Αυτοδιοικητικές εκλογές: Αναβίωση του παλιού δικομματισμού, με συμπλήρωμα από ΣΥΡΙΖΑ

Σημαντικές αλλαγές στον πολιτικό χάρτη της χώρας έχει επιφέρει το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών, με την ΝΔ να καταγράφει για πρώτη φορά από το 2019, σοβαρές εκλογικές απώλειες, το ΠΑΣΟΚ να επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο και να «βλέπει» ως ορατό στόχο τη δεύτερη θέση και τον ΣΥΡΙΖΑ να περιορίζεται σε ρόλο «συμπλήρωσης» των λεγόμενων προοδευτικών συνδυασμών.

Όσο και να προσπαθεί η κυβέρνηση να «θολώσει τα νερά» ή να «χρυσώσει το χάπι», οι απώλειες που σημείωσε στα τρία μεγάλα αστικά κέντρα και συνολικά στους 10 μεγαλύτερους δήμους της χώρας, όπου μόνο ένας εκλεγμένος δήμαρχος φέρει το χρίσμα της ΝΔ, είναι σημαντικές για ένα σύστημα εξουσίας που είχε συνηθίσει στη διακυβέρνηση χωρίς αμφισβητήσεις και σοβαρές αντιστάσεις.

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, παραδέχτηκε ότι η εξέλιξη, ιδίως του δεύτερου γύρου των εκλογών ήταν αρνητική, αλλά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, χθες. επιχείρησε να περιορίσει τις αρνητικές εντυπώσεις θυμίζοντας ότι η κυβέρνηση μόλις πρόσφατα κέρδισε τις εθνικές εκλογές και διαθέτει νωπή την λαϊκή εντολή.

Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι το μείγμα της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αλλάξει και αρκέστηκε να πει πως «λαμβάνουμε υπόψη μας τα μηνύματα των πολιτών και το συνολικό αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών όπως προέκυψε και από τον πρώτο και από το δεύτερο γύρο».

Ποια μηνύματα όμως έλαβε η κυβέρνηση δεν είπε, και, επί της ουσίας, απέφυγε να σχολιάσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Η απώλεια των δήμων Θεσσαλονίκης και Αθηναίων, η επικράτηση Πελετίδη στην Πάτρα και Ρούσου στο Χαλάνδρι, αλλά και ανατροπή Αγοραστού στην περιφέρεια Θεσσαλίας, δεν είναι αποτελέσματα που απλά λαμβάνονται υπόψη.

Η ΝΔ πληρώνει την αλαζονεία της εξουσίας που επιβάλει με κάθε τρόπο ενώ το εκλογικό «ράπισμα» επιδέχεται πολλές αναγνώσεις, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών έστρεψε τις πλάτες στις εκλογές. Οι οπαδοί της δεν πήγαν στις κάλπες και όσοι πήγαν ψήφισαν ανάποδα.

Επιπρόσθετα η μειοψηφία που προσήλθε στις κάλπες, εξέπεμψε ένα καθαρό μήνυμα «απαλλαγής» από την μορφή εξουσίας που βιώνει αυτή την περίοδο η χώρα. Ακόμα και προς την αντιπολίτευση που αδυνατεί να κατανοήσει τη συγκυρία και να προτάξει εναλλακτικές προτάσεις.

Κερδισμένο το ΠΑΣΟΚ, αλλά όχι αυτόφωτο

Πέρα από το ΚΚΕ που κέρδισε 6 δήμους στη χώρα και επιβεβαίωσε το ρόλο του ως σταθερή δύναμη στο χώρο της παραδοσιακής αριστεράς, ο μεγάλος κερδισμένος αυτών των εκλογών είναι το ΠΑΣΟΚ, που κατάφερε να εκλέξει δικά του στελέχη και στους δύο μεγαλύτερους δήμους της χώρας αλλά και στην πολύπαθη περιφέρεια Θεσσαλίας, ενώ πολλοί δήμαρχοι όπως ο Μώραλης στον Πειραιά και ο Μπέγκας στα Ιωάννινα κ.α., προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ.

Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μία νέα περίοδος για το κόμμα του Ν. Ανδρουλάκη που φιλοδοξεί να επιστρέψει στα ψηλά πατώματα της πολιτικής ιεραρχίας και πλέον διεκδικεί ευθέως να υπερκεράσει τον ΣΥΡΙΖΑ και να τεθεί ξανά σε κυβερνητική τροχιά.

«Εμείς είμαστε εδώ για να αντιμετωπίσουμε νικηφόρα τη Νέα Δημοκρατία και όχι να της πετάμε σωσίβιο σε κάθε δύσκολη στιγμή», υπογραμμίζουν ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, απευθυνόμενα κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ ενώ ξεκαθαρίζουν ότι «αυτή η στρατηγική μας ήταν νικηφόρα απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και θα συνεχιστεί».

Όσο για τα σενάρια περί συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενόψει των ευρωεκλογών, από την Χαριλάου Τρικούπη, δεν φαίνονται διατεθειμένοι να κάνουν το χατίρι  στην Κουμουνδουρου, που αναζητεί διακαώς σανίδα πολιτικής σωτηρίας.

Πρόκειται για «προσωπική ήττα του κ. Μητσοτάκη και του συστήματος εξουσίας του Μαξίμου» και «οποιαδήποτε άλλη σεναριολογία νοθεύει τη μεγάλη νίκη» σχολίασαν από τη Χαριλάου Τρικούπη, απαντώντας άμεσα στις προτάσεις ΣΥΡΙΖΑ για συμπόρευση, αλλά και σε στελέχη του ΠΑΣΟΚ όπως οι Γ. Παπανδρέου και Π. Γερουλάνος, που έσπευσαν να τις κρίνουν θετικά.

Είναι σε θέση το ΠΑΣΟΚ να επανέλθει στην κορυφής της πολιτικής πυραμίδας και διεκδικήσει και πάλι την κυβερνητική εξουσία;  Σαφέστατα ακόμα όχι. Όλα θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ. όπου ακόμα δεν μπορούν να απεξαρτηθούν από τις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις για τα κομματικά οφίκια.

Θολό τοπίο και αλλαλούμ στον ΣΥΡΙΖΑ 

Πάντως το αποτέλεσμα αυτών των αυτοδιοικητικών εκλογών μπορεί να αποτελέσει, πράγματι, το πρώτο βήμα για αλλάξουν οι πολιτικοί συσχετισμοί στη χώρα. Το δεύτερο σε δύναμη κόμμα της χώρας, ο ΣΥΡΙΖΑ, εμφανίστηκε απόλυτα απογυμνωμένο από κάθε δυνατότητα να διεκδικήσει την ουσιαστική παρουσία του στο χώρο της αυτοδιοίκησης.

Δεν πέτυχε σε καμία περιφέρεια ή μεγάλο δήμο να καταγράψει κάποιο θετικό νικηφόρο αποτέλεσμα, εκτός από κάποιους δήμους εξαιρέσεις, όπως στο Χαλάνδρι και στου Ζωγράφου στην Αθήνα, ενώ τα όποια χαμόγελα στην Κουμουνδούρου σαφώς δεν αφορούν τις επιτυχίες του κόμματος και των υποψηφίων του, αλλά τις ήττες της ΝΔ και τις νίκες… του ΠΑΣΟΚ.

Η αδυναμία και η αδιαφορία, εδώ και πολλά χρόνια, του ΣΥΡΙΖΑ να στηρίξει αυτοδιοικητικές κινήσεις και παρατάξεις, σ’ αυτές τις εκλογές επισφραγίστηκε με τον πιο καταφανή τρόπο, παρά τις «θριαμβολογίες» ακόμα και του Στέφανου Κασσελάκη για νίκη των προοδευτικών δυνάμεων.

Η εσωστρέφεια με τις εσωκομματικές εκλογές, οι επιλογές της τελευταίας στιγμής, η απουσία στρατηγικής και θέσεων για το ρόλο και τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, καταγράφηκαν στα αποτελέσματα στις περιφέρειες και στους δήμους όπου δόθηκαν χρίσματα ή πολιτικές στηρίξεις.

Μπορεί στην Κουμουνδούρου, κάποιοι να θέλουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και φαίνεται σε κάποιες περιφέρειες όπως η Κεντρική Μακεδονία και η Θεσσαλονίκη.

Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο Γιάννης Μυλόπουλος, ανέλαβε την εντολή να εκπροσωπήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στις 8 Αυγούστου, μόλις 2 μήνες πριν τις εκλογές. Τελικά το κοντέρ κατέγραψε 7,16% και 4^η θέση πίσω από το ΚΚΕ, το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, που με τον Α. Τζιτζικώστα κέρδισε τις εκλογές με 60,28%.

Να σημειωθεί ότι η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν η αξιωματική αντιπολίτευση στην ΠΚΜ, έχοντας πετύχει το 2019, ποσοστό 11,48%, με επικεφαλής τον βουλευτή Χ. Γιαννούλη. Το πως από τη δεύτερη θέση κατέληξε στην 4^η, εξηγείται προφανώς από την παραγωγή αναποτελεσματικής αντιπολίτευσης και δράσης στα θέματα της περιφέρειας.

Σε όλους τους δήμους της πόλης, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υποστήριξε καμία κομματική υποψηφιότητα ενώ σε κάποιους δήμους εμφανίστηκε να διαχέεται σε διάφορες παρατάξεις, όπως στο δήμο Καλαμαριάς ή ακόμα και στο δήμο Θεσσαλονίκης, όπου η πλειοψηφία συντάχθηκε με τον Σ. Πέγκα, λόγω και της επίσημης στήριξης,  ενώ κάποιοι συμμετείχαν ή στήριξαν τα ψηφοδέλτια Αγγελούδη και της Πόλης Ανάποδα. Επίσης σε κάποιους δήμους δεν είχε καμία παρουσία όπως στους δήμους Κορδελιό – Εύοσμου και Αμπελοκήπων – Μενεμένης ενώ όπου αποτόλμησε το εγχείρημα της τελευταίας στιγμής, όπως στον δήμο Παύλου Μελά το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό.

Αντίθετα το ΠΑΣΟΚ κατέλαβε την δεύτερη θέση στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με τον Χ. Παπαστεργίου, που συγκέντρωσε 10,61%. Επίσης  κέρδισε τους δήμους Θεσσαλονίκης,  Καλαμαριάς και Νεάπολης -Συκεών με χαρακτηριστική άνεση και μεγάλα ποσοστά. Ανάλογη είναι η εικόνα και στη Β περιφέρεια Θεσσαλονίκης όπως και σε όλους σχεδόν τους νομούς της Κ. Μακεδονίας κερδίζοντας σημαντικούς δήμους όπως Θέρμης, Θερμαϊκού αλλά και Πολυγύρου και Σερρών κ.α., αναδεικνύοντας το ΠΑΣΟΚ υπολογίσιμη και κρίσιμη δύναμη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα για τα τρία μεγάλα κόμματα της χώρας;

Η ΝΔ, έχει τη διακυβέρνηση της χώρας και παρά τις απώλειες, παραμένει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη. Σίγουρα το επόμενο διάστημα με ορίζοντα τις ευρωεκλογές,  θα προχωρήσει σε διορθωτικές κινήσεις για να περιορίσει το αρνητικό κλίμα και να επιβεβαιώσει την κυριαρχία της.

Οι εξελίξεις σίγουρα στην κεντροαριστερά θα είναι πυκνές και θα καθορίσουν τη διαμόρφωση των πολιτικών συσχετισμών, με αδύναμο κρίκο τον ΣΥΡΙΖΑ, που παρά τις επανειλημμένες ήττες του, αδυνατεί να προχωρήσει συντεταγμένα σε κινήσεις ανασύνταξης. Αυτό ευνοεί το ΠΑΣΟΚ που αν κινηθεί στρατηγικά, ο στόχος της ανάδειξη του σε δεύτερο κόμμα, δεν θα αντιμετωπίζεται πλέον ως σενάριο πολιτικής φαντασίας…