«Συνωστισμό» υποψηφιοτήτων καταγράφει και σ’ αυτές τις δημοτικές εκλογές ο δήμος Θεσσαλονίκης, με τους υποψήφιους δημάρχους να συμπληρώνουν άνετα μία ποδοσφαιρική ομάδα. Ήδη στην προεκλογική κούρσα καταγράφονται 12 ονόματα επικεφαλής παρατάξεων και κινήσεων που διεκδικούν τη διοίκηση του δήμου, παρότι ακόμα τα τρία μεγαλύτερα κοινοβουλευτικά κόμματα δεν έχουν επισήμως εκδηλώσεις τις προθέσεις τους.

Στο νέο μετεκλογικό τοπίο, η αναμέτρηση των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου έχει αποκτήσει νέα διάσταση λόγω της αλλαγής των συσχετισμών στην κεντρική πολιτική σκηνή. Μπορεί ο αριθμός των δώδεκα υποψηφιοτήτων, για την ώρα να φαίνεται μικρός σε σχέση με τις 22 υποψηφιότητες των δημοτικών εκλογών του 2019, αλλά στο δρόμο προς τις εκλογές ο αριθμός των υποψηφίω δημάρχων δεν αποκλείεται να αυξηθεί, παρότι υπάρχουν και εκτιμήσεις πως τελικά κάποιοι μπορεί να ενδώσουν σε συνεργασίες ή και να αποσυρθούν όταν ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με τη δυναμική των παρατάξεων.

Όλα λοιπόν είναι ακόμα ρευστά και σε εξέλιξη αλλά για την παρούσα συγκυρία οι υποψηφιότητες που έχουν «κατατεθεί» δημοσίως για τη θέση του δημάρχου Θεσσαλονίκης είναι οι εξής:

1. Κωνσταντίνος Ζέρβας
2. Στέλιος Αγγελούδης
3. Σπύρος Πέγκας
4. Γιώργος Ορφανός
5. Σάκης Τζακόπουλος,
6. Δρόσος Τσαβλής,
7. Μιχάλης Τρεμόπουλος,
8. Άκης Σακισλόγλου,
9. Βασίλης Τομπουλίδης
10. Μαρία Κέκη
11. Γιάννης Κουριανίδης
12. Γιάννης Νασιούλας

Η θέση και ο ρόλος των κομμάτων

Από τη ΝΔ σύμφωνα με πληροφορίες, κινείται έντονα στο παρασκήνιο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και στο πλαίσιο του ανοίγματος στο μεσαίο – κεντρώο χώρο, έχει αποφασίσει να στηρίξει την υποψηφιότητα του νυν δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα, ο οποίος, να τονίσουμε, προεκλογικά εμφανίσθηκε ανοιχτά στο πλευρό του πρωθυπουργού και της ΝΔ. Συνεπώς η προτίμηση της ΝΔ φαίνεται να έχει κλειδώσει και μένει να δούμε αν αυτό τελικά θα εκδηλωθεί με επίσημο χρίσμα ή με δηλώσεις υποστήριξης.

Οι ιδέες, οι «σκέψεις» και οι διαρροές που υπάρχουν για χρίσμα του κόμματος, και δη, σε πρώην ή νυν βουλευτή, μάλλον υπάρχουν ως επιθυμίες ή σενάρια όσων θα ήθελαν να ανακατευτεί η τράπουλα στη «γαλάζια πολυκατοικία». Από τον ίδιο χώρο άλλωστε εφορμούν και οι υποψηφιότητες του Σάκη Τζακόπουλου, του Δρόσου Τσαβλή και του Γιώργου Ορφανού ο οποίος μόλις πρόσφατα επισημοποίησε την υποψηφιότητα του.

Από τον ΣΥΡΙΖΑ, προς το παρόν, ουδέν νεώτερο από το αυτοδιοικητικό μέτωπο, διότι πρώτα πρέπει να διευθετηθούν τα εσωκομματικά μέτωπα και αναταράξεις γύρω από τη διαδοχή Τσίπρα. Η τοπική πλειοψηφία κινείται στη λογική της συγκρότησης προγραμματικής σύγκλησης των προοδευτικών κινήσεων και παρατάξεων με ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής, με κάποια στελέχη του κόμματος, ήδη να εκδηλώνονται υπέρ του Στέλιου Αγγελούδη αλλά και του Σπύρου Πέγκα, ενώ η μερίδα στελεχών φέρεται να προκρίνει μία υποψηφιότητα με πιο καθαρό πολιτικό στίγμα, όπως του Άκη Σακισλόγλου. Ωστόσο έχουν εκφραστεί σκέψεις να αναλάβει την υποψηφιότητα κάποιος βουλευτής, όπως η Ράνια Θρασκιά ή κάποιος εκ των πρώην ή υποψήφιων βουλευτών δηλαδή του Γ. Αμανατίδη, του Γ. Μυλόπουλου ή ακόμα της Π. Τσαπανίδου. Πάντως αν εκλεγεί νέα ηγεσία τον Σεπτέμβριο, δεν αποκλείεται ο νέος αρχηγός να θελήσει να επιλέξει τον υποψήφιο δήμαρχο Θεσσαλονίκης, ως είθισται για τους μεγάλους δήμους της χώρας.

Στο χώρο του ΠΑΣΟΚ τα πράγματα είναι σχεδόν ξεκάθαρα, με την υποψηφιότητα του Στέλιου Αγγελούδη, να δεσπόζει στο χώρο της κεντροαριστεράς, υποψηφιότητα που από πολλούς θεωρείται ικανή να προσελκύσει ψήφους από ευρύτερα πολιτικά και κομματικά ακροατήρια. Ωστόσο κάποια στελέχη κινούνται ήδη προς την πλευρά του νυν δημάρχου και άλλοι προς τον Σπύρο Πέγκα. Το πιο πιθανό είναι η Χ. Τρικούπη να μη δώσει χρίσμα και να αφήσει «όλα τα λουλούδια ν’ ανθίσουν», παρότι το 2019 είχε υποστηρίξει την υποψηφιότητα Βούγια. Πιθανά ο Ν. Ανδρουλάκης, μετά και την «εκπαραθύρωση» Καστανίδη, να θέλει, πλέον ως βουλευτής Θεσσαλονίκης, να βγάλει ο ίδιος τα κάστανα από τη φωτιά των δημοτικών εκλογών στους δήμους της πόλης και να δώσει χρίσμα.

Στην παραδοσιακή αριστερά, το ΚΚΕ έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα στηρίξει την υποψηφιότητα του Βασίλη Τομπουλίδη, ενώ ο χώρος της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς θα εκφραστεί με το συλλογικό σχήμα της «Πόλης Ανάποδα» που κατέρχεται με επικεφαλής την Μαρία Κέκη.

Σύνθετα τα προβλήματα στο χώρο της «Οικολογίας Αλληλεγγύης», μετά τις άκαρπες όπως φαίνεται συζητήσεις με Πέγκα – Σακισλόγλου για κοινό ψηφοδέλτιο. Η παράταξη θα αποφασίσει την Κυριακή και αν δεν υπάρξει προοπτική συνεργασίας η υποψηφιότητα του Μ. Τρεμόπουλου, είναι σχεδόν μονόδρομος.

Τι θα κάνει η ακροδεξιά

Το πλέον δύσκολο παζλ των δημοτικών εκλογών στον κεντρικό δήμο της  Θεσσαλονίκης, εντοπίζεται στο δεξιό άκρο της πολιτικής κλίμακας. Τα κόμματα και τις κινήσεις που τοποθετούνται δεξιά της ΝΔ, στον δήμο Θεσσαλονίκης στις εκλογές του Ιουνίου, κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν ποσοστό που αθροιστικά αγγίζει το 16%.

Σε αριθμό ψήφων, το σύνολο ξεπερνά τους 20.000 σταυρούς, αριθμός καθόλου ευκαταφρόνητος, όταν το 2019 ο νύν δήμαρχος Κ.Ζέρβας πέρασε στο δεύτερο γύρο με 18.477 σταυρούς.

Ήδη ο χώρος της λαϊκής – άκρας δεξιάς εκπροσωπείται από τους Γιάννη Νασιούλα και Γιάννη Κουριανίδη οι οποίοι εισήρθαν στο δημοτικό συμβούλιο λόγω της απλής αναλογικής, ξεπερνώντας οριακά το 1% και συγκεντρώνοντας μαζί ούτε 2.500 σταυρούς.

Οι εκλογές όμως του Ιουνίου έχουν καταγράψει ένα νέο πολιτικό τοπίο στην χώρα αλλά και στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Η παρουσία της λαϊκής, εθνικιστικής ή άκρας δεξιάς στη Θεσσαλονίκη είναι σημαντική και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει νέες υποψηφιότητες που θα φιλοδοξούν να εκφράσουν τα κόμματα που στις εθνικές εκλογές συγκέντρωσαν στην πόλη πάνω από 3%, το όριο εκλογής που θέτει ο νέος νόμος για τις δημοτικές εκλογές.

Τι θα ισχύσει στις εκλογές του Οκτωβρίου

Ο νέος εκλογικός νόμος 4804/2021 για την Αυτοδιοίκηση, αντικαθιστά την απλή αναλογική του νόμου “Κλεισθένη” 4555/2018, με ενισχυμένη. Οι βασικές αλλαγές, συνοψίζονται στα εξής:

• Επαναφορά της 5ετούς θητείας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα αναδειχθούν από τις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία, η οποία θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου.
• Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται σε ποσοστό 43% συν μία ψήφο.
• Τίθεται όριο 3% για το δικαίωμα εκλογής δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του οικείου συμβουλίου και ευθυγραμμισμένο με το ισχύον όριο στις εθνικές εκλογές.
• Εξασφαλίζεται η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών, στον πρώτο συνδυασμό.
• Προβλέπεται η εκλογή συμβουλίων ή προέδρων τοπικών κοινοτήτων σε όλη την επικράτεια. Οι υποψήφιοι τοπικών συμβουλίων, θα πρέπει να συμμετέχουν σε ψηφοδέλτιο υποψήφιου δημάρχου. Πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς, ανεξαρτήτως συνδυασμού, από τον πρώτο γύρο.
• Η υποβολή των υποψηφιοτήτων γίνεται μόνο μέσω συνδυασμών και με δήλωση που υποβάλλεται στην ηλεκτρονική πύλη gov.gr, κατ’ επιλογή του υποψηφίου με το πατρώνυμο ή το μητρώνυμό του.
• Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 31η Αυγούστου του έτους των εκλογών, για την κατάρτιση και δήλωση των συνδυασμών και η 10η Σεπτεμβρίου για την ανακήρυξη αυτών από το αρμόδιο δικαστήριο, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και οι υποψήφιοι να είναι εγκαίρως γνωστοί στο εκλογικό σώμα.
• Ο αριθμός των μελών των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, καθώς και των συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων καθορίζεται με βάση συγκεκριμένες πληθυσμιακές κλίμακες. Προβλέπεται λελογισμένη μείωση του αριθμού των μελών τους. Δήμος που αποτελείται από περισσότερες από έξι (6) δημοτικές ενότητες και έχει πληθυσμό από 10.001 έως 50.000 κατοίκους, δικαιούται αυξημένου αριθμού μελών δημοτικού συμβουλίου.

Με βάση τα παραπάνω, διαμορφώνεται λοιπόν μία νέα κατάσταση σε σχέση με το 2019, όταν με όριο το 1% μπορούσε μία παράταξη να εκπροσωπηθεί στο δημοτικό συμβούλιο. Στις εκλογές του Οκτωβρίου, όχι μόνο το όριο αυξάνεται στο 3% αλλά θα μειωθεί και ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων για τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, καθώς ο δήμαρχος που θα εκλεγεί αυτόματα αποκτά τα 3/5 των δημοτικών συμβούλων.

Συνεπώς για λόγους πρακτικούς ίσως στη διαδρομή προς τις εκλογές του Οκτωβρίου, ο αριθμός των υποψήφιων δημάρχων, να μειωθεί. Μικρά αυτοδιοικητά σχήματα ή ανεξάρτητες «αντάρτικες» κινήσεις πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να υποστηρίξουν υποψηφιότητες που θα υπερβούν το 3%. Εκτός και αν δώσουν τη μάχη μόνο για την καταγραφή ή την παραταξιακή φανέλα…