Πέθανε ο Θεόδωρος Πάγκαλος

Το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ πέθανε σε ηλικία 84 ετών.

Την απώλεια έκανε γνωστή η οικογένειά του.

Συγκεκριμένα σε ανάρτηση στο Twitter αναφέρει:

Ο αγαπημένος μας Θόδωρος Πάγκαλος έφυγε σήμερα από κοντά μας, ήσυχα στο σπίτι του, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του και τους στενούς του συνεργάτες. Καλό ταξίδι λατρεμένε μας. Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη.

— Theodoros Pangalos (@tpangalos) May 31, 2023

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος γεννήθηκε στην Ελευσίνα στις 17 Αυγούστου 1938.

Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Οικονομικά (Διδάκτωρ των Οικονομικών Επιστημών) στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού Ι (Πάνθεον Σορβόνη) με υποτροφία της Γαλλικής Κυβερνήσεως.

Με σημαντική δράση στο φοιτητικό κίνημα και ιδρυτικό μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη, διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στον αντιδικτατορικό αγώνα με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια από την χούντα το 1968.

Από το 1969 μέχρι το 1978 εργάσθηκε στη Σορβόνη ως Εντεταλμένος Διδάσκαλος και Ερευνητής σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης, προγραμματισμού και χωροταξίας. Διετέλεσε επίσης Διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ανάπτυξης του ίδιου Πανεπιστημίου. Το 1981 εκλέχθηκε για πρώτη φορά Βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ, ιδιότητα την οποία κατείχε αδιάλειπτα μέχρι το 2012.

Διετέλεσε Υφυπουργός Εμπορίου (1982), Υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρωπαϊκής Κοινότητας (1984), Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών (1985-1989). Κατά την περίοδο 1989 μέχρι 1993 ορίστηκε Αντιπρόσωπος του Ελληνικού Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Τον Οκτώβριο 1993 ορκίστηκε και πάλι Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών. Τον Ιούλιο 1994 αναλαμβάνει Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών. Τον Ιανουάριο 1996 ορκίστηκε Υπουργός Εξωτερικών ασκώντας τα καθήκοντά του μέχρι τον Φεβρουάριο 1999.

Τον Απρίλιο 2000 ορκίσθηκε Υπουργός Πολιτισμού διατηρώντας το αξίωμα έως το Νοέμβριο 2000. Διετέλεσε Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Τον Ιούνιο 2003 ορίσθηκε εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής. Το Νοέμβριο του 2004 ορίσθηκε Συντονιστής της προεκλογικής εκστρατείας του ΠΑΣΟΚ. Επανεκλέχθηκε μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ και ορίσθηκε αρμόδιος του Τομέα Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Πολιτικής Καταναλωτών. Στη συνέχεια ανέλαβε την ευθύνη του Τομέα Αυτοδιοίκησης, Δημόσιας Διοίκησης και Δικαιοσύνης ενώ σήμερα προΐσταται στον νευραλγικό Τομέα Εξωτερικής Πολιτικής, Ασφάλειας και Άμυνας.

Τον Σεπτέμβριο του 2006 ανέλαβε Γενικός Εισηγητής του ΠΑΣΟΚ στις διαδικασίες για την Συνταγματική Αναθεώρηση.

Από το 2004 έως τις εκλογές του 2009 εκπροσώπησε την Βουλή των Ελλήνων στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Στις 6 Οκτωβρίου 2009 ορκίστηκε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης. Άσκησε τα καθήκοντά του μέχρι τον Μάϊο του 2012.

Είναι συγγραφέας πολλών άρθρων και διαφόρων βιβλίων μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα «Παγκοσμιοποίηση και Αριστερά» (2001), «Εφήμεροι Προφήτες – Αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού και κοινωνικά κινήματα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης» (2005), «Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι» (2005), «Παρέμβαση στην Επικαιρότητα» (1994) και «Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα» (1988).

Ήταν παντρεμένος με την Χριστίνα Χριστοφάκη και πατέρας πέντε παιδιών.

Η υπόθεση Οτζαλάν

Παραμένει ασαφής η ανάμιξη, στις αρχές του 1999, του Πάγκαλου, ως τότε υπουργού Εξωτερικών, στην υπόθεση του Κούρδου Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ιδρυτή ηγέτη του PKK, ο οποίος κατέφυγε στην Ελλάδα ενώ καταδιωκόταν από την Τουρκία.

Ο Οτζαλάν μεταφέρθηκε, με την έγκριση του Πάγκαλου, στην ελληνική πρεσβεία της Κένυας και συνοδευόταν από τον αξιωματικό της ΕΥΠ Σάββα Καλεντερίδη, ο οποίος αργότερα δέχτηκε προφορικές εντολές αμφισβητούμενης προέλευσης να πετάξει τον Οτζαλάν έξω από την πρεσβεία.

Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι οι εντολές αυτές προέρχονταν από τον Πάγκαλο,[8][9][10] αν και ο ίδιος το αρνείται. Επίσης, ο Πάγκαλος παρείχε διαβεβαιώσεις στον Έλληνα πρέσβη της Κένυας ότι είχε εξασφαλίσει δίοδο για τον Οτζαλάν προς την Ολλανδία σε συνεργασία με τις κενυάτικες αρχές,οι οποίες όμως παρέλαβαν τον Οτζαλάν από την ελληνική πρεσβεία και τον οδήγησαν σε άγνωστη κατεύθυνση, σε μια επιχείρηση ενορχηστρωμένη κρυφά από την ΜΙΤ με την βοήθεια της CIA.

Ο Πάγκαλος δέχτηκε κριτική και για το γεγονός ότι δεν εξασφαλίστηκαν εγγυήσεις από τους Κενυάτες για την ασφαλή μεταφορά του Οτζαλάν στην Ολλανδία αλλά ο ίδιος δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι απουσίαζε τρεις μέρες από την Αθήνα και δεν παρακολουθούσε την υπόθεση.

Με την σύλληψη του Οτζαλάν από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, προκλήθηκε πολιτική κρίση στην Ελλάδα που οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών, συμπεριλαμβανομένου και του Πάγκαλου.

Το «μαζί τα φάγαμε»

Στις 21 Σεπτεμβρίου του 2010 κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της «Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης» σχετικά με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κατάργηση και τη συγχώνευση υπηρεσιών, οργανισμών και φορέων του δημοσίου τομέα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος από το βήμα της Βουλής, είπε τη φράση που έμελλε να ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων από όλες τις κομματικές παρατάξεις, από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες.

«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας “πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: “Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής.”»

Το 2012 στο e-book του «Μαζί τα φάγαμε» αναλύει περαιτέρω το σκεπτικό του: «Η φράση «τα φάγαμε όλοι μαζί» σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα από εμάς -τον ελληνικό λαό- συμμετείχαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε «δημοσιονομική κρίση» είναι και δικό μας δημιούργημα… Οι πολίτες είτε με πράξεις, είτε με την εκπορευόμενη από την ενοχή απραξία τους, είτε απλά εκλέγοντας ακατάλληλα πολιτικά πρόσωπα για να διαχειριστούν τα κοινά, συμμετέχουν με συλλογικό τρόπο στη δημοκρατία και έχουν την ευθύνη των επιλογών τους…Φυσικά δεν έχουν όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης, η ευθύνη ξεκινάει από πάνω προς τα κάτω». Συνεχίζει παρακάτω λέγοντας: «Η πλειοψηφία των βουλευτών της Αριστεράς όχι μόνο δεν πρότεινε και δεν βοήθησε στο πολιτικό και άρα κοινωνικό έργο αλλά αποτέλεσε φραγμό στις τεκμηριωμένες και σοβαρές προτάσεις των άλλων. Ολα αυτά τα χρόνια ουδέποτε εκπρόσωπος της Αριστεράς αντέδρασε σε προσλήψεις, σε αυξήσεις μισθών, σε θέσπιση επιδομάτων, σε αυξήσεις συντάξεων, σε κοινωνικοποιήσεις επιχειρήσεων, σε απεργιακές κινητοποιήσεις ή σε διαδηλώσεις…Αντίθετα, σε συζητήσεις και προτάσεις τους ήθελαν και άλλες, πιο πολλές ακόμα παροχές…»

Πάγκαλος για Ίμια: Συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της ελληνικής σημαίας

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών αναφέρεται σε έντονο διάλογο που είχε ο Κώστας Σημίτης με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Χρήστο Λυμπέρη όταν έγινε γνωστό ότι Τούρκοι κομάντο είχαν αποβιβαστεί στη μια από τις δύο βραχονησίδες, ενώ εξηγεί αναλυτικά και το πώς πάρθηκε η απόφαση να απομακρυνθούν οι σημαίες Ελλάδας και Τουρκίας.

«Περί τα μεσάνυχτα με ζήτησε στο τηλέφωνο ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Είχα διαβάσει και ακούσει για αυτόν, δεν ήξερα όμως τίποτα περισσότερο. Μου έκανε εντύπωση η ευγένεια και η προσοχή με την οποία μου μιλούσε», αναφέρει ο Έλληνας πρώην υπουργός Εξωτερικών για τη νύκτα της Τρίτης 30 Ιανουαρίου προς Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 1996 και για τη συνομιλία του με τον τότε αναπληρωτής υπουργός Ευρωπαϊκών και Καναδικών Υποθέσεων των ΗΠΑ.

«Του είπα ότι είμαι πρόθυμος να συζητήσω άτυπα ώρες ολόκληρες τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά εκείνη τη στιγμή, με δεδομένη την κίνηση των στόλων και των αεροπορικών δυνάμεων και των δύο χωρών, αυτό που πρωτεύει είναι η εκτόνωση της κατάστασης και η βαθμιαία απαγκίστρωση από την περιοχή. Μου απάντησε ότι θέλει χρόνο για να έρθει σε επαφή με τους Τούρκους και πραγματικά πέρασε σχεδόν μιάμιση ώρα χωρίς να έχω νεότερά του.

»Τότε, περί τις 02:30 το πρωί, μου τηλεφώνησε ο υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου από την πρεσβεία μας στην Άγκυρα, ο κύριος Σταθουλόπουλος, και μου είπε ότι σε συνέντευξη Τύπου η Τανσού Τσιλέρ είχε ανακοινώσει ότι Τούρκοι κομάντος είχαν αποβιβαστεί και καταλάβει τη μία από τις δύο νησίδες και ότι είχαν ρητή διαταγή να μην πυροβολήσουν πρώτοι, ακόμα και αν οι Έλληνες προσπαθούσαν να αποβιβαστούν στην ίδια νησίδα. Τα τηλεφωνήματα αυτά γίνονταν είτε από το χολ του Πολιτικού Γραφείου είτε από ένα απομονωμένο τηλέφωνο που βρισκόταν σε μια γωνία. Όταν επέστρεψα στη σύσκεψη και μετέφερα την είδηση, επικράτησε, όπως ήταν φυσικό, πανικός.»

«Κατώτερος των περιστάσεων ο Λυμπέρης»

«Ο πρωθυπουργός γύρισε προς τον αρχηγό Γενικού Επιτελείου ναύαρχο Λυμπέρη και χρησιμοποιώντας κατά τρόπο χαρακτηριστικό ένα βαρύτατο επίθετο του είπε: «[…] Καλά, δε σου είπα να φρουρηθούν οι δύο νησίδες;». Αποσβολωμένος και κατακόκκινος, ο Λυμπέρης ψέλλισε: «Δεν μου είπατε και οι δύο, κύριε πρωθυπουργέ. Στη μία υπάρχει φρουρά βατραχανθρώπων. Για την άλλη δεν είχαμε δυνάμεις». Ήταν σαφές ότι έτσι είχε δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση, δεν υπήρχε πια μία σημαία στα Ίμια αλλά δύο, συγκυριαρχία δηλαδή, αφού η παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων μιας χώρας επί ενός εδάφους άλλης χώρας είναι ένδειξη κυριαρχίας…».

Ο κ. Πάγκαλος αναφέρει πως «ο αρχηγός του ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης τα είχε κυριολεκτικά χαμένα. Ο Λυμπέρης ήταν προφανώς κατώτερος των περιστάσεων. Είχε αναλύσει και είχε χειριστεί το γεγονός με την οπτική γωνία του πρώην αρχηγού ΓΕΝ. Για αυτόν ήταν ένα ναυτικό επεισόδιο και όφειλε να το αντιμετωπίσει μόνο του το Ναυτικό. Αυτή η γραφειοκρατική και συντεχνιακή προσέγγιση τον οδήγησε στην εξωφρενική απόφαση να στείλει στην Ανατολική Ίμια μια ντουζίνα βατραχανθρώπους και να αφήσει τη Δυτική ακάλυπτη».

Παράλληλα, ο κ. Πάγκαλος αναφέρει πως λίγα χιλιόμετρα από το σημείο των επιχειρήσεων υπήρχε ικανή δύναμη 1.000 τουλάχιστον κομάντος των ΛΟΚ.

«Συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας»

Ο πρώην υπουργός προσθέτει πως «εκείνη τη στιγμή ο Χόλμπρουκ δεν μου ανέφερε ξανά το θέμα των σημαιών. Και εγώ δεν θεώρησα σκόπιμο να το θέσω. Οι πατριδοκάπηλοι πάσης φύσεως και διάφοροι άκαπνοι “ελληναράδες” έχουν θεωρήσει μεγίστη προδοσία την αφαίρεση της σημαίας του δημάρχου Καλύμνου από τη νησίδα Ίμια και τη μεταφορά της “εν τιμή” από το αποχωρούν απόσπασμα. Η απόφαση ελήφθη αποκλειστικά από τους συμμετέχοντες στη συζήτηση στο Πολιτικό Γραφείο.

»Είναι αλήθεια ότι εγώ συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας και είπα ότι σημαία-σύμβολο δεν είναι οποιοδήποτε πανί με τα εθνικά χρώματα βάζει ο καθένας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες όπου και όποτε του καπνίσει. Σημαία-σύμβολο, και μάλιστα κάτω από τέτοιες περιστάσεις, είναι σημαία επίσημη, με σταθερή βάση, γερά προσδεμένη, φρουρούμενη και επιτηρούμενη».

Νίκος Ανδρουλάκης: Ο Πάγκαλος έχει αφήσει ανεξίτηλα ίχνη στη δημόσια ζωή

Τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στην οικογένεια του Θεόδωρου Πάγκαλου εξέφρασε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης.

Ο κ. Ανδρουλάκης στη δήλωσή του για την απώλεια του Θεόδωρου Πάγκαλου σχολίασε πως ήταν «ένας πολιτικός με μακρόχρονη διαδρομή, που έχει αφήσει ανεξίτηλα ίχνη στη δημόσια ζωή με τους άοκνους αγώνες του για τη δημοκρατία».

Αναλυτικά η δήλωση του Νίκου Ανδρουλάκη:

«Έφυγε από τη ζωή ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ένας πολιτικός με μακρόχρονη διαδρομή, που έχει αφήσει ανεξίτηλα ίχνη στη δημόσια ζωή με τους άοκνους αγώνες του για τη δημοκρατία.

Ήταν από τις ηγετικές μορφές του φοιτητικού κινήματος της δεκαετίας του ’60, μέσα από τη δράση του στη Νεολαία Λαμπράκη, στην Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) και στην παραδοσιακή Αριστερά.

Κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας διαδραμάτισε, πάντα στην πρώτη γραμμή, καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της χούντας, με αναφορά τη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στρατεύτηκε στο Πατριωτικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΠΑΜ), με καθοδηγητή τον Μίκη Θεοδωράκη και συνεργάστηκε με άλλες αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το 1974, μετά τη Μεταπολίτευση και την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, συμμετείχε από την πρώτη στιγμή, στους αγώνες του Κινήματος και πρωταγωνίστησε στην προσπάθεια να εξελιχθεί το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη σε ισχυρό ρεύμα κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.

Ο Θ. Πάγκαλος, από το 1981 ως το 2012, εκλεγόταν πάντα πρώτος βουλευτής στο Υπόλοιπο Αττικής, με έδρα την Ελευσίνα, την πόλη που αγαπούσε και είχε ταυτιστεί. Καθ’ όλη αυτή την περίοδο προσέφερε με σθένος, ακεραιότητα και αποτελεσματικότητα τις υπηρεσίες του από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης και είχε ξεχωριστή συμβολή στην ισότιμη και ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια, τη σύζυγο και τα παιδιά του».

Μητσοτάκης για τον θάνατο του Θεόδωρου Πάγκαλου: «Μία προσωπικότητα με ξεχωριστό αποτύπωμα στη δημόσια ζωή»

«Μία προσωπικότητα με ξεχωριστό αποτύπωμα στη δημόσια ζωή δεν βρίσκεται, πια, ανάμεσά μας. Για παραπάνω από μισό αιώνα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος υπήρξε ένας μαχητικός πολιτικός, υπηρετώντας με παρρησία τις απόψεις του», αναφέρει σε ανάρτησή του στο Facebook, ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τον θάνατο του Θεόδωρου Πάγκαλου.

«Ως στέλεχος της Αριστεράς προδικτατορικά, αλλά και ως υπουργός, αργότερα, πολλών κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Σε μία πολυκύμαντη διαδρομή, από την οποία θα ξεχώριζα τη συμβολή του στην εθνική υπόθεση της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ίδιος έλεγε πάντα ότι χαιρόταν «να χύνει την καρδάρα με το γάλα». Να ταράζει, δηλαδή, τις κατεστημένες θέσεις με τις δικές του ριζοσπαστικές προσεγγίσεις και τον θυελλώδη χαρακτήρα του. Με όπλο την ευφυΐα, τον κοσμοπολιτισμό, το χιούμορ και την τόλμη του. Το γεγονός ότι για χρόνια βρεθήκαμε σε αντίπαλες παρατάξεις δεν με εμποδίζει να διακρίνω την σφραγίδα του Θόδωρου στην πολιτική ζωή της χώρας. Με πρώτο χαρακτηριστικό της, την πίστη στην ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας. Στην οικογένεια και τους φίλους του απευθύνω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Ιωάννης Σαρμάς για τον θάνατο του Θεόδωρου Πάγκαλου: Αποχαιρετούμε έναν πρωταγωνιστή της πολιτικής ζωής του τόπου μας

Με δήλωση του πρωθυπουργός Ιωάννης Σαρμάς αναφέρθηκε στο θάνατο του Θόδωρου Πάγκαλου.

«Αποχαιρετούμε ένα πρωταγωνιστή της πολιτικής ζωής του τόπου μας, τον Θεόδωρο Πάγκαλο. Μαχητής της δημοκρατίας ως ενεργό στέλεχος στον αντιδικτατορικό αγώνα, τιμήθηκε από τους συμπολίτες μας με την ανάδειξή του ως βουλευτή για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και διετέλεσε με δυναμισμό και αποφασιστικότητα υπουργός στο μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του. Τον διακρίνουμε για το κοφτερό μυαλό και την ουσιαστική του σκέψη.Η Κυβέρνηση απευθύνει θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του», δήλωσε ο πρωθυπουργός, Ιωάννης Σαρμάς.