Η αθέατη πλευρά του ελληνικού πανηγυριού

Καλοκαίρι περίοδος μεγάλων εορτών και ένδοξων πανηγυριών σε κάθε σημείο της Ελλάδος. Εκατοντάδες Έλληνες και τουρίστες συρρέουν στα θρησκευτικά και εμπορικά πανηγύρια από άκρη σε άκρη σε όλη την Ελλάδα. Περπατάνε ανάμεσα στους πάγκους, ψωνίζουν τρώγοντας σάντουιτς και λιχουδιές, διασκεδάζουν με τα μουσικά συγκροτήματα και δοκιμάζουν τοπικά προϊόντα. Πίσω από αυτό που φαίνεται τόσο απλοϊκό υπάρχει μια ολόκληρη προετοιμασία. Τα πανηγύρια έχουν τον δικό τους ρυθμό και ζουν όλο το 24ωρο ακόμα και όταν οι επισκέπτες τους έχουν φύγει. Αυτή είναι η αθέατη πλευρά των πανηγυριών ανα την Ελλάδα.

Αγαπώ πολύ τα πανηγύρια. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ αρκετά από αυτά. Την πορεία τους και τον τρόπο που είναι οργανωμένα. Έχω προσπαθήσει να συμβάλω στο στήσιμο, στην πώληση, στις ανάγκες που προκύπτουν την ώρα της λειτουργίας τους και να το ζήσω σε όλο το μήκος και πλάτος από την αρχή μέχρι το τέλος.

Ένα πανηγύρι δεν είναι μόνο αυτό που φαίνεται αλλά πολλά πράγματα πίσω από αυτό. Οι άνθρωποι που θα αποφασίσουν να στήσουν έναν πάγκο θα πρέπει να κάνουν έναν προγραμματισμό και να επιλέξουν τα πανηγύρια στα οποία θα συμμετέχουν. Αφού γίνει αυτό θα πρέπει να δουν τις διαθεσιμότητες, μιας και δεν είναι σίγουρο ότι θα βρούνε χώρο εκεί που το επιθυμούν. Έπειτα, πληρώνουν στον εκάστοτε Δήμο το ποσό για την ενοικίαση του χώρου. Υπάρχουν θρησκευτικά πανηγύρια με μικρό ενοίκιο αλλά και μεγάλα εμπορικά που οι τιμές τους είναι πολύ πιο ανεβασμένες.

Η διαδικασία δεν είναι και ιδιαίτερα εύκολη αν αναλογιστούμε πως αυτοί που ασχολούνται με τις γιορτές αυτές θα πρέπει να διαθέτουν φορτηγό στο οποίο θα φορτώσουν εκτός από το εμπόρευμα τους (το οποίο θα πρέπει να φροντίσουν να είναι πάντα επαρκές για κάθε μέρος το οποίο θα επισκεφθούν) και όλα τα είδη που θα χρειαστούν για τις ημέρες που θα ακολουθήσουν. Ρούχα, είδη πρώτης ανάγκης, σεντόνια, μαξιλάρια,ψύκτες, θερμός για νερό και καφέ, φαγώσιμα ήδη, πιάτα, πιρούνια. Απαραίτητα είναι τα φώτα και η γεννήτρια.

Φτάνοντας σε ένα πανηγύρι θα πρέπει ο κάθε ενας να αναζητήσει το μέρος το οποίο προορίζεται γι’αυτόν. Αφού το κάνει αυτό θα πρέπει να στήσει τους πάγκους στους οποίους και θα τοποθετήσει τα πράγματα του, να βγάλει το εμπόρευμα και να φροντίσει να βρει βενζινάδικο σε κοντινή τοποθεσία, προνοώντας να υπάρχει πάντα βενζίνη για την γεννήτριά του, η οποία θα πρέπει να είναι ελεγμένη να μην έχει πρόβλημα γιατί θα κινδυνεύει να μείνει στο σκοτάδι. Υπάρχουν οι άνθρωποι που πουλάνε καφέδες και μικροσνάκς για τους πανηγυρτζήδες αλλά ο καθένας θα πρέπει να φροντίσει να βρει το κοντινότερο σουπερμαρκετ από το οποίο θα προμηθευτεί τρόφιμα, χαρτί υγείας, νερό κτλ.

Επειδή σε ένα φορτηγό δεν είναι δυνατό να χωρέσουν όλα αν κάποιος χρειαστεί εμπόρευμα, είτε γιατί του τελείωσε, είτε γιατί δεν μπορούσε να το κουβαλήσει όλο, είτε γιατί συνειδητοποίησε ότι αυτό που έχει δεν πουλάει στο συγκεκριμένο πανηγύρι (δεν το προτιμάει το κοινό, το πουλάνε και άλλοι), σε κάθε μια από τις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να επιστρέψει στην πόλη για προμήθειες αργά το βράδυ ή πολύ νωρίς το πρωί.

Το βράδυ και αφού έχουν φύγει οι επισκέπτες, το πανηγύρι συνεχίζει και έχει την δική του κίνηση και ζωή. Αυτοί που μένουν στους χώρους του πανηγυριού θα φάνε και θα πιούνε, πολλές φορές μπορεί να στήσουν μικρά αυτοσχέδια γλέντια, μετά θα κλείσουν τους πάγκους τους,θα σκεπάσουν την πραμάτεια και θα ετοιμαστούν για ξεκούραση και ύπνο. Κοιμούνται είτε σε ράντζα, είτε σε σκηνές, είτε μέσα στο φορτηγά τους. Ο ύπνος δεν γίνεται σωστά και ούτε για πολλές ώρες. Το πρωί, όταν ο ήλιος ανατέλλει, πυρώνει το χώρο που δεν σκιάζεται από πουθενά και είναι τόση η ζέστη που δεν αντέχεται ο ύπνος. Το θετικό είναι πως σε παραθαλάσσιους χώρους μετά το ξύπνημα υπάρχει η επιλογή για μια βουτιά στην θάλασσα μαζί με τον πρώτο πρωινό καφέ.

Κάποια πανηγύρια είναι ολοήμερα με τους πάγκους ανοιχτούς από νωρίς, αν και ο κόσμος συνήθως μαζεύεται αργά το απόγευμα και το βράδυ, όπου γίνεται το αδιαχώρητο. Ο πωλητής πρέπει να φορέσει το καλύτερο χαμόγελό του και όρθιος να διαλαλεί την πραμάτεια του και να τρέχει για να πουλήσει. Δεν έχει πολλές ευκαιρίες, οι μέρες και οι ώρες είναι συγκεκριμένες και πρέπει να δώσει τον καλύτερο του εαυτό.

Το τέλος του πανηγυριού είναι και αυτό μια ολόκληρη ιεροτελεστία. Εκτός από το ξεστίσημο των πάγκων και το συμμάζεμα των εμπορευμάτων αυτά θα πρέπει να μπουν με τέτοιο τρόπο ώστε να χωρέσουν όλα στο φορτηγό. Συνήθως η επιστροφή γίνεται αργά το βράδυ ή νωρίς το πρωί. Πολλές φορές είναι μόνο μια ή δύο οι μέρες που η οικογένεια έχει στην διάθεσή της για να επιστρέψει σπίτι, να βάλει πλυντήρια, να αγοράσει εμπόρευμα, να κοιμηθεί στο σπίτι, να τακτοποιήσει λογαριασμούς και εκκρεμότητες για να ετοιμαστεί πυρετωδώς για το επόμενο πανηγύρι, μιας και όλα είναι σχεδιασμένα ώστε να είναι το ένα μετά το άλλο.

Όση είναι η μαγεία μπροστά από τους πάγκους με τα φώτα και τα πολύχρωμα αντικείμενα κάθε είδους που πωλούνται, η αθέατη πλευρά του πανηγυριού, αν και δύσκολη, πολλές φορές γεμάτη σκόνη, ιδρώτα και συνθήκες πρωτόγονες, έχει την δική της μαγεία και ομορφιά.