Ιστορική επίσκεψη Μόντι στην Ελλάδα

Την πρώτη επίσκεψη Ινδού Πρωθυπουργού στην Ελλάδα μετά από 40 χρόνια πραγματοποιεί ο Ναρέντρα Μόντι σήμερα Παρασκευή, ο οποίος έφτασε στην Αθήνα από το Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, όπου συμμετείχε στην Σύνοδο Κορυφής των BRICS.

Eίναι η πρώτη επίσκεψη Ινδού πρωθυπουργού στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια, από το 1983, όταν επισκέφθηκε τη χώρα μας η Ίντιρα Γκάντι.

Ο Ινδός Πρωθυπουργός έρχεται με τον αέρα της χώρας που κατάκτησε τη Σελήνη, καθώς το Ινδικό Vikram του Chandrayaan-3 πάτησε το πόδι του στο νότιο πόλο της σεληνιακής επιφάνειας.

Όμως στην πατρίδα του αλλά και από το εξωτερικό, ο Μόντι δέχεται σφοδρές επικρίσεις για την εισαγωγή διακρίσεων και διώξεων έναντι του μουσουλμανικού πληθυσμού αλλά και των πολιτικών του αντιπάλων, ενώ το πολιτικό κλίμα είναι σε ένταση.

Προσγειώθηκα στη Αθήνα. Προσβλέπω σε μία παραγωγική επίσκεψη στην Ελλάδα με στόχο την εκβάθυνση της φιλίας μεταξύ Ινδίας – Ελλάδας. Θα έχω συνομιλίες με τον @PrimeministerGR Kyriakos Mitsotakis και θα έρθω σε επαφή με την Ινδική κοινότητα. pic.twitter.com/QJ1GcHJeWM

— Narendra Modi (@narendramodi) August 25, 2023

Σε ότι αφορά την επίσκεψη του Μόντι στην Αθήνα, σύμφωνα με ινδικές πηγές ο Ινδός Πρωθουργός θα έχει συνομιλίες με τον Έλληνα ομόλογό του για να συζητήσει τρόπους περαιτέρω εμβάθυνσης των σχέσεων, ενώ θα έχει επίσης συνομιλίες με επιχειρηματικούς ηγέτες από τις δύο χώρες καθώς και με την ινδική κοινότητα στην Ελλάδα, που αριθμεί περίπου τις 14 χιλιάδες.

Εξάλλου οι δυο χώρες έχουν μακραίωνες σχέσεις απολαμβάνοντας πολιτιστικούς δεσμούς, οι οποίοι έχουν ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια μέσω της συνεργασίας σε τομείς όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, το εμπόριο και οι επενδύσεις στον τομέα της άμυνας αλλά και στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Οι επαφές της Ινδίας με την Ελλάδα ξεκίνησαν πριν από 2500 χρόνια. Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των βασιλέων της Μαουρία και της Ελλάδας αποδεικνύονται από νομίσματα και γραπτά.

Το 326 π.Χ., η εκστρατεία του Αλεξάνδρου τον οδήγησε στο βορειοδυτικό τμήμα της ινδικής υποηπείρου μέχρι τον Υφάση ποταμό, όπου πολέμησε με τον Ράτζα Πούρου, βασιλιά της Παουραβάα και τον Άμπχι που κυβερνούσε στην Ταξίλα, χωρίς όμως να διασχίσει τον Ινδό ποταμό.

Από το 280 π.Χ. και μετά, ελληνικά βασίλεια δημιουργήθηκαν στην βόρεια Πενταποταμία από Έλληνες της Βακτριανής, ενώ το 164-150 π.Χ. ο βασιλιάς της, ο Ευκρατίδης, ολοκλήρωσε την κατάληψη της Αραχωσίας, της Γεδρωσίας, της Γκαντάρα, των Ταξιλών, και της Πενταποταμίας, και έφθασε μέχρι την κοιλάδα του Γάγγη.

Αργότερα (100-80π.Χ.) ο Μένανδρος κατέλαβε τη δυτική κοιλάδα του Γάγγη και του Γουτζράτ και διδάχτηκε το Βουδισμό. Ίδρυσε το Ελληνο-ινδικό Βασίλειο με πρωτεύουσα την Σάγαλα, και χρησιμοποίησε νομίσματα που έφεραν δίγλωσσες επιγραφές στα ελληνικά και ινδικά.

Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών εγκαθιδρύθηκαν τον Μάιο του 1950. Η Ελλάδα άνοιξε την πρεσβεία της στο Δελχί το 1950 και η Ινδία στην Αθήνα το 1978. Η σχέση έχει εξελιχθεί ομαλά τα τελευταία 73 χρόνια με την Ελλάδα να συμμετέχει στη Διακήρυξη των έξι χωρών του Δελχί του 1985 για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Επιπρόσθετα οι δυο χώρες έχουν υποστηρίξει η μια την άλλη σε θέσεις για διεθνείς οργανισμούς και πρωτοβουλίες.

Όμως μετά την επίσκεψη της Ινδής Πρωθυπουργού Ίντιρας Γκάντι το 1983 στην Αθήνα πέρασαν 17 χρόνια για να πραγματοποιηθεί και πάλι μια υψηλόβαθμη επίσκεψη όταν το 2000 ο Κώστα Σημίτης επισκέφθηκε την Ασιατική χώρα. Ακολούθησε ο Ινδός Πρόεδρος το 2007 που επισκέφθηκε την Αθήνα και ο Κώστας Καραμανλής το 2008 το Νέο Δελχί.

Χρειάστηκε να περάσουν και πάλι 9 χρόνια όταν ο Νίκος Κοτζιάς επισκέφθηκε την Ινδία το 2017 ενώ το 2018 ακολούθησε η επίσκεψη του Προέδρου της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου, ενώ το 2019 η Ινδία ήταν η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των δυο χωρών.

Πολύ σημαντική για την Ινδία είναι η Ελλάδα καθώς είναι τόπος ταφής 518 ταυτοποιημένων Ινδών στρατιωτών που έπεσαν στην Ελλάδα κατά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους και αναπαύονται σε ελληνικά νεκροταφεία.

Οι πολύπλευρες σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών δεν αντικατοπτρίζονται στις εμπορικές συναλλαγές που μόλις το 2021 ξεπέρασαν το 1 δισ. δολάρια με το ισοζύγιο να γέρνει υπέρ της Ινδίας. Όμως το 2022 το διμερές εμπόριο εκτοξεύτηκε σχεδόν στα 2 δισ. με έναν όγκο εισαγωγών από την Ελλάδα να αγγίζει τα 785 εκατ. δολάρια ενώ οι εξαγωγές προς την Ινδία έφτασαν το 1,17 δισ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου πενταμήνου του 2023 οι εμπορικές συναλλαγές έφτασαν τα 581 εκατ. με τα 205 εκατ. να είναι οι εισαγωγές από την Ινδία και οι εξαγωγές να αγγίζουν τα 376 εκατ.

Σε ότι αφορά τις επενδύσεις από την Ασιατική χώρα, η ινδική εταιρεία υποδομών GMR Airports Ltd. και ο κοινοπρακτικός εταίρος της, η ΓΕΚ-Τέρνα, ανέλαβαν σύμβαση για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι της Κρήτης, ύψους 850 εκατ. ευρώ, γεγονός που σηματοδοτεί την πρώτη είσοδο ινδικής εταιρείας στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα έργο τριακονταπενταετούς διάρκειας, με πέντε χρόνια για την κατασκευή και τριάντα χρόνια για τη λειτουργία.

Η M/s. UPL Hellas, μια ινδική πολυεθνική εταιρεία έχει επίσης την εγκατάστασή της στην Ελλάδα. Ασχολείται με φυτοπροστατευτικά προϊόντα, λιπάσματα, βιοδιαλύματα και γεωπόνους στην ύπαιθρο, αλλά και αγρότες στην Ελλάδα και τη γειτονική περιοχή.

Ένας άλλος τομέας διμερούς συνεργασίας που ανθεί είναι αμυντική συνεργασία η οποία έλαβε ώθηση μετά την επίσκεψη του Ράξα Μάντρι στην Ελλάδα το 1994. Ακολούθησε η επίσκεψη του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1998 και η επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Άμυνας στην Ινδία τον Δεκέμβριο του 1998, κατά τη διάρκεια της οποίας υπογράφηκε το Μνημόνιο Αμυντικής Συνεργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό υπήρξαν αμοιβαίες ανταλλαγές επισκέψεων στρατιωτικών ομάδων, πολεμικών αεροσκαφών και πλοίων καθώς και κοινή συμμετοχή σε διεθνείς και μη στρατιωτικές ασκήσεις, με τις τελευταίες να είναι η αεροπορική άσκηση Ηνίοχος-23 , όπου συμμετείχε η Ινδική Πολεμική Αεροπορία που φιλοξενήθηκε από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία στην αεροπορική βάση της Ανδραβίδας στην Ελλάδα από τις 24 Απριλίου έως τις 04 Μαΐου 2023 και η Ινδία συμμετείχε με τέσσερα αεροσκάφη Su-30 MKI και δύο αεροσκάφη C-17.

Επίσης το πολεμικό πλοίο INS Chennai του Ινδικού Ναυτικού επισκέφθηκε τον κόλπο της Σούδας στην Κρήτη από τις 27 έως τις 29 Ιουλίου 2023 και πραγματοποίησε άσκηση διέλευσης με το ελληνικό πολεμικό πλοίο Νικηφόρος Φωκάς στο Αιγαίο.

Με στόχο την ενθάρρυνση και την υποστήριξη της συνεργασίας στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας στη βάση της ισότητας και του αμοιβαίου οφέλους, υπογράφηκε η Συμφωνία για την Επιστήμη και την Τεχνολογία υπεγράφη τον Απρίλιο του 2007, με την συμφωνία να έχει επικυρωθεί και από τις δύο πλευρές.

Στόχος προφανώς και των δυο χωρών είναι η διεύρυνση της συνεργασίας, με την ελληνική πλευρά να βλέπει στην αναπτυσσόμενη Ινδία μια καλή ευκαιρία για να γίνει πύλη εισόδου για τα ινδικά προϊόντα στην Ευρώπη. Επίσης επιθυμία της Ελλάδας είναι να γίνει τουριστικός προορισμός για τους Ινδούς και χώρα επενδύσεων.

Η Ινδία από την άλλη πλευρά, επιθυμεί να διευρύνει τις δυνατότητες των Ινδικών επιχειρήσεων στον τομέα της τεχνολογίας, παροχής υπηρεσιών, του αγροτικού τομέα, του τουρισμού και της ναυτιλίας.

Η επίσκεψη Μόντι γίνεται λίγες ώρες μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής των BRICSστο Γιοχάνεσμπουργκ και σίγουρα θα κομίζει νέες ιδέες και προτάσεις, μετά τις αποφάσεις που πάρθηκαν με τη διεύρυνση της ένωσης και το πλάνο ανάπτυξης της, μέσω της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας των BRICS.