Παρελθόν η δομή προσφύγων «Φιλοξενείο», στην Κ. Τούμπα

Πλήγμα για το κοινωνικό πρόσωπο της πόλης είναι η αναστολή, από χθες, της λειτουργίας της δομής προσφύγων «Φιλοξενείο», η οποία πρόσφερε στέγη και φροντίδα σε οικογένειες προσφύγων αιτούντων άσυλο και λειτουργούσε υπό την αιγίδα του δήμου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τις ΜΚΟ «Αρσις» και  «Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες».

Πρόκειται για ένα μοναδικό ξενώνας «αυξημένης μέριμνας» που φρόντιζε, κατά προτεραιότητα, οικογένειες με ιδιαίτερες ανάγκες και υψηλή «εαυλωτότητα», όπως και άτομα με αναπηρία ή με ανίατη, σοβαρή ασθένεια και μητέρες σε κίνδυνο, αλλά και γυναίκες μόνες ενήλικες σε κύηση ή λοχεία.

Από χθες με εντολή του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, στο πλαίσιο της απόφασης της κυβέρνησης, μέχρι το τέλος του έτους να κλείσουν τα διαμερίσματα και οι κλειστές δομές φιλοξενίας των αιτούντων ασύλου, σε ολόκληρη τη χώρα, το «Φιλοξενείο» ανέστειλε τη λειτουργία του και οι οικογένειες που διέμεναν εκεί αναγκαστικά βρέθηκαν σε αναζήτηση νέας στέγης.

Το υπουργείο είχε δώσει την προφορική διαβεβαίωση στον δήμο Θεσσαλονίκης ότι ειδικά για το «Φιλοξενείο», λόγω των ιδιαίτερων περιπτώσεων, θα μπορούσε να δοθεί παράταση για έναν μήνα, ώστε στο διάστημα αυτό να αναζητηθούν λύσεις για τη στέγαση των οικογενειών.

Ωστόσο το αίτημα για την παράταση δεν καρποφόρησε και μία οικογένεια προσφύγων αιτούντων άσυλο με δύο μικρά παιδιά και τη γυναίκα έγκυο, αλλά και μία μητέρα μόνη με ένα παιδί, βρέθηκαν κυριολεκτικά στον δρόμο, χωρίς από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου να δοθούν οδηγίες ή και εντολές στις αρμόδιες υπηρεσίες για να μεταφερθούν σε κάποιο καμπ.

Τελικά η τετραμελής οικογένεια, βρήκε άσυλο σε κάποιο «φιλικό σπίτι» εθελοντών που πρόσφεραν φιλοξενία ενώ η μητέρα με το παιδί κατέληξαν προσωρινά σε κάποιο διαμέρισμα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ 2.

Δηλαδή το υπουργείο Μετανάστευσης έδωσε εντολή να κλείσει η δομή, χωρίς να μεριμνήσει για τη μεταφορά των οικογενειών σε κάποιο καμπ προσφύγων. Η λύση τελικά δόθηκε μέσω του δήμου Θεσσαλονίκης και της «Άρσις»

Γαβαλάς: Το «Φιλοξενείο» ήταν μία κατάκτηση της πόλης

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η συγκεκριμένη δομή, αποτελούσε ένα πρότυπο παράδειγμα καλής συνεργασίας της τοπικής αυτοδιοίκησης και των οργανισμών της κοινωνίας των πολιτών, όπως είναι οι ΜΚΟ, σαν την «Άρσις».

«Η συγκεκριμένη δομή ήταν ένα κόσμημα για την πόλη της Θεσσαλονίκης και μία κατάκτηση της πόλης και της κοινωνίας των πολιτών. Διότι τέτοιες δομές στήνονται δύσκολα και δύσκολα γίνονται αποδεκτές», τονίζει ο Νίκος Γαβαλάς εκπρόσωπος της «Αρσις», εκ των ιδρυτικών στελεχών της οργάνωσης.

«Στην αρχή υπήρχαν επιφυλάξεις για το πόσο αυτή η δομή θα γινόταν αποδεκτή από τη γειτονιά, διότι αναπτύχθηκε μέσα στον αστικό ιστό, δηλαδή στην Κάτω Τούμπα. Αλλά τελικά η ίδια η γειτονιά την αγκάλιασε και οι κάτοικοι, οι γείτονες, πρόσφεραν ενεργά στήριξη στις οικογένειες των προσφύγων. Είναι απώλεια που κλείνει», επισημαίνει ο Νίκος Γαβαλάς , υπογραμμίζοντας τον θετικό ρόλο του δήμου Θεσσαλονίκης και στην προσπάθεια να συνεχίσει η λειτουργία της δομής.

Κοσμοπούλου: Κάνουμε προσπάθεια να ανοίξει ξανά το πρόγραμμα

Εκ μέρους του δήμου Θεσσαλονίκης η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Ιωάννα Κοσμοπούλου, ξεκαθαρίζει πως το θέμα της λειτουργίας της δομής, δεν ήταν στα χέρια του δήμου, εκφράζοντας παράλληλα την αισιοδοξία, πως ένα νέο πρόγραμμα με τα ίδια χαρακτηριστικά για ευάλωτες περιπτώσεις προσφύγων, μπορεί να υλοποιηθεί από το νέο έτος.

Η απόφαση να κλείσει η δομή δεν ήταν δική μας αλλά του υπουργείου Μετανάστευσης. Ζητήσαμε μία παράταση για τη δομή έστω για ένα μήνα αλλά δυστυχώς υπάρχει η απόφαση του υπουργείου να κλείσει το πρόγραμμα Εστία μέχρι το τέλος του έτους. Και ενώ αρχικά υπήρχε η διαβεβαίωση ότι θα δινόταν η παράταση τελικά από το υπουργείο ειπώθηκε πως το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί 31/12 /22» τονίζει και αναφέρει πως από τη πλευρά του δήμου υπήρξε μέριμνα ώστε οι δύο οικογένειες έστω προσωρινά να βρουν καταφύγιο και πως στις αρχές Ιανουαρίου θα υπάρξει οδηγία που θα μεταφερθούν.

Παράλληλα τόνισε πως «υπάρχει αισιοδοξία για την προκήρυξη ενός νέου προγράμματος με διαφορετικούς ίσως όρους όπου κάποιες δομές όπως το Φιλοξενείο και κάποια διαμερίσματα για ευάλωτες περιπτώσεις προσφύγων αιτούντων άσυλο θα επαναλειτουργήσουν αλλά εως τοτε δυστυχώς εμείς έχουμε την οδηγία να κλείσουν οι δομές».

Ποιο ήταν το Φιλοξενείο – Η δομή η λειτουργία

Η δομή προσφύγων «Φιλοξενείο» μέχρι σήμερα έχει προσφέρει στέγη και  φροντίδα σε περισσότερα από 300 άτομα, που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, λειτουργώντας μάλιστα εντός του αστικού ιστού της πόλης στην Κάτων Τούμπα. Σύμφωνα με την ενημέρωση από τον δήμο Θεσσαλονίκης:

«Το Φιλοξενείο Οικογενειών Αιτούντων Άσυλο ξεκίνησε να λειτουργεί το Μάϊο του 2015 με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης ως τελικού δικαιούχου και συντονιστή του προγράμματος και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις «ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων» και «Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες» ως εταίρους φορείς και χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων.

Από το Σεπτέμβριο του 2016 έως το 2020 το Φιλοξενείο εντάχθηκε στο πρόγραμμα «REACT – Refugee Assistance Collaboration in Thessaloniki», υπό το συντονισμό και τη χρηματοδότηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.  Από το 2018 έως και σήμερα το Φιλοξενείο λειτουργεί με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης ως συντονιστή φορέα και της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων» ως εταίρο φορέα.

Από το 2021 το Φιλοξενείο συνεχίζει τη λειτουργία του στο έργο «REACT- Refugee Assistance Collaboration in Thessaloniki» στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος ESTIA 2021, το οποίο χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και δύναται να βαρύνει τον προϋπολογισμό του Μηχανισμού Έκτακτης Στήριξης του Ταμείου Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Φιλοξενείο βρίσκεται στην περιοχή της Κάτω Τούμπας και αποτελείται από 7 αυτόνομα δωμάτια και βοηθητικούς κοινόχρηστους χώρους, ενώ η συνολική δυναμικότητα ανέρχεται στους 30 διαμένοντες. Απευθύνεται σε οικογένειες (πυρηνικές και μονογονεϊκές) με ένα τουλάχιστον ανήλικο παιδί και σε γυναίκες μόνες ενήλικες σε κύηση/λοχεία που έχουν υποβάλλει αίτημα διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα.

Ειδικότερα, το Φιλοξενείο είναι ο μοναδικός ξενώνας «αυξημένης μέριμνας» που απευθύνεται κατά προτεραιότητα σε οικογένειες με ιδιαίτερες ανάγκες και υψηλή εαυλωτότητα όπως:

• Άτομα με αναπηρία.
• Άτομα με ανίατη ή σοβαρή ασθένεια.
• Μητέρες σε κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένων γυναίκες μόνες ενήλικες σε κύηση ή λοχεία.
• Μόνοι γονείς ή πρόσωπα που έχουν αναλάβει τη φροντίδα των παιδιών τους και χρήζουν συστηματικής υποστήριξης.

Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες που παρέχονται έχουν ως στόχο την ολιστική ενδυνάμωση των φιλοξενουμένων με κατεύθυνση τη σταδιακή προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες ζωής. Οι υπηρεσίες που παρέχονται περιλαμβάνουν:

• Υπηρεσίες φύλαξης με 24ωρη παρουσία προσωπικού στη δομή.
• Παροχή σίτισης.
• Υπηρεσίες καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων.
• Διασύνδεση με υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας/Παρακολούθηση της ιατρικής κατάστασης των φιλοξενουμένων.
• Ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
• Ψυχολογική συνδρομή.
• Διασύνδεση με φορείς νομικής συμβουλευτικής/Παρακολούθηση του νομικού καθεστώτος των φιλοξενουμένων.
• Διερμηνεία (αραβικά, φαρσί).
• Συνοδείες σε δομές πρωτοβάθμιας υγείας, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία.
• Ένταξη των παιδιών στη δημόσια εκπαίδευση.
• Τμήματα δημιουργικής απασχόλησης και παιδαγωγικών δράσεων για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
• Παραπομπή των ενηλίκων σε φορείς που παρέχουν μαθήματα ελληνικής γλώσσας.
• Πληροφόρηση/Συμβουλευτική για την κοινωνική και εργασιακή ένταξη.

Μέχρι σήμερα έχουν διαμείνει πάνω από 60 οικογένειες με κύριες χώρες καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Ιράν.