Γιατί δε χαίρονται οι γυναίκες με την Τζόρτζια Μελόνι;

«Η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός». Αρκεί, άραγε, το πάντρεμα των τεσσάρων αυτών λέξεων για να πανηγυρίσουμε έναν φεμινιστικό θρίαμβο;

Μια πρώτη-γυναίκα-πρωθυπουργός μπορεί σαφέστατα να αλλάξει πολλά. Μεγαλύτερη αντιπροσώπευση των γυναικών, ενισχυτικός παράγοντας για τη γυναικεία πολιτική συμμετοχή, εφαρμογή μιας φεμινιστικής ατζέντας και προώθηση πολιτικών ισότητας. Όλα αυτά, κάτω από το βάρος ενός μεγάλου αστερίσκου. Ποια είναι αυτή η γυναίκα.

Η Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής του ακροδεξιού και λαϊκιστικού κόμματος “Αδελφοί της Ιταλίας”, θαυμάστρια του Μουσολίνι και, όπως όλα δείχνουν, επόμενη πρωθυπουργός της χώρας, είναι γνωστή για την ακροδεξιά ιδεολογία της, την αντιμεταναστευτική ρητορική της, την εναντίωσή της στην πολιτική των ποσοστώσεων και στο δικαίωμα της άμβλωσης.

#Italy’s new prime minister #GiorgioMeloni explains her party’s proposed new law governing #Islam and #Muslims. pic.twitter.com/eKKR4NInB1

— Tarek Fatah (@TarekFatah) September 27, 2022

Όσον αφορά το τελευταίο, παρότι η ίδια με δήλωσή της ξεκαθάρισε πως δε σκοπεύει να καταργήσει τον νόμο του 1978 που νομιμοποίησε τις αμβλώσεις στην Ιταλία, οι μαρτυρίες γυναικών για αυξανόμενα και απροσδόκητα εμπόδια στη διαδικασία των αμβλώσεων πληθαίνουν. 

Στην περιφέρεια Μάρκε της Ιταλίας, το επιτρεπτό όριο διακοπής μιας κύησης μειώθηκε στις επτά εβδομάδες, στερώντας από τις γυναίκες πολύτιμο χρόνο από τη λήψη της απόφασης. Ακόμη, εκτός από τη δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες άμβλωσης, αναφέρονται όλο και περισσότερα περιστατικά οργανωμένου συναισθηματικού εκβιασμού, είτε από το ιατρικό προσωπικό, είτε από φανατικούς ‘ακτιβιστές’ κατά των αμβλώσεων.

Η κ. Δήμητρα Κογκίδου, καθηγήτρια και πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ, μιλά για την προβληματική αυτή εκλογή: «Αυτή τη φορά δυστυχώς δεν μπορούμε να χαρούμε που μια γυναίκα, εκτός απροόπτου, θα καταλάβει ένα υψηλό πολιτειακό αξίωμα σε μια χώρα στην Ευρώπη. Η προώθηση των γυναικών στα κέντρα λήψης πολιτικών αποφάσεων – και μάλιστα σε ανώτατα πολιτειακά αξιώματα – είναι σαφώς πολύ σημαντικό θέμα, ενέχει ισχυρό συμβολισμό, δημιουργεί θετικά πρότυπα και συμβολίζει την αλλαγή εποχής σε πολλά επίπεδα. Εδώ όμως είναι η περίπτωση που αποδεικνύεται περίτρανα ότι δεν αρκεί μόνον αυτό χωρίς την ατζέντα.

»Η ουσιαστική ισότητα των φύλων δεν έχει κατακτηθεί και κατοχυρωθεί στην πράξη. Χρειάζεται καθημερινός αγώνας και κυρίως σχεδιασμός και υλοποίηση πολιτικών με συνέπεια και συνέχεια που θα προωθούν την ουσιαστική ισότητα των φύλων. Η Τζόρτζια Μελόνι όχι μόνον δεν την έχει, αλλά φαίνεται ότι θα καταγραφεί στην ιστορία ως η γυναίκα πρωθυπουργός στην μεταπολεμική Ευρώπη που θα εφαρμόσει μια υπερσυντηρητική ατζέντα με έντονα αντιφεμινιστικά, ξενοφοβικά, ομοφοβικά/τρανσφοβικά, ευρωσκεπτικιστικά χαρακτηριστικά. Έχουμε ήδη πάρει ένα δείγμα από τη ρητορική του κόμματος που ηγείται για τα θέματα αυτά και είδαμε τη στάση του σε κρίσιμες ψηφοφορίες».

Ακόμη όμως και για τις Ιταλίδες, η φορολογική έκπτωση στις πολυμελείς οικογένειες που υπόσχεται η Μελόνι είναι στην ουσία ένα πρόσχημα για να κατευθύνει τις γυναίκες στον ιδιωτικό αντί για τον δημόσιο χώρο. Όπως αναφέρει η βουλεύτρια των κεντροαριστερών Δημοκρατικών, Valeria Valente, στο Politico «η Μελόνι θέλει να κρατήσει τις γυναίκες στο σπίτι».

Για την ενσωμάτωση πατριαρχικών θέσεων και προτύπων από τις ακροδεξιές γυναίκες πολιτικούς, η κ. Κογκίδου αναφέρει: «Δεν προμηνύεται τίποτα καλό για τα έμφυλα ζητήματα από την ύπαρξη γυναικών στην ηγεσία της ακροδεξιάς σε διάφορες χώρες – πολύ περισσότερο αν είναι στη πρωθυπουργία. Στηρίζουν και υπερασπίζονται την πατριαρχική τάξη πραγμάτων, έχουν αντιφεμινιστική ατζέντα. Αυτή τη φορά, δυστυχώς, δεν μπορούμε να χαρούμε που θα έχουμε Πρωθυπουργίνα. Η νίκη της κ. Μελόνι είναι μια εξέλιξη αρνητικού συμβολισμού για την Ευρώπη, καθώς ενισχύεται το μπλοκ των υπερσυντηρητικών εθνικιστικών πολιτικών δυνάμεων και αυτό – μεταξύ άλλων -μπορεί να έχει επιπτώσεις στα δικαιώματα των γυναικών».

Υπέρ των διακρίσεων

Μπορούμε να μιλάμε για φεμινισμό και νίκες, όταν υπάρχει σκιά από μία καταφανώς καταπιεστική ιδεολογία; Η Ανθή Αργυρίου, δικηγόρος και συνιδρύτρια της DATAWO, οργανισμού παροχής νομικών υπηρεσιών σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα των γυναικών, απαντά: «Το να έχουμε γυναίκες πολιτικούς και μάλιστα σε ηγετικές θέσεις είναι ένα ζητούμενο και όταν συμβαίνει είναι σπουδαίο, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι αυτή τη στιγμή μόλις τρεις χώρες έχουν παγκοσμίως 50% ή περισσότερες γυναίκες στο Κοινοβούλιο. Είναι μεν κάτι που το χρειαζόμαστε, αλλά δεν είναι αρκετό.

»Όσον αφορά στη Μελόνι, μιλάμε για μία πολιτικό της οποίας η ατζέντα υποβαθμίζει πάρα πολύ τα ζητήματα που αφορούν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, τα ζητήματα των γυναικών όπως το δικαίωμα στην άμβλωση ή το μεταναστευτικό. Αυτά τα θέματα την απασχολούν μόνο με αρνητικό τρόπο. Την χαρακτηρίζει η αγάπη της στις διακρίσεις, κάτι το οποίο είναι εντελώς απαγορευτικό και δεν προωθεί ούτε τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε την έμφυλη ισότητα. 

»Όταν ασκεί κανείς μια πολιτική καταπίεσης, σημαίνει ότι αυτή βασίζεται και στις διακρίσεις, οι οποίες μας απομακρύνουν αυτόματα από την ισότητα. Επομένως, σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για φεμινισμό, γιατί πρώτα απ’ όλα φεμινισμός σημαίνει ισότητα και μάλιστα όχι μόνο μεταξύ αντρών και γυναικών, αλλά όλων των ανθρώπων, των φύλων, των εθνικοτήτων κλπ. Ο φεμινισμός δε γίνεται να συμβαδίζει με ένα καταπιεστικό καθεστώς. Επομένως, βλέπουμε εδώ ότι καταρρίπτεται το πόσο θετικό είναι από μόνο του το γεγονός ότι θα είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας. Το καταρρίπτει η ίδια η Μελόνι με τις κινήσεις της και την πολιτική που –απ’ ότι αντιλαμβανόμαστε όλοι- θέλει να ασκήσει».

Ο σύγχρονος, διαθεματικός φεμινισμός στοχεύει μεταξύ άλλων στην αποδόμηση των κυρίαρχων κοινωνικών ταυτοτήτων, που λειτουργούν ως νόρμα καθολικής εφαρμογής. Είναι αυτή ακριβώς η νόρμα την οποία η Μελόνι ευαγγελίζεται. Δηλώνει «γυναίκα, μητέρα, Ιταλίδα, Χριστιανή». Γίνεται, λοιπόν, σαφές πως οι γυναίκες που ανήκουν σε μειονότητες ή δεν ανταποκρίνονται σε μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα αποκλείονται από κάθε ‘ευεργετική’ πολιτική της.