Ψάχνουν να βρουν αγοραστή για τη ΛΑΡΚΟ ενώ το νικέλιο γίνεται δυσεύρετο

Η μεταλλουργική εταιρεία ΛΑΡΚΟ είναι ελληνική κρατική εταιρία, μοναδική στην Ευρώπη, που παράγει νικέλιο και κοβάλτιο, μέταλλα απαραίτητα για τις μπαταρίες στην εποχή της ηλεκτροκίνησης. Η ΛΑΡΚΟ είναι η μεγαλύτερη μεταλλουργική εταιρία της χώρας και απασχολεί περίπου 1600 εργαζόμενους. 

Η κυβέρνηση θέλει να την πουλήσει χωρίς να διασφαλίσει τις θέσεις εργασίας ενώ οι «επενδυτές» θα έχουν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τα ελληνικά σιδηρονικελιούχα κοιτάσματα, τα οποία αποτελούν το 90% των αποθεμάτων νικελίου στην Ε.Ε.

Από το 2020, με το νόμο 4664/20, η ΛΑΡΚΟ έχει τεθεί σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και η διαδικασία προβλέπει την απόλυση 1060 εργαζομένων που απασχολούνται με συμβάσεις αορίστου χρόνου. Υπάρχουν άλλοι 200 εργαζόμενοι που απασχολούνται σε διάφορες εργολαβίες και 300 συμβασιούχοι. Όλοι αυτοί, αν δεν συνεχιστεί η λειτουργία της επιχείρησης θα μείνουν άνεργοι, όπως άνεργοι να μείνουν και εκατοντάδες εργαζόμενοι άμεσα και έμμεσα στα μεταλλεία Καστοριάς, Βοιωτίας και Εύβοιας, όπου εξορύσσονται τα νικελιούχα μεταλλεύματα τα οποία επεξεργάζονται στα καμίνια του εργοστασίου στην Λάρυμνα Βοιωτίας.

Συνολικά δηλαδή η εταιρία άμεσα και έμμεσα απασχολεί περί τις 4000 εργαζόμενους και επαγγελματίες, ενώ επηρεάζει άμεσα την οικονομία σε 6 νομούς της χώρας, δίνοντας οικονομικές ανάσες σε ακριτικές περιοχές όπως η Καστοριά και η Κοζάνη. Είναι ουσιαστικά η μοναδική ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής σιδηρονικελίου και μία από τις 5 μεγαλύτερες στον κόσμο, έχοντας στην διάθεση της σχεδόν 1.000.000 στρέμματα γης με κοιτάσματα σιδηρονικελίου που σήμερα εκτιμούνται αρκετές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Να σημειωθεί ότι η σημερινή αξία του νικελίου είναι γύρω στις 32.000 δολάρια ο τόνος και η ΛΑΡΚΟ μπορεί παράγει περίπου 18.000-20.000 τόνους ετησίως.

Όπως ήδη αναφέραμε, η χώρα μας έχει στο υπέδαφος της το 90% των καταγεγραμμένων κοιτασμάτων νικελίου σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα μεταλλεύματα αυτά είναι κοβαλτίουχα, γεγονός που τα καθιστά δυσεύρετα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χώρα μας έχει στο υπέδαφος της κοιτάσματα χρωμίου, που μαζί με το νικέλιο είναι τα υλικά που δημιουργούν τον ανοξείδωτο χάλυβα, προϊόν τεράστιας αξίας, που αξιοποιείται σε πολλές εφαρμογές και μέχρι σήμερα εισάγεται στη χώρα μας.

Η ΛΑΡΚΟ παράγει σιδηρονικέλιο, το νικέλιο που είναι ενσωματωμένο στο τελικό προϊόν αποτελεί το 20 έως 25% . Το υπόλοιπο 75 έως 80% του τελικού προϊόντος που παράγει η ΛΑΡΚΟ και είναι πρωτογενής σίδηρος με ενσωματωμένο κατά 4 εως 5% κοβάλτιο, δεν πληρώνεται διαχρονικά από τους πελάτες της. Πληρώνεται μόνο το νικέλιο.

Η έκρηξη του πολέμου στην Ουκρανία εκτόξευσε την τιμή του νικελίου στις 100.000 δολάρια ευρώ τον τόνο, ενώ σήμερα εκτιμάται γύρω στις 32.000 δολάριο τον τόνο. Το νικέλιο είναι βασικό στοιχείο που συναντάται σχεδόν παντού: στις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων, σε όλες τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές αλλά και στις χορδές κιθάρας, στις τοστιέρες και στους ηλεκτρικούς φούρνους, στις προπέλες των πλοίων, στις τουρμπίνες των αεροσκαφών και στα κέρματα ενώ στο νικέλιο βασίζεται μεγάλο μέρος της παραγωγής ανοξείδωτου χάλυβα για κάθε χρήση. Γίνεται λοιπόν άμεσα κατανοητό γιατί υπάρχει αυτή η παγκόσμια ανησυχία για την επάρκεια του νικελίου.

Και η ΛΑΡΚΟ να τονίσουμε έχει πραγματοποιήσει με επιτυχία :

• πείραμα παραγωγής ανοξείδωτου χάλυβα.
• πείραμα παραγωγής καθαρού νικελίου με την μέθοδο της ηλεκτρόλυσης.
• πείραμα παραγωγής καθαρού νικελίου και διαχωρισμό του κοβαλτίου με τη μέθοδο της υδρομεταλουργίας. Αυτή η μέθοδος αξιοποιείται για την παραγωγή νικελίου που προωθείται στην κατασκευή συσσωρευτών ηλεκτρικής ενέργειας.

Γίνεται επίσης άμεσα κατανοητό γιατί η ΛΑΡΚΟ έχει τεράστια σημασία για την ελληνική οικονομία. Κι όμως αυτή η εταιρία μετά την εκκαθάριση στις αρχές του 1980 και τη λειτουργία της, από το 1989 υπό κρατικό έλεγχο, με κύριους μετόχους το ελληνικό δημόσιο, την ΔΕΗ και την Εθνική Τράπεζα, με τεράστιους τζίρους και μεγάλες κερδοφορίες, σταδιακά απο όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις οδηγήθηκε στην απαξίωση και στην διάλυση.

Σήμερα μόνο ένα από τα 5 καμίνια στην Λάρυμνα λειτουργεί και τα χρέη της συνολικά αγγίζουν τα 600 εκατομμύρια ευρώ. Τα 350 τα οφείλει στη ΔΕΗ και τα 150, ως πρόστιμο, στην Ε.Ε λόγω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, το 2009, από το ελλληνικό κράτος, που θεωρήθηκε κρατική χρηματοδότηση ενώ τα υπόλοιπα σε διάφορους προμηθευτές .

Η εταιρεία το 2019 ήταν ζημιογόνα, με ζημίες γύρω στα 90 εκατ. ευρω ενώ από το 2020 επιβιώνει με τα 52 εκατ. ευρώ που παραχώρησε το δημόσιο στον «Ειδικό Διαχειριστή», προκειμένου να προχωρήσει την ιδιωτικοποίηση σε λειτουργία. Παρά τις ευνοϊκές τιμές του νικελίου, η ΛΑΡΚΟ σήμερα κυριολεκτικά παραμένει στα αζήτητα, καθώς η εγκατάλειψη της όλα τα τελευταία χρόνια την έχουν οδηγήσει σχεδόν στην διάλυση: εκτιμάται ότι χρειάζονται περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις αναβάθμισης της μεθόδου παραγωγής ενώ απατούνται και περιβαλλοντικές επενδύσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ.

Μέχρι στιγμής οι προσπάθειες ιδιωτικοποίησης – πώλησης μέσω διαγωνισμών, έχουν αποβεί άκαρπες καθώς οι ενδιαφερόμενες κοινοπραξίες διατηρούν πολλές επιφυλάξεις για τις δυνατότητες της εταιρίας ενώ πολλοί επενδυτές αναμένουν να δουν και τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Στην αναμονή οι εργαζόμενοι

Από την πλευρά τους οι εργαζόμενοι έχουν μπλοκάρει με ασφαλιστικά μέτρα μέχρι τις αρχές Μαίου τις απολύσεις, με την εταιρία να απαντά με δικά της ασφαλιστικά μέτρα, που θα εκδικαστούν σήμερα. Ελπίζουν ότι τελικά η εταιρία θα επιβιώσει και αυτοί δεν θα χάσουν τις δουλειές τους και ζητούν από την κυβέρνηση να βρει τρόπο να διασφαλίσει τις θέσεις εργασίας. Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι θα αποζημιωθούν, εφόσον απολυθούν πριν πωληθεί η εταιρεία, καθώς εντάσσονται στο παθητικό της επιχείρησης, ενώ ο διαγωνισμός πώλησης αφορά το ενεργητικό της βιομηχανίας.

Αν η εταιρία πτωχεύσει θα περιμένουν την εκκαθάριση μέσω της πτώχευσης, αλλά σε κάθε περίπτωση προηγούνται οι πιστωτές, όπως το ελληνικό κράτος και η ΔΕΗ.

«Εμείς θέλουμε η εταιρία να μείνει στο δημόσιο και να αναπτυχθεί, αλλά δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια φρόντισαν να την απαξιώσουν», τονίζει ο Παναγιώτης Πολίτης, πρόεδρος των εργαζομένων στο εργοστάσιο της Λάρυμνα. Όπως σημειώνει, η ΛΑΡΚΟ είναι μοναδική επιχείρηση που μπορεί να προσφέρει πολλά στην ελληνική οικονομία, αλλά ο κακός σχεδιασμός και η αδιαφορία των διοικήσεων την οδήγησαν στον γκρεμό. «Η ΔΕΗ μας χρωστάει 150 εκατομμύρια ευρώ και δεν της χρωστάμε 350 εκατομμύρια ευρώ, διότι όλα αυτά χρέωναν στη ΛΑΡΚΟ με τριπλάσιες τιμές από άλλες ενεργοβόρες επιχειρήσεις», αναφέρει και σημειώνει πως η ΛΑΡΚΟ μέχρι σήμερα έχει παράγει 800.000 τόνους νικέλιο και διαθέτει αποθέματα άλλα 2 εκατομμύρια τόνους. «Θέλουν να την διαλύσουν και να την ξεπουλήσουν και αυτοί που θα χάσουν θα είναι οι χιλιάδες εργαζόμενοι και συνολικά η χώρα, και αυτό δεν πρέπει να γίνει» τονίζει.

«Η ΛΑΡΚΟ είναι η εταιρία που στηρίζει τον τόπο μας μέσω των μεταλλείων στην Εύβοια», αναφέρει η Ολυμπία Ματσούκα, μέλος της διοίκησης των εργαζομένων στα μεταλλεία όπου απασχολούνται άμεσα 200 εργαζόμενοι. Όπως σημειώνει, το κλείσιμο της ΛΑΡΚΟ και των μεταλλείων θα είναι σοβαρό πλήγμα για την περιοχή της κεντρικής Εύβοιας, όπου εκατοντάδες οικογένειες βασίζουν την οικονομική τους επιβίωση στην λειτουργία της εταιρίας.

Ανάλογη είναι και η προσέγγιση του προέδρου του σωματείου εργαζομένων του μεταλλείου στην Καστοριά, Σάκη Σίνδρου, ο οποίος αναφέρει πως η ΛΑΡΚΟ είναι μία από τις ελάχιστες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο νόμο. «Η ΛΑΡΚΟ έχει τεράστια σημασία για το νομό μας. Μεγάλη η πληγή αν κλείσει. Μετά την κατάρρευση του κλάδου της γούνας, δεν έχει απομείνει τίποτα στον νομό μας», τονίζει και αναφέρει ότι «το λουκέτο στη ΛΑΡΚΟ θα οδηγήσει πολλές μικρές επιχειρήσεις της περιοχής μας, στο κλείσιμο».