Από τι μολύνονται τα δέντρα σε αυτή την πόλη;

Το πόσο φροντίζουμε το πράσινο σε αυτή την πόλη είναι γνωστό. Φέτος σε έναν από τους πολυσύχναστους δρόμους της Θεσσαλονίκης τα δέντρα μολύνθηκαν από έντομα, πέφτανε τρύπια φύλλα στα πεζοδρόμια. 

Οι κάτοικοι σε συνεργασία με την MAMAGEA και τον Δήμο Θεσσαλονίκης προσπάθησαν να τα σώσουν με έναν πρωτοποριακό τρόπο. 

Tί λέει ο Δήμος για τα δέντρα της Τσιμισκή, πώς θα σωθούν και τι περιμένουμε μέσα στην χρονιά. 

O προϊστάμενος διεύθυνσης πρασίνου κ. Σωτηριάδης εξηγεί πως το έντομο το οποίο προσβάλλει τα δέντρα της Τσιμισκή και της Σβώλου ονομάζεται galerucella luteola, είναι ένα σκαθάρι το οποίο προσβάλλει τα δέντρα ulmus hollandica (φτελιές ή καραγάτσια) και πιο συγκεκριμένα την ποικιλία vegeta, η οποία είναι αρκετά ευαίσθητη σε αυτό το έντομο. Είναι ένα σκαθάρι η προνύμφη του οποίου τρώει τα μεσόφρυα διαστήματα των φύλλων, έχει τουλάχιστον τρεις γενιές μέσα στον χρόνο και αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξωντώνεται δύσκολα.  Οι γενιές αυτές εξαρτώνται από τις θερμοκρασίες. Όταν ο χειμώνας είναι ήπιος και το καλοκαίρι αποτελείται από υψηλή υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μεγαλύτερη ένταση του φαινομένου, εξηγεί ο κ. Σωτηριάδης: “O Δήμος με το επιστημονικό του προσωπικό και σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς φορείς και οργανισμούς, έχουμε εφαρμόσει πάραπολλες μεθόδους για την καταπολέμηση του καθότι αυτό το φαινόμενα υπάρχει σχεδόν 15 χρόνια τώρα σ’αυτές τις δεντροστοιχείες. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούμε έχουν βιολογικό προσανατολισμό, δεν μπορούμε και δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιήσουμε χημικές μεθόδους. Εφαρμόζουμε σκευάσματα τα οποία είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ, τα οποία ωστόσο δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα, έτσι στραφήκαμε σε άλλες μεθόδους.”

Ο κ. Σωτηριάδης αναλύει τις πρακτικές που εφαρμόζονται αυτή τη στιγμή για τον περιορισμό του φαινομένου: “Εκεί που έχουμε καταλήξει αυτή τη στιγμή για τον περιορισμό του φαινομένου, είναι τρεις διαφορετικές πρακτικές: α) Kάνουμε ψεκασμούς περίπου κάθε 21 ημέρες με άλατα καλίου, τα οποία ισέρχονται στο σώμα των εντόμων και τρυπούν τις κυτταρικές του μεμβράνες με αποτέλεσμα το έντομο να νεκρώνεται. β) Χρησιμοποιούμε ειδικές μη τοξικές κόλλες, περιμετρικά στο δέντρο, με αποτέλεσμα οι προνύμφες του εντόμου να παγιδεύονται πάνω στον κορμό. γ) Αυτό που κοιτάζουμε είναι να έχουμε όσο το δυνατόν πιο καθαρή την δενδροδόχο για να μην υπάρχουν εστίες που συγκεντρώνονται οι προνύμφες. Επίσης, πολύ συχνά καθαρίζουμε τις δενδροδόχους με μηχανικό αναροφητή, αφαιρούμε δηλαδή τις προνύμφες που υπάρχουν ήδη στα δέντρα.”

Στην Τσιμισκή υπάρχουν 414 θέσεις δέντρων, από αυτές στις 400 υπήρχαν Κελτίδες, στις άλλες 14 υπήρχαν Πλατάνια και Γράνταρες. Ο κ. Σωτηριάδης εξηγεί πως ο Δήμος προχωρά σε μία σταδιακή αντικατάσταση της δεντροστοιχείας της Τσιμισκή: “Διαπιστώσαμε πως πλέον πολλά από τα δέντρα μετά από αυτήν την ταλαιπωρία που είχαν από το σκαθάρι άρχισαν να γίνονται επικίνδυνα. Σταδιακά λοιπόν, προχωρούμε σε κοπές των πιο επικίνδυνων δέντρων που βρίσκονται στην δεντροστοιχεία της Τσιμισκή και τα αντικαθιστούμε. Από τις 400 θέσεις στις οποίες παλιότερα υπήρχαν οι Φτελιές εμείς φυτέψαμε 81 Κελτίδες. 

Επίσης έχουμε προβεί σε κάποια δέντρα τα οποία και κόψαμε, δεν έχουν όμως αντικατασταθεί ακόμη, η τελευταία κοπή που έγινε φέτος ήταν με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης για 42 δέντρα και σε αυτά τα δέντρα που έχουν κοπεί θα γίνει φύτευση με Κελτίδες, ένα δέντρο το οποίο έχει δείξει ιδιαίτερη προσαρμοστικότητα στο κλίμα της πόλης χωρίς προβλήματα, με πολύ καλή στατικότητα και πλούσια κόμη. Γεγονός το οποίο μας δίνει την δυνατότητα να ξαναεγκαταστήσουμε δέντρα τα οποία θα δημιουργήσουν και πάλι την σκιερή δεντροστοιχεία της Τσιμισκή. 

Τα δέντρα τα οποία φυτεύουμε είναι περίπου 3-4 ετών, τα οποία μέχρι στιγμής έχουν επιτυχία. Σκοπεύουμε η αντικατάσταση της δεντροστοιχίας της Τσιμισκή να γίνει σε έναν ορίζοντα πέντε ετών, θέλουμε να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των δημοτών γι αυτό προέχουν τα δέντρα που υπάρχει η έξαρση του φαινομένου.” 

Όπως δηλώνει ο κ. Σωτηριάδης υπάρχει μία σχετική δυσκολία στο φύτεμα των δέντρων, λόγω του δυνατού ριζικού συστήματος των παλιών δέντρων της Τσιμισκή: “Για κάθε δέντρο βρίσκουμε διαφορετική λύση. Το φαινόμενο αυτό δεν μπορούμε να το αποφύγουμε δυστυχώς γιατί υπάρχει χρόνια όμως πρέπει να το καταπολεμήσουμε και να κοιτάξουμε την επόμενη ημέρα. Σκοπεύουμε να προβούμε σε πολύ εκτεταμένες φυτεύσεις για όλη την πόλη φέτος, επειδή ο Δήμος μας έχει δώσει ένα αρκετά μεγάλο κονδύλιο για θέματα των δέντρων. Φέτος θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε πλήρως σε αυτό το κομμάτι.” Η κ. Ρίτσα κάτοικος της Αλεξάνδρου Σβώλου αναφέρει: “Ανέλαβε η MAMAGEA κάποια στιγμή την πρωτοβουλία, επικοινώνησε με τον Δήμο και μπήκαμε στην διαδικασία με άλλους κατοίκους της Σβώλου να πάρουμε και να κάνουμε εμείς την δεύτερη δόση της προστατευτικής κόλλας που μπαίνει στους κορμούς των δέντρων, αυτή είναι που στην ουσία σταματάει την πορεία του εντόμου προς τα φύλλα. 

Έκανε το κάλεσμα η MAMAGEA, συνεργάστηκε με τον Δήμο, ο Δήμος μας έφερε της κόλλες και οργανωθήκαμε και πήγαμε σε όλα τα δέντρα της Σβώλου από την Αγγελάκη μέχρι την Αγίας Σοφίας, και κάναμε την δεύτερη δόση. Περάσαμε την κόλλα γύρω από κάθε κορμό του δέντρου οπότε τα έντομα δεν μπορούσαν να πλησιάσουν τα φύλλα. Μέχρι στιγμής φαίνεται πως η κατάσταση των δέντρων βελτιώθηκε αισθητά.” Ο κ. Χατζηνάκος, director της MAMAGEA εξηγεί: “Aπό την προηγούμενη διοίκηση του Δήμου ήρθαμε σε επαφή με τους αρμόδιους αντιδημάρχους, οι οποίοι προσπαθούσαν να βρούνε λύσεις στο πρόβλημα ωστόσο υπάρχει ιδιαιτερότητα λόγω του αστικού περιβάλλοντος διότι δεν μπορούν να γίνουν δραστικές επεμβάσεις λόγω της επικινδυνότητας στην ανθρώπινη υγεία. Γι αυτό το λόγο προτιμούνται οι βιολογικές λύσεις οι οποίες δεν είναι τόσο αποτελεσματικές αλλά αποτελούν περισσότερο οικολογικές προσεγγίσεις χωρίς να βαραίνουν το οικοσύστημα των εντόμων και των φυτών. 

Εν μέσω βιολογικών προσεγγίσεων έχει προσπαθήσει ο Δήμος και οι αρμόδιες διευθύνσεις να λύσουν το θέμα και δυστυχώς αφενός η εφαρμογή βιολογικών σκευασμάτων δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικά με τα συμβατικά και αφετέρου μέχρι και φέτος πολλά χρόνια τώρα βλέπαμε λάθος συντονισμό ως προς την εφαρμογή όπου ενώ ο ειδικός εντομολόγος και συνεργάτης του Δήμου Δημήτρης Αβτσής έκρουε τον κώδωνα για εφαρμογή νωρίς την άνοιξη μέχρι και πέρσι βλέπαμε την εφαρμογή των σκευασμάτων να γίνεται αργά την άνοιξη, συνήθως και μέσα στο καλοκαίρι.”

Φέτος η παρέμβαση έγινε τον Φεβρουάριο με την συμβολή της MAMAGEA, των κατοίκων της Αλεξάνδρου Σβώλου και της νέας Αντιδημαρχία Περιβάλλοντος: “Ενημερώσαμε τον αντιδήμαρχο περιβάλλοντος κ. Ερωτόκριτο Θεωτοκάτο, διότι δεν γνώριζε το θέμα λεπτομερώς και σε εκείνη την συνάντηση ενημερωθήκαμε πως λόγω καθυστερήσεων των συμβάσεων θα είχαμε πάλι την καθυστερημένη εφαρμογή των σκευασμάτων που συνεπάγεται την επανάληψη της συνηθισμένης υποβάθμισης της γειτονιάς μας της Αλεξάνδρου Σβώλου. Αυτό που πετύχαμε μέσω της πίεσης και της ενημέρωσης είναι πως ο Αντιδήμαρχος αντέδρασε, προχώρησε με γρήγορες διαδικασία την συμβασιοποίηση για τις συγκεκριμένες εργασίες προς τα δέντρα και έτσι λοιπόν φέτος για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια ξαναβλέπουμε την εφαρμογή των σκευασμάτων να γίνεται στην κατάλληλη περίοδο.” H MAMAGEA σε συνεργασία με την αντιδημαρχία περιβάλλοντος αλλά και την πρωτοβουλία της γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου προχώρησε στην δεύτερη εφαρμογή κόλλας-παγίδας του εντόμου: 

“Πρέπει να εφαρμόζετε τακτικά η κόλλα και είναι ένα θέμα που το επιτηρούμε και θα παρέμβουμε ξανά ώστε να είναι σε σωστό προγραμματισμό χρονικά οι εφαρμογές. Μέχρι στιγμής έχουμε θετικά δείγματα, δεν έχουμε δει την παρουσία του εντόμου, ενώ τέτοια εποχή της προηγούμενες χρονιές είχε ήδη κατασπαράξει το φύλλωμα. Βλέπουμε πληγές στο φύλλωμα των δέντρων αλλά δεν είναι της ίδιας έντασης με αυτήν που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια. 

Βλέπουμε πως έχει αποτέλεσμα, σε αντίθεση με την Τσιμισκή που το έντομο έχει εμφανιστεί κι έχει ήδη προκαλέσει αρκετή ζημία στο φύλλωμα των Καραγατσιών. Δεν υπάρχει σαφής εξήγηση, υπάρχει μία εικασία πως το χειμώνα τα συγκεκριμένα έντομα φωλιάζουν στα λούκια και στα μπαλκόνια των σπιτιών. Είχαμε λίγο πιο ισχυρό χειμώνα σε σχέση με την περασμένη χρονιά ο οποίος και συμβάλλει στην καθυστέρηση της εμφάνισης. Το στοίχημα θα κριθεί τον Σεπτέμβρη.”

Η MAMAGEA διαθέτει σκευάσματα κόλλας μπορεί να τα προμηθεύσει σε ενδιαφερόμενα μέλη που μπορεί να θέλουν να κάνουν μία εφαρμογή στα δέντρα: 

“Εμείς εστιάζουμε στην Σβώλου για να δούμε αν πράγματι οι εφαρμογές της κόλλας παγίδας μπορούν πράγματι να αποδεσμέυσουν τα δέντρα από το φαινόμενο. Επομένως η πρόσκληση για τις κόλλες έρχεται προς τους ανθρώπους που θέλουν να συνδράμουν εθελοντικά στο έργο της Σβώλου. Στην Σβώλου είναι πιο ελεγχόμενο το φαινόμενο υπό την άποψη των θέσεων των δέντρων.”