, δέχεται σφοδρούς βομβαρδισμούς από τις ρωσικές δυνάμεις μετά την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου και βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δραματική ανθρωπιστική κατάσταση, είναι ένα έπαθλο στρατηγικής σημασίας για την Μόσχα και έχει μετατραπεί σε σύμβολο αντίστασης για την Ουκρανία.

Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, σχεδόν 5.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, τα κτίρια σε όλη την πόλη έχουν καταστραφεί, ενώ 290.000 άνθρωποι έχουν τραπεί σε φυγή μέχρι τις 27 Μαρτίου και τουλάχιστον 160.000 εξακολουθούν να είναι παγιδευμένοι χωρίς ρεύμα, έχοντας στην διάεθση τους λίγα τρόφιμα ή άλλες προμήθειες.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η πόλη;

Θέση στρατηγικής σημασίας

Η Μαριούπολη είναι η μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας στην Αζοφική Θάλασσα, η οποία συνδέεται με τη Μαύρη Θάλασσα μέσω του Στενών του Κερτς. Η πόλη πήρε το όνομά της από τη Μαρία Φιόντοροβνα, σύζυγο του Ρώσου αυτοκράτορα Αλέξανδρου Γ’, και βρίσκεται περίπου 70 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία. Απέχει επίσης λίγα χιλιόμετρα από εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχονται από αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία, οι οποίοι πολεμούν τις ουκρανικές κυβερνητικές δυνάμεις από το 2014.

Η κατάληψη της Μαριούπολης θα επιτρέψει στη Ρωσία να δημιουργήσει μια χερσαία γέφυρα μεταξύ των δύο αυτονομιστικών, αυτοαποκαλούμενων λαϊκών δημοκρατιών στο Ντονμπάς και στην περιοχή της Κριμαίας, την οποία η Ρωσία κατέλαβε και προσάρτησε το 2014.

Η κατάληψη της Μαριούπολης θα έδινε επίσης στη Ρωσία τον έλεγχο της ουκρανικής ακτής στην Αζοφική Θάλασσα, καθώς προσπαθεί επίσης να αποκόψει την Ουκρανία από τη Μαύρη Θάλασσα. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ήδη καταλάβει το λιμάνι Χερσών της Μαύρης Θάλασσας περίπου 380 χλμ. από τη Μαριούπολη και η Ρωσία ελέγχει τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας της Κριμαίας.

Η “πτώση” της Μαριούπολης και η δημιουργία ενός χερσαίου διαδρόμου θα δώσει στις ρωσικές δυνάμεις την δυνατότητα να περικυκλώσουν τις ουκρανικές στρατιωτικές δυνάμεις που πριν από τον πόλεμο βασίζονταν στη γραμμή επαφής γύρω από εδάφη που ελέγχονται από τους αυτονομιστές.

Η κατάληψη της Μαριούπολης θα έδινε την δυξναρτότητα στα ρωσικά στρατεύματα που παραμένουν εκεί στάσιμα, να προωθηθούν προς νέους στρατιωτικούς στόχους όπως η ενίσχυση άλλων μετώπων.

Η οικονομική διάσταση

Η Μαριούπολη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την οικονομία της Ουκρανίας καθώς το λιμάνι χρησιμοποιείται για την εξαγωγή σιδήρου, χάλυβα, σιτηρών και βαρέων μηχανημάτων, μια σημαντική πηγή εισοδήματος για την ουκρανική κυβέρνηση.

Ήταν παραδοσιακά σημαντικό λιμάνι εξαγωγής άνθρακα κατά τη σοβιετική εποχή, όταν ήταν από το 1948 έως το 1989 γνωστό ως Ζντάνοφ, που ήταν το όνομα κομμουνιστή ηγέτη που γεννήθηκε εκεί.

Ανώτερος αξιωματούχος του κλάδου είχε δηλώσει στις 21 Μαρτίου ότι η Ουκρανία αντιμετώπισε πιθανή απώλεια εσόδων από σιτηρά ύψους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων λόγω του αποκλεισμού λιμένων από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της Μαριούπολης.

Οι χώρες που βασίζονται στις εισαγωγές ουκρανικού σιταριού περιλαμβάνουν την Αίγυπτο, την Τουρκία και την Υεμένη. Ο πόλεμος συμβάλλει στον παγκόσμιο πληθωρισμό των τροφίμων.

Στη Μαριούπολη βρίσκεται επίσης η εταιρεία Illich Iron and Steel Works, η δεύτερη μεγαλύτερη μεταλλουργική επιχείρηση στην Ουκρανία, και η Azovstal σιδηρουργία και χάλυβας, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες έλασης χάλυβα στη χώρα.

Η Μαριούπολη έχει βαθύτερες θέσεις ελλιμενισμού από άλλα ουκρανικά λιμάνια της περιοχής. Ο έλεγχός της θα μπορούσε να βοηθήσει τη Ρωσία να μεταφέρει εξοπλισμό, αγαθά και προσωπικό πιο γρήγορα και εύκολα μεταξύ Ρωσίας, Ντονμπάς και Κριμαίας.

Δαβίδ και Γολιάθ

Η Μαριούπολη έχει γίνει σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης, με τα ηγετικά στελέχη της πόλης να απεικονίζουν ως ήρωες τους σχεδόν άοπλους υπερασπιστές της όλης που δίνουν μια άνιση μάχη παρόμοια με μια μάχη μεταξύ Δαβίδ και Γολιάθ.

Ορισμένοι ξένοι και Ουκρανοί ηγέτες συγκρίνουν την καταστροφή στη Μαριούπολη με αυτή που προκλήθηκε από τις ρωσικές επιθέσεις στη συριακή πόλη Χαλέπι και Γκρόζνι στην Τσετσενία.

Η Μαριούπολη θα ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη της Ουκρανίας που μπορεί να πέσει στα χέρια των Ρώσων εισβολέων. Η “πτώση” της θα ήταν ένα δυνητικά ένα βαρύ ψυχολογικό πλήγμα που θα πλήξει το ηθικό της Ουκρανίας.

Θα μπορούσε να “ανοίξει περισσότερη την όρεξη” στη Ρωσία και να θεωρηθεί από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ως μια σημαντική νίκη σε έναν πόλεμο που δυτικοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι σε μεγάλο βαθμό μάχεται για να επιτύχει τους στόχους του.

Η Μόσχα διαβάλει το τάγμα Αζόφ, μια ακροδεξιά, νεοναζιστική πολιτοφυλακή που ανήκει στην Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας και μάχεται για την υπεράσπιση της Μαριούπολης. Ένας από τους διακηρυγμένους στόχους της «ειδικής επιχείρησης» του Πούτιν ήταν η «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας. Δυτικοί ηγέτες λένε ότι αυτό ήταν ένα αβάσιμο πρόσχημα για έναν αδικαιολόγητο πόλεμο, αλλά ο Πούτιν είναι πιθανό να θεωρήσει ορόσημο μια ήττα των δυνάμεων του τάγματος Αζόφ ή τη σύλληψη οποιουδήποτε μαχητή του.