Προσπάθειες να εκτονωθεί η ένταση με το Κατάρ

Την αποκλιμάκωση της έντασης υποστηρίζει η Ουάσιγκτον, προκειμένου να μην τεθούν σε κίνδυνο τα αμερικανικά γεωστρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, αλλά και να διατηρηθούν οι ευαίσθητες γεωπολιτικές ισορροπίες.

Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αποκλιμακώσουν διπλωματικά την ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, σύμφωνα με δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων. Οι ίδιοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το Κατάρ είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή του Κόλπου. Έτσι, ενδεχόμενη απομόνωσή του, θα έχει συνέπειες για την Ουάσιγκτον.

Διπλωματικοί κύκλοι στην αμερικανική πρωτεύουσα αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ουάσιγκτον αρχικά αιφνιδιάστηκε από την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να επιδεινώσει τις διπλωματικές της σχέσεις με το Κατάρ, σε μία συντονισμένη κίνηση με τη συμμετοχή της Αιγύπτου, του Μπαχρέιν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ).

Ανακοινώνοντας την απόφαση για την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Κατάρ για την παροχή υποστήριξης στο σιϊτικό Ιράν, το οποίο βρίσκεται σε παραδοσιακή γεωπολιτική διαμάχη μαζί της, για τον έλεγχο της περιοχής του Κόλπου. Παράλληλα, το Κατάρ κατηγορείται ότι παρέχει υποστήριξη σε ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις. Η Ουάσιγκτον έχει σημαντικά γεωστρατηγικά συμφέροντα ώστε να επιδιώκει την αποκλιμάκωση της διπλωματικής έντασης με επίκεντρο το Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί την μεγαλύτερη αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής (Al Udeid).

Η αεροπορική βάση αξιοποιείται επιχειρησιακά για την πραγματοποίηση αεροπορικών βομβαρδισμών κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους, τόσο στη Συρία, όσο και το Ιράκ. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει καταστήσει την ήττα του Ισλαμικού Κράτους μία από τις ουσιαστικές προτεραιότητες της προεδρίας του. Σε μία ουσιαστική διπλωματική διάσταση, η διάθεση του Κατάρ να υποδεχθεί οργανώσεις όπως η Χαμάς (την οποία η Ουάσιγκτον θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση) αλλά κι ένοπλα κινήματα όπως αυτό των Ταλιμπάν που αντιμάχονται τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 15 ετών, επιτρέπει την πραγματοποίηση επαφών, όταν αυτό απαιτείται από τις καταστάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. “Υπάρχει ένας συγκεκριμένος βαθμός σκοπιμότητας,” δήλωσε ανώνυμα Αμερικανός αξιωματούχος, διατηρώντας την ανωνυμία του. “Πρέπει να υπάρχει μία περιοχή για μας, στην οποία, θα μπορούμε να συναντούμε τους Ταλιμπάν. Από την άλλη μεριά, η Χαμάς, χρειάζεται επίσης μία περιοχή στην οποία να μπορεί να πηγαίνει τόσο για να απομονώνεται, όσο και για να συνομιλεί,” δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος διπλωμάτης. Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια την αιτία που προκάλεσε την συντονισμένη προσπάθεια των τεσσάρων αραβικών χωρών να προχωρήσουν στην διακοπή των σχέσεών τους με το Κατάρ, ενώ αργότερα ακολούθησε η Υεμένη, η κυβέρνηση που εδρεύει στα ανατολικά της Λιβύης, αλλά και οι Μαλδίβες. Κατά μία εκδοχή, οι Σαουδάραβες αισθάνθηκαν ενισχυμένοι από την ουσιαστική αποδοχή που έχουν στην Ουάσιγκτον, όπως έγινε αντιληπτό από την πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Τραμπ, στο Ριάντ, μέσω της σκληρής πολιτικής γραμμής έναντι του Ιράν που τηρεί η νέα αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ. “Υποψιάζομαι ότι αισθάνονται ενισχυμένοι από τις δηλώσεις του Τραμπ στην διάρκεια της επίσκεψής του κι έτσι έχει διαμορφωθεί η εντύπωση (στο Ριάντ) ότι έχουν ένα είδος υποστήριξης (από την Ουάσιγκτον).

Δεν γνωρίζω εάν χρειάζονταν περισσότερη αποδοχή από αυτήν που έλαβαν δημοσίως,” δήλωσε χαρακτηριστικά Αμερικανός αξιωματούχος. Υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν κάποια ένδειξη ότι οι Σαουδάραβες θα προχωρούσαν σε μία τέτοια ενέργεια διπλωματικής απομόνωσης του Κατάρ. Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος δημοσιοποίησε την δέσμευσή του για την αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Κόλπου. Στο Ριάντ, ο πρόεδρος Τραμπ είχε παρορμητικά προτρέψει του Άραβες ηγέτες, αλλά και τους θρησκευτικούς ηγέτες του Ισλάμ ν’ απομονώσουν τους τρομοκράτες, αφού είχε ξεκαθαρίσει ότι το Ιράν αποτελεί κεντρική εστία υποστήριξης ένοπλων ομάδων. Από την μεριά τους, Αμερικανοί αξιωματούχοι σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εξέφρασαν την υποστήριξή τους για την ομαλοποίηση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Κατάρ, αλλά και της ομάδας των αραβικών χωρών υπό την Σαουδική Αραβία. “Δεν επιθυμούμε να δούμε κάποιο είδος μόνιμου διπλωματικού ρήγματος και υποψιάζομαι ότι δεν θα δούμε,” δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ διατηρώντας την ανωνυμία του. Παράλληλα, τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν στην αποστολή εκπροσώπου, στην περίπτωση που συνεδριάσει το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) για να συζητήσει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με το Κατάρ. Στο Συμβούλιο συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, τα ΗΑΕ, το Κατάρ, το Μπαχρέιν, αλλά και το Ομάν.

“Υπάρχει μία εντύπωση ότι η συμπεριφορά του Κατάρ σε πολλά θέματα προκαλεί ανησυχία όχι μόνο στους συμμάχους μας στον Κόλπο, αλλά και στις ΗΠΑ. Θέλουμε να τους επαναφέρουμε στην σωστή κατεύθυνση,” δήλωσε χαρακτηριστικά ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ. Η Μαρσέλ Γουάχμπα, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στα ΗΑΕ, αλλά και πρόεδρος του Ινστιτούτου των Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσιγκτον, εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον μπορεί ν’ ασκήσει πιέσεις, αρκεί να το πράξει με τον κατάλληλο τρόπο. “Οι ΗΠΑ θα επέμβουν, αλλά πώς θα το κάνουν; Νομίζω ότι θα γίνει σιωπηρά και στο παρασκήνιο. Δε νομίζω ότι θα καθίσουμε στο περιθώριο, αφήνοντας την κρίση αυτή να λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις,” συμπληρώνει η ίδια.

Στο μεταξύ ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες του Κατάρ, της Ρωσίας, του Κουβέιτ, αλλά και της Σαουδικής Αραβίας για την αποκλιμάκωση της έντασης που έχει προκληθεί μετά την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ αραβικών χωρών και του Κατάρ, σύμφωνα με προεδρικές πηγές στην Άγκυρα. “Η σημασία της περιφερειακής σταθερότητας και ειρήνης, υπογραμμίστηκε στις συνομιλίες, όπως επίσης και η σημασία επικέντρωσης των προσπαθειών στην διπλωματία και τον διάλογο, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση,” ανέφεραν στην ανακοίνωσή τους, πηγές της τουρκικής προεδρίας.’

Η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, αλλά και το Μπαχρέιν επιδείνωσαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, προκαλώντας ένα σημαντικό διπλωματικό ρήγμα στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ των ισχυρότερων αραβικών χωρών, στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Η Τουρκία από την πλευρά της, διατηρεί καλές σχέσεις με το Κατάρ, αλλά και με αρκετές αραβικές χώρες της ευρύτερης περιοχής του Περσικού Κόλπου, ενώ αξιοποιεί την κατάσταση.

Κάποιες εμπορικές τράπεζες της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σταματούν να συνεργάζονται με τράπεζες του Κατάρ μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των χωρών, δήλωσαν πηγές του τραπεζικού τομέα στο Reuters. Οι πηγές αυτές επεσήμαναν ότι οι τράπεζες, τις οποίες αρνήθηκαν να κατονομάσουν, καθυστερούν τις συναλλαγές μέχρις ότου λάβουν κατευθυντήριες γραμμές από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών τους σχετικά με τον τρόπο που θα συναλλάσσονται με το Κατάρ. Επίσης η κεντρική τράπεζα των ΗΑΕ ζήτησε από τις τράπεζες της χώρας να την ενημερώσουν για την έκθεσή τους στο Κατάρ.

Πηγή: ΑΠΕ