Παράταση lockdown και Χριστούγεννα όπως… Πάσχα

Η επαναφορά στην κανονικότητα εξελίσσεται σε εξίσωση με πολλές παραμέτρους καθώς, παρά το lockdown, τα κρούσματα από τον κορονοϊό στην Ελλάδα εξακολουθούν να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, ενώ η διασπορά εκτείνεται σε όλη τη χώρα.

Οι αποφάσεις για την εστίαση, το λιανεμπόριο και τα σχολεία αναμένεται να οριστικοποιηθούν το επόμενο διήμερο, αφού ληφθούν υπόψη τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα, ενώ όπως όλα δείχνουν ακόμη και στα ρεβεγιόν Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς οι μετακινήσεις θα γίνονται με SMS στο 13033.

Η κυβέρνηση αναμένεται να καταστρώσει έναν οδικό χάρτη για σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων και έξοδο από το lockdown και επιθυμεί αυτό να ξεκινήσει μόνον όταν τα επιδημιολογικά δεδομένα το επιτρέψουν, ώστε «να μην έχουμε πισωγυρίσματα», όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά. Κυβερνητικά στελέχη αποφεύγουν στις δημόσιες τοποθετήσεις για την επόμενη ημέρα -μετά και την εισήγηση του πρωθυπουργού στο υπουργικό συμβούλιο- να μιλούν με ημερομηνίες.

Εξ ου και όλοι πλέον επισημαίνουν ότι οι ημερομηνίες αποτελούν δευτερεύον ζήτημα, καθώς ο κρίσιμος παράγοντας για τον οδικό χάρτη επανεκκίνησης της χώρας θα είναι τα επιδημιολογικά δεδομένα. «Τα δεδομένα θα δείξουν πώς θα γίνει με ασφάλεια το άνοιγμα τομέων της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας, είναι ξεκάθαρο ότι οι ημερομηνίες δεν βοηθούν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.

Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα και εφόσον δεν παρουσιαστεί θεαματική βελτίωση των δεικτών -κάτι που φαντάζει απίθανο κατά το επόμενο διήμερο- απομακρύνεται το ενδεχόμενο να ανοίξουν τα σχολεία στις 14 Δεκεμβρίου. Όπως όλα δείχνουν αυτό αναμένεται να γίνει μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων και τις Πρωτοχρονιάς.

Προτάσεις υπάρχουν για το λιανεμπόριο προκειμένου τα καταστήματα να ανοίξουν υπό όρους πριν από τις γιορτές, ωστόσο αυτό θα γίνει υπό αυστηρούς περιορισμούς και έπειτα από τις τελικές εισηγήσεις των επιδημιολόγων. Στο τραπέζι έχουν τεθεί προτάσεις ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός, αλλά και να μπορέσει να πάρει μερικές μικρές ανάσες η αγορά.

Ελάχιστες είναι οι πιθανότητες να ανοίξει η εστίαση πριν από τις γιορτές και όλα δείχνουν ότι αυτό θα γίνει σταδιακά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, από τον επόμενο χρόνο. Οι επιχειρήσεις αυτές θα παραμείνουν κλειστές καθώς εκφράζονται φόβοι ότι η αύξηση της κινητικότητας μπορεί να δημιουργήσει νέα προβλήματα στην εξάπλωση και τη διασπορά του κορονοϊού.

Δεν αναμένεται να επιτραπούν καθ’ όλη τη διάρκεια των γιορτών οι μετακινήσεις από νομό σε νομό, ενώ το ρεβεγιόν των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς θα γίνει σπίτι και οι μετακινήσεις με sms στο 13033. Ο πρωθυπουργός έχει πει για παρέα με το πολύ άλλη μια οικογένεια, δίνοντας το στίγμα των περιορισμών που θα τεθούν.

Ο οδικός χάρτης για την έξοδο από το lockdown αναμένεται να ανακοινωθεί την Παρασκευή και δεν αποκλείεται να συνοδεύεται από μήνυμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Σε κάθε περίπτωση, αυτή είναι μια εβδομάδα κρίσιμων αποφάσεων που θα οδηγήσουν στο μονοπάτι της εξόδου από το lockdown. Σε κάθε περίπτωση δεν θα γίνει άρση lockdown, παρά σταδιακή άρση μέτρων κατά περίπτωση.

Τζιτζικώστας: Να μην ανοίξουν, σχολεία και εστίαση

Για την κατάσταση στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα τη Βόρεια Ελλάδα, όπου τα νοσοκομεία είναι στο “κόκκινο” και τα κρούσματα αυξήθηκαν, μίλησε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 με τον Νίκο Χατζηνικολάου.

“Δεν γίνεται κάποιο λάθος” επεσήμανε ο κ. Τζιτζικώστας και συνέχισε: “Από την πρώτη στιγμή έχουμε πει ότι η Βόρεια Ελλάδα, τουλάχιστον οι πέντε Περιφέρειες από τις 13 της χώρας, αντιμετωπίζουν αυτό το σημαντικό πρόβλημα με την εξάπλωση της πανδημίας. Μιλάμε για έξαρση της πανδημίας στην περιοχή μας, η οποία ξεκίνησε νωρίτερα απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα λόγω καιρικών συνθηκών. Ο καιρός στη Β. Ελλάδα αλλάζει από το τέλος Οκτωβρίου και η πραγματικότητα είναι ότι τις τελευταίες ημέρες είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι γιατί βλέπουμε ότι στις αναλύσεις που κάνουμε στα λύματα της πόλης, το ΑΠΘ μας ενημερώνει ότι έχουμε μία πτώση από την προηγούμενη εβδομάδα της τάξεως του 50% στο φορτίο του ιού και μάλιστα τις τελευταίες ημέρες μειώθηκε ένα περαιτέρω 20%. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος αυτής της εβδομάδας και την επόμενη εβδομάδα θα δούμε μία σημαντική μείωση των θετικών κρουσμάτων, κάτι που όμως στα νοσοκομεία μας θα αργήσει να φανεί δέκα ημέρες τουλάχιστον ακόμη.

Οπότε αυτή η εικόνα η κακή, η δύσκολη θα συνεχίσει και τις επόμενες 10-12 ημέρες” είπε ενώ για το ενδεχόμενο να λήξει η καραντίνα στις 7 Δεκεμβρίου, υπογράμμισε: “Σε καμία περίπτωση και κατά την άποψή μου νομίζω ότι θα περάσουμε και τις 14 Δεκεμβρίου. Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, ειλικρινείς και σωστοί απέναντι στην αντιμετώπιση αυτής της μεγάλης κρίσης θα πρέπει να πάρουμε τη δύσκολη απόφαση να μην ανοίξουμε τα σχολεία πριν από τα Φώτα, να μην ανοίξουμε την εστίαση, πριν από τις γιορτές σε καμία περίπτωση αλλά και ταυτόχρονα η όποια επιστροφή στην κανονικότητα και στο άνοιγμα της οικονομίας θα πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά βήματα και πολύ συντηρητικά”.

Στα τεστ το κλειδί για τη σωστή καταγραφή κρουσμάτων

Μια διαφορετική διάσταση σε σχέση με το σύστημα καταγραφής, ιχνηλάτησης και τις ελλείψεις του για τον ακριβή προσδιορισμό των τάσεων της πανδημίας δίνει με τις παρεμβάσεις της τα τελευταία 24ωρα η επιδημιολόγος Αθηνά Λινού στον απόηχο των αποκαλύψεων για παράλληλο σύστημα καταγραφής των κρουσμάτων, τις οποίες οι αρμόδιες αρχές διέψευσαν.

Η καθηγήτρια της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, θεωρεί ήσσονος σημασίας το πόσα αρχεία τηρούνται για τα κρούσματα, και εστιάζει στο ότι τα τεστ για τον κορονoϊό δεν είναι επαρκή σε αριθμό, αλλά ούτε και αντιπροσωπευτικά, καθώς όπως επισημαίνει «δεν ξέρουμε πραγματικά πόσα είναι τα κρούσματα, δεν είναι εύκολο, γιατί μια μέρα έχουμε 20.000 και 30.000 τεστ και την άλλη 10.000». Σε αυτό το πλαίσιο προσθέτει ότι «είναι δύσκολο να πει κανείς αυτή τη στιγμή ότι υπάρχει μείωση των κρουσμάτων διότι δεν γίνονται στοχευμένα τεστ αλλά, όσοι έχουν συμπτώματα εξετάζονται οι ίδιοι».

Σε αυτό το πλαίσιο η πρόταση που πέφτει στο τραπέζι είναι η διενέργεια πολλών και στοχευμένων τεστ ώστε να μπορεί να επιτηρείται η πραγματική διασπορά στην κοινότητα. Η ανησυχία που εκφράζουν οι επιστήμονες που είναι αυτής της άποψης έγκειται στο γεγονός ότι από την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος εξαρτάται ο έλεγχος της διασποράς του ιού.

Άλλωστε αυτή ήταν και η κατευθυντήρια γραμμή του ΠΟΥ για μαζικά και συνεχή τεστ από την έναρξη της πανδημίας και αυτό συνεχώς ζητούσαν και οι υγειονομικοί στην Ελλάδα, προεξάρχουσας της Ομοσπονδίας των Νοσοκομειακών γιατρών του ΕΣΥ (ΟΕΝΓΕ).

Αντιπροσωπευτικά στοιχεία και μέτρα

Η τακτική που ακολουθήθηκε στην Ελλάδα ιδίως το πρώτο διάστημα της πανδημίας ήταν ελάχιστα τεστ και μόνο για όσους είχαν σχετικά βαριά συμπτώματα. Μια κάποια σταδιακή αύξηση των τεστ που υπήρξε τους επόμενους μήνες φαίνεται και πάλι να μην είναι επαρκής για την αντιπροσωπευτικότητα των στατιστικών δειγμάτων, με βάση την άποψη που διατυπώνουν επιστήμονες όπως η κα Λινού.

Ουσιαστικά η αντιπροσωπευτικότητα στον πληθυσμό και η αύξηση του αριθμού των τεστ είναι καθοριστικός παράγοντας για την ποσοτική και ποιοτική αποτύπωση της διασποράς του κορονοϊού και κατ’ επέκταση υποδεικνύει και το ποια είναι τα ενδεδειγμένα κάθε φορά μέτρα που ανταποκρίνονται στον έλεγχο της πανδημίας.

Κατ’ ουσίαν η τοποθέτηση αυτή έρχεται να δώσει μια περισσότερο επιστημονική εξήγηση -η οποία ξεφεύγει από απλουστευτικούς και εύκολους αφορισμούς για τη τήρηση ή μη των περιοριστικών μέτρων από την πλευρά των πολιτών- για το ποιος θα μπορούσε να είναι ο λόγος για τον οποίο μετά από σχεδόν ένα μήνα lockdown τα αποτελέσματα φαντάζουν πενιχρά και οι αριθμοί των κρουσμάτων και κυρίως των διασωληνωμένων και των θανάτων παραμένουν σε ανησυχητικά αν όχι σε εφιαλτικά επίπεδα.

Το πλαφόν στην τιμή

Σε αυτό το πλαίσιο διεξάγεται και η αντιπαράθεση για την δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στα διαγνωστικά τεστ. Η πρόσφατη επιβολή τιμής πλαφόν από την κυβέρνηση στα 40 ευρώ για τα μοριακά τεστ και στα 10 ευρώ για τα rapid συγκέντρωσε τα πυρά του συνόλου της αντιπολίτευσης για την «κερδοσκοπία» των ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων το προηγούμενο διάστημα.

Το επιχείρημα της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου Ανάπτυξης στο γιατί επιβλήθηκε τώρα και όχι νωρίτερα η διατίμηση, είναι πως το προηγούμενο διάστημα δεν υπήρχε επαρκής αριθμός τεστ στην αγορά και δεν θα λειτουργούσε στην πράξη το πλαφόν δημιουργώντας επιπλέον κινδύνους για τους πολίτες που θα το είχαν περισσότερο ανάγκη.

Δωρεάν τεστ ως απάντηση στα οριζόντια μέτρα του lockdown

Από εκεί και πέρα οι προτάσεις που κατατίθενται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης αν και διαφέρουν, συγκλίνουν πάντως πως το ζήτημα της ευρείας και μαζικής διενέργειας των τεστ είναι βασικός παράγοντας για να υπάρξει άνοιγμα σε κοινωνία και οικονομία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διαφώνησε με τη διατίμηση και ζήτησε δωρεάν συνταγογράφηση και αποζημίωση των τεστ από τον ΕΟΠΠΥ. Μαζικά τεστ ανά νομό επαναλαμβανόμενα καθέ 20 μέρες για να καταγράφεται το υγειονομικό προφίλ κάθε περιοχής ζητά το ΚΙΝΑΛ.

Δημόσιο δίκτυο μαζικών τεστ στο πλαίσιο του ΕΣΥ, που θα εξελιχθεί σε εμβολιαστικά κέντρα για τον κοροναϊό έχει προτείνει ο Γιάνης Βαρουφάκης, προκειμένου όπως είχε τονίσει στη βουλή να φύγουμε από τα οριζόντια μέτρα του lockdown και να πάμε σε στοχευμένα μέτρα κατά της πανδημίας.

Αντίστοιχα και το ΚΚΕ έχει ταχθεί υπέρ της επίταξης του ιδιωτικού τομέα ώστε τα τεστ και να γίνονται δωρεάν χωρίς να χρεώνεται ο ΕΟΠΠΥ για να πληρώσει τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Μάλιστα ο Περισσός χαρακτήρισε αποπροσανατολιστική τη συζήτηση για τα σενάρια άρσης του lockdown, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι τα αξιοποιεί «προκειμένου να κρύψει την ανάγκη να παρθούν εδώ και τώρα μέτρα. Ουσιαστικά συζητείται το πότε και όχι το πως».

Δημοσιοποίηση των πρακτικών Πάντως το θέμα της ιχνηλάτησης όπως προέκυψε από τα δημοσιεύματα της Κυριακής εξακολουθεί να προκαλεί σφοδρές αντιπαραθέσεις με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να επιμένουν και να ζητούν τη δημοσιοποίηση των πρακτικών των επιστημονικών επιτροπών που εισηγούνται τα μέτρα στην κυβέρνηση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε τη σύγκληση της επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής προκειμένου να κληθούν να δώσουν εξηγήσεις οι κ.κ. Κικίλιας, Χαρδαλιάς, Αρκουμανέας και Τσιόδρας.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης αιτήθηκε προς τον υπουργό Υγείας την κατάθεση στη Βουλή και τη δημοσιοποίηση των πρακτικών, των εισηγήσεων και των γνωμών των επιστημονικών επιτροπών των ειδικών που συμβουλεύουν την κυβέρνηση. Υπέρ της δημοσιοποίησης των πρακτικών έχουν ταχθεί το ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ.