Ο Carlos Alomar, η καινοτομία και το πάθος
Το βιογραφικό του Carlos Alomar, διεθνούς φήμης κιθαρίστα, συνθέτη και μουσικού παραγωγού είναι το λιγότερο εντυπωσιακό, αφού περιέχει συνεργασίες με ονόματα όπως ο David Bowie, ο Paul McCartney και ο Iggy Pop. Μετά από πολύχρονη καριέρα επί σκηνής, ο κ. Alomar διάλεξε να ξεκλειδώσει τα μυστικά της κιθάρας για τη νεότερη γενιά: σήμερα διδάσκει στο […]
Το βιογραφικό του Carlos Alomar, διεθνούς φήμης κιθαρίστα, συνθέτη και μουσικού παραγωγού είναι το λιγότερο εντυπωσιακό, αφού περιέχει συνεργασίες με ονόματα όπως ο David Bowie, ο Paul McCartney και ο Iggy Pop. Μετά από πολύχρονη καριέρα επί σκηνής, ο κ. Alomar διάλεξε να ξεκλειδώσει τα μυστικά της κιθάρας για τη νεότερη γενιά: σήμερα διδάσκει στο Stevens Institute of Technology, όπου ασχολείται όχι μόνο με την «απομυθοποίηση» της κιθάρας αλλά και με την αλληλεπίδρασή της με την τεχνολογία. Ο κ. Alomar βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη στα πλαίσια του Rainbow Camp στο Κολέγιο Ανατόλια, όπου «απομυθοποίησε» την μουσική και την κιθάρα για τους μικρούς μαθητές του. Μίλησε στην Parallaxi για την σχέση μουσικής-τεχνολογίας και για τα δύο μεγάλα πάθη του, την κιθάρα και τη διδασκαλία.
Πότε και πώς αρχίσατε να παίζετε κιθάρα;
Όταν ήμουν 10 χρονών βρήκα μια κιθάρα στο δωμάτιο του αδερφού μου. Πήγαινα στο δωμάτιό του κι άκουγα τους δίσκους του, κι επειδή ήμουν ο μικρότερος τους γρατζουνούσα. Του έσπασα τα νεύρα κι έτσι το είπε στον μπαμπά μου. Ο μπαμπάς μου μου είπε ότι θα μου έδινε την κιθάρα αν σταματούσα να πηγαίνω εκεί μέσα και να χαλάω τους δίσκους. Ξέρεις τώρα πώς είναι αυτά- εγώ συνέχισα και στο δωμάτιο να πηγαίνω και τους δίσκους να γρατζουνάω, αλλά πήρα την κιθάρα, και αυτό ήταν. Κάποια στιγμή βρήκα ένα βιβλιαράκι που λεγόταν «Λεξικό των 2000 συγχορδιών». Υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι θα τις μάθαινα όλες, και το έκανα. Ξαφνικά έγινα ο νεότερος κιθαρίστας που έχει παίξει στο Apollo Theater, συνεργάστηκα με τον Chuck Berry, τον James Brown, και ύστερα με τον David Bowie, τον Mick Jagger, τον John Lennon.
Πόσο σημαντικοί είναι οι πειραματισμοί για την μουσική;
Η μουσική είναι σαν σελιοδείκτης― κάτι που βάζεις μέσα στο βιβλίο σου όταν σκέφτεσαι: «θα ξαναγυρίσω». Οι μουσικοί έχουν πολλές σκέψεις μέσα στα κεφάλια τους· γι’ αυτό όλο τους πετυχαίνεις να χτυπούν ρυθμικά τα δάχτυλά τους ή να κουνάνε το κεφάλι. Κάποιες φορές δεν μπορώ να ολοκληρώσω ένα τραγούδι, οπότε φτιάχνω μια αρχειοθήκη από κομματάκια μελωδιών. Όταν με φωνάζει κάποιος για ένα καινούργιο άλμπουμ, ακούω αυτό που μου παίζουν και μετά ψάχνω νοερά στα ράφια της αρχειοθήκης μου μέχρι να βρω εκείνο το μικρό κομματάκι που δούλευα, το οποίο και βάζω στο άλμπουμ. Νομίζω ότι το θέμα με τους πειραματισμούς δεν είναι τόσο το ότι θέλουμε να πειραματιστούμε όσο το ότι θέλουμε να ολοκληρώσουμε εκείνα τα μισοτελειωμένα τραγούδια ή έστω να τα ενσωματώσουμε σε κάποιο άλλο κομμάτι. Αν δεν βάλεις εκείνο το μικρό κομματάκι κάπου, προσπαθεί να χωθεί σε όλα όσα γράφεις, μέχρι να το ολοκληρώσεις ώστε να μπορέσεις να προχωρήσεις. Σαν μουσικός, μπορεί να θεωρείς ότι η μεγάλη σου επιτυχία θα είναι το κομμάτι Νο 13, αλλά αυτό σημαίνει ότι πρώτα πρέπει να γράψεις τα κομμάτια 1-12.
Πώς πειραματίζεται κανείς με την τεχνολογία; Ποιά η σχέση τεχνολογίας- μουσικής;
Όσο ήμουν στην Θεσσαλονίκη, έπαιξα ένα live μόνος μου. Μέχρι το τέλος της βραδιάς, όσοι ήταν εκεί με είχαν ακούσει να παίζω τη Scheherazade του Rimsky-Korsakov σαν να συνοδευόμουν από μια ολόκληρη φιλαρμονική, με άκουσαν να παίζω σαν λάτιν μπάντα, με κόνγκας, πιάνο, φλάουτο και τρομπόνι, σαν μια μεγάλη τζαζ ορχήστρα, κι όλα αυτά τα τρελά ενώ βρισκόμασταν μέσα σε ένα μικρό κλαμπ. Όλα έγιναν μέσω των καλωδίων και των πεταλιών στα πόδια μου. Υπήρχε ένα κοριτσάκι που δίδασκα, γύρω στα 9 ή 10, και στο τέλος ήρθε κοντά μου, με κοίταξε στα μάτια και μου είπε: «Καταπληκτικό». Αυτά είναι. Στο πανεπιστήμιο όπου διδάσκω (Stevens Institute of Technology) έχω ξεκινήσει ένα εργαστήριο σύνθεσης ήχου. Ενώ οι φοιτητές κάνουν μαθήματα σύνθεσης και μουσικής θεωρίας, με απογοητεύει το γεγονός ότι συχνά το μόνο που χρειάζονται είναι ένας υπολογιστής, ότι γράφουν πράγματα στον υπολογιστή τους αλλά δεν μπορούν να τα παίξουν. Αυτό που κάνουν είναι βασικά αυτοσχεδιασμός σε έναν υπολογιστή. Εγώ παίρνω κάποιον που δεν ξέρει από κιθάρα, και με τη μέθοδό μου, σε δεκατέσσερις βδομάδες ξέρουν αρκετά ώστε να κάνουν ρεσιτάλ.
Αλλά, με τις νέες τεχνολογίες, αντί να είσαι μόνος με την κιθάρα σου τώρα μπορείς να πάρεις μια ειδική μίνι κιθάρα που σου επιτρέπει να χειριστείς τη δύναμη όλων αυτών των φοβερών πειραματικών ήχων, να τα συνδυάσεις, να τα βάλεις να επαναλαμβάνονται, και να τα ξαναπαίξεις. Και όλα αυτά σε πραγματικό χρόνο, χωρίς υπολογιστές. Αυτά από μουσικής πλευράς― από την άλλη, χρησιμοποιώ τη μουσική ως μέσο πειραματισμού με την τεχνολογία. Για παράδειγμα, αναπτύσσουμε έναν τρόπο για να κουρδίζουμε πιάνο με λέιζερ. Παίζεις τη σωστή συχνότητα στο σωστό όργανο και το μηχάνημα κόβει μαλακό ξύλο. Αυτά τα πειράματα επιτρέπουν στους μαθητές να καταλάβουν ότι πρέπει να είναι καινοτόμοι, να σκέφτονται πέρα από τα καθιερωμένα, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τη μουσική κοινότητα. Ο στόχος είναι να καταλάβουν πώς υπάρχει θέση γι’αυτούς και το πάθος τους στη μουσική κοινότητα. Για να το καταφέρω αυτό, προσπαθώ να γνωρίσω τον άνθρωπο και όχι τον μαθητή, γιατί αυτά τα παιδιά δεν είναι απλά μαθητές― είναι άτομα ικανά να καταφέρουν μεγάλα πράγματα. Αυτό που έχουμε ξεχάσει είναι το είδος της εποχής στην οποία ζούμε: είμαστε «πολιτισμένοι» και «εξελιγμένοι», αλλά όταν διαβάσει κανείς Πλάτωνα και Αριστοτέλη πρέπει να σκεφτεί πόσο νέοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι. Παντρεύονταν στα 12 και πέθαιναν πριν τα 60. Υποτιμούμε τους μαθητές μας, επιβραδύνοντας το σύστημα ώστε να μπορεί να χωρέσει όσο το δυνατόν περισσότερους μαθητές. Εγώ δεν κάνω αυτό το λάθος: πιστεύω σε έναν καινοτόμο, γρήγορο τρόπο διδασκαλίας. Το πιο σπουδαίο πράγμα που θα μάθω στους μαθητές μου είναι ότι χωρίς πάθος, δεν θα μπορέσεις να εξελιχθείς.
Έχετε συνεργαστεί με τόσους μουσικούς. Ποιoς ήταν ο αγαπημένος σας;
Ο Bowie θα είναι πάντα ο αγαπημένος μου γιατί μου επέτρεψε να πειραματιστώ και να δοκιμάσω διαφορετικά πράγματα, αλλά όσο για τον δεύτερο, θα ξεχώριζα τον Paul McCartney. Συνεργάστηκα επίσης και με τον Arthur Lynn, στον άλμπουμ The Revelation of Arthur Lynn. Το άλμπουμ αυτό ήταν η καλύτερη παραγωγή που έχω κάνει― φοβερή ροκ με φοβερό ήχο.
Από τη στιγμή που πλέον κάποιος μπορεί να συνθέσει μουσική μέσω ενός υπολογιστή, πόσο μεγάλο ρόλο παίζει το ταλέντο;
Πρέπει να προσέχουμε πολύ πώς χρησιμοποιούμε τη λέξη «ταλέντο». Το ταλέντο είναι σημαντικό, αλλά ο μουσικός έχει κάτι που λίγοι έχουν: την ικανότητα να μιλά από ένα βήμα. Δεν θα έλεγα ποτέ ότι ο Bob Dylan είναι ένας ιδιαίτερα ταλαντούχος τραγουδιστής, αλλά όταν μιλά από την καρδιά, τον ακούω, και πιστεύω ότι αντιπροσωπεύει κάτι. Υπάρχουν δύο είδη μουσικής: στην περίπτωση του πρώτου, το μόνο που ακούω είναι ο ρυθμός· ο τραγουδιστής θα μπορούσε να λέει ότι θέλει να τους σκοτώσει όλους κι ούτε που θα το καταλάβαινα μέχρι να σταματήσω το χορό. Ύστερα υπάρχει το άλλο είδος μουσικής, που εκφράζει ακριβώς αυτό που νιώθουμε και σκεφτόμαστε. Από τη στιγμή που βρίσκω έναν καλλιτέχνη που με εκφράζει, δεν με νοιάζει αν εσύ τον βρίσκεις ταλαντούχο ή όχι― εγώ τον βρίσκω υπέροχο.
