Παραβιάσεις στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων σε περιοχές του δικτύου Natura 2000

Σοβαρές νομοθετικές παραβιάσεις στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων που θα υλοποιηθούν σε περιοχές του δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 που βρίσκονται υπό την ευθύνη του, καταγγέλλει ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου.

Ειδικότερα, το Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕΣΠΑ) Κεντρικής Μακεδονίας, κατά τη συνεδρίαση της 21ης Δεκεμβρίου 2021, έδωσε θετική γνωμοδότηση για την εγκατάσταση δύο μεγάλων φωτοβολταΐκών συστημάτων στις προστατευόμενες περιοχές Έλους Αρτζάν και Ανθοφύτου στο νομό Κιλκίς, παρά την αρνητική γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης επί της ΕΟΑ (μελέτη ειδικής οικολογικής αξιολόγησης) στην πρώτη περίπτωση και παρά την απαίτηση του Φορέα να συνταχθεί ΕΟΑ στην δεύτερη περίπτωση, σύμφωνα με το νόμο.

Σε συνέχεια της απόφασης του ΠΕΣΠΑ, και σε χρόνο ρεκόρ για τα δεδομένα της δημοσίας διοίκησης, εκδόθηκαν στις 29 Δεκεμβρίου από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης οι αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ΑΕΠΟ και για τα δυο έργα, με φορέα υλοποίησης των έργων την εταιρεία ΙΔΕΑ ΦΩΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΕ.

Τα δυο Φ/Β έργα

Συγκεκριμένα, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση εξέδωσε ΑΕΠΟ για την εγκατάσταση των εξής έργων:

• Εγκατάσταση και   λειτουργία   σταθμού   παραγωγής   ηλεκτρικής   ενέργειας   από   φωτοβολταϊκό   σύστημα   ισχύος 248,963 MW στη θέση Κοτύλη, στο Πολυκάστρο Κιλκίς, που βρίσκεται εντός της περιοχής του δικτύου Natura 2000 με κωδική ονομασία «Περιοχή Έλους Αρτζάν» (GR1230005), η οποία αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ).
• Εγκατάσταση και   λειτουργία   σταθμού   παραγωγής   ηλεκτρικής   ενέργειας   από   φωτοβολταϊκό   σύστημα   ισχύος 460,239MW, και συνοδά έργα  στη θέση Νέο Σιράκιο, της ΠΕ Κιλκίς.

Στην πρώτη περίπτωση ο ΦΔΠΠ Θερμαϊκού Κόλπου είχε εκδώσει αρνητική γνωμοδότηση για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση του έργου, επειδή η ΕΟΑ είχε ελλείψεις ως μελέτη, αλλά κυρίως γιατί τα Φ/Β θα καλύψουν 1.467,15 στρέμματα της έκτασης της προστατευόμενης περιοχής, που αντιστοιχούν στο 8,54% αυτής της περιοχής Natura 2000. Παρόλα αυτά, η ΑΔΜΘ εξέδωσε την ΑΕΠΟ του έργου με ΑΔΑ 9745ΟΡ1Υ-ΝΞΒ.

Όπως εξηγεί στην ανακοίνωσή του ο Φορέας Διαχείρισης, τα έργα ηλιακής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα, όπως το συγκεκριμένο, καλύπτουν μεμονωμένα και σωρευτικά μεγάλες εκτάσεις και επιφέρουν κατακερματισμό των οικοτόπων σε προστατευόμενες περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας, όπως η ΖΕΠ «Περιοχή Έλους Αρτζάν». Η πρόσφατη ταχεία αύξηση των έργων αιολικής και ηλιακής ενέργειας σημαίνει ότι συχνά η κατανόησή μας για τις επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα δεν είναι επαρκής. Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά γνώσης και με βάση το άρθρο 6, παράγραφος 3 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και την αρχή της πρόληψης, εφόσον δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο το ελάχιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης του εδάφους με πάνελ, ώστε να αποφεύγονται οι αρνητικές συνέπειες στα ενδιαιτήματα των ειδών ορνιθοπανίδας, το έργο δεν θα πρέπει να χωροθετηθεί εντός ή σε άμεση γειτνίαση με την Προστατευόμενη Περιοχή.

Ως προς το δεύτερο έργο, ο Φορέας Διαχείρισης είχε ζητήσει να συνταχθεί ΕΟΑ βάσει του ν.4014/2010, καθώς η έκταση των 4.797 στρεμμάτων του γηπέδου του βρίσκεται σε απόσταση μόλις 9 μ. από την Ζώνη   Ειδικής   Προστασίας «Περιοχή Ανθοφύτου», περιοχή του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου NATURA 2000 με κωδικό GR1230006. Και πάλι, η ΑΔΜΘ εξέδωσε ΑΕΠΟ για το έργο (με ΑΔΑ: Ω5Υ3ΟΡ1Υ-ΣΨΡ), με όρο να συνταχθεί ΕΟΑ εκ των υστέρων.

«Είναι καταφανές ότι έχουν καταστρατηγηθεί και οι σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες 92/43/ΕΟΚ & 2009/147/ΕΚ)  και η εθνική νομοθεσία (ν.4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση), ενώ δικαιώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση που καταδίκασε την Ελλάδα για παράβαση της ευρωπαϊκής οδηγίας για την προστασία των οικοτόπων το Φθινόπωρο του 2020», λέει  η πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Αθηνά Παναγιώτου. Η ίδια τονίζει ότι σε καταστάσεις όπως αυτή συντελεί η απαξίωση των 36 Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών που καταργούνται από την κυβέρνηση, και ήδη καταργήθηκαν οι πρώτοι εννέα, με αποτέλεσμα το ελληνικό φυσικό περιβάλλον να γίνεται φτωχότερο και να υποβαθμίζεται. «Το αποτέλεσμα είναι να μην έχουμε ξεκάθαρους κανόνες για τις χρήσεις γης και ολοκληρωμένη προστασία στις περιοχές Natura 2000, αλλά ελλιπή προστασία και διαχείριση, που θα αφήσουν αυτές τις περιοχές έρμαιο στα  συμφέροντα ιδιωτών», αναφέρει η κ. Παναγιώτου.