Πλησιάζει στο τέλος του ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων

Η αντίστροφη μέτρηση για το κλείσιμο του κύκλου της μεγαλύτερης νομισματικής σύσφιξης στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες φαίνεται να έχει αρχίσει.

Η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) είναι πιθανό να προχωρήσει στις 3 Μαΐου σε νέα αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης (ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας) στο 5% έως 5,25%, αλλά αυτή είναι επίσης πιθανόν να είναι και η τελευταία.

Στην τελευταία συνεδρίαση της στις 21 Μαρτίου, όταν είχε ήδη ξεσπάσει η αναταραχή στον τραπεζικό τομέα μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και της Signature Bank, η Fed αύξησε τα επιτόκια κατά 25 μ.β. Προχώρησε στην απόφαση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη δύο παραμέτρους. Πρώτον, ότι ο πληθωρισμός ήταν ακόμη υψηλός (τον Φεβρουάριο έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 6%, πολύ πάνω από τον στόχο του 2%) και, δεύτερον, ότι με τα μέτρα που έλαβαν οι αμερικανικές Αρχές για την προστασία των καταθέσεων και την παροχή ρευστότητας είχε απομακρυνθεί ο κίνδυνος μίας ευρύτερης τραπεζικής κρίσης.

Ωστόσο, οι αξιωματούχοι της Fed αναθεώρησαν τον Μάρτιο προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για το επίπεδο που θα πρέπει να κορυφωθούν τα επιτόκια, θεωρώντας ότι οι τράπεζες θα περιορίσουν τις χορηγήσεις δανείων λόγω της αναταραχής και ότι η αμερικανική οικονομία θα επιβραδυνθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες. Σε αυτό συνέβαλε και η έκθεση οικονομολόγων της Fed για τις μακροοικονομικές προοπτικές, η οποία ανέφερε ως πιθανό το σενάριο μίας ήπιας ύφεσης το 2023.

Η συνισταμένη των προβλέψεων που έκαναν τα στελέχη της Fed ήταν ότι το βασικό επιτόκιο θα κορυφωθεί στο 5,1%, επίπεδο που είναι συμβατό με μία μόνο ακόμη αύξηση επιτοκίων, το πιθανότερο τον Μάιο.

Στην προοπτική ολοκλήρωσης του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων στις ΗΠΑ συνηγορεί και η πορεία του πληθωρισμού τον Μάρτιο, ο οποίος σε ετήσια βάση μειώθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 5% που είναι το χαμηλότερο επίπεδο διετίας (από τον Μάιο του 2021). Παραμένει, ωστόσο, το «αγκάθι» του δομικού πληθωρισμού – που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων – ο οποίος αυξήθηκε οριακά στο 5,6% από 5,5% τον Φεβρουάριο, το οποίο φαίνεται ότι θα γείρει την πλάστιγγα υπέρ μίας νέας και πιθανόν τελευταίας αύξησης των επιτοκίων τον Μάιο.

Επομένως, αν δεν υπάρξει κάποια σημαντική άνοδος του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες, η Fed θα αφήσει τα επιτόκια σταθερά για κάποιους μήνες και στη συνέχεια, από τα τέλη του έτους ή τις αρχές του 2024, θα αρχίσει να τα μειώνει.

Παράλληλα, η Fed θα επηρεάσει προς την ίδια κατεύθυνση την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και άλλων κεντρικών τραπεζών. Στις 4 Μαΐου, μία ημέρα μετά τη Fed, θα συνεδριάσει η ΕΚΤ, με την αγορά να θεωρεί πιθανόν ότι θα αυξήσει το βασικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων κατά 25 μ.β. στο 3,25%.

Δεδομένου ότι η ΕΚΤ ξεκίνησε αργότερα από τη Fed τη σύσφιξη της πολιτικής της και ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη είναι υψηλότερος απ’ ό,τι στις ΗΠΑ – έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 6,9% τον Μάρτιο – ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων της δεν θα κλείσει τον Μάιο, αλλά και για αυτόν φαίνεται ότι έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.

H Bloomberg Economics εκτιμά ότι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ θα κορυφωθεί στο 3,5% και ότι μετά τον Μάιο η ΕΚΤ θα κάνει μία ακόμη αύξηση 25 μ.β. τον Ιούνιο, χωρίς να αποκλείει μία περαιτέρω αύξηση τον Ιούλιο. Σημειώνεται ότι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, δήλωσε στις αρχές της εβδομάδας ότι είμαστε κοντά στο τέλος της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ και ότι αυτά θα αυξηθούν ακόμη το πολύ κατά 50 μ.β.

«Αγκάθι» και για την ΕΚΤ είναι ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος, όπως και στις ΗΠΑ, αυξήθηκε οριακά τον Μάρτιο στο 5,7% από 5,6% τον Φεβρουάριο.

Πηγή: AΠΕ- ΜΠΕ/ ‘Ακης Χαραλαμπίδης