Οι προσδοκίες των κομμάτων και πού θα κριθεί το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών

Μας χωρίζουν μόλις μερικές ημέρες από την ημέρα των ευρωεκλογών και ακόμα σε μεγάλο βαθμό, όλα είναι ανοιχτά και προσδόκιμα, παρότι το κυβερνών κόμμα δεν κινδυνεύει να χάσει την πρωτιά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν δείχνουν να διαθέτουν την δυναμική ώστε να υπάρξει αλλαγή των συσχετισμών  και πολιτική ανατροπή.

Όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις καταγράφουν τη ΝΔ να κινείται καθαρά πάνω από το κρίσιμο 30%, με τάση να πιάσει και να υπερβεί το 33% των ευρωεκλογών του 2019, αλλά χωρίς να πλησιάζει το 41% των εθνικών εκλογών του 2023. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρότι φαίνεται να κλειδώνει τη δεύτερη θέση, εμφανίζει μία ρευστότητα που πιθανά να κρύβει εκπλήξεις ενώ το ΠΑΣΟΚ δεν κατορθώνει την μεγάλη υπέρβαση που θα το φέρει σε τροχιά επιστροφής στις «παλιές δόξες». Με κέρδη εμφανίζονται ΚΚΕ και Ελληνική Λύση που μάχονται για την 4^η θέση ενώ Νίκη και Πλεύση Ελευθερίας δείχνουν να πιάνουν άνετα τον εκλογικό πήχη για την εκπροσώπηση στη Βουλή.

Πέρα αυτών, όλα είναι ανοιχτά για 3 – 4 κόμματα να διεκδικούν να πιάσουν το 3% και να ελπίζουν στην εκλογή ευρωβουλευτή. Στην πυρίκαυστη ζώνη βρίσκονται η Νέα Αριστερά, που φαίνεται να διαθέτει το προβάδισμα έναντι των άλλων και ακολουθούν, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, το ΜΕΡΑ25, οι Δημοκράτες και η «Φωνή της Λογικής».

Μειωμένο το ενδιαφέρον, κίνδυνος για χαμηλή συμμετοχή

Ωστόσο αυτό που εκτιμάται ότι θα διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα της κάλπης της 9^ης Ιουλίου, είναι η συμμετοχή των πολιτών στις κάλπες που θα εκλέξουν τους 21 έλληνες ευρωβουλευτές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Να αναφέρουμε ότι η συμμετοχή στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του 2023 η συμμετοχή ήταν 53,74% ενώ στις ευρωεκλογές τον Μάιο του 2019 ήταν 58,69%. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ευρωεκλογές του 2019 είχαν προηγηθεί των εθνικών εκλογών και είχαν λειτουργήσει ως εκλογικός προθάλαμος για τις βουλευτικές εκλογές της χώρας τον Ιούλιο του 2019.

Σ’ αυτές τις ευρωεκλογές δεν υπάρχει το ζέσταμα ενόψει των εθνικών εκλογών, παρότι οι εκλογές διεξάγονται με θεματολογία που αφορά κυρίως τα εσωτερικά ζητήματα και όχι τα ευρωπαϊκά ενώ υπάρχει ένα αξιοσημείωτο ποσοστό από 15% έως 18% που δηλώνει αναποφάσιστο ή δεν ξέρει τι θα ψηφίσει, πολλοί εκ των οποίων, όπως εκτιμάται, ενδέχεται τελικά να μην οδηγηθεί στις κάλπες.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι ερωτώμενοι σε ποσοστό που ξεπερνά το 60% και αγγίζει το 70%, δηλώνουν πολύ ή αρκετό ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές, αλλά το ποσοστό αυτό μειώνεται αισθητά στις νεαρές ηλικίες ενώ αυξάνεται στις πιο μεγάλες ηλικίες. Υπάρχει δηλαδή ένα σημαντικό ποσοστό που δηλώνει αδιαφορία για τις ευρωεκλογές, ιδίως στις νεαρές και παραγωγικές ηλικίες, το οποίο σε συνδυασμό με τους αναποφάσιστους, μπορεί να μειώσει αισθητά τη συμμετοχή στις κάλπες, γεγονός που θα επηρεάσει τα ποσοστά των μικρών κομμάτων.

Πάντως σε κάθε περίπτωση ένα μικρό ποσοστό συμμετοχής θα είναι σήμα κινδύνου για το πολιτικό σύστημα αλλά και το κύρος της Ε.Ε. στην Ελλάδα παρότι οι Έλληνες πολίτες σε ποσοστό πάνω από 70%, τάσσονται υπέρ της συμμετοχής της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Άγχος στη ΝΔ, όχι για την πρωτιά αλλά για το ποσοστό

Στο κυβερνών κόμμα θεωρούν ότι θα κόψουν πρώτοι το νήμα των ευρωεκλογών αλλά θέτουν χαμηλά τον πήχη, αποφεύγοντας τη σύγκριση με το ποσοστό του κόμματος στις τελευταίες εθνικές εκλογές.

Αντί να θέσουν ως στόχο το 40,56% των εθνικών εκλογών του Ιουνίου του 2023, κατεβάζουν τον πήχη στο 33,12 των ευρωεκλογών του 2019, παρότι το κυβερνών κόμμα προεκλογικά ελάχιστα μιλά για τα ευρωπαϊκά θέματα. Ο στόχος της ΝΔ είναι να «πιάσει» και να ξεπεράσει το 33% και η κεντροαριστερά αθροιστικά να παραμείνει κάτω από το 30%.

Αν η ΝΔ κινηθεί γύρω στο 30% η ακόμα δεν το υπερβεί, τότε θα υπάρξει πρόβλημα. Πρακτικά ένα ποσοστό κοντά ή κάτω από το 30% θα στείλει μηνύματα στην κυβέρνηση και στην πολιτική της, η υλοποίηση της οποίας δεν θα είναι εύκολη υπόθεση καθώς θα έχει χαθεί η πολιτική νομιμοποίηση. Υποχρεωτικά η κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει άλλο μείγμα πολιτικής και διορθωτικές κινήσεις ώστε να μετριάσει την δυσαρέσκεια αλλά και να ανακόψει την πορεία αλλαγής των συσχετισμών. Σ’ αυτή την περίπτωση μάλιστα δεν αποκλείεται και ένας ευρύς ανασχηματισμός ώστε να αλλάξει η εικόνα του κυβερνητικού σχήματος ενώ και το κύρος του ίδιου του πρωθυπουργού θα έχει δεχτεί πλήγματα.

Αλλά μηνύματα προς την κυβέρνηση θα υπάρξουν ακόμα και αν υπερβεί το 33% και ο ΣΥΡΙΖΑ πλησιάσει ή ξεπεράσει το 20% και η ακροδεξιά, αθροιστικά εμφανιστεί ακόμα πιο ψηλά. Εκτιμάται πως αυτό θα επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις και σε βάθος χρόνου ίσως να οδηγήσει ακόμα και σε πρόωρες εκλογές.

Αισιοδοξία στον ΣΥΡΙΖΑ για αλλαγή σελίδας

Σ’ αυτό το σενάριο εξάλλου στηρίζονται στον ΣΥΡΙΖΑ, που θεωρούν ότι αν το κόμμα κατορθώσει να πετύχει το ποσοστό των εθνικών εκλογών του 2023, δηλαδή 17,83% και η ΝΔ δεχτεί εκλογικά πλήγματα, τότε ανοίγει ο δρόμος για την πολιτική αλλαγή.

Αν μάλιστα η κάλπη επιβεβαιώσει τη «κεντρώα» στρατηγική Κασσελάκη, και το ποσοστό αγγίξει το 20%, η Κουμουνδούρου μπορεί να ελπίζει για αλλαγή του κλίματος και ανοιχτό δρόμο για την διεκδίκηση της εξουσίας. Αυτό μάλιστα που θέτουν ως ξεκάθαρο στόχο είναι η μείωση των ποσοστών της ΝΔ, καθώς γνωρίζουν ότι το 20% είναι δύσκολο αν όχι ακατόρθωτο, βάσει και των δημοσκοπήσεων, ενώ θεωρούν ως θετικό βήμα και το «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» με το ΠΑΣΟΚ, το οποίο, όπως φαίνεται, αδυνατεί να διεκδικήσει την δεύτερη θέση.

Μείωση του ποσοστού της ΝΔ και η σταθεροποίηση στη δεύτερη θέση θα ενισχύσει και την ηγεσία Κασσελάκη, ο οποίος κυριολεκτικά έχει πάρει «πάνω του», την προεκλογική καμπάνια του κόμματος. Αυτό προκαλεί εσωκομματικές γκρίνιες και δυσαρέσκειες, οι οποίες προς το παρόν παραμένουν κάτω από το χαλί, αλλά θα εμφανιστούν δυνατά στο προσκήνιο αν το κόμμα αποτύχει να ανακάμψει και να εκπέμψει μηνύματα αισιοδοξίας. Δεν είναι μάλιστα καθόλου τυχαία τα δημοσιεύματα και οι διαρροές για «λευκή απεργία», προεκλογικά, κάποιων βουλευτών, που παλιότερα απολάμβαναν τα προνόμια του προεδρικού περιβάλλοντος.

Πάντως ο Στέφανος Κασσελάκης συνεχίζει απτόητος το άνοιγμα προς το χώρο του κέντρου, επενδύοντας σταθερά στα θέματα της καθημερινότητας, γεγονός που όπως φαίνεται αποδίδει καρπούς και καταγράφει ακόμα και μετακινήσεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ από την κεντροδεξιά ενώ δεν φοβάται να ασκεί κριτική ευθέως σε ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ, κάτι που ο ΣΥΡΙΖΑ του Α.Τσίπρα το απόφευγε.

Ωστόσο αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατορθώσει να εξέλθει ενισχυμένος από την ευρωκάλπη, η επόμενη ημέρα στην Κουμουνδούρου θα είναι μία δύσκολη ημέρα, αν όχι νύχτα.

Στο ΠΑΣΟΚ ανακάλυψαν το προοδευτικό μέτωπο   

Ανάλογη είναι η ανησυχία και στο ΠΑΣΟΚ, όπου το ενδιαφέρον εστιάζεται στη διάσωση των ποσοστών του κόμματος σε επίπεδα που δεν θα δρομολογήσουν εξελίξεις.

Αν το ποσοστό του κόμματος δεν ξεπεράσει το 11,84% των εθνικών εκλογών θα θεωρηθεί αποτυχία, με δεδομένο ότι ο Ν. Ανδρουλάκης είχε θέσει ως στόχο την κατάκτηση της δεύτερης θέσης. Ωστόσο όλες σχεδόν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ θα κερδίζει κάποιες μονάδες, αλλά ήδη ο στόχος της δεύτερη θέσης φαίνεται να απομακρύνεται, εκτός και αν συμβεί κάποιο θαύμα. Αυτοί που επιμένουν στο στόχος της δεύτερης θέσης είναι όσοι θεωρούν ότι το κεφάλαιο Ανδρουλάκης έχει αποδώσει ό,τι μπορούσε να αποδώσει. Επιμένουν ώστε την επόμενη ημέρα να θέσουν θέμα ηγεσίας.

Ο ίδιος πάντως ο πρόεδρος του κόμματος Ν. Ανδρουλάκης επιχειρεί να παρουσιαστεί ως συνθετικό κρίκος για τη λεγόμενη «δημοκρατική παράταξη», αλλά οι διαρροές προς τη ΝΔ, με Πύρρο Δήμα και Εύη Χριστοφιλοπούλου κ.α. ίσως να μην είναι αμελητέες, ενώ το «σκάνδαλο Καϊλή», ακόμα ρίχνει βαριά σκιά για το ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές.

Οι «μικροί» και τα θέματα που διαμορφώνουν το προεκλογικό κλίμα

Στις ευρωεκλογές οι έλληνες εκλογείς σίγουρα δεν θα προσέλθουν στις κάλπες με το μυαλό στα ευρωπαϊκά θέματα, την ευρωπαϊκή σύγκλιση και τις ενιαίες ευρωπολιτικές, αλλά σκεπτόμενοι τα θέματα της οικονομίας, όπως το μείζον της ακρίβειας, το στεγαστικό και το φορολογικό, τα θέματα της ασφάλειας και τη τραγωδία των Τεμπών ή τα σκάνδαλα των παρακολουθήσεων και των emails των αποδήμων, αλλά και τη συμφωνία των Πρεσπών, τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, κ.α.

Σ’ αυτά τα θέματα επενδύουν και βασίζουν τον προεκλογικό τους λόγο όλα τα κόμματα και γι αυτά τα θέματα «απολογείται» ως κυβέρνηση η ΝΔ.

Η όξυνση των προβλημάτων, ιδίως της ακρίβειας, οδηγεί πολλούς ψηφοφόρους να στραφούν σε πιο ριζοσπαστικές επιλογές, προκειμένου να εκφράσουν τη δυσαρέσκεια τους, ενώ το πιο «χαλαρό» πλαίσιο των ευρωεκλογών, τους επιτρέπει να στείλουν μηνύματα προς την κυβέρνηση, αλλά και προς τα κόμματα που μπορούν να διεκδικήσουν ή φλερτάρουν με την εξουσία.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, δεν είναι ανεξήγητη η δυναμική που παρουσιάζει το ΚΚΕ, που στις εκλογές του 2023 είχε συγκεντρώσει 7,69% και στις ευρωεκλογές του 2019 ποσοστό 5,35%. Οι εκτιμήσεις θέλουν το ΚΚΕ να πιάνει στις ευρωεκλογές το ποσοστό των εθνικών εκλογών ενώ δεν αποκλείεται να το υπερβεί και να πλησιάσει ακόμα και το 10%, επενδύοντας κυρίως στα εργασιακά, την ανεργία την ακρίβεια και τα προβλήματα της λαϊκής οικογένειας.

Σε παρόμοια τροχιά, αλλά πολύ πιο χαμηλά κινούνται τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς ΜΕΡΑ 25 και ΑΝΤΑΡΣΥΑ, με το κόμμα Βαρουφάκη να δείχνει ότι μπορεί να τα καταφέρει να εκλέξει ευρωβουλευτή ενώ διαφορετική περίπτωση είναι η «Πλεύση Ελευθερίας» που φαίνεται να πιάνει το εκλογικό όριο, όπως και οι «Δημοκράτες», που προσπαθεί να πλασαριστεί στον κεντρώο χώρο μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Το μεγάλο αίνιγμα πάντως αυτών των εκλογών είναι η Νέα Αριστερά, που ακόμα, δημοσκοπικά τουλάχιστον, δεν επιβεβαιώνει την απόφαση των στελεχών της να αποχωρήσουν από τον ΣΥΡΙΖΑ, και θα πρέπει να παλέψει μέχρι τελικής πτώσης για την είσοδος της στην Ευρωβουλή.

Μεγάλη κινητικότητα επιδεικνύουν και τα κόμματα της άκρας δεξιάς, που σηκώνουν ψηλά τα εθνικά θέματα και πριμοδοτούν την εθνικιστική ρητορική για τη συμφωνία των Πρεσπών, το μεταναστευτικό και τα ελληνοτουρκικά. Η απουσία άλλωστε των Σπαρτιατών απελευθερώνει ψήφους και δημιουργεί ένα κενό, που μία σειρά από «συγγενικά» κόμματα φιλοδοξούν να το καλύψουν, αφαιρώντας παράλληλα συντηρητικούς ψήφους από τη ΝΔ

Μεγάλος κερδισμένος του χώρου φαίνεται να είναι η «Ελληνική Λύση», που αισιοδοξεί ακόμα και για την 4^η θέση όταν στις εθνικές εκλογές του 2023 είχε συγκεντρώσει 4.44% και στις ευρωεκλογές του 2019 4,18%. Αντίθετα η «Νίκη» με 3,7% στις εθνικές εκλογές, δεν φαίνεται ικανή να αποσπάσει κομμάτι της πίτας των «Σπαρτιατών», η οποία έχει ανοίξει την όρεξη σε άλλα «συναφή» σχήματα, όπως «Φωνή της Λογικής», «Πατριώτες» «ΛΑΟΣ», κ.α.