Πανευρωπαϊκή έρευνα: Η Κεντροαριστερά χάνει τις εκλογές γιατί υιοθετεί δεξιά ατζέντα

Πανευρωπαϊκή έρευνα δημοσιεύτηκε σήμερα Τετάρτη μετά από νέα ανάλυση δημοσκοπικών δεδομένων και ευρωπαϊκών εκλογικών αποτελέσματων αναδεικνύοντας πως η υιοθέτηση συντηρητικών πολιτικών σε θέματα όπως στη μετανάστευση και την οικονομία δεν βοηθά τα κεντροαριστερά κόμματα να κερδίσουν ψήφους.

Αντιμέτωπα με μια συνεχή μείωση των ποσοστών τους εδώ και μια 20ετία, συνοδευόμενη από την αυξανόμενη υποστήριξη για τη δεξιά, την ακροδεξιά και μερικές φορές την άκρα αριστερά, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη αναζητούν ολοένα και περισσότερο την πολιτική τους σωτηρία κινούμενα προς το κέντρο.

Όπως γράφει ο Guardian, η ανάλυση δείχνει ότι τα κεντροαριστερά κόμματα που υπόσχονται, για παράδειγμα, να είναι σκληρά στη μετανάστευση ή ανυποχώρητα στις δημόσιες δαπάνες είναι απίθανο να προσελκύσουν πιθανούς ψηφοφόρους από τα δεξιά τους ενώ την ίδια στιγμή κινδυνεύουν να χάσουν τους υπάρχοντες προοδευτικούς υποστηρικτές τους.

Οι ψηφοφόροι προτιμούν το πρωτότυπο από το αντίγραφο

«Οι ψηφοφόροι τείνουν να προτιμούν το πρωτότυπο από το αντίγραφο», δήλωσε ο Tarik Abou-Chadi, αναπληρωτής καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συνιδρυτής του Progressive Politics Research Network (PPRNet).

Ο Abou-Chadi είπε ότι η ομάδα πολιτικών επιστημόνων που ανέλαβε να διεξάγει την έρευνα, από πανεπιστήμια όπως η Βαρκελώνη, η Λωζάνη, η Βιέννη, η Ζυρίχη και το Βερολίνο, δεν «στόχευε να συμβουλεύσει ή να ενεργήσει ως πολιτικοί σύμβουλοι» αλλά να παρουσιάσει μια «προσεκτική, εμπειρική, βασισμένη σε δεδομένα» έρευνα.

«Προσπαθούμε να παρέχουμε μια πιο σταθερή, ακριβή βάση για μια ανοιχτή πολιτική συζήτηση σχετικά με την προοδευτική πολιτική, ποιος ψηφίζει προοδευτικά κόμματα και γιατί, και τις στρατηγικές που έχουν στη διάθεσή τους», είπε. «Αυτό περιλαμβάνει κατάρριψη ορισμένων μύθων».

Ποιος υποστηρίζει τα κεντροαριστερά κόμματα;

Μία από τις πιο σημαντικές παρανοήσεις που αποκάλυψε το έργο της ομάδας που ανέλαβε την έρευνα», είπε, «αφορούσε την φύση των ψηφοφόρων που υποστηρίζουν τα κεντροαριστερά κόμματα στην Ευρώπη. «Οι κοινωνικές δομές έχουν μεταμορφωθεί τελείως από την εποχή της ακμής της σοσιαλδημοκρατίας», αναφέρει ο Abou-Chadi.

«Ο μέσος σοσιαλδημοκράτης ψηφοφόρος σήμερα είναι πολύ, πολύ διαφορετικός από πριν από 50, ακόμη και πριν από 20 χρόνια – και είναι απίθανο να είναι βιομηχανικός εργάτης. Τα δεδομένα δείχνουν επίσης ότι μεγάλο μέρος αυτής της νέας εκλογικής περιφέρειας είναι στην πραγματικότητα τόσο πολιτιστικά προοδευτική όσο και οικονομικά αριστερή».

Η ανάλυση έδειξε επίσης ελάχιστο πραγματικό ανταγωνισμό ψηφοφόρων μεταξύ της κεντροαριστεράς και της ριζοσπαστικής δεξιάς, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί. Τα προοδευτικά κόμματα «πρέπει να κατανοήσουν και να εκπροσωπήσουν τις κοινωνικές δομές του 21ου αιώνα», είπε ο Αbou-Chadi.

Ένα από τα βασικά ευρήματα επίσης της έρευνας ήταν ότι «η προσπάθεια μίμησης δεξιών θέσεων δεν είναι μια επιτυχημένη στρατηγική για την αριστερά», είπε.

Δύο μελέτες συγκεκριμένα, κατέδειξαν το παραπάνω εξετάζοντας τον λεγόμενο «σοβινισμό της πρόνοιας» και τη στόχευση στη «δημοσιονομική ορθοδοξία».

Ο Björn Bremer του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στη Βιέννη είπε ότι μια έρευνα στην Ισπανία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία και σε μεγαλύτερα σύνολα δεδομένων από 12 χώρες της ΕΕ έδειξε ότι από την οικονομική κρίση του 2008, η στόχευση στη «δημοσιονομική ορθοδοξία» αποτέλεσε χαμένη ψήφο για την κεντροαριστερά.

«Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που υποστήριξαν τη λιτότητα δεν καταφέρνουν να κερδίσουν την υποστήριξη των ψηφοφόρων που ανησυχούν για το δημόσιο χρέος χάνονατς έτσι την υποστήριξη όσων αντιτίθενται στη λιτότητα», είπε ο Μπρέμερ. Εν ολίγοις, «τα κεντροαριστερά κόμματα που στην πραγματικότητα επιβάλλουν λιτότητα χάνουν ψήφους».

Ως παράδειγμα, ο Bremer ανέφερε την ηττημένη προεκλογική εκστρατεία του Εργατικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου το 2015 , η οποία επικεντρώθηκε στη δημοσιονομική ευθύνη. «[Όταν] οι ψηφοφόροι ενδιαφέρονται πραγματικά για τη δημοσιονομική πολιτική, θα αναζητήσουν τον «ιδιοκτήτη του θέματος» – σε αυτήν την περίπτωση, τους Συντηρητικούς, που πάντα θα πιστεύουν ότι είναι πιο αξιόπιστοι σε αυτό το ζήτημα», είπε.

Η δημοσιονομική ορθοδοξία – περικοπή φόρων, περιορισμός των δαπανών, περιορισμός του δημόσιου χρέους – λειτούργησε για τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα όπως το New Labour του Tony Blair και το SPD του Gerhard Schröder στη Γερμανία, αλλά αυτή ήταν «μια περίοδος σχετικής σταθερότητας και ανάπτυξης», αναφέρει.

«Τώρα βρισκόμαστε σε μια διαφορετική εποχή. Τα δεδομένα υποδηλώνουν έντονα πως τα κεντροαριστερά κόμματα μπορούν να συσπειρώσουν έναν αριθμό ψηφοφόρων που πιστεύουν ότι ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας, αποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες και πραγματικές επενδύσεις – για παράδειγμα στην πράσινη μετάβαση – είναι απαραίτητες», είπε ο Bremer.

«Αλλά το να κάνουμε το αντίθετο –προσφέροντας ένα αντιφατικό πρόγραμμα που προωθεί τη λιτότητα αλλά υπόσχεται να προστατεύσει τις δημόσιες υπηρεσίες και το κράτος πρόνοιας και ελπίζοντας ότι οι ψηφοφόροι θα καταπιούν τέτοια παραμύθια– απέτυχε τη δεκαετία του 2010 και είναι πιθανό να αποτύχει ξανά».

Το μεταναστευτικό ζήτημα

Ομοίως, ο Matthias Enggist του Πανεπιστημίου της Λωζάννης επικαλούμενος ανάλυση δεδομένων από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες δεν έδειξε στοιχεία ότι ο «σοβινισμός» της πρόνοιας –σε γενικές γραμμές, περιορίζοντας την πρόσβαση των μεταναστών στην πρόνοια– ήταν μια επιτυχημένη στρατηγική για την αριστερά.

Σε άλλο σημείο, ο Matthias Enggist αναφέρει πως «υπάρχει μικρή υποστήριξη μεταξύ των πραγματικών αριστερών ψηφοφόρων – Πρασίνων, σοσιαλδημοκρατών ή ριζοσπαστικών αριστερών – ή πιθανών αριστερών ψηφοφόρων στη δεξιά και οι αριστεροί ψηφοφόροι ως επί το πλείστον έχουν πραγματική αντιπάθεια ως προς τις διακρίσεις ανάμεσα σε υπηκόους και μετανάστες μέσα στην κοινωνία».

Οι ψηφοφόροι που υποστηρίζουν τον λεγόμενο σοβινισμό της πρόνοιας, εν τω μεταξύ, είναι πιθανό να μην σκεφτούν καν να ψηφίσουν για ένα αριστερό κόμμα, είπε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι αυτό απιοτελεί μια στρατηγική για να πάρει πίσω αρκετές παραδοσιακές ψήφους της εργατικής τάξης.

Ακόμη και στη Δανία, όπου μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών έχει εισαγάγει ένα από τα πιο σκληρά αντιμεταναστευτικά καθεστώτα της Ευρώπης, τα εκλογικά δεδομένα δείχνουν ότι ο περιορισμός των δικαιωμάτων των μεταναστών δεν είναι δημοφιλής σε σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.

Οι αριστεροί πολιτικοί που υποστηρίζουν τον σοβινισμό της ευημερίας «υπερεκτιμούν τις δυνατότητές του να κερδίσουν νέους ψηφοφόρους», αναφέρει ο Enggist.

«Τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα ότι υπερεκτιμούν τη σημασία των παραδοσιακών, λευκών ψηφοφόρων της εργατικής τάξης στο εκλογικό σώμα – και υποτιμούν πόσο έντονα νοιάζονται οι σημερινοί ψηφοφόροι της μεσαίας τάξης το να αντιμετωπίζονται οι μετανάστες με αξιοπρεπή και ίση μεταχείριση».