Webometrics: Η Ελλάδα είναι η ακαδημαϊκά κορυφαία χώρα στη Ν.Α. Ευρώπη

Λέξεις: John Papas

Η Ελλάδα πέτυχε μια μεγάλη διεθνή διάκριση, με βάση τα αποτελέσματα της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων από τη Webometrics Ranking Web of Universities, τα οποία δημοσιεύθηκαν στις 31 Ιανουαρίου 2023.

Πρώτη στα Βαλκάνια και την Ν.A. Ευρώπη

Η Ελλάδα κατέχει σταθερά την 31^η θέση στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη 213 χωρών με βάση την παγκόσμια κατάταξη των ΑΕΙ τους από την Webometrics. Σε αυτήν την ακαδημαϊκή κατάταξη, η Ελλάδα (31^η) υπερέχει από όλες τις χώρες των Βαλκανίων και της Ν.Α. Ευρώπης, ήτοι τις

Σερβία (42^η), Σλοβενία (44^η), Τουρκία (45^η), Ρουμανία (49^η), Κροατία (65^η), Βουλγαρία (76^η), Βοζνία-Ερζεγοβίνη (84^η), Βόρεια Μακεδονία (100^ή), Αλβανία (102^η) και Μαυροβούνιο (132^ο).

Δεύτερη στην ανατολική Ευρώπη

Επιπλέον, η Ελλάδα (31^η) διακρίνεται ακαδημαϊκά στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Ευρώπης, όπου κατατάσσεται δεύτερη μετά την Ρωσία (30^ή), ξεπερνώντας κατά πολύ τις Πολωνία (35^η), Τσεχία (37^η), Ουγγαρία (40^ή), Εσθονία (43^η), Σλοβακία (56^η), Λευκορωσία (58^η), Λιθουανία (61^η), Ουκρανία (70^ή), Λετονία (89^η), Γεωργία (91^η), Μολδαβία (109^η) και Αρμενία (110^η).

Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ρωσία (30^ή) υπερέχει ακαδημαϊκά της Ελλάδος (31^η) μόνον οριακά, ήτοι κατά μόνο μία (1) θέση, παρότι οι οικονομικοί της πόροι είναι σχεδόν 15πλάσιοι από της Ελλάδος, όπως καταδεικνύεται από το μέγεθος του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος εκάστης—προσαρμοσμένου τιμαριθμικά, σε τρέχουσες τιμές διεθνών δολαρίων (GDP–PPP, current international $)—που της μεν Ελλάδος ανήλθε σε Int$ 334 δις κατά το έτος 2021, ενώ της Ρωσίας ανήλθε τότε σε Int$ 4.793 δις, ήτοι σχεδόν 15πλάσιο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Δεύτερη στην ανατολική Μεσόγειο

Στον δε ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου, μόνον το Ισραήλ (17^ο) υπερέχει ακαδημαϊκά της Ελλάδος (31^η), η οποία υπερτερεί έναντι όλων των άλλων χωρών της ανατολικής Μεσογείου, ήτοι των: Τουρκία (45^η), Αίγυπτος (47^η), Λίβανος (59^η), Κύπρος (62^η), Παλαιστίνη (79^η), Λιβύη (90^ή) και Συρία (97^η).

Γεωακαδημαϊκός χώρος της Ελλάδος

Αυτή η διακεκριμένη θέση της Ελλάδος στον ευρύτερο γεωακαδημαϊκό της χώρο, από την Πολωνία μέχρι την Αίγυπτο και από την Γεωργία μέχρι την Λιβύη, όπου η Ελλάδα υπερέχει ακαδημαϊκά από τις παραπάνω 27 χώρες, καταδεικνύει τις τεράστιες δυνατότητες που έχει ως χώρα να αναδειχθεί σε μαγνήτη πανεπιστημιακών σπουδών για φοιτητές από αυτήν την ευρύτερη γεωακαδημαϊκή περιοχή, της οποίας ο συνολικός πληθυσμός ξεπερνά τα 526 εκατομμύρια.

Εθνικός ακαδημαϊκός στόχος

Στο εγγύς μέλλον, η χώρα μας μπορεί να κατακτήσει την πρώτη θέση σε ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη: Παρά την συντριπτική οικονομική υπεροχή (15πλάσιο οικονομικό μέγεθος) της Ρωσίας έναντι της Ελλάδος, η χώρα μας είναι σε θέση να ξεπεράσει ακαδημαϊκά την Ρωσία κατά τα επόμενα χρόνια.

Αρκεί προς τούτο ένα από τα δύο κορυφαία πανεπιστήμιά μας, είτε το ΕΚΠΑ (260^ό στην παγκόσμια κατάταξη) είτε το ΑΠΘ (270^ό στην παγκόσμια κατάταξη), να βελτιώσει την παγκόσμια κατάταξή του κατά 60-70 θέσεις, ώστε να καταταγεί από την Webometrics στην διακεκριμένη κατηγορία των κορυφαίων 101-200 Πανεπιστημίων στην κόσμο. Τότε η Ελλάδα θα αναβαθμισθεί ακαδημαϊκά κατά πέντε θέσεις, από την 31^η στην 26^η θέση, ξεπερνώντας ακαδημαϊκά όχι μόνο την Ρωσία (30^ή) αλλά και άλλες ακαδημαϊκά διακεκριμένες χώρες—Ιρλανδία (26^η), Μεξικό (27^η) και Γαλλία (28^η)—κατά τον βαθμό που δεν θα επισυμβούν μείζονες ανακατατάξεις στη διαβάθμιση των Πανεπιστημίων τους.

Βέβαια αυτός ο στόχος δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί, δεδομένου ότι από τα Πανεπιστήμια της Γαλλίας (28^ης)—μιας χώρας με ολοκληρωμένες πανεπιστημιακές υποδομές, μακραίωνη ακαδημαϊκή παράδοση και τεράστια οικονομικά μέσα (10πλάσια της Ελλάδος)—ούτε ένα κατόρθωσε να καταταγεί από την Webometrics στην κατηγορία των κορυφαίων 200 Πανεπιστημίων το 2023.

Εντούτοις αυτός ο στόχος είναι εφικτός για τα ελληνικά ΑΕΙ το 2024, δεδομένου ότι ήδη τον έχουν επιτύχει κατ’ επανάληψη, το μεν Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στις αρχές τις προηγούμενης δεκαετίας (158^ο στο α΄ εξάμηνο 2012, 199^ο στο β΄ εξάμηνο 2012, και 194^ο στο α΄ εξάμηνο 2013) το δε Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στην προηγούμενη δεκαετία και πρόσφατα (193^ο στο β΄ εξάμηνο 2013, 180^ό στο α΄ εξάμηνο 2021, και 186^ο στο β΄ εξάμηνο 2022). Επομένως η Ελλάδα έχει αποδεδειγμένα την δυνατότητα και την προοπτική να ανέλθει σύντομα, το 2023-2024, στο ψηλότερο σκαλί του ακαδημαϊκού βάθρου στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης.

Ακαδημαϊκό συγκριτικό πλεονέκτημα

Tο ακαδημαϊκό συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδος αναδεικνύεται στον πίνακα: Η παγκόσμια  ακαδημαϊκή της κατάταξη (31^η) είναι πολύ ψηλότερη (σχεδόν δύο φορές καλύτερη) από την παγκόσμια οικονομική της κατάταξη (55^η), υπολογιζόμενες η μεν πρώτη με βάση την παγκόσμια κατάταξη των Ελληνικών ΑΕΙ από την Webometrics, η δε δεύτερη με βάση το μέγεθος της ελληνικής Οικονομίας.

Ειδικότερα, η παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη της Ελλάδος (31^η) είναι αποτέλεσμα της κατάταξης επτά (7) ελληνικών Πανεπιστημίων στα κορυφαία 1000 πανεπιστήμια στον Κόσμο, ήτοι:

• Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (260^ό),
• Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (270^ό),
• Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (419^ο),
• Πανεπιστήμιο Πατρών (582^ο),
• Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (699^ο)
• Πανεπιστήμιο Κρήτης (749^ο),
• Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (926^ο).

Αυτό το επίτευγμα, οι καθηγητές και ερευνητές των πανεπιστημίων μας το πέτυχαν με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, και μάλιστα εν μέσω ιδιαιτέρως αντίξοων (μνημονιακών) συνθηκών.

Επί πλέον, με αυτές τις επιδόσεις, τα Πανεπιστήμιά μας κατόρθωσαν να σταθεροποιήσουν την Ελλάδα στην 31^η θέση στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη το 2021-2023, ενώ κατά την ίδια περίοδο άλλες διακεκριμένες και πλούσιες χώρες διολίσθησαν στην παγκόσμια ακαδημαϊκή τους κατάταξη, όπως π.χ. οι εξής: Γαλλία (–1 θέση), Γερμανία, Σουηδία, Ιταλία, Ισπανία και Νέα Ζηλανδία (–2 θέσεις εκάστη), Βέλγιο (–3 θέσεις) και Νορβηγία (–5 θέσεις).

Επομένως το ακαδημαϊκό προσωπικό και οι φοιτητές των ελληνικών ΑΕΙ, απέδειξαν εμπράκτως, με μεγάλες θυσίες, ότι δεν είναι μόνον «για τα εύκολα», τα χρόνια της οικονομικής ευμάρειας, αλλά και «για τα δύσκολα», τα μνημονιακά χρόνια της χρεωκοπίας της χώρας. Και ακριβώς αυτή η ανθεκτικότητα (resilience) του ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσωπικού και το υψηλό επίπεδο των φοιτητών μας συνιστούν το ακαδημαϊκό συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδος.