Πώς η Ελλάδα θα ξαναμπεί στις αγορές χωρίς χρηματοδότηση

Η “καθαρή έξοδος” στις αγορές «δεν είναι ένα κομματικό θέμα και δεν αφορά τα κόμματα, είναι εθνικό θέμα και δεν έχει κανένας δικαίωμα να το υπονομεύει» υποστηρίζει σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Διονύσης Χιόνης, καθηγητής Οικονομικών στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και σημειώνει πως όλα τα δεδομένα σήμερα προμηνύουν πως «οι αγορές θα υποδεχθούν την ελληνική οικονομία πίσω, μετά από 8-9 χρόνια, χωρίς την ανάγκη γραμμής προληπτικής χρηματοδότησης».

Ο κ. Χιόνης θα σημειώσει επίσης ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Οικονομική και Νομισματική Ενωση, όσο και η Ελλάδα θέλουν να τελειώνουν με τα μνημόνια και θέλουν να τελειώνουν όχι μόνο γιατί είναι αναποτελεσματικά και τελικά δεν είχαν τα προσδοκούμενα αποτελέσματα, αλλά δεν βοηθούν και στη γενικότερη μεταστροφή που έχει ανάγκη να κάνει η Ευρώπη προς νέες δομές διαχείρισης της κρίσης, της μεγάλης οικονομικής κρίσης, διαχείριση των οικονομικών της ανάπτυξης, διαχείριση της δημιουργίας των νέων θέσεων εργασίας».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Διονύση Χιόνη στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στον Δημήτρη Χαροντάκη.

Κύριε Χιόνη ποια είναι η εκτίμησή σας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας;

Το βασικό διακύβευμα για την ελληνική οικονομία είναι η έξοδος της στις αγορές. H έξοδος στις αγορές θα σηματοδοτήσει μια ουσιαστική στροφή της ελληνικής οικονομίας όχι μόνο σε εθνική βάση. Θα σημάνει τη λήξη των μνημονίων αλλά και μπορεί να εισέλθει η οικονομία σε μια αναπτυξιακή τροχιά. Η σημαντική στιγμή, λοιπόν, είναι ο Αύγουστος του 2018.

Πώς θα υποδεχθούν οι διεθνείς κεφαλαιαγορές την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους, αν θα μπορεί δηλαδή η ελληνική οικονομία να αντλεί χρήματα από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές προκειμένου να μπορεί να χρηματοδοτεί το εξωτερικό της χρέος. Αυτό είναι το κεντρικό ζητούμενο. Και θεωρείτε ότι είναι δυνατόν να γίνει «καθαρή έξοδος», όπως λέγεται χωρίς πιστοληπτική γραμμή στήριξης ή θα χρειαστεί μία πιστοληπτική γραμμή, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι παράγοντες;

Κοιτάξτε, η πιστοληπτική γραμμή στήριξης για να υπάρξει τον Αύγουστο θα έπρεπε ήδη από τώρα να αρχίσει να συζητείται. Είναι κάτι όμως που δεν το θέλει ούτε η ελληνική πλευρά, αλλά ούτε και οι Ευρωπαίοι. Η πιστοληπτική γραμμή στήριξης συνοδεύεται πάντα και από ένα μνημόνιο – δεν υπάρχει διαδικασία που να δίνει κάποιος εγγύηση ή χρήματα χωρίς να συνοδεύεται από ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Αλλά τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Οικονομική και Νομισματική Ένωση, όσο και η Ελλάδα, θέλουν να τελειώνουν με τα μνημόνια και θέλουν να τελειώνουν, όχι μόνο γιατί είναι αναποτελεσματικά και τελικά δεν είχαν τα προσδοκούμενα αποτελέσματα, αλλά δεν βοηθούν και στη γενικότερη μεταστροφή που έχει ανάγκη να κάνει η Ευρώπη προς νέες δομές διαχείρισης της κρίσης, της μεγάλης οικονομικής κρίσης, διαχείριση των οικονομικών της ανάπτυξης, διαχείριση της δημιουργίας των νέων θέσεων εργασίας.

Και ο ρόλος της πιστοληπτικής γραμμής χρηματοδότησης μπορεί να είναι ένα «μαξιλάρι» που θα δημιουργηθεί από χρήματα που έχουν περισσέψει από τα προηγούμενα μνημόνια και από τις τονωτικές εκδόσεις ομολόγων. Οι αγορές αυτή τη στιγμή – γιατί δεν ξέρουμε τι θα γινει τον Αύγουστο του 2018 – δείχνουν ότι θα υποδεχθούν την ελληνική οικονομία πίσω, μετά από 8-9 χρόνια, χωρίς την ανάγκη γραμμής προληπτικής χρηματοδότησης. Αυτό δείχνουν αυτή τη στιγμή οι αγορές. Την κάθετη πτώση των αποδόσεων των ομολόγων, η οποία προσέξτε δεν συνέβη μόνο τους τελευταίους μήνες αλλά συνέβη όλο το 2017. Δηλαδή, η αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων αποδεικνύει ότι οι αγορές ετοιμάζονται για μια καθαρή έξοδο – αυτό δείχνουν τώρα.

Σε αυτή τη συζήτηση όμως πρέπει να βάλουμε και το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, δηλαδή οι αγορές δίνουν μηνύματα ότι έτσι όπως είναι η ελληνική οικονομία και το εξωτερικό χρέος θα μπορούσαν να δανειοδοτούν την ελληνική οικονομία με ένα λογικό επιτόκιο. Δεν έχουμε βάλει όμως την παράμετρο αναδιάρθρωσης του χρέους.

Ποια μπορεί να είναι τα μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους, με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα και πώς αντιλαμβάνονται οι δανειστές την αναδιάρθρωση;

Φαίνεται αυτή τη στιγμή ότι θα πάμε σε μια κατεύθυνση μιας υβριδικής παρέμβασης. Να συνδεθούν οι αποπληρωμές των τοκοχρεολυσίων με τον ρυθμό ανάπτυξης και ο χρόνος επίσης της αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Επίσης, υπάρχει και η γαλλική πρόταση, η οποία λέει πως στην περίπτωση κατά την οποία δεν δύναται για τον α ή β λόγο η ελληνική οικονομία να πληρώνει τα τοκοχρεολύσια, να έχουμε μια χρονική μετάθεση αυτών των τοκοχρεολυσίων. Αυτό σημαίνει ουσιαστική ελάφρυνση – γιατί θέλω να σας θυμίσω ότι μεταξύ του 2018 και του 2021 η ελληνική οικονομία έχει να δώσει πάνω από 50 δισ. ευρώ σε τοκοχρεολύσια. Πρόκειται για τεράστιο ποσό. Άρα, κάτι πρέπει να γίνει και αυτό το κάτι το ανακαλύψαμε, όταν το 2105, όταν πλέον χαρακτηρίζουμε το χρέος τόσο εμείς όσο και οι δανειστές ως μη βιώσιμο, ως μη διαχειρίσιμο. Λοιπόν, το πρώτο το οποίο ειπώθηκε είναι ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο και δεν είναι διαχειρίσιμο γιατί τα τοκοχρεολύσια ξεπερνούν πολύ τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, άρα κάτι πρέπει να γίνει.

Έτσι αν όλα αυτά τα προσθέσουμε μαζί – δηλαδή τα θετικά μηνύματα που παίρνουμε από τις αγορές συν την οποιαδήποτε παρέμβαση που θα γίνει στο χρέος το καλοκαίρι του 2018 – προμηνύεται ότι θα έχουμε μια «καθαρή έξοδο». Όπως και να έχει όμως το θέμα, εμείς πρέπει να ευχόμαστε και να προσπαθούμε την «καθαρή έξοδο», δεν μπορούμε να αυτουπονομεύουμε την «καθαρή έξοδο» και να ευχόμαστε να έχουμε μνημόνια. Χρειάζεται κανείς να δει τι έγινε στην Πορτογαλία και στην Κύπρο, λίγους μήνες πριν σταματήσουν τα μνημόνια σε αυτές τις χώρες. Το σύνολο του πολιτικού φάσματος είχε μια κατεύθυνση πώς θα πετύχουν την «καθαρή έξοδο», δεν αυτουπονόμευαν αυτή την κορυφαία εθνική διαδικασία και το θέμα της εξόδου της χώρας στις κεφαλαιαγορές ξεπερνά κατά πολύ και το ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ και την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση. Είναι ένα εθνικό θέμα. Σ΄αυτή λοιπόν την πρόταση πρέπει να υπάρχει μια σύγκλιση και μια υποστήριξη. Αν οι μισοί από εμάς υπονομεύουμε με δηλώσεις και με κινήσεις την καθαρή έξοδο νομίζω ότι είναι ό,τι χειρότερο

Προσφάτως σάς ασκήθηκε πάρα πολύ έντονη κριτική γιατί αμφισβητήσατε τις εκτιμήσεις του κ. Βίζερ, σύμφωνα με τις οποίες το πρώτο εξάμηνο του 2015 στοίχισε στην ελληνική οικονομία 200 δισ. ευρώ. Πώς απαντάτε σε αυτές τις επικρίσεις;

Ναι, ξέρετε αυτοί οι οποίοι με επέκριναν, με είχαν αμφισβητήσει και τότε που λέγαμε ότι ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής είναι λάθος. Είχαν αμφισβητήσει και τότε που μας έλεγε ο κ. Βίζερ, ο κ. Ντασειλμπλουμ, το ΔΝΤ, το 2011, το 2012 ότι σε ένα χρόνο θα τελείωνε η κρίση και πολύ σύντομα θα ξαναρχόμαστε στις αγορές. Με έχουν αμφισβητήσει επανειλημμένως, όταν αμφισβητούμε κάτι το οποίο δεν μπορεί να σταθεί ούτε οικονομικά ούτε λογικά.

Εγώ αυτό το οποίο είπα είναι ότι δεν μπορεί για το πρώτο εξάμηνο του 2015 η ζημιά να είναι 200 δισ. ευρώ, όταν το ΑΕΠ της χώρας όλο το 2015 ήταν 177,5 δισ. ευρώ. Ξέρετε ακόμα και οι ζημιές γι’ αυτούς που ξέρουν δημόσιους λογαριασμούς, αποτυπώνονται στο ΑΕΠ. Η ζημιά, λοιπόν, δεν μπορεί να είναι τόση. Με προβληματιζει, ξέρετε η ένταση και η ευρύτητα αυτών των αμφισβητήσεων, που ενώ θα έπρεπε όλοι να συντασσόμεθα πίσω από μια άποψη που λέει ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μια φάση που θα μπορούσε να δει την έξοδο από την κρίση, όπου θα μπορέσει να κεφαλαιοποιήσει στις συζητήσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους τα λάθη που έχουν γίνει – και είναι πολλά τα λάθη.

Kαι αυτά δεν έχουν επισημανθεί μόνο από εμένα ή από την ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά πλέον τα λάθη τα οποία έχουν γίνει στο ελληνικό μνημόνιο είναι θέματα που διδάσκονται στα διεθνή πανεπιστήμια έτσι;

Και ενώ θα έπρεπε λοιπόν αυτά τα λάθη να τα κεφαλοποιήσουμε σε οποιεσδήποτε συζητήσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους προς όφελος της χώρας, βλέπουμε ότι ένα εγχώριο σύστημα κάνει ακριβώς το αντίθετο μόνο και μόνο για να προσκομίσει βραχυχρόνια κομματικά οφέλη. Εγώ, θα ήθελα να κλείσω με το εξής: ότι το θέμα της επανόδου της ελληνικής οικονομίας στις αγορές δεν είναι ένα κομματικό θέμα και δεν αφορά τα κόμματα, είναι εθνικό θέμα και δεν έχει κανένας δικαίωμα να το υπονομεύει.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ