Αισιοδοξία, κανείς;

της Άννας Ποδάρα

Πόσο καιρό έχεις να πεις έναν καλό λόγο για την χώρα σου; Να την υπερασπιστείς; Μήπως πρέπει να σταματήσεις τους αφορισμούς και να την αγαπήσεις από την αρχή; Αισιοδοξία, κανείς;… Κανείς! Λοιπόν, θα κάνουμε κάτι που συνηθίζεται τελευταία. Θα δανειστούμε! Μια δόση αισιοδοξίας από την Ιταλία.

Oι Luca Ragazzi και Gustav Hofer είναι οι νεαροί σκηνοθέτες της ταινίας “Italy, love it or leave it” που σκλάβωσε τους θεατές στο πρόσφατο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και κέρδισε βραβείο κοινού ξενόγλωσσης παραγωγής. Στο ντοκιμαντέρ τους πρωταγωνιστούν οι ίδιοι: Στριμωγμένοι σε ένα μικρό Φιατάκι, γυρνούν την Ιταλία, προσπαθώντας να απαντήσουν στο δίλλημα όλων των νέων στην χώρα τους. « Αξίζει τον κόπο να μείνεις και να το παλέψεις στην Ιταλία ή πρέπει να φύγεις για ένα καλύτερο μέλλον;»

Την ημέρα που κάναμε τη συνέντευξη είχε μόλις μπει η Άνοιξη και οι Ιταλοί είχαν πλημμυρίσει τα καφέ. Στις εφημερίδες που κρατούσαν στα χέρια τους, έρευνες φανέρωναν ότι οι επιχειρηματίες παρουσιάζουν στις φορολογικές δηλώσεις τους πολύ λιγότερα έσοδα από τους απλούς φορολογούμενους… Στις μέσα σελίδες, σχολίαζαν τα 400.000 φωτοβολταϊκά πάνελ, που έβαλε η Ιταλία το 2011, κάνοντας στροφή στην πράσινη ενέργεια. Οι δρόμοι της Ρώμης είχαν κλείσει, πάλι, αυτή τη φορά από τους μεταλλωρύχους της ALCOA, που διαμαρτύρονται για περικοπές και το κλείσιμο εργοστασίων. Στο Βατικανό, η Ελβετική Φρουρά χαλάρωνε, αφού ο Πάπας έλειπε σε ταξιδάκι στην Κούβα, για να συναντηθεί με τον Κάστρο. Στα περίχωρα της πόλης, οι εργαζόμενοι επέστρεφαν σπίτια τους, γεμίζοντας βενζίνη με 1.90 (!).Ο πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, βρισκόταν στην άλλη άκρη της γης, προσπαθώντας να προσελκύσει επενδύσεις από τους Κινέζους. Και στο Παλέρμο, ένας φίλος της Μαφίας αποφυλακιζόταν, για ιατρικούς λόγους: ήταν αλλεργικός στα φασόλια, που είχε πολύ συχνά το μενού της φυλακής…

Στο παραπάνω κείμενο αφήστε τα ρήματα και αλλάξτε τα ουσιαστικά. Σας θυμίζει κάτι; Κάντε το ίδιο και στη συνέχεια… «Οι περισσότεροι Ιταλοί κάνουν ένα πράγμα: Κάθονται στις καφετέριες και στις πλατείες, πίνουν τον καφέ τους και γκρινιάζουν για την κρίση… Μόνο γκρινιάζουν. Κανείς δεν κάνει τίποτα γι΄ αυτό…», λένε οι Ιταλοί σκηνοθέτες. Όσο για τη νέα γενιά; Η ανεργία στις ηλικίες 15-24 φτάνει το 33%. Ενώ οι γονείς τους είναι βολεμένοι σε μόνιμες θέσεις, οι νεαροί Ιταλοί δουλεύουν, αν είναι τυχεροί, περιστασιακά, με εξάμηνες συμβάσεις, γιατί καμία μεγάλη εταιρία δεν προσλαμβάνει πλέον μόνιμους υπαλλήλους. Γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα τεράστιο κύμα μετανάστευσης στο εξωτερικό. Κωδικό όνομα; Brain drain. Τα καλύτερα μυαλά φεύγουν από την χώρα.

Όταν ήρθε η ώρα να αποφασίσουν αν θα εγκαταλείψουν την Ιταλία, όπως τόσοι φίλοι τους ή όχι, ο Lucas και ο Gustav αποφάσισαν να κάνουν ένα εξάμηνο ταξίδι σε όλη την Ιταλία, προσπαθώντας να ανακαλύψουν που βρίσκεται αυτή η μυστηριώδης γοητεία που κάνει τους ξένους να λατρεύουν την Ιταλία, ενώ οι Ιταλοί δεν έχουν ούτε έναν καλό λόγο να πουν γι΄ αυτήν. Ταξίδεψαν σε όλη την χώρα, ανακαλύπτοντας ανθρώπους που παλεύουν ενάντια στην κρίση, μέσω της καθημερινότητας τους.

Και να, ο κυβερνήτης του Bari της Ν. Ιταλίας, Nichi Vendola, ο ιταλός Obama, όπως τον ονομάζουν, που ζωντάνεψε την φτωχή αγροτική περιοχή, με δραστικές στρατηγικές για πράσινη ενέργεια, για τους νέους και τις άνεργες γυναίκες, θέσπισε νόμους για να προστατέψει τις μικρές επιχειρήσεις και έφερε τουρισμό, διοργανώνοντας καλλιτεχνικά φεστιβάλ. (Το μόνο που δεν κατάφερε ακόμα να αντιμετωπίσει είναι το τέρας της νοσοκομειακής περίθαλψης)! Αν και gay, έχει ψηφιστεί ήδη δύο φορές, με μεγάλη πλειοψηφία ακόμα και από τους συντηρητικούς-πρώην «μπερλουσκονικούς». Οι εχθροί του τον κατηγορούν ότι θέλει να κάνει το Bari Κούβα ή κάτι αντίστοιχο, τέλος πάντων.

Ή η Mary Epifania, μια ανύπαντρη μητέρα με ένα παιδί, που ζει με 1000€ μισθό και 600€ ενοίκιο. Θα μπορούσε να κάθεται στον καναπέ της και απλά να γκρινιάζει βλέποντας ειδήσεις αλλά αυτή παλεύει με κάθε τρόπο, για τα εργασιακά δικαιώματα των Ιταλών, που τα κέρδισαν την δεκαετία του ’70 και τα χάνουν σε μια νύχτα.

Ή το κίνημα addiopizzo, που λέει addio στο “pizzo”, τον φόρο προστασίας που είναι υποχρεωμένα να πληρώνουν όλα τα μαγαζιά της Σικελίας, στη Μαφία, από τον φούρνο μέχρι το κλαμπ της γειτονιάς. Ξεκίνησε από δυο νέους που ήθελαν να ανοίξουν ένα μαγαζί και αρνήθηκαν να πληρώσουν pizzo και γιγαντώθηκε σε όλη τη Σικελία.

Και άλλοι πολλοί, που βρίσκουν στο ταξίδι τους και τους βοηθούν να εμπνευστούν. Πολλοί περισσότεροι απ’ όσους περίμεναν. Ήρωες της καθημερινότητας, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που παλεύουν για μια Ιταλία που αξίζεις να αγαπήσεις. «Τον τελευταίο καιρό αναπτύσσονται πάρα πολλά κινήματα, που κάνουν έργο και προσπαθούν να αλλάξουν τα πράγματα. Το καλό με τους Ιταλούς», πιστεύει ο Gustav, «είναι η ικανότητα τους να αντιδρούν γρήγορα, όταν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο.» Ίσως βέβαια να τον αντιλήφθηκαν κάπως αργά… «Ζούσαν τόσα χρόνια σε μια φούσκα, ήθελαν να ξεχάσουν το παρελθόν τους, να ξεχάσουν την γιαγιά τους που έφυγε με ένα βαλιτσάκι στο χέρι μετανάστρια στην Γερμανία ή τον πατέρα τους που έμενε στο χωριό και δούλευε στα χωράφια. Ζούσαν ένα μεγάλο πάρτι και τώρα ήρθε η ώρα να αναλάβουν τις ευθύνες τους.»

Μέσα από την οθόνη του Skype, δυο νέοι με φωτεινά μάτια, σε ένα διαμέρισμα στην Ρώμη, παίρνουν τον υπολογιστή αγκαλιά και μου κάνουν ξενάγηση στο σαλόνι τους. Πάνω στη λευκή βιβλιοθήκη, όλα τα βραβεία τους, σε κάθε σχήμα και χρώμα. 20 βραβεία για την πρώτη τους ταινία και 6 βραβεία μέσα σε 6 μήνες, για το “Italy love it or leave it”! Τελικά αποφάσισαν να μείνουν στην Ιταλία και να αλλάξουν στάση απέναντι στην χώρα τους. «Η ευθύνη ανήκει προσωπικά στον καθένα μας, όπως και η δύναμη βρίσκεται μέσα στον καθένα μας. Εγώ πιστεύω ότι δεν είμαστε εγκλωβισμένοι, λέει ο Lucas. Οι άνθρωποι έχουν τη δύναμη να τα αλλάξουν όλα.» Πιστεύουν ότι ο καθένας μας ευθύνεται, όχι τόσο για την κρίση αλλά περισσότερο για τον τρόπο που την αντιμετωπίζουμε.

Info: Όσοι δεν έχουν δει την ταινία, μπορούν να παρακολουθήσουν το τρέιλερ

Aν κάνουν λίγη υπομονή, σύντομα το “Italy love it or leave it” θα βρίσκεται στους δέκτες μας, μέσω της κρατικής τηλεόρασης, αφού η ΕΡΤ εξέφρασε ενδιαφέρον να το αγοράσει. Τελικά, όλοι χρειαζόμαστε αυτήν την δόση αισιοδοξίας που λέγαμε…