Future Library- Οι βιβλιοθήκες εκπαιδεύονται

Στο περιβάλλον της δημόσιας βιβλιοθήκης της Βέροιας, με διευθυντή τον κ. Ι. Τροχόπουλο, δημιουργήθηκε το 2011 η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «FUTURE LIBRARY: Προώθηση Καινοτομίας, Δημιουργικότητας και Κοινωνικών Δικτύων». Το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος χρηματοδοτεί το σχέδιο δράσης του Future Library για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, οπότε θα ολοκληρωθεί το Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Φαληρικό Δέλτα και θα ανοίξει η Νέα Εθνική Βιβλιοθήκη. Ο στόχος του Future Library είναι η δημιουργία ενός εύρωστου και βιώσιμου δικτύου δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών σε όλη την Ελλάδα, ως το 2015, το οποίο θα ανταποκριθεί στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών για ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση, δια βίου μάθηση, κοινωνικοποίηση και στη χρήση των νέων τεχνολογιών αλλά επίσης θα μπορέσει να πολλαπλασιάσει την επίδραση της Νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης στην καθημερινή ζωή του πολίτη.

Πριν λίγες μέρες η Future Library ανακοίνωσε ένα Πρόγράμμα Ενίσχυσης των Δημόσιων και Δημοτικών Βιβλιοθηκών που ξεκινάει φέτος με την ανακαίνιση οκτώ βιβλιοθηκών της Κεντρικής Μακεδονίας (4 στο Δήμο Θεσσαλονίκης, 2 στο Δήμο Καλαμαριάς, Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών και Κιλκίς) και περιλαμβάνει τον εξ ολοκλήρου ανασχεδιασμό και την επίπλωση των βιβλιοθηκών, την προμήθεια του απαραίτητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού για την εξυπηρέτηση του κοινού, τον εμπλουτισμό και την αναβάθμιση των συλλογών τους καθώς και την εκπαίδευση του προσωπικού.

Η πρώτη μεγάλη δράση της Future Library ήταν ένα τριήμερο σεμινάριο με τη συμμετοχή πάνω από 100 υπάλληλων από ογδόντα βιβλιοθήκες, που διοργάνωσε με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων που οδηγούν αυτό το καλοκαίρι στο σχεδιασμό και την υλοποίηση σε κάθε περιοχή της εκστρατείας «Διαδρομές με πυξίδα τη βιβλιοθήκη». Η εκστρατεία προτείνει δράσεις και εκδηλώσεις οι οποίες καλύπτουν διάφορους τομείς: εικαστικά, θέατρο, περιπάτους μέσα στην πόλη, εργαστήρια, αναγνώσεις και αφηγήσεις.

Η καλοκαιρινή εκστρατεία διασχίζει όλη τη χώρα μέσα από μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Θεσ/νίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Πειραιάς, Καβάλα) αλλά και μικρότερες, καθώς και νησιά (Κρήτη, Πάρος, Χίος κ.α) φιλοδοξώντας να δημιουργήσει πολιτισμικές διαδρομές, δίκτυα και δεσμούς. Με εκδηλώσεις και δράσεις που απευθύνονται τόσο στα παιδιά όσο και στην εμπλοκή γονέων και ενηλίκων, θα επιχειρήσουν να ζωντανέψουν τις βιβλιοθήκες, έτσι ώστε να αποτελέσουν σημεία αναφοράς των τοπικών κοινωνιών. Ο Δημήτρης Πρωτοψάλτου, συντονιστής προγράμματος της Future Library μας διαφωτίζει σχετικά με την έμπνευση που οδήγησε στη σύσταση αυτής της εταιρείας καθώς και για τις δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Η βιβλιοθήκη της Βέροιας είναι η μικρότερη βιβλιοθήκη που τιμήθηκε ποτέ με το βραβείο Melinda & Bill Gates. Το βραβείο σας απονεμήθηκε το 2010 ανάμεσα σε 350 βιβλιοθήκες παγκόσμια. Ποιο πιστεύετε είναι το κυρίαρχο στοιχείο που έπεισε τα μέλη της Επιτροπής του Ιδρύματος Γκέιτς να σας επιλέξουν;

To 2010, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας κέρδισε το βραβείο «Πρόσβαση στη Μάθηση» κυριως λόγω των καινοτόμων τεχνολογιών και των εκπαιδευτικών προγραμματών που δημιούργησαμε τα τελευταια 20 χρόνια και προσφέραμε στην τοπική κοινωνια με σκοπο να αντεπεξέλθουμε στις οικονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτισμικές ανάγκες χιλιάδων συμπολιτών μας. Όμως αυτο που κάνει τη βιβλιοθήκη της Bέροιας να διαφέρει απο τις υπόλοιπες ειναι οτι μια μικρή βιβλιοθηκη, σε μια μικρή επαρχιακή πόλη καταφέρνει να υποστηρίζει τον ηγετικό της ρόλο αδιάκοπα τα τελευταια 20 χρόνια τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε ευρωπαικό. Αποδεικνύουμε οτι όσο μικρός και να είσαι μπορείς να έχεις μεγάλη επίδραση. Μερικά παραδέιγματα. Απο το 1992 εχουμε δημιουργήσει τον ηλεκτρονικό κατάλογο της συλλογής μας, πλήρως αυτοματοποιημένο. Το 1994, δημιουργήσαμε την πρώτη ηλεκτρονικά εξοπλισμένη κινητή βιβλιοθήκη. Σημερα αυτή η υπηρεσία έχει επίδραση σε 30.000 συμπολίτες μας οι οπόιοι μένουν σε απομακρυσμένα χωριά της περιοχής μας. Το 1996, ήμασταν η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη στην Ελλάδα η οποία πρόσφερε δωρεάν πρόσβαση σε Η/Υ και στο internet. To 1997, ήμασταν η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη που δημιούργησε δικό της ιστότοπο. Καθοδηγούμε άλλες δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθηκες της χώρας αλλά και των Βαλκανίων μέσα απο τα επιτυχημένα παραδείγματά μας. Στη Βεροια, μια πόλη 50.000 κατοίκων, καταφέρνουμε να απαριθμούμε περίπου 24.000 μέλη και 700 επισκέπτες σε ημερήσια βάση. To μότο που μας καθοδηγησε ηταν και παραμένει να ειναι «μια έξυπνη βιβλιοθήκη, μια ανοιχτή προσέγγιση».

Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμβατικές βιβλιοθήκες σήμερα και με ποια κριτήρια έγιναν οι επιλογές των συγκεκριμένων 8 βιβλιοθηκών που θα ανακαινιστούν μέσω του Προγράμματος Ενίσχυσης των Δημόσιων και Δημοτικών Βιβλιοθηκών που υλοποιείται;

Σημερα οι περισσότερες δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθηκες της χώρας προσφέρουν παραδοσιακές υπηρεσίες, δηλαδή δανεισμό βιβλιων και αναγνωστήριο και υπολέιπονται σε υπηρεσιές παροχής, εκπαίδευσης και χρήσης των νέων τεχνολογιών, προώθηση του βιβλιου, αναγνωση εφημεριδων και περιοδικών, δραστηριότητες για παιδια και πληροφόρηση εκπαιδευτικού χαραχτήρα. Στο Future Library υλοποιούμε φέτος πέντε δράσεις. Οι τέσσερις από αυτές θα έχουν επίδραση στις 80 βιβλιοθήκες του δικτύου μας ενώ η μία δράση αφορά την ανάπτυξη δικτύου παιδικών υπηρεσίων η οποια θα έχει επίδραση σε 8 τοπικές κοινωνίες και υλοποιείται φέτος μόνο στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Ξεκινάμε με 4 βιβλιοθηκες στο Δημο Θεσσαλονίκης, 2 στο Δήμο Καλαμαριάς, τη Δημόσια Βιβλιοθηκη Σερρών και Κιλκίς. Οι επιλογές έγιναν κυρίως για λόγους αποτελεσματικότητας. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε άμεσα ένα μικρό δίκτυο βελτιστης πρακτικής το οποίο να μπορέσει να λειτουργήσει αλλά και να επεκταθεί με χαμηλό κόστος. Αυτό δεν έιναι θέμα μόνο έξυπνων κατασκευών, υποδομής και εξοπλισμού. Το πιο σημαντικό είναι να αναδειχθούν οι ηγέτες υπάλληλοι της κάθε τοπικής κοινωνίας, οι οποίοι θα αναλάβουν τη βιωσιμότητα των νέων βιβλιοθηκών μέσω συνεργασιών και δεσμών που θα αναπτύξουν μεταξύ τους. Στο Future Library ευελπίστουμε του χρόνου το δίκτυο παιδικών υπηρεσιών να επεκταθεί και σε άλλες περιφέρειες της χώρας. Γι’ αυτό φέτος επενδύουμε παράλληλα στη ανάδειξη, κατάρτηση και υποστήριξη πρωτοπόρων υπαλλήλων βιβλιοθηκών σε κάθε περιφέρεια.

Ποιες ανάγκες της κοινωνίας θα μπορούσε να καλύψει μια κίνηση σαν την καλοκαιρινή σας εκστρατεία που ξεκινά;

Η καλοκαιρινή εκστρατεία είναι μια δράση που στοχεύει στην προώθηση της ανάγνωσης, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Τον περασμένο Μάρτιο, 100 υπάλληλοι βιβλιοθηκών από όλη την Ελλαδα συναντήθηκαν στη Βέροια για να οργανώσουν την καλοκαιρινή εκστρατεία. Απο τότε έως σημερα συνεργάζοναι σε καθημερινη βαση, χρησιμοποιώντας το κοινωνικό δίκτυο του Future Library, σχεδιάζουν τις εκδηλωσεις του καλοκαιριού που θα απευθύνονται κυρίως στα παιδιά, αλλά στοχεύουν και στην εμπλοκή γονεών και ενηλίκων. Για πρώτη φορά οι βιβλιοθηκες μας συντονίζονται σε τέτοιο βαθμό. Θέλουμε να ζωντανέψουμε τις βιβλιοθήκες και να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι ο σύγχρονος ρόλος της βιβλιοθήκης είναι να προσφέρει έναν τόπο διάδρασης ανθρώπων και ιδεών, ένα χώρο δημιουργικής δραστηριοποίησης των δυνάμεων των τοπικών κοινωνιών που θα ατενίζει τις ανάγκες του παρόντος και του μέλλοντος με δημιουργικές λύσεις και αισιοδοξία.

Tον Ιούλιο και τον Αύγουστο 66 βιβλιοθήκες από όλη τη χώρα θα οργανώσουν Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης, Δημιουργικότητας και Καινοτομίας για Παιδιά. To Future Library προσκαλεί εθελοντές να προσφέρουν την καλή τους διάθεση και τις δεξιότητές τους. για να βοηθήσουν να υλοποιηθεί μια δημιουργική εκστρατεία. Όλες οι δεξιότητες είναι ευπρόσδεκτες, καθώς υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους όλοι μπορούν να φανούν χρήσιμοι, ανάλογα με τις ανάγκες. Οι εθελοντές θα έχουν την ευκαιρία να διαλέξουν σε ποια βιβλιοθήκη επιθυμούν να προσφέρουν και να συμμετάσχουν ενεργά σε δημιουργικές δραστηριότητες όπως θεατρικά παιχνίδια, εικαστικά, ψηφιακά εργαστήρια, ταξίδια μέσα στην πόλη, αφήγηση και βόλτες μέσα στα βιβλία, περιπάτους στην ιστορία της περιοχής και θα συντονιστούν διαδικτυακά από την ομάδα του Future Library.

Οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 15 Ιουνίου.